Πολλοί ασθενείς ρωτάνε ποιο είναι το “καλύτερο φάρμακο για το άγχος“, το καλύτερο ηρεμιστικό. Για να απαντήσει κάποιος σε αυτό το ερώτημα πρέπει να εξετάσει πολλές παραμέτρους, και η σωστή ερώτηση είναι «πιο είναι το καλύτερο αγχολυτικό για μένα». Αναλόγως τους ιδιαίτερους χαρακτήρες του άγχους το καλύτερο φάρμακο μπορεί να είναι διαφορετικό.
Τα ηρεμιστικά φάρμακα επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Αναλόγως με το μηχανισμό δράσης τους, τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση του άγχους κατατάσσονται σε ορισμένες κατηγορίες:
ΦΑΡΜΑΚΟ | ΟΥΣΙΑ / ΔΡΑΣΗ |
---|---|
Βενζοδιαζεπίνες | είναι τα πιο γνωστά ηρεμιστικά φάρμακα στο ευρύ κοινό, όπως το Xanax, Lexotanil, Tavor, Clonotril, Tranxene, Stedon. |
Bespar | Βουσπιρόνη |
Lyrica | Πρεγκαμπαλίνη, ένα ανάλογο του γ-αμινοβουτυρικού οξέος GABA |
Αντικαταθλιπτικά | κυρίως SNRI αντικαταθλιπτικά και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά |
Νευροληπτικά | σε ορισμένες περιπτώσεις κακοήθους άγχους, μπορούν να συνταγογραφηθούν συμπληρωματικά, πχ Seroquel |
Inderal | Προπρανολόλη (β-blocker): κυρίως όπου συνυπάρχει ταχυκαρδία, αρρυθμίες, και άγχος απόδοσης |
Atarax | Υδροξυζίνη, ένα αντιισταμινικό, ενδείκνυται ως ελαφρό αγχολυτικό στη συμπτωματική θεραπεία του άγχους και της αϋπνίας |
Η τρέχουσα πρώτης γραμμής φαρμακευτική θεραπεία για το άγχος περιλαμβάνει SSRI και SNRI αντικαταθλιπτικά, ενώ οι βενζοδιαζεπίνες ταιριάζουν καλύτερα σε περιστασιακή ή βραχυπρόθεσμη χρήση, ή ως συμπληρωματική/ενισχυτική αγωγή. Τα τρικυκλικά ανικαταθλιπτικά είναι αποτελεσματικά, αλλά οι παρενέργειές τους μειώνουν τη χρησιμότητά τους. Αναλόγως την περίπτωση, μπορεί να είναι χρήσιμα τα νευροληπτικά νέας γενιάς, ή και άλλα φάρμακα που αναφέρονται στην παραπάνω λίστα, όπως το Bespar, Lyrica, Inderal και Atarax. Αυτά τα φάρμακα χορηγούνται και χωρίς ιατρική συνταγή.
Η απάντηση για αυτό το ερώτημα όπως αναφέρθηκε κρύβεται στην ιδιαίτερη συμπτωματολογία και την ιδιοσυγκρασία του κάθε ασθενούς. Χρειάζεται δηλαδή εξατομίκευση. Το “άγχος” είναι ένας πολύ γενικός όρος, χρειάζεται καταρχήν να διαχωρίσουμε το παθολογικό οξύ άγχος, από το χρόνιο άγχος, το φοβικό άγχος και το γενικευμένο άγχος:
Η κάθε βενζοδιαζεπίνη έχει τις δικές της ενδείξεις και το δικό της φαρμοκινητικό προφίλ. Οι βενζοδιαζεπίνες διακρίνονται σε βραχείας (3-8 ώρες), μεσαίας (10-20 ώρες) και με μακράς (1-3 ημέρες) διάρκειας δράση.
Όλες οι βενζοδιαζεπίνες έχουν παρόμοιο μηχανισμό δράσης (επηρεάζουν τον GABA υποδοχέα) ωστόσο το κάθε φάρμακο έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Γενικά συστείνονται για ένα διάστημα 2 μηνών, ωστόσο στην πράξη μπορούν να ληφθούν και για πολύ μεγαλύτερο διάστημα, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ψυχιάτρου σας. Οι βενζοδιαζεπίνες χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή.
Η επιλογή της “καλύτερης” βενζοδιαζεπίνης λοιπόν είναι ουσιαστική η επιλογή της “καταλληλότερης” ουσίας, σύμφωνα με τους ιδιαίτερους χαρακτήρες του άγχους και του οργανισμού του ασθενούς (ηλικία, μεταβολισμός, συνοδά προβλήματα, άλλα φάρμακα που λαμβάνει). Επίσης, εκτός της επιλογής της καταλληλότερης ουσίας, θα πρέπει επίσης να εξατομικεύεται και η δοσολογία. Παραδείγματα:
To XANAX και το LEXOTANIL είναι οι πιο συχνά συνταγογραφούμενες βενζοδιαζεπίνες. Η αποτελεσματικότητά τους είναι παρόμοια, 0.5mg Xanax είναι αντίστοιχο με 1mg Lexotanil. Το Xanax δρα λίγο πιο γρήγορα, ενώ το αποτέλεσμα του Lexotanil είναι πιο παρατεταμένο. Η επιλογή του καλύτερου φαρμάκου για εσάς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, και σε σημαντικό βαθμό από την (βιοχημική) ιδιοσυγκρασία σας.
Η απάντηση για το ποιο φάρμακο είναι το καλύτερο για εσάς χρειάζεται εξατομίκευση, και δεν κρύβεται σε ένα φόρουμ ή στο google. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να συζητήσετε από κοντά με ένα ειδικό ΨΥΧΙΑΤΡΟ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ, γιατί είναι ο μόνος που γνωρίζει τα φάρμακα σε βάθος. Νευρολόγοι και παθολόγοι/γενικοί γιατροί δεν γνωρίζουν τις λεπτομέρειες που (οφείλει να) ξέρει ένας ψυχίατρος, ούτε φυσικά το ευρύ κοινό, που έχει μια περιορισμένη γνώση και μια περιορισμένη προσωπική εμπειρία, χωρίς την κλινική εμπειρία ενός ψυχιάτρου.
Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και ουσιαστική όταν συνδυάζεται και με ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, μέσω της οποίας μπορούν να αντιμετωπιστούν οι πραγματικές αιτίες του άγχους, και όχι μόνο οι εκδηλώσεις του. Συχνά μόνο με το να μιλήσει κάποιος με έναν ειδικό, βρίσκει απαντήσεις στις ερωτήσεις και στα προβλήματά του, και νιώθει αμέσως καλύτερα.