Η διδασκαλία και γνωμικά του Βούδα

Βούδας σημαίνει “φωτισμένος”

Γνωμικά και αποφθέγματα του Βούδα

Παρατίθενται σημαντικά αποφεύγματα του Βούδα που θα σας δώσουν τροφή για σκέψη:

1. Ο νους είναι το παν. Αυτό που σκέπτεσαι, αυτό γίνεσαι.
2. Αυτό που είμαστε σήμερα έγκειται σε αυτό που πιστεύαμε χθες, οι τρέχουσες σκέψεις μας σφυρηλατούν το μέλλον μας.
3. Λίγοι άνθρωποι φτάνουν στην απέναντι όχθη. Οι υπόλοιποι τρέχουν πάνω – κάτω σ’ αυτήν την πλευρά.
4. Μάθετε να δράτε, όχι να αντιδράτε.
5. Δεν θα τιμωρηθείς για το θυμό σου, θα τιμωρηθείς από το θυμό σου.
6. Το να κρατάς θυμό είναι σαν να αρπάζεις ένα αναμμένο κάρβουνο για να το πετάξεις σε κάποιον. Αυτός που καίγεται είσαι εσύ.
7. Το να κρατάς το θυμό σου είναι σαν να πίνεις δηλητήριο και να περιμένεις να πεθάνει ο άλλος
8. Το κακό που κάνεις μένει σε σένα. Το καλό που κάνεις επιστρέφεις σε σένα.
9. Μην στέκεστε στο παρελθόν. Μην ονειρεύεστε το μέλλον. Συγκεντρώστε τη σκέψη σας στο τώρα.
10. Κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την κατάσταση της υγείας του ή για την ασθένειά του.
11. Οι επιθυμίες είναι η πηγή της θλίψης.
12. Να είσαι ανοικτός, και η ζωή θα είναι πιο εύκολη. Ένα κουταλάκι αλατιού σε ένα ποτήρι νερό κάνει το νερό να μην πίνεται. Ένα κουταλάκι αλατιού σε μια λίμνη δεν έχει καμιά σημασία.
13. Είναι εύκολο να δείτε τα λάθη των άλλων, αλλά είναι δύσκολο να δείτε τα δικά σας ελαττώματα. Δείχνουμε τα λάθη των άλλων σαν άχυρα που αφήνονται λάφυρα στον άνεμο, αλλά ξέρουμε να κρύβουμε τα δικά μας ελαττώματα όπως ο πονηρός παίκτης κρύβει τα ζάρια του.
14. Οι καλές και κακές μας πράξεις μας ακολουθούν, όπως η σκιά μας
15. Ακόμα και ο χειρότερος εχθρός σας δεν μπορεί να σας βλάψει τόσο όσο οι σκέψεις σας
16. Δεν υπάρχει μονοπάτι προς την ευτυχία: το ίδιο το μονοπάτι είναι η ευτυχία.
17. Το μυστικό της υγείας τόσο του μυαλού όσο και του σώματος, είναι να μην θρηνούμε για το παρελθόν, ούτε να αγωνιούμε για το μέλλον, αλλά να ζούμε σοφά στο παρόν.
18. Χιλιάδες κεριά μπορούν να ανάψουν από ένα μόνο κερί και η διάρκεια ζωής του κεριού δεν θα μειωθεί. Η ευτυχία δεν μειώνεται ποτέ όταν μοιράζεσαι.
19. Δεν υπάρχει αρκετό σκοτάδι σε ολόκληρο τον κόσμο για να καταπιεί το φως ενός μικρού κεριού.
20. Το μυστικό της ζωής είναι να μην φοβάσαι.
21. Τίποτα δεν μπορεί να σας βλάψει περισσότερο από τις δικές σας σκέψεις.
22. Είναι εύκολο να δούμε τα ελαττώματα των άλλων, αλλά είναι δύσκολο να δούμε τα δικά μας ελαττώματα.
23. Να είσαι ανοικτός, και η ζωή θα είναι πιο εύκολη. Ένα κουταλάκι αλατιού σε ένα ποτήρι νερό κάνει το νερό να μην πίνεται. Ένα κουταλάκι αλατιού σε μια λίμνη δεν έχει καμιά σημασία.
24. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερες γνώσεις, αλλά περισσότερη σοφία. Και η σοφία προέρχεται από την παρατήρηση.
25. Μην παραβλέπεις τις μικρές καλές πράξεις, νομίζοντας ότι δεν έχουν κανένα όφελος. Ακόμα και οι μικροσκοπικές σταγόνες νερού στο τέλος θα γεμίσουν ένα τεράστιο δοχείο.

“Το δώρο”, μια διδακτική ιστορία του Βούδα

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Βούδας περνούσε από ένα χωριό και αποφάσισε να καθίσει στη σκιά ενός δέντρου και να διδάξει. Ένας αγενής νεαρός ο οποίος βρισκόταν ανάμεσα στο πλήθος χωρίς να τον ξέρει άρχισε να τον βρίζει.
Ο Βούδας δεν φάνηκε να αναστατώνεται από τις βρισιές και τις προσβολές, παρέμεινε ήρεμος και γαλήνιος. Αυτό προκάλεσε εντύπωση τόσο στο νεαρό τόσο και στο πλήθος που είχε μαζευτεί για να ακούσει το κήρυγμα του.
Τότε ο Βούδας φώναξε το νεαρό να πλησιάσει και του έκανε μια ερώτηση. “Αν αγοράσεις ένα δώρο και το προσφέρεις σε κάποιον και αυτός δεν το δεχτεί, τότε σε ποιον ανήκει το δώρο;”
Ο νεαρός ξαφνιασμένος απάντησε: “Το δώρο θα εξακολουθήσει να ανήκει σε μένα”.
“‘Ωραία”, είπε ο Βούδας. “Τώρα μπορείς να μαντέψεις σε ποιον ανήκουν οι προσβολές και οι βρισιές που έχεις ξεστομίσει, ο μόνος που επηρεάζεται αρνητικά, είσαι εσύ”.

Η κακόπιστη κριτική, το μίσος, ο θυμός, οι βρισιές τα οποία εκτοξεύονται προς εμάς έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τον χαρακτήρα αυτού που τα εκτοξεύει παρά με εμάς που είμαστε ο στόχος. Δεν χαρακτηρίζουν το άτομο το οποίο στοχεύουν, αλλά αυτόν που τα ξεστομίζει.

Η ζωή του Βούδα

Ο Βούδας (Siddhartha Gautama) γεννήθηκε πριν από 2500 χιλιάδες χρόνια στο Νεπάλ. Το έργο του, η διδασκαλία και η σοφία του είναι παροιμιώδεις.

Σύμφωνα με μύθους, η μητέρα του βασίλισσα Maya είχε ένα όνειρο από το οποίο έμαθε ότι θα γεννήσει ένα παιδί ιερό. Του έδωσε το όνομα Siddhartha επειδή σημαίνει “τέλεια εκπλήρωση”. Μετά τη γέννηση του Siddhartha, έγινε μια προφητεία ότι θα γίνει σπουδαίος κυβερνήτης ή ιερός άνθρωπος. Ο βασιλιάς επιθυμούσε να είναι ένας σπουδαίος κυβερνήτης για αυτό προστάτευσε το γιο του από το να δει οποιοδήποτε πόνο ή δυσκολία. Ο Siddhartha έζησε μια ζωή μέσα στα πλούτη σε ένα τεράστιο παλάτι. Ο πατέρας του εκπλήρωνε κάθε επιθυμία του ώστε να μην θέλει να φύγει.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο Βουδισμός ξεκίνησε με τον Siddhartha Gautama, ένα εξαιρετικό και ευγενές άτομο, που έγινε γνωστός με το όνομα Βούδας. Ο Βούδας γεννήθηκε περίπου 2500 χιλιάδες χρόνια πριν στο Νεπάλ, και μεγάλωσε σαν πρίγκιπας. Ο πατέρας του ήταν ο βασιλιάς Suddhodana Tharu και η μητέρα του η βασίλισσα  Maya. Μεγάλωσε στην Ινδία, που τον καιρό εκείνο κυριαρχούσαν οι Βραχμανιστικές θρησκείες. Είχε Ινδουιστικές πεποιθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ιδέας της σαμσάρα που ήταν βαθιά ενσωματωμένη στις ινδουιστικές διδασκαλίες.

Ο Siddhartha μεγάλωσε για να γίνει ένα στοργικό και ευγενικό άτομο. Όταν έγινε 16 ετών παντρεύτηκε την ξαδέρφη του, Yasodhara. Όσο μεγάλωνε, αναρωτιόταν για τον κόσμο και ήθελε να δει τι υπάρχει έξω από το παλάτι. Έτσι πήγε με τον οδηγό του στην πόλη και εκεί είδες τέσσερις διαφωτιστικές εικόνες. Είχε σοκαριστεί και πραγματικά δεν καταλάβαινε τι είχε δει.

• Η πρώτη εικόνα ήταν ένας ηλικιωμένος άνδρας. Ο Siddhartha δεν είχε δει ποτέ πριν κανέναν ηλικιωμένο και ρώτησε τον οδηγό του τι ήταν αυτό που έβλεπε. Εκείνος του εξήγησε ότι όταν οι άνθρωποι μεγαλώνουν οι σωματικές αντοχές μειώνονται.
• Η δεύτερη εικόνα ήταν η ασθένεια. Όταν ο Siddhartha είδε έναν άρρωστο άνθρωπο στην άκρη του δρόμου, και ταράχθηκε καθώς δεν είχε δει ποτέ πριν κάποιον άρρωστο. Ο οδηγός του εξήγησε ότι στη διάρκεια της ζωής τους οι άνθρωποι αρρωσταίνουν.
• Η τρίτη εικόνα ήταν ένας νεκρός άνθρωπος. Ο οδηγός του, του εξήγησε ότι τελικά όλοι πεθαίνουμε.
• Η τέταρτη εικόνα ήταν ένας ιερός άνδρας που περπατούσε στο δρόμο. Αυτός ο άνθρωπος κίνησε την περιέργεια του Siddhartha, καθώς φαινόταν να κατανοεί την αλήθεια.

Ο Siddhartha ήθελε να βρει γιατί οι άνθρωποι υποφέρουν και πως θα μπορούσε να το σταματήσει αυτό. Αποφάσισε να αφήσει το παλάτι και την οικογένειά του πίσω για να ταξιδέψει στον κόσμο και να βρει απαντήσεις. Άφησε όλα τα αντικείμενα αξίας και τα ακριβά ρούχα για να μπορέσει να καταλάβει πιο πολλά για τους ανθρώπους που υποφέρουν. Έγινε ασκητής, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι έζησε μια απλή ζωή χωρίς πολυτέλειες και αρνήθηκε να κάνει οτιδήποτε θα του έδινε χαρά. Επίσης προσπάθησε να είναι πειθαρχημένος στο διαλογισμό ώστε να κατανοήσει τι σημαίνει πόνος. Νήστευε για μεγάλα χρονικά διαστήματα και αυτό του προκαλούσε περισσότερο πόνο. Τελικά έγινε τόσο αδύναμος αφού έτρωγε μόνο λίγο ρύζι, και αυτό τον έκανε να συνειδητοποιήσει ότι ακόμη δεν καταλάβαινε πως να απομακρύνει τον πόνο. Κατάλαβε ότι για να ζήσει κανείς υπάρχει μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα στα πλούτη και στη φτώχεια.

Ο Siddhartha συνέχισε να διαλογίζεται και τελικά βρήκε τη φώτιση. Στη συνέχεια έγινε γνωστός ως Βούδας, που σημαίνει “φωτισμένος”.

Η διδασκαλία του Βούδα

Ο Βούδας πίστευε ότι οι επιθυμίες είναι η πηγή της θλίψης. Ο ψυχικός πόνος προέρχεται από την επιθυμία για τα υλικά αγαθά και από γεγονότα στη ζωή ενός ατόμου, όπως η γέννηση, η γήρανση και ο θάνατος. Οι άνθρωποι μπορεί να βιώνουν διαφορετικό πόνο, για παράδειγμα:

• Οι άνθρωποι βιώνουν συναισθηματικό πόνο (π.χ. όταν κάποιος τους λέει κάτι που τους αναστατώνει) και σωματικό πόνο (π.χ. όταν ένας άνθρωπος τραυματίζεται).
• Στη ζωή τα πράγματα δεν μένουν τα ίδια και συνεχώς αλλάζουν, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει πόνο.
• Οι άνθρωποι συνδέονται με πολλά και διαφορετικά πράγματα, όπως με άλλους ανθρώπους και υλικά αγαθά. Όταν χάνουν αυτά τα πράγματα, υποφέρουν. Στο Βουδισμό οι άνθρωποι προσπαθούν να κατανοήσουν ότι δεν μπορούν να κρατήσουν τα πάντα στη ζωή καθώς αυτό θα τους προκαλέσει πόνο.
• Ο Βούδας σε όλα τα αγάλματα παριστάνεται με κλειστά μάτια επειδή, σύμφωνα με την θρησκεία του Βουδισμού, ο κόσμος είναι το όνειρο του μεγάλου Βούδα.

Ο Βουδισμός μοιάζει περισσότερο με φιλοσοφικό σύστημα και όχι θρησκεία, επειδή δεν έχει ισχυρές πεποιθήσεις για ένα θεό δημιουργό ή θεούς. Επιπλέον, διαφέρει από όλες τις άλλες θρησκείες, καθώς ο Βούδας δεν είχε μυστικιστικά οράματα, ούτε αποκαλύψεις από κάποιο ανώτερο ον. Αντιθέτως, η διδασκαλία του βασίστηκε σε συμπεράσματα μετά από μεγάλη χρονική περίοδο βαθιάς σκέψης, προβληματισμού και εμπειρίας.