Διακοπή Xanax – πως μπορώ να κόψω το Ζάναξ | Απεξάρτηση

Πως μπορώ να διακόψω το Xanax; Απεξάρτηση Ζάναξ

Όταν ο γιατρός συνταγογραφεί ένα αγχολυτικό φάρμακο όπως το Xanax (ή άλλa ηρεμιστικά όπως το Lexotanil ή το Tavor), το κάνει για να σας βοηθήσει στην διαχείριση του άγχους. Με το πέρασμα του χρόνου ίσως να θεωρείτε ότι δεν χρειάζεστε πλέον το φάρμακο και επιθυμείτε να το διακόψετε. Χρειάζεται όμως προσοχή για να μην έχετε παρενέργειες από τη διακοπή του Ζάναξ.

Μπορώ να σταματήσω το Xanax;

Για να απαντήσει κανείς στο ερώτημα αυτό, χρειάζεται να εξετάσει τα εξής:

• ποιος ήταν ο λόγος (διάγνωση) που παίρνατε το Xanax (ή άλλα αγχολυτικά): τα ξεκινήσατε λόγω γενικευμένου άγχους, κρίσεων πανικού, ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, ως συμπληρωματικό φάρμακο για την κατάθλιψη, για την αϋπνία ή για κάποιο άλλο λόγο; Έχει αντιμετωπιστεί η πρωτογενής αιτία;
• ποια ήταν τα θέματα στη ζωή σας που σας άγχωναν την περίοδο που ξεκινήσατε τα αγχολυτικά; Έχει αλλάξει κάτι με αυτά; Άλλαξαν εκείνες οι συνθήκες που σας άγχωναν υπερβολικά, ή αλλάξατε εσείς σε σχέση με αυτά; Δηλαδή άλλαξε ο τρόπος που βλέπετε τα πράγματα και τα διαχειρίζεστε; Θεωρητικώς θα έπρεπε να κάνετε παράλληλα μια σοβαρή ψυχοθεραπεία για τα όσα σας απασχολούν, για να μπορέσετε να επεξεργαστείτε τα όσα σας αγχώνουν, το πως αντιμετωπίζετε τη ζωή και το στρες της ζωής.
• πόσο συχνά και τι ποσότητα Xanax πέρνατε (περιστασιακές δόσεις δεν προκαλούν εξάρτηση ή εθισμό).

Αν λοιπόν τα πράγματα έχουν αλλάξει στη ζωή σας (δηλαδή έχετε προχωρήσει ψυχολογικά), τότε είναι πιθανό πως μπορείτε να τα διακόψετε σταδιακά σύμφωνα με τις οδηγίες του ψυχιάτρου που σας παρακολουθεί, χωρίς κάποιο πρόβλημα. Αν όμως τίποτα δεν έχει αλλάξει (στις καταστάσεις που αντιμετωπίζετε, στον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα ή στο χαρακτήρα σας), οι πιθανότητες είναι ότι ακόμα τα χρειάζεστε, διαφορετικά τα συμπτώματα θα ξαναεπιστρέψουν. Ιδίως αν πέρνατε μεγάλες ποσότητες Xanax.

Διακοπή ΧΑΝΑΧ – βήματα για απεξάρτηση

Οι πληροφορίες εδώ είναι καθαρά για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν τις οδηγίες του ψυχιάτρου που πρέπει να σας παρακολουθεί.

Ο ασφαλής τρόπος της διακοπής του Ζάναξ είναι η εξατομικευμένη τροποποίηση της δοσολογίας με την καθοδήγηση του ψυχιάτρου σας. Η στρατηγική διακοπής/απεξάρτησης από το Xanax ονομάζεται tapering/taper off στα αγγλικά, έχει δύο βασικούς πυλώνες: τη σταδιακή μείωση του Xanax ή/και την χρήση κάποιου υποκατάστατου. Δεν χρειάζεται να σας πανικοβάλλουν εμπειρίες άλλων, ούτε να επιτρέπεται να σας τρομοκρατούν (ακόμα και γιατροί). 

1) Σταδιακή μείωση Xanax

Η βασική στρατηγική για τη διακοπή του Xanax είναι η σταδιακή μείωση του. Έτσι βοηθάτε τον εγκέφαλό σας να προσαρμοστεί στις αλλαγές των νευροδιαβιβαστών και προλαμβάνετε και τα συμπτώματα της διακοπής. Ο ψυχίατρός σας θα σας πει πως θα μειώσετε την δόση και σε πόσο χρονικό διάστημα. Αναλόγως την κατάσταση που αντιμετωπίζατε και τις δόσεις Xanax που πέρνατε, αυτό το διάστημα μπορεί να κυμαίνεται από δύο εβδομάδες έως αρκετούς μήνες. Θα πρέπει να συζητήστε με το ψυχίατρό σας για τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της διακοπής του.

Οι μελέτες δείχνουν ότι όσοι μειώνουν πιο αργά το Xanax (για παράδειγμα, μείωση 10-25% της συνολικής δόσης ανά 1-2 εβδομάδες), τείνουν να τα πηγαίνουν καλύτερα μακροπρόθεσμα. Ο ρυθμός μείωσης πρέπει να εξατομικεύεται και εξαρτάται από την ποσότητα που παίρνατε, τη συχνότητα χρήσης, τη διάγνωση, τα συμπτώματα που είχατε, από το αν παίρνετε άλλα φάρμακα (που σας στηρίζουν ψυχολογικά) ή αν έχετε κάνει κάποια σοβαρή ψυχοθεραπεία.

Η αργή διακοπή των βενζοδιαζεπινών συνιστάται για την αποφυγή συμπτωμάτων στέρησης (π.χ. άγχος, διέγερση, αϋπνία), ιδιαίτερα όταν η χρήση Xanax ήταν μεγαλύτερη των 8 εβδομάδων. Αναλόγως των παραπάνω, η διακοπή του Ζάναξ (και των άλλων βενζοδιαζεπινών, όπως Lexotanil, Tavor, κα), μπορεί να χρειάζεται από 2 εβδομάδες έως 6 μήνες.

2) Άλλη βενζοδιαζεπίνη ή υποκατάστατο του Xanax

Αναλόγως της ποσότητας Ζάναξ που πέρνατε μπορεί να χρειαστεί να πάρετε προσωρινά κάποια άλλη βενζοδιαζεπίνη (κυρίως Stedon, αλλά και Tranxene ή Clonotril, όλα φάρμακα που χορηγούνται μόνο με συνταγή) ενώ κόβετε το Xanax σταδιακά, ή κάποιο άλλο υποκατάστατο του Ζάναξ, που θα σας στηρίξει στην απεξάρτηση. Χρησιμοποιούνται οι προαναφερόμενες βενζοδιαζεπίνες γιατί έχουν μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής και έτσι μπορεί κανείς να ξεπεράσει τα συμπτώματα στέρησης του Xanax. Συνήθως αυτό χρειάζεται για όσους παίρνουν περισσότερο από 1.5mg Xanax καθημερινά και για περισσότερο 2 από μήνες.

3) Άλλες συμβουλές για επιτυχημένη διακοπή του Xanax

Υπάρχουν επίσης κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε συμπληρωματικά για να σας στηρίξουν στην διακοπή:

• κάποια ουσιαστική μορφή ψυχοθεραπείας (θα έπρεπε να το έχετε κάνει ήδη…)
• διαλογισμός, γιόγκα, ασκήσεις ενσυνειδητότητας
• κάποιο χόμπυ ή σωματική άσκηση που σας κάνει να νιώθετε όμορφα (πεζοπορία στη φύση, τρέξιμο, κα)
• αποφύγετε την καφεΐνη (πχ καφές, coca cola, κα)
• περιορίσετε τον χρόνο σας μπροστά σε οθόνες (τηλεόραση, κινητά, tablet)
• βελονισμός ή/και ομοιοπαθητική για ενδυνάμωση απέναντι στο άγχος και στο στρες.
• προστατέψτε τον εαυτό σας από τοξικούς ανθρώπους και τοξικά ερεθίσματα (ειδήσεις, social media, κα)

Παρενέργειες και συμπτώματα διακοπής του Xanax

Μια γρήγορη μείωση, πιθανότατα θα οδηγήσει σε συμπτώματα στέρησης ή αναπήδησης όπως περιγράφηκε παραπάνω. Χρειάζεται να είστε υπομονετικοί και να έχετε ένα ψυχίατρο που θα σας βοηθήσει στη διαδικασία απεξάρτησης, καθώς το κλειδί της επιτυχίας είναι η εξατομίκευση της διακοπής του Ζάναξ.

Όταν κάποιος παίρνει συστηματικά Xanax και το διακόπτει απότομα, τα συμπτώματα απόσυρσης/διακοπής εμφανίζονται συνήθως εντός 12-24 ωρών από την τελευταία δόση. Αρχικά, μπορεί να εμφανίσετε αυτό που ονομάζεται συμπτώματα «αναπήδησης» (rebound συμπτώματα), που είναι τα πρώτα αντιδραστικά συμπτώματα που εμφανίζει ο οργανισμός λόγω της έλλειψης ΧΑΝΑΧ. Στη συνέχεια, μπορεί να αρχίσετε να υποφέρετε από στερητικό σύνδρομο το οποίο μπορεί να διαρκέσει έως και 2 εβδομάδες. Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορεί να περιλαμβάνουν: διαταραχές ύπνου (αϋπνία), αισθήματα θυμού και ευερεθιστότητας, αυξημένη ένταση και άγχος, κρίσεις πανικού, τρέμουλο και τρέμουλο σε όλο το σώμα, αυξημένη εφίδρωση, δυσκολία συγκέντρωσης, ναυτία, αίσθημα παλμών, ταχυπαλμίες, κεφαλαλγία, μυϊκοί πόνοι.

Συμπτώματα απόσυρσης μπορεί να εμφανίσει και κάποιος που παίρνει Xanax λίγες εβδομάδες, αυτό εξαρτάται κυρίως από την βιοχημική ιδιοσυγκρασία αλλά και από την ψυχολογική εξάρτηση. Συνηθέστερα όμως εμφανίζονται συμπτώματα απόσυρσης σε ασθενείς που:

• παίρνουν το Xanax συστηματικά για 6 μήνες και παραπάνω
• παίρνουν υψηλές δόσεις Xanax καθημερινά, για παράδειγμα περισσότερα από 2-4mg, για 3 μήνες ή περισσότερο (ιδίως σε αυτές τις περιπτώσεις θα χρειαστεί υποκατάστατο με Stedon, Tranxene, κα)
• σταματούν απότομα το Xanax (ιδίως αν δεν έχουν κάνει έστω κάποια βραχεία ψυχοθεραπεία για τη διαχείριση του άγχους/στρες ή τα ψυχοπιεστικά γεγονότα που βιώσανε)

Οι μακροχρόνιες επιδράσεις των βενζοδιαζεπινών (Lexotanil, Tavor, Xanax) μπορεί να εμφανιστούν από εβδομάδες έως μήνες και ακόμη και χρόνια. Παρατηρούνται μακροπρόθεσμες επιδράσεις και παρενέργειες της διακοπής πιο συχνά σε εκείνους που είχαν λάβει υψηλή δόση για χρόνια κάποια βραχείας δράσης βενζοδιαζεπίνες (όπως το Xanax).

Εάν κάποιος παίρνει μικρές ποσότητες Xanax για λιγότερο από 6 εβδομάδες (για παράδειγμα περιστασιακές δόσεις Xanax 0.25mg ή Xanax 0.5mg) τότε δεν υπάρχει εθισμός ή εξάρτηση και μπορεί να μην χρειάζεται η σταδιακή διακοπή για την απεξάρτηση. Θυμίζουμε ότι ο ρυθμός και ο τρόπος μείωσης εξατομικεύεται και πρέπει να συζητείται πάντα με τον ψυχίατρο που σας παρακολουθεί.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις αντί του ΧΑΝΑΧ;

Για όσους δεν θέλουν να πάρουν φάρμακα, υπάρχουν ορισμένα φυτικά σκευάσματα που μπορεί πάρει κανείς ως υποκατάστατα (πχ βαλεριάνα), αν παίρνει μικρές ποσότητες Xanax. Επίσης, ο βελονισμός και η ομοιοπαθητική είναι δύο πολύ καλά θεραπευτικά συστήματα, που βοηθούν στην ενίσχυση του νευρικού συστήματος, χωρίς τις παρενέργειες των φαρμάκων.

Όπως αναφέρθηκε ήδη, μια ουσιαστική ψυχοθεραπεία είναι εξαιρετικής σημασίας για την διαχείριση του άγχους. Επίσης, το EMDR είναι εξαιρετική ψυχοθεραπευτική τεχνική για τα ψυχικά τραύματα, που μπορεί να επιβαρύνουν ή να προκαλούν το άγχος. Τέλος, το Xanax αναλόγως τα αρχικά συμπτώματα, μπορεί να αντικατασταθεί και από άλλα ήπια υποκατάστατα και φυσικά αγχολυτικά κατά την προσπάθεια απεξάρτησης.

Άλλες βενζοδιαζεπίνες και υπναγωγά φάρμακα

Τα παραπάνω ισχύουν σε γενικές γραμμές για τη διακοπή όλων των βενζοδιαζεπινών (όπως Tavor, Lexotanil, κα) αλλά και για τα χάπια για την αϋπνία (υπναγωγά φάρμακα), όπως το Stilnox.

Κάθε βενζοδιαζεπίνη έχει διαφορετικό χρόνο ημιζωής που καθορίζει το χρονικό διάστημα για να φύγει το φάρμακο από την κυκλοφορία του αίματος. Για μια βενζοδιαζεπίνη μεγαλύτερης δράσης όπως το Stedon, μπορεί να χρειαστούν μερικές ημέρες για να εμφανιστούν τα συμπτώματα, ενώ για το Xanax τα συμπτώματα στέρησης μπορεί να ξεκινήσουν νωρίτερα (εντός 12 ωρών) από τη διακοπή του φαρμάκου και με μεγαλύτερη ένταση.