Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός NLP δεν είναι κάτι μαγικό. Είναι μια ψυχολογική προσέγγιση που αφορά την προσωπική εξέλιξη και την επικοινωνία. Δημιουργήθηκε από ιδέες που προέκυψαν από τη μελέτη των συνηθειών επιτυχημένων ανθρώπων τη δεκαετία του ’70. Οι επιστήμονες τότε συνειδητοποίησαν ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στις νευρολογικές διαδικασίες, την γλώσσα και στα μοτίβα συμπεριφοράς που μαθαίνουμε μέσα από τις εμπειρίες (προγραμματισμός) και αυτά μπορεί να αλλάξουν, ώστε να επιτύχουμε συγκεκριμένους στόχους στη ζωή μας.
Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός NLP είναι ένα εργαλείο για την αλλαγή και την εξέλιξη. Επαναπροσδιορίζει τις περιοριστικές πεποιθήσεις και συμπεριφορές, διευκολύνει την αλλαγή, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση, και δίνει την ώθηση που χρειάζεται ο άνθρωπος για να επιτύχει στη ζωή τους στόχους του, επαγγελματικούς και προσωπικούς.
Δεν υπάρχει μία μόνο τεχνική νευρογλωσσικού προγραμματισμού NLP και δεν ταιριάζει μια τεχνική σε κάθε περίπτωση. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός NLP είναι μία μέθοδος αναγνώρισης, μοντελοποίησης και αντιγραφής επιτυχημένων στρατηγικών που ακολουθούν άλλοι άνθρωποι. Οι τεχνικές του νευρογλωσσικού προγραμματισμού που είναι γνωστές σήμερα είναι αποτέλεσμα βελτιστοποίησης δεξιοτήτων και στρατηγικών που ακολουθούν επιτυχημένοι επαγγελματικά άνθρωποι και ψυχοθεραπευτές. Οι τεχνικές δεν είναι ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός NLP αυτός καθ’εαυτός, αλλά το αποτέλεσμα της εφαρμογής του νευρογλωσσικού προγραμματισμού. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούνται από ένα επιτυχημένο άτομο στον τομέα που μας ενδιαφέρει, μπορεί να γίνουν πρότυπα και να εφαρμοστούν σε κάθε κατάσταση που θέλουμε. Με αυτό τον τρόπο, βρίσκουμε λύσεις/τεχνικές/στρατηγικές στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Αν επικεντρωθούμε μονάχα στις τεχνικές του νευρογλωσσικού προγραμματισμού, χάνουμε την ουσία του NLP, μετατρεπόμαστε απλά σε ρομπότ που εφαρμόζουν τεχνικές NLP. Από την άλλη πλευρά, αν στρέψουμε την προσοχή μας και την ενέργειά μας προς την βελτιστοποίηση δεξιοτήτων και συμπεριφορών, τότε σύντομα θα δημιουργήσουμε τις δικές μας μοναδικές τεχνικές.
Το μυαλό είναι τα πάντα. Γίνεται αυτό που σκέφτεστε. Βούδας
Όσον αφορά τον ορισμό του νευρογλωσσικού προγραμματισμού το “νεύρο” αναφέρεται στον τρόπο σκέψης ή στους ποικίλους (συνειδητούς και ασυνείδητους) τρόπους επεξεργασίας των πληροφοριών που προέρχονται από τον έξω κόσμο. Βιώνουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε με μοναδικό και υποκειμενικό τρόπο. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός NLP αφορά αυτές τις υποκειμενικές εμπειρίες. Το εάν μια μέρα θα είναι καλή ή κακή εξαρτάται κυρίως από το τι μας συμβαίνει και πώς νιώθουμε για αυτά εκείνη την ημέρα. Συχνά, αν σκεφτούμε τα καλά πράγματα που θα συμβούν μπορεί να νιώσουμε όμορφα ακόμη και την πιο βροχερή ημέρα ή μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο. Η πρόκληση έγκειται στο γεγονός ότι θεωρούμε πως ότι νιώθουμε (η υποκειμενική μας εμπειρία δηλαδή) δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο μας. Ότι τα συναισθήματα έρχονται και φεύγουν από μόνα τους. Μεταξύ άλλων, ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός αφορά λοιπόν την επιρροή και τον έλεγχο στο τι νιώθουμε.
Το “γλωσσικό” αναφέρεται στις λέξεις. Οι άνθρωποι περιγράφουν τις εμπειρίες τους με λέξεις. Εκτός όμως από την περιγραφή μιας εμπειρίας, οι λέξεις κρύβουν και άλλα νοήματα, καθώς και μία στάση απέναντι στα πράγματα. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός εξηγεί πως οι λέξεις επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης, την διάθεση και τη συμπεριφορά μας.
Ο “προγραμματισμός” αναφέρεται στις συνήθειες. Οι άνθρωποι δημιουργούν συνήθειες συνεχώς. Μερικές φορές, αυτές οι συνήθειες είναι χρήσιμες και επιθυμητές, αλλά κάποιες άλλες είναι πραγματικά ανεπιθύμητες ή αρνητικές. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός χρησιμοποιεί απλές (αλλά πολύ αποτελεσματικές) μεθόδους αλλαγής του τρόπου σκέψης, σύμφωνα με τις αξίες και τους στόχους μας και έχει ως αποτέλεσμα τις επιθυμητές αλλαγές στη συμπεριφορά.
Έχετε βιώσει κάποια κατάσταση που σας άφησε μια πικρή εμπειρία; Ίσως έχετε βιώσει κάτι που όποτε το θυμάστε ή κάτι σας το θυμίζει, σας αποθαρρύνει ή σας ρίχνει την αυτοπεποίθηση. Ή μπορεί να γίνεστε νευρικοί σε διάφορες καταστάσεις όπου έχετε να μιλήσετε μπροστά σε άλλους. Ίσως ντρέπεστε όταν πρόκειται να μιλήσετε σε κάποιον που σας ενδιαφέρει προσωπικά! Παρόλο που αυτά τα συναισθήματα της θλίψης, νευρικότητας ή ντροπής φαίνονται αυτόματα ή ασταμάτητα, η τεχνική της αποστασιοποίησης μπορεί να σας βοηθήσει πολύ.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή την τεχνική όταν αισθάνεστε ότι μία κατάσταση είναι αρνητική ή αδιέξοδη. Η αναπλασίωση μπορεί να σας ενδυναμώσει να αντιμετωπίσετε οποιαδήποτε κατάσταση, αλλάζοντας το νόημα της εμπειρίας σε κάτι θετικό.
Για παράδειγμα, ας πάρουμε το χωρισμό. Μπορεί να ακούγεται πολύ άσχημο ότι χωρίσατε, αλλά ας το αναπλαισιώσουμε. Ποια μπορεί να είναι τα θετικά αυτής της κατάστασης; Για παράδειγμα, είσαστε ανοιχτός σε νέες σχέσεις! Έχετε την ελευθερία να κάνετε ότι θέλετε, όποτε το θέλετε, χωρίς εξηγήσεις. Και πήρατε σημαντικά μαθήματα από την προηγούμενη σχέση που θα σας επιτρέψουν να έχετε μια καλύτερη σχέση στο μέλλον, και να κάνετε μία σοφότερη επιλογή συντρόφου.
Αλλάζοντας το νόημα του χωρισμού, αλλάζετε το βίωμά σας και το συναίσθημά σας.
Η τεχνική αυτή σας επιτρέπει να καθαρίζετε το μυαλό σας και να κάνετε υπεύθυνες επιλογές προς το καλό σας, χωρίς πανικό και φόβο.
Η μεθοδολογία του νευρογλωσσικού προγραμματισμού NLP χρησιμοποιεί ως πρότυπο τις δεξιότητες και τις συνήθειες επιτυχημένων ανθρώπων. Στόχος του είναι να επιτρέψει στον καθένα να αποκτήσει αυτές τις δεξιότητες. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός χρησιμοποιείται συμπληρωματικά στη θεραπεία ορισμένων προβλημάτων όπως οι φοβίες, η κατάθλιψη, οι ψυχοσωματικές διαταραχές και οι μαθησιακές δυσκολίες.
Η αγκύρωση (anchoring) δημιουργεί μία νευρολογική σύνδεση μεταξύ μιας συμπεριφοράς και ενός συναισθήματος. Σας επιτρέπει να συνδέσετε οποιοδήποτε θετικό συναίσθημα/σκέψη με κάποια συγκεκριμένη κίνηση. Όταν θέλετε λοιπόν να φέρετε αυτό το συναίσθημα στο μυαλό σας, μπορείτε να κάνετε αυτή τη κίνηση και το συναίσθημα άμεσα θα αλλάξει.
Ή με άλλες λέξεις: συγχρονισμός, συντονισμός, πως να σας συμπαθήσουν οι άλλοι στην πρώτη γνωριμία (rapport). Πρόκειται για ένα σύνολο από NLP τεχνικές που έχουν τη δύναμη να σας βοηθήσουν να έχετε μία καλή σύνδεση με οποιονδήποτε. Υπάρχουν πολλές τεχνικές, αλλά ίσως η πιο σημαντική είναι η μίμηση των κινήσεων του συνομιλητή, του τόνου της φωνής, του ρυθμού, και των λέξεων. Στους ανθρώπους αρέσουν άνθρωποι που τους μοιάζουν και όταν ο εγκέφαλος ασυνείδητα καταγράφει αυτές τις ομοιότητες (μέσω των «νευρώνων καθρεπτών», δημιουργεί ένα αίσθημα οικείου και φιλικότητας προς τον συνομιλητή.
Η τεχνική είναι απλή: μιμηθείτε τη στάση του συνομιλητή σας, κουνήστε το κεφάλι με παρόμοιο τρόπο, χαμογελάστε όταν χαμογελούν, μιμηθείτε τις εκφράσεις του προσώπου.
Όλα αυτά όμως πρέπει να γίνονται πολύ ήπια και ήρεμα, μην βιάζεστε και όχι έντονες αλλαγές και κινήσεις, διαφορετικά θα γίνει αντιληπτό το ότι κάνετε και θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα.