Συναισθηματικές Αγορές
Όταν ξοδεύουμε χρήματα για τον εαυτό μας νιώθουμε καλύτερα. Είναι εκπληκτικό το πώς τα ψώνια μπορούν να μας βοηθήσουν στη μείωση της ανησυχίας, του στρες και να ενισχύσουν τη διάθεσή μας. Και με την εξέλιξη της τεχνολογίας στις μέρες μας, είναι πιο εύκολο από ποτέ να αγοράσουμε οτιδήποτε από το τηλέφωνο μας άμεσα και να έρθει στην πόρτα μας την επόμενη ημέρα.
Στην πραγματικότητα, οι έρευνες έχουν δείξει ότι το 65% των αγοραστών παραγγέλνει κάτι για να ευχαριστήσει τον εαυτό του. Σε κάποιες περιπτώσεις τα ψώνια θεωρούνται επιβράβευση επειδή μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα (ειδικά όταν είμαστε πεσμένοι ψυχολογικά ή έχουμε έντονο στρες).
Όλοι μας απολαμβάνουμε το shopping therapy, και σε μικρές και ελεγχόμενες δόσεις μπορεί να είναι θεραπευτικό για την ψυχή μας. Τα ψώνια δεν είναι πρόβλημα όταν γίνονται με μέτρο, όπως ισχύει για πολλά πράγματα στη ζωή.
Το πρόβλημα είναι όταν το shopping therapy μας εμποδίζει να πληρώσουμε εγκαίρως τους λογαριασμούς μας, να ξεπερνάμε τον οικονομικό προϋπολογισμό, να λέμε ψέματα και να κρύβουμε πράγματα, και να νιώθουμε ενοχές ή ντροπή. Δυστυχώς, όταν τα συναισθήματα επηρεάζουν τις οικονομικές μας αποφάσεις μπορεί να μας οδηγήσουν σε λάθος μονοπάτι. Το ένστικτό μας μπορεί να μας οδηγήσει σε λάθος δρόμο.
Υπάρχουν όμως τρόποι για να καταπολεμήσετε το shopping therapy:
1. Ψυχοθεραπεία
Το κλειδί για να περιορίσετε το shopping therapy είναι να κατανοήσετε τα συναισθήματα που σας οδηγούν στο να ξοδέψετε χρήματα. Συχνά χρησιμοποιούμε το shopping therapy (αλλά και το φαγητό) για να ξεφύγουμε από προβλήματα, όμως αυτό είναι μια παροδική, επιφανειακή λύση. Στιγμιαία νιώθουμε καλά, και στη συνέχεια ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις ίδιες (εσωτερικές ή εξωτερικές) καταστάσεις. Ποια είναι η διάθεσή σας ή τα πράγματα που σας οδηγούν να κάνετε μη προγραμματισμένες αγορές; Αν γνωρίζετε τις αιτίες, μπορείτε να βρείτε τρόπους να τις καταπολεμήσετε και/ή να αποφύγετε τους πειρασμούς.
Η ψυχοθεραπεία λοιπόν μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίστε τα συναισθήματα που σας οδηγούν στο shopping therapy, αλλά και να αντιμετωπίσετε τις αιτίες που τα προκαλούν, όπως για παράδειγμα δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση/αυτοπεποίθηση, κα.
2. Παρακολουθήστε όσα ψωνίζετε για να εντοπίσετε τις ʺσυναισθηματικέςʺ σας αγορές
Ο μοναδικός τρόπος για να κατανοήσετε τις συναισθηματικές καταναλωτικές σας συνήθειες είναι να παρακολουθήσετε τι ξοδεύετε καθημερινά. Αυτό μπορείτε να το κάνετε πολύ απλά κρατώντας όλες τις αποδείξεις για να κάνετε αργότερα το άθροισμα ή με τη βοήθεια εφαρμογών στο τηλέφωνο. Ίσως να παρατηρήσετε ότι σε συγκεκριμένες στιγμές της ημέρας ή συγκεκριμένες μέρες της εβδομάδας είναι πιο πιθανό να ξοδέψετε χρήματα για πράγματα που δεν χρειάζεστε και επίσης να παρατηρήσετε όλες τις μικρές αγορές που δεν έχετε πραγματικά ανάγκη (και μπορείτε να επιστρέψετε στο κατάστημα).
3. Χρησιμοποιήστε τον κανόνα των 48 ωρών
Ένας τρόπος για να μειώσετε τις συναισθηματικές αγορές είναι να χρησιμοποιήσετε τον κανόνα των 48 ωρών. Αυτό είναι ένας απλός και αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπίσετε τους πειρασμούς. Αντί να προσθέσετε στο καλάθι των αγορών σας μια συγκεκριμένη ʺεπιθυμίαʺ, καταγράψτε το όνομα και την τιμή του προϊόντος σε ένα σημειωματάριο.
Δώστε στον εαυτό σας 48 ώρες να σκεφτεί τη συγκεκριμένη αγορά και τις επιπτώσεις που θα έχει στο μηνιαίο σας προϋπολογισμό. Κατά τη διάρκεια του 48ωρου, ρωτήστε τον εαυτό σας αν πραγματικά χρειάζεται αυτό το αντικείμενο, και αν αξίζει πραγματικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο κανόνας των 48 ωρών θα σας βοηθήσει να είστε πιο αντικειμενικοί με τις αποφάσεις σας.
4. Διαγράψτε από το κινητό σας εφαρμογές που σας ενθαρρύνουν να ξοδέψετε χρήματα
Όταν ενδίδετε σε πειρασμούς, είναι πρόκληση να μην κάνετε μη προγραμματισμένες αγορές. Για να αντιμετωπίσετε αυτή την πρόκληση βάλτε στην άκρη την πιστωτική σας κάρτα, πετάξτε όλα τα κουπόνια που έχετε για αγορές ή καταργήστε την εγγραφή σας σε ηλεκτρονικά ταχυδρομεία που στέλνουν συνεχώς μηνύματα με εξαιρετικές προσφορές. Αυτή η διαδικασία μπορεί να σας οδηγήσει σε υπερβολικά έξοδα, έτσι όσο περισσότερο αντιστέκεστε τόσο περισσότερο θα αντιμετωπίζετε την συναισθηματική κατανάλωση.
5. Μειώστε το shopping therapy τηρώντας τον οικονομικό προϋπολογισμό
Πολλοί άνθρωποι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο προϋπολογισμός είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την μείωση των αγορών. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή τη μέθοδο για να περιορίσετε τα έξοδα σε κάθε κατηγορία (π.χ. φαγητό, ασφάλεια, ενέργεια, διασκέδαση). Ή μπορείτε να τηρήσετε το μηνιαίο προϋπολογισμό και να κάνετε αποταμίευση ένα συγκεκριμένο ποσό κάθε μήνα, και να ξοδεύετε τα χρήματα σας για πράγματα που χρειάζεστε και να πληρώνετε τα χρέη σας. Ο προϋπολογισμός είναι το κλειδί για να αποφύγετε το shopping therapy.
6. Ζητήστε τη βοήθεια ενός καλού σας φίλου όταν νιώθετε ότι θα ενδώσετε στον πειρασμό
Έχετε κάποιον καλό φίλο που θα σας φέρει προ των ευθυνών σας για τα οικονομικά σας; Όταν έχετε κάποιον να συζητάτε όταν νιώθετε ότι μπαίνετε στον πειρασμό να ξοδέψετε χρήματα (ειδικά τις μέρες που δεν νιώθετε και πολύ καλά) τότε θα παίρνετε καλύτερες οικονομικές αποφάσεις. Ο καθένας μας χρειάζεται ένα μέλος της οικογένειας ή έναν έμπιστό φίλο που θα μπορέσει να του τηλεφωνήσει ή να τον συναντήσει όταν μπαίνει σε πειρασμό για έξοδα.
7. Βελτιώστε την διάθεσή σας απλά χαζεύοντας τις βιτρίνες
Όταν χαζεύετε τις βιτρίνες μπορεί να έχετε τα ίδια αποτελέσματα στη διάθεσή σας όπως όταν ψωνίζετε, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι όταν χαζεύετε βιτρίνες δημιουργείτε μια λίστα επιθυμιών για αυτά που θέλετε και δεν τα χρεώνετε στην πιστωτική σας κάρτα. Απλά σιγουρευτείτε ότι έχετε αφήσει τις πιστωτικές σας κάρτες στο σπίτι έτσι δεν θα μπορείτε να αγοράσετε κάτι από τα καταστήματα.
8. Επιβραβεύστε τον εαυτό σας με μικρές αγορές (που είναι μέσα στον προϋπολογισμό σας)
Δημιουργήστε ένα προϋπολογισμό που θα σας επιτρέπει να κάνετε αγορές με ελευθερία (και χωρίς να μετανιώνετε). Δεν υπάρχει τίποτα κακό με τις συναισθηματικές αγορές αν έχετε ορίσει ένα συγκεκριμένο προϋπολογισμό για αυτό το σκοπό και παραμένετε πιστοί στους οικονομικούς σας στόχους. Τα προβλήματα δημιουργούνται όταν χάνετε τον έλεγχο και χρεώνεστε.