Η αϋπνία αποτελεί μια διαταραχή ύπνου που χαρακτηρίζεται από την δυσκολία κάποιου να αποκοιμηθεί και/ή να μείνει κοιμισμένος. Οι άνθρωποι με αϋπνία έχουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
Υπάρχουν δύο τύποι αϋπνίας: η πρωτοπαθής αϋπνία και η δευτεροπαθής αϋπνία.
Η αϋπνία επίσης ποικίλλει στη χρονική διάρκεια και στο πόσο συχνά εμφανίζεται. Μπορεί να εμφανιστεί για σύντομο χρονικό διάστημα (οξεία αϋπνία) ή να διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (χρόνια αϋπνία). Μπορεί επίσης να κάνει διακυμάνσεις, με χρονικές περιόδους στις οποίες το άτομο δεν έχει κανένα πρόβλημα με τον ύπνο. Η οξεία αϋπνία μπορεί να διαρκέσει από μια νύχτα έως αρκετές εβδομάδες. Η αϋπνία ονομάζεται χρόνια όταν ένα άτομο έχει αϋπνία τουλάχιστον τρεις νύχτες την εβδομάδα για ένα μήνα ή περισσότερο.
Οι αιτίες της οξείας αϋπνίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
Αιτίες της χρόνιας αϋπνίας περιλαμβάνουν:
Τα συμπτώματα της αϋπνίας περιλαμβάνουν:
Αν νομίζετε ότι έχετε αϋπνία, καλό θα ήταν να μιλήσετε με ένα γιατρό. Μια αξιολόγηση της υγείας σας περιλαμβάνει σωματικές εξετάσεις, ιατρικό ιστορικό και ιστορικό ύπνου. Ίσως να χρειαστεί να κρατήσετε ένα ημερολόγιο ύπνου για μία ή δύο εβδομάδες, ώστε να δείτε το μοτίβο του ύπνου σας και το πώς αισθάνεστε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί να χρειαστεί να γίνει μια συζήτηση και με το σύντροφό σας για την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου σας. Σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως να χρειαστεί να απευθυνθείτε σε κάποια ειδικά κέντρα ύπνου για εξειδικευμένες εξετάσεις.
Η οξεία αϋπνία ίσως να μην απαιτεί θεραπεία. Η ήπια αϋπνία μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί με κάποιες συνήθειες που προάγουν τον καλό ύπνο. Αν η αϋπνία όμως σας κάνει τη ζωή δύσκολη και επηρεάζει τη λειτουργικότητά σας καθημερινά επειδή νυστάζετε και είστε κουρασμένοι, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχιάτρου ή ψυχοθεραπευτή.
Σε πολλές περιπτώσεις χορηγούνται υπναγωγά φάρμακα για περιορισμένο χρονικό διάστημα, τα οποία δρουν γρήγορα, χωρίς να αισθάνεστε υπνηλία την επόμενη μέρα. Ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού και έχοντας σύνεση στη χρήση τους, αποφεύγονται οι παρενέργειες.
Η θεραπεία για τη χρόνια αϋπνία περιλαμβάνει καταρχήν τη θεραπεία οποιασδήποτε υποκείμενης νόσου ή ιατρικού προβλήματος που μπορεί να προκαλέσει αϋπνία.
Υπάρχουν έξι κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν στον ύπνο
Κυκλοφορούν στο εμπόριο διάφορα σκευάσματα, που ως επί το πλείστον περιέχουν βαλεριάνα (όπως Valmane, Quiet Life) και τα οποία μπορεί να είναι βοηθητικά.
Τεχνικές χαλάρωσης όπως οι μυϊκές τάσεις και χαλάσεις, οι ελεγχόμενες αναπνοές, ο διαλογισμός και οι θετικές σκέψεις, ο έλεγχος των εξωτερικών ερεθισμάτων, η καθιέρωση σταθερών συνηθειών (υγιεινή του ύπνου) βοηθούν στην αντιμετώπιση της αϋπνίας.
Το αλκοόλ δεν προτείνεται για την αντιμετώπιση της αϋπνίας. Αρχικά μπορεί να βοηθάει, αλλά επηρεάζει την αρχιτεκτονική του ύπνου και μακροπρόθεσμα δημιουργεί εξάρτηση, μεταξύ των άλλων προβλημάτων που δημιουργεί.
Η ομοιοπαθητική μπορεί να προσφέρει πολλά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας, χωρίς καμία παρενέργεια και χωρίς αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Συμπληρωματικά, ο βελονισμός και η ψυχοθεραπεία μπορούν να συνδράμουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας. Η ψυχοθεραπεία βοηθά στο να αλλάξετε τρόπο σκέψης και συμπεριφορές που είτε αποτελούν την αιτία της αϋπνίας, είτε επιδεινώνουν την αϋπνία.
Εάν της αϋπνίας έχει προηγηθεί κάποιο (τραυματικό) γεγονός που θεωρείτε ότι μπορεί να έχει οδηγήσει στην εμφάνιση αυτής, το EMDR είναι ένα πολύτιμο ψυχοθεραπευτικό εργαλείο που μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε την αϋπνία και το γεγονός.