Η υπνική παράλυση, η λεγόμενη μόρα στον ύπνο που όλοι έχουμε ακουστά, είναι μια μορφή παραϋπνίας. Η παραϋπνία περιλαμβάνει ανεπιθύμητα γεγονότα που συμβαίνουν στη διάρκεια του ύπνου. Η υπνική παράλυση προκαλείται επειδή δεν μπορούμε να κουνήσουμε το σώμα μας σε δύο συγκεκριμένες φάσεις:
Στην παράδοση διαφόρων χωρών υπάρχουν διάφορες λαογραφικές εξηγήσεις για τη μόρα, που την αποδίδουν σε δαιμονικές επισκέψεις και υπερφυσικές οντότητες οι οποίες κάθονται πάνω στο στήθος ή δεσμεύουν τα άκρα, ενώ αντιμετωπίζονται συνήθως με προσευχές. Φυσικά και δεν συμβαίνει τίποτα υπερφυσικό, το βίωμα αυτό εξηγείται ιατρικά.
Φυσιολογικά ο εγκέφαλος διατηρεί χαλαρούς τους μύες και ακόμη είμαστε σε φάση ύπνου. Αυτό ονομάζεται “ατονία”. Η υπνική παράλυση φαίνεται να συμβαίνει όταν προκαλείται ατονία ενώ ξυπνάμε.
Όταν κοιμόμαστε, το σώμα εισέρχεται και εξέρχεται από τον ύπνο REM (η φάση ύπνου που βλέπουμε όνειρα). Ο εγκέφαλος δίνει εντολή στους μύες να χαλαρώσουν και μπαίνουμε σε κατάσταση ατονίας. Αυτή η κατάσταση είναι απαραίτητη για τον περιορισμό των σωματικών μας κινήσεων κατά τη διάρκεια των ονείρων, αλλά και για να ξεκουραστούν οι μύες. Στην υπνική παράλυση το σώμα δυσκολεύεται να κάνει αυτή τη μετάβαση, δηλαδή ενώ είμαστε ξύπνιοι, οι μύες δεν καταφέρνουν να βγουν από την ατονία.
Η μόρα εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας μετάβασης στον ύπνο: ή όταν σας παίρνει ο ύπνος, ή όταν ξυπνάτε.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης ίσως να μην μπορείτε να μιλήσετε. Να μην μπορείτε να κουνήσετε τα πόδια και τα χέρια σας, το σώμα και το κεφάλι σας. Αλλά αναπνέετε φυσιολογικά. Κατανοείτε πλήρως όλα όσα συμβαίνουν. Ένα επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει για μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά. Το επεισόδιο συνήθως τελειώνει μόνο του. Σταματά όταν κάποιος σας ακουμπά ή σας μιλάει. Αν προσπαθήσετε έντονα να κουνηθείτε αυτό μπορεί να λήξει το επεισόδιο. Η υπνική παράλυση μπορεί να συμβεί μονάχα μία φορά στη ζωή σας. Αλλά μπορεί επίσης να συμβεί αρκετές φορές σε ένα χρόνο.
Είναι τρομακτικό το συναίσθημα να μην μπορείτε να κουνηθείτε. Μπορεί να νιώσετε φόβο και άγχος. Και επιπρόσθετα, μερικοί άνθρωποι έχουν παραισθήσεις κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου που το κάνει ακόμα πιο τρομακτικό. Μπορεί να βλέπουν, να ακούνε ή να νιώθουν πράγματα που δεν υπάρχουν. Ίσως επίσης να νομίζουν ότι υπάρχει και άλλο άτομο μαζί τους στο δωμάτιο. Αυτές οι παραισθήσεις μπορεί να εμφανιστούν χωρίς την υπνική παράλυση.
Η υπνική παράλυση εμφανίζεται συνήθως πρώτη φορά στα περίπου στην ηλικία των δέκα ετών. Στη συνέχεια συμβαίνει πιο συχνά στα 20 και στα 30. Μπορεί να συνεχιστεί για πολλά χρόνια, χωρίς όμως να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία σας.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η υπνική παράλυση μπορεί να είναι ένα σημάδι ναρκοληψίας. Άλλα σημάδια περιλαμβάνουν τις διαταραχές στον ύπνο και την ξαφνική υπνηλία στη διάρκεια στης ημέρας. Η υπνική παράλυση δεν διαταράσσει τον ύπνο σας.
Τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης περιλαμβάνουν τα παρακάτω συμπτώματα:
Τα παιδιά και οι ενήλικες όλων των ηλικιών μπορεί να βιώσουν την εμπειρία της υπνικής παράλυσης. Ωστόσο, συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο από άλλους.
Οι ομάδες που έχουν αυξημένο κίνδυνο περιλαμβάνουν ανθρώπους με τις ακόλουθες καταστάσεις:
Οι συμβουλές για μια καλή υγιεινή του ύπνου θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τις πιθανότητες για επανεμφάνιση της μόρα.
Αν συμβεί ένα επεισόδιο μόρας και νιώθετε ότι έχετε μεγάλο βάρος στο στήθος και δεν μπορείτε να αναπνεύσετε/πνίγεστε, είναι σημαντικό να παραμείνετε ήρεμοι και να υπενθυμίσετε στον ευατό σας ότι δεν κινδυνεύετε, και πως αυτό το συναίσθημα θα περάσει σύντομα.
Για την βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, λύσεις προσφέρουν η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ και οι συμβουλές της υγιεινής του ύπνου.