Ποιο είναι το καλύτερο φάρμακο για το άγχος; Ηρεμιστικά, Αγχολυτικά
Το καλύτερο φάρμακο για το άγχος
Πολλοί ασθενείς ρωτάνε ποιο είναι το “καλύτερο φάρμακο για το άγχος“, το καλύτερο ηρεμιστικό. Για να απαντήσει κάποιος σε αυτό το ερώτημα πρέπει να εξετάσει πολλές παραμέτρους, και η σωστή ερώτηση είναι «πιο είναι το καλύτερο αγχολυτικό για μένα». Αναλόγως τους ιδιαίτερους χαρακτήρες του άγχους το καλύτερο φάρμακο μπορεί να είναι διαφορετικό.
Πως λειτουργούν τα ηρεμιστικά;
Τα ηρεμιστικά φάρμακα επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Αναλόγως με το μηχανισμό δράσης τους, τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση του άγχους κατατάσσονται σε ορισμένες κατηγορίες:
| ΦΑΡΜΑΚΟ | ΟΥΣΙΑ / ΔΡΑΣΗ |
|---|---|
| Βενζοδιαζεπίνες | είναι τα πιο γνωστά ηρεμιστικά φάρμακα στο ευρύ κοινό, όπως το Xanax, Lexotanil, Tavor, Clonotril, Tranxene, Stedon. |
| Bespar | Βουσπιρόνη |
| Lyrica | Πρεγκαμπαλίνη, ένα ανάλογο του γ-αμινοβουτυρικού οξέος GABA |
| Αντικαταθλιπτικά | κυρίως SNRI αντικαταθλιπτικά και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά |
| Νευροληπτικά | σε ορισμένες περιπτώσεις κακοήθους άγχους, μπορούν να συνταγογραφηθούν συμπληρωματικά, πχ Seroquel |
| Inderal | Προπρανολόλη (β-blocker): κυρίως όπου συνυπάρχει ταχυκαρδία, αρρυθμίες, και άγχος απόδοσης |
| Atarax | Υδροξυζίνη, ένα αντιισταμινικό, ενδείκνυται ως ελαφρό αγχολυτικό στη συμπτωματική θεραπεία του άγχους και της αϋπνίας |
Αγχολυτικά νέας γενιάς
Η τρέχουσα πρώτης γραμμής φαρμακευτική θεραπεία για το άγχος περιλαμβάνει SSRI και SNRI αντικαταθλιπτικά, ενώ οι βενζοδιαζεπίνες ταιριάζουν καλύτερα σε περιστασιακή ή βραχυπρόθεσμη χρήση, ή ως συμπληρωματική/ενισχυτική αγωγή. Τα τρικυκλικά ανικαταθλιπτικά είναι αποτελεσματικά, αλλά οι παρενέργειές τους μειώνουν τη χρησιμότητά τους. Αναλόγως την περίπτωση, μπορεί να είναι χρήσιμα τα νευροληπτικά νέας γενιάς, ή και άλλα φάρμακα που αναφέρονται στην παραπάνω λίστα, όπως το Bespar, Lyrica, Inderal και Atarax. Αυτά τα φάρμακα χορηγούνται και χωρίς ιατρική συνταγή.
Ποιο είναι καλύτερο φάρμακο για το άγχος;
Η απάντηση για αυτό το ερώτημα όπως αναφέρθηκε κρύβεται στην ιδιαίτερη συμπτωματολογία και την ιδιοσυγκρασία του κάθε ασθενούς. Χρειάζεται δηλαδή εξατομίκευση. Το “άγχος” είναι ένας πολύ γενικός όρος, χρειάζεται καταρχήν να διαχωρίσουμε το παθολογικό οξύ άγχος, από το χρόνιο άγχος, το φοβικό άγχος και το γενικευμένο άγχος:
- Το οξύ άγχος αφορά την αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης κατάστασης, που έχει μία αρχή και τέλος, πχ εξετάσεις, παρουσίαση, αντιμετώπιση ενός προβλήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμούνται οι βενζοδιαζεπίνες.
- Το χρόνιο άγχος αφορά καταστάσεις ειδικές μεν, χρόνιες δε, πχ άγχος υγείας, άγχος για τα παιδιά, άγχος για γονείς, για τα επαγγελματικά ζητήματα, κα. Σε αυτές τις περιπτώσεις άγχους μπορούν να χρησιμοποιηθούν το Bespar, Lyrica, και οι βενζοδιαζεπίνες (οι βενζοδιαζεπίνες συστίνονται για 2 μήνες περίπου, ωστόσο αναλόγως την περίπτωση μπορεί να είναι και μεγαλύτερο διάστημα).
- Το γενικευμένο άγχος (που μπορεί να είναι και χρόνιο): χρησιμοποιούνται Bespar, Lyrica, αντικαταθλιπτικά και οι βενζοδιαζεπίνες.
- Άγχος που συνοδεύει την κατάθλιψη (αγχώδης κατάθλιψη, δηλαδή κατάθλιψη με προεξάρχοντα χαρακτηριστικό το άγχος). Συνήθως προτιμάται συνδυασμός αντικαταθλιπτικών με βενζοδιαζεπίνες.
Ποια είναι η καλύτερη βενζοδιαζεπίνη;
Η κάθε βενζοδιαζεπίνη έχει τις δικές της ενδείξεις και το δικό της φαρμοκινητικό προφίλ. Οι βενζοδιαζεπίνες διακρίνονται σε βραχείας (3-8 ώρες), μεσαίας (10-20 ώρες) και με μακράς (1-3 ημέρες) διάρκειας δράση.
Όλες οι βενζοδιαζεπίνες έχουν παρόμοιο μηχανισμό δράσης (επηρεάζουν τον GABA υποδοχέα) ωστόσο το κάθε φάρμακο έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Γενικά συστείνονται για ένα διάστημα 2 μηνών, ωστόσο στην πράξη μπορούν να ληφθούν και για πολύ μεγαλύτερο διάστημα, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ψυχιάτρου σας. Οι βενζοδιαζεπίνες χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή.
Η επιλογή της “καλύτερης” βενζοδιαζεπίνης λοιπόν είναι ουσιαστική η επιλογή της “καταλληλότερης” ουσίας, σύμφωνα με τους ιδιαίτερους χαρακτήρες του άγχους και του οργανισμού του ασθενούς (ηλικία, μεταβολισμός, συνοδά προβλήματα, άλλα φάρμακα που λαμβάνει). Επίσης, εκτός της επιλογής της καταλληλότερης ουσίας, θα πρέπει επίσης να εξατομικεύεται και η δοσολογία. Παραδείγματα:
- Οι μακράς δράσεις βενζοδιαζεπίνες συνδέεονται με πτώσεις στους ηλικιωμένους και θα πρέπει να αποφεύγονται στις ηλικίες άνω των 65 ετών.
- Οι βενζοδιαζεπίνες μεταβολίζονται από το ήπαρ και απεκκρίνονται στα ούρα, συνεπώς η δόση των βενζοδιαζεπινών πρέπει να μειώνεται εάν είστε πάνω από 65, ή αν έχετε προβλήματα με τους νεφρούς, ήπαρ ή σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα (πχ υπνική άπνοια).
Xanax ή Lexotanil;
To XANAX και το LEXOTANIL είναι οι πιο συχνά συνταγογραφούμενες βενζοδιαζεπίνες. Η αποτελεσματικότητά τους είναι παρόμοια, 0.5mg Xanax είναι αντίστοιχο με 1mg Lexotanil. Το Xanax δρα λίγο πιο γρήγορα, ενώ το αποτέλεσμα του Lexotanil είναι πιο παρατεταμένο. Η επιλογή του καλύτερου φαρμάκου για εσάς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, και σε σημαντικό βαθμό από την (βιοχημική) ιδιοσυγκρασία σας.
Ποιο φάρμακο για το άγχος είναι καλύτερο να πάρω;
Η απάντηση για το ποιο φάρμακο είναι το καλύτερο για εσάς χρειάζεται εξατομίκευση, και δεν κρύβεται σε ένα φόρουμ ή στο google. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να συζητήσετε από κοντά με ένα ειδικό ΨΥΧΙΑΤΡΟ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ, γιατί είναι ο μόνος που γνωρίζει τα φάρμακα σε βάθος. Νευρολόγοι και παθολόγοι/γενικοί γιατροί δεν γνωρίζουν τις λεπτομέρειες που (οφείλει να) ξέρει ένας ψυχίατρος, ούτε φυσικά το ευρύ κοινό, που έχει μια περιορισμένη γνώση και μια περιορισμένη προσωπική εμπειρία, χωρίς την κλινική εμπειρία ενός ψυχιάτρου.
Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και ουσιαστική όταν συνδυάζεται και με ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, μέσω της οποίας μπορούν να αντιμετωπιστούν οι πραγματικές αιτίες του άγχους, και όχι μόνο οι εκδηλώσεις του. Συχνά μόνο με το να μιλήσει κάποιος με έναν ειδικό, βρίσκει απαντήσεις στις ερωτήσεις και στα προβλήματά του, και νιώθει αμέσως καλύτερα.
