Όσα θέλετε να γνωρίζετε για το Ζάναξ

Ζάναξ (Xanax)

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένη χρήση του Ζάναξ (Xanax). Το Ζάναξ είναι ένα αγχολυτικό (ηρεμιστικό), και ειδικότερα μια βενζοδιαζεπίνη. Τι χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζετε για το Xanax;

Τι είναι το Ζάναξ / Xanax;

Το Ζάναξ (Xanax) είναι η εμπορική ονομασία της αλπραζολάμης, μιας βενζοδιαζεπίνης βραχείας δράσης.

Πως δρα το Ζάναξ;

Το Ζάναξ είναι ένα ηρεμιστικό φάρμακο που δρα άμεσα και έχει ως στόχο να καταπραΰνει το υπερβολικό άγχος. Λειτουργεί όπως και άλλα φάρμακα της κατηγορίας των βενζοδιαζεπινών, επηρεάζοντας τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα συνδέεται άμεσα στους κύριους υποδοχείς του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυξάνεται η απελευθέρωση του ανασταλτικού νευροδιαβιβαστή, GABA, που προκαλεί αυξημένη καταστολή και χαλάρωση στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Που χρησιμοποιείται το Ζάναξ;

Όπως και οι άλλες βενζοδιαζεπίνες, η βρωμαζεπάμη (Lexotanil) και η λοραζεπάμη (Tavor), για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού και τις διάφορες διαταραχές άγχους και φοβίες (πχ αεροπλάνο, κοινωνικό άγχος, άγχος παρουσιάσεων, άγχος εξετάσεων, άγχος ιατρικών εξετάσεων, κα), αν και έχουν και άλλες χρήσεις, όπως η διαχείριση της αϋπνίας. Χρειάζεται λιγότερο από μια ώρα πριν αρχίσει να δρα το Xanax, με την κορύφωση στη συγκέντρωση του αίματος να παρατηρείται μία με δύο ώρες μετά τη λήψη. Η κύρια δράση του φαρμάκου διαρκεί 6-8 ώρες, όμως συνολικά η δράση του μπορεί να διαρκέσει μέχρι 22 ώρες (ο χρόνος που χρειάζεται για να απομακρυνθεί τελείως από το σώμα είναι 11 ώρες).

Το Ζάναξ χρησιμοποιείται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας;

Το Ζάναξ χρησιμοποιείται, γενικά πιο συχνά από ότι άλλες βενζοδιαζεπίνες, όπως το Lexotanil, το Tavor ή το Stedon. Αυτό συμβαίνει επειδή το Xanax δρα πιο γρήγορα και είναι πιο ισχυρό από την διαζεπάμη, και αυτό μπορεί να προκαλέσει μια χαλάρωση γρήγορα, την αίσθηση της ηρεμίας. Όπως όλα τα φάρμακα, συνταγογραφείται από τους ειδικούς ψυχιάτρους όταν είναι ανάγκη.

Γιατί ακούμε περισσότερο για το Ζάναξ αυτή την περίοδο;

Επειδή παρατηρείται μια αυξημένη χρήση, ειδικά ανάμεσα σε νεαρούς ενήλικες. Το Xanax χρησιμοποιείται από πολλές γενιές, αλλά ιδίως από το 2009 που η οικονομική κρίση στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται έντονη και οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν περισσότερο στρες, άγχος και κατάθλιψη, έγινε πιο έντονη η χρήση του Xanax.

Είναι το Ζάναξ επιβλαβές;

Όπως όλα τα φάρμακα, το Ζάναξ έχει παρενέργειες. Οι πιο συχνές είναι η υπνηλία, η καταστολή, η ξηροστομία και τα προβλήματα μνήμης. Η χρήση του σε σπάνιες περιπτώσεις συνδέεται με κατάθλιψη, ψευδαισθήσεις, επιθετικότητα ή μανία, αναπνευστική καταστολή (επιδεινώνει την άπνοια και τα λοιπά προβλήματα του αναπνευστικού). Όταν συνδυάζεται με αλκοόλ τα πράγματα επιδεινώνονται.

Υπάρχουν μερικές μελέτες που συνδέουν το Ζάναξ με αυξημένο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ (άνοια), αλλά αυτές αφορούν ουσιαστικά ηλικιωμένους και τη συστηματική, χρόνια χρήση βενζοδιαζεπινών (κυρίως μακράς δράσης, και λιγότερο το Ζαναξ).

Μπορείτε να δείτε το πλήρες φύλλο οδηγιών του Xanax.

Μπορώ να σταματήσω να παίρνω Ζάναξ;

Το Ζαναξ είναι ένα φάρμακο που σας βοηθάει να ελέγξετε το άγχος και τα συμπτώματά του όσο το παίρνετε. Αν στο διάστημα που παίρνετε το Ζαναξ έχετε κάνει την κατάλληλη ψυχοθεραπεία και έχετε αντιμετωπίσει ψυχοθεραπευτικά τις πραγματικές ρίζες του άγχους ή της κατάθλιψης, δεν θα χρειάζεστε περισσότερο το Ζαναξ (ή θα το χρειάζεστε πολύ λιγότερο ή περιστασιακά). Αν όμως δεν έχετε κάνει κάποια ψυχοθεραπευτική εργασία με τον εαυτό σας, είναι πολύ πιθανό να επιστρέψουν τα συμπτώματα, ιδίως αν το διακόψετε απότομα.

Αν λαμβάνετε Ζάναξ (ή οποιαδήποτε μορφή βενζοδιαζεπίνης πχ Λεξοτανίλ) και θέλετε να σταματήσετε, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ψυχίατρό σας. Μόνο ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να διακρίνετε αν χρειάζεστε το Ζαναξ ή όχι, και πως μπορείτε να το διακόψετε. Αυτό είναι πολύ σημαντικό επειδή αν παίρνετε Xanax για μεγάλο χρονικό διάστημα, πέρα από τη σωματική εξάρτηση (που σημαίνει ότι θέλετε μεγαλύτερη δόση του φαρμάκου για τα ίδια αποτελέσματα), υπάρχουν συναισθηματικά και ψυχολογικά συμπτώματα στέρησης που χρειάζεται να τα διαχειριστείτε σωστά.

Ποια είναι η λύση;

Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται μόνο με τις οδηγίες του ψυχίατρού σας. Αν είστε σε δύσκολη κατάσταση και χρειάζεστε βενζοδιαζεπίνες όπως το Ζάναξ, πρέπει οπωσδήποτε να δείτε έναν εξειδικευμένο ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή. Αν είναι ανάγκη να πάρετε Ζαναξ, ο γιατρός σας θα σας δώσει λεπτομερείς οδηγίες για τη δοσολογία και θα σας παρακολουθεί. Μην βασίζεστε σε γνώμες τρίτων για το Ζάναξ στο διαδίκτυο ή σε φόρουμ, ή για οδηγίες λήψεως ή διακοπής του.