Μελατονίνη και κατάθλιψη

Μελατονίνη, κατάθλιψη και άγχος

Η μελατονίνη είναι πολύ δημοφιλής ως συμπλήρωμα για τον ύπνο. Ο καλός ύπνος το βράδυ μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά στη διάρκεια της ημέρας. Στις περιπτώσεις της κατάθλιψης, ο καλός ύπνος βοηθά στο να νιώθουμε καλύτερα. Η μελατονίνη παίζει ουσιαστικό ρόλο στον ύπνο, και είναι μια πολύ σημαντική ορμόνη για την μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

Δράση της μελατονίνης στο σώμα

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από την επίφυση του εγκεφάλου και ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου και αφύπνισης. Τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται το βράδυ και για αυτό το σώμα αρχίζει να αισθάνεται κουρασμένο και θέλετε να κοιμηθείτε. Η έκκριση και η επίδραση της μελατονίνης ρυθμίζεται από τον κιρκάδιο ρυθμό και από το φως του περιβάλλοντος οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Περίπου την ώρα που ο ήλιος δύει, το φως αρχίζει να μειώνεται και η επίφυση αρχίζει να εκκρίνει μελατονίνη και έτσι το σώμα προετοιμάζεται να κοιμηθεί. Τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται για μερικές ώρες μέχρι να αποκοιμηθείτε, και παραμένουν υψηλά μέχρι το πρωί που ο ήλιος ανατέλλει, και η επίδραση της μελατονίνης μειώνεται καθώς τα επίπεδα της σεροτονίνης αυξάνονται και ξυπνάτε.

Η μελατονίνη παράγεται φυσιολογικά από το σώμα, αλλά υπάρχει και σε πολλές τροφές και συμπληρώματα διατροφής. Η επίδραση της μελατονίνης που προέρχεται από τις τροφές είναι λίγο διαφορετική από την επίδραση της μελατονίνης που υπάρχει στα συμπληρώματα διατροφής. Τροφές που είναι πλούσιες σε μελατονίνη περιλαμβάνουν το ρύζι, το κριθάρι, τις φράουλες, τις ντομάτες, τα καρύδια, το γάλα, τα κεράσια και τις ελιές. Η επίδραση της μελατονίνης στο σώμα δίνει στον εγκέφαλο το έναυσμα ότι είναι η ώρα να κοιμηθείτε.

Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής με μελατονίνη για να κοιμούνται καλά κατά τη διάρκεια ταξιδιών ή όταν δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν. Η μελατονίνη βοηθά στην αντιμετώπιση του τζετ λαγκ γρήγορα και αποτελεσματικά.

Η επίδραση της μελατονίνης στην κατάθλιψη δεν έχει μελετηθεί σε βάθος, αλλά τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι η μελατονίνη έχει θετική επίδραση, όπως και σε άλλες ψυχικές διαταραχές.

Χρήσεις μελατονίνης

Η μελατονίνη μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη στην υγεία και βοηθά στα εξής:

• Τζετ λαγκ: όταν κάποιος ταξιδεύει σε χώρες με διαφορετική ώρα τότε διαταράσσεται ο κιρκάδιος ρυθμός. Τα συμπληρώματα μελατονίνης βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων του τζετ λαγκ, ειδικά σε ανθρώπους που ταξιδεύουν συχνά. Η μελατονίνη βελτιώνει την εγρήγορση στη διάρκεια της ημέρας, τον συντονισμό των κινήσεων και μειώνει την κούραση στη διάρκεια της ημέρας. Η μελατονίνη είναι πιο αποτελεσματική όταν την ξεκινήσετε την ημέρα που θα ταξιδέψετε και στην επιθυμητή ώρα που θέλετε να κοιμηθείτε όταν φτάσετε στον προορισμό σας.
• Αυπνία: Η μελατονίνη μειώνει το χρόνο που χρειάζεστε για να αποκοιμηθείτε. Μελέτες δείχνουν ότι η ιδανική ώρα για να πάρετε το συμπλήρωμα μελατονίνης είναι 1-2 ώρες πριν την επιθυμητή ώρα ύπνου. Υπάρχουν κάποια στοιχεία δείχνουν ότι η μελατονίνη βοηθά τους ηλικιωμένους, οι οποίοι έχουν χαμηλότερα επίπεδα μελατονίνης. Επίσης η μελατονίνη βοηθά στις διαταραχές ύπνου που εμφανίζονται συχνά στους τυφλούς.
• Δουλειά σε βάρδιες: οι νυχτερινές βάρδιες διαταράσσουν τον κιρκάδιο ρυθμό. Η μελατονίνη βοηθά στον ύπνο σε ανθρώπους που δουλεύουν τη νύχτα και κοιμούνται την ημέρα.
• Σύνδρομο καθυστερημένης έναρξης του ύπνου: η μελατονίνη έχει μελετηθεί σε ανθρώπους με σύνδρομο καθυστερημένης έναρξης του ύπνου. Η καθημερινή πρόσληψη για τέσσερις εβδομάδες βελτιώνει τον ύπνο, μειώνοντας τον χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί και προάγοντας την έναρξη του ύπνου.
• Προβλήματα στον ύπνο που συνδέονται με αναπτυξιακές διαταραχές: πολλές μελέτες δείχνουν ότι η μελατονίνη βοηθά στις δυσκολίες στον ύπνο που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με διαταραχές όπως ο αυτισμός, η εγκεφαλική παράλυση ή η επιληψία. Η μελατονίνη μειώνει το χρόνο που χρειάζεται κάποιος να αποκοιμηθεί και αυξάνει τη διάρκεια του ύπνου.

Η επίδραση της μελατονίνης στην κατάθλιψη

Καλό είναι να θυμάστε ότι η αντίδραση στα συμπληρώματα μελατονίνης μπορεί να διαφέρει σε κάθε άνθρωπο. Αν και η μελατονίνη μπορεί με τον καιρό να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, αρχικά η μελατονίνη ίσως επιδεινώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης καθώς το σώμα αναπροσαρμόζεται στο να έχει περισσότερη διαθέσιμη μελατονίνη για να χρησιμοποιήσει. Αν λαμβάνετε μελατονίνη στη διάρκεια της ημέρας ή αν τρώτε τροφές που έχουν υψηλά επίπεδα μελατονίνης όταν ξυπνάτε, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να επιδεινωθούν λόγω της ηρεμιστικής δράσης της μελατονίνης. Αν παίρνετε μελατονίνη μόνο το βράδυ πριν κοιμηθείτε τότε θα παρατηρήσετε ότι κοιμάστε καλύτερα και αυτό επηρεάζει την διάθεσή σας προς το καλύτερο.

Μερικοί άνθρωποι βιώνουν έντονη ανησυχία όταν ξεκινούν να λαμβάνουν συμπληρώματα μελατονίνης. Ωστόσο, αυτή η παρενέργεια της μελατονίνης είναι πολύ συχνή. Αν νιώθετε τα συμπτώματα της κατάθλιψης να επιδεινώνονται όταν παίρνετε συμπληρώματα μελατονίνης καλό είναι να μιλήσετε με τον ψυχίατρο σας για να σας δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη δοσολογία. Καλό είναι να θυμάστε ότι η επίδραση της μελατονίνης μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Ο ύπνος και η κατάθλιψη συνδέονται άμεσα μεταξύ τους και αυτή η αλληλεπίδραση των διαφορετικών ορμονών στο σώμα είναι που μας κάνει να νιώθουμε καλά στη διάρκεια της ημέρας. Αν δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στην μελατονίνη δεν θα έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εκτός από την μελατονίνη υπάρχουν πολλές άλλες ορμόνες που είναι ουσιαστικές για την καλή διάθεση και την μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

Μπορεί η μελατονίνη να βελτιώσει τη διάθεση;

Η μελατονίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κατάθλιψης, των εθισμών, του άγχους, της αϋπνίας και πολλών άλλων διαταραχών. Αν και η μελατονίνη είναι αποτελεσματική δεν καθορίζει την διάθεση μας. Η μελατονίνη βελτιώνει τον ύπνο.

Η μελατονίνη μειώνει τα επίπεδα της ενέργειας, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι προκαλεί κατάθλιψη. Αν και η κατάθλιψη και η χαμηλή ενέργεια πάνε μαζί, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας είναι μονάχα ένα σύμπτωμα της κατάθλιψης. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι η μελατονίνη δρα θετικά στη διάθεση στη διάρκεια της ημέρας. Όταν κάποιος κοιμάται καλά, αυτό μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στη διάθεσή του στη διάρκεια της ημέρας. Όταν ο εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα να ξεκουραστεί, μπορεί να επεξεργαστεί τις παλιές σκέψεις και να κάνει χώρο για νέες, πιο χαρούμενες σκέψεις. Η επίδραση της μελατονίνης σημαίνει ότι υπάρχει η σωστή ισορροπία στις ορμόνες που είναι διαθέσιμες στο σώμα σας για να κοιμηθείτε γρήγορα και εύκολα.

Η επίδραση των συμπληρωμάτων της μελατονίνης στην διάθεση στη διάρκεια της ημέρας δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι η μελατονίνη τους βοηθά, καθώς έχουν περισσότερη ενέργεια και συγκεντρώνονται καλύτερα. Αν και η μακροχρόνια χρήση μπορεί να μην έχει τα πιο θετικά αποτελέσματα, η επίδραση της μελατονίνης για μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να έχει πολλά οφέλη και να βελτιώνει την διάθεση και την παραγωγικότητα.

Μελατονίνη και άγχος

Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η μελατονίνη μπορεί εκτός από τη βελτίωση της διάθεσης, να ανακουφίσει και το άγχος. Ο μηχανισμός δράσης φαίνεται να περιλαμβάνει την καταστολή του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (συμπαθητικολυτική δράση) το οποίο είναι υπερδραστήριο σε άτομα με άγχος, καθώς την επίδραση σε μονοπάτια GABA και σεροτονίνης, τα οποία είναι κρίσιμα για τη ρύθμιση των επιπέδων του άγχους. Έτσι έχει χρησιμοποιηθεί για την μείωση του προεγχειρητικού άγχους αντί ηρεμιστικών (όπως το Xanax και το Stedon), και σε άτομα με Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, προσφέροντας ένα φυσικό υποκατάστατο στις βενζοδιαζεπίνες, με λιγότερες παρενέργειες

Δοσολογία μελατονίνης

Τα συμπληρώματα μελατονίνης υπάρχουν διαθέσιμα σε πολλές μορφές όπως τα χάπια (Circadin), τα μασώμενα δισκία (Zzzquil) και το υγρό σιρόπι. Η επίδραση της εξωγενούς μελατονίνης ποικίλει ανάλογα με την ποσότητα και την ποιότητα της εξωγενούς μελατονίνης και τα υπόλοιπα συστατικά που υπάρχουν στο προϊόν.

Η εξωγενής μελατονίνη καλό είναι να λαμβάνεται 30-60 λεπτά πριν κλείσετε τα φώτα και πέσετε για ύπνο έτσι ώστε να αποκοιμηθείτε με φυσιολογικό τρόπο. Σταδιακά θα νιώσετε ηρεμία, χαλάρωση και υπνηλία. Αφού πάρετε την μελατονίνη βεβαιωθείτε ότι το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να χαλαρώσετε, να διαβάσετε ένα βιβλίο, να κάνετε διαλογισμό, να γράψετε στο ημερολόγιο σας και γενικά όσα βοηθούν στην υγιή ξεκούραση ώστε να έχετε θετική διάθεση την επόμενη ημέρα.

Για να ενισχύσετε τη δράση της μελατονίνης αποφύγετε tablet και κινητά 1-2 ώρες πριν τον ύπνο, γιατί εκπέμπουν μπλε φως που επηρεάζει την έκκριση της μελατονίνης. Η μελατονίνη είναι ευαίσθητη στο φως και η επίδραση της μελατονίνης μπορεί να μειωθεί σε ένα περιβάλλον με έντονο φωτισμό ή μπλε φως.

Παρενέργειες μελατονίνης

Η μελατονίνη παίζει κύριο ρόλο στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης και τον ύπνο REM. Φυσιολογικά τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται στο αίμα τη νύχτα. Η μελατονίνη είναι γενικά ασφαλής για βραχεία χρήση. Σε αντίθεση με άλλα φάρμακα που προάγουν τον ύπνο, η μελατονίνη δεν προκαλεί εξάρτηση.

Η εξωγενής μελατονίνη είναι γενικά ανεκτή για την βελτίωση του ύπνου και των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, αλλά κάποιοι άνθρωποι βιώνουν κάποιες παρενέργειες ειδικά στην αρχή της χρήση της, που περιλαμβάνουν:

• Πονοκέφαλο και ζαλάδα
• Ναυτία
• Ευερεθιστότητα
• Εφιάλτες ή έντονα όνειρα
• Ενοχλήσεις στο στομάχι

Άλλες λιγότερο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν αισθήματα κατάθλιψης, ήπιο τρέμουλο, ήπιο άγχος, κράμπες στην κοιλιακή χώρα, ευερεθιστότητα, σύγχυση ή αποπροσανατολισμό, και χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση).

Είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας πριν πάρετε μελατονίνη. Η μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα για αυτό είναι σημαντικό να είστε ενήμεροι για τις πιθανές παρενέργειες πριν ξεκινήσετε το συμπλήρωμα μελατονίνης. Τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορεί να αλληλεπιδράσουν αρνητικά με τα ακόλουθα φάρμακα:

• Τα αντιπηκτικά και τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα
• Τα αντιεπιληπτικά
• Τα αντισυλληπτικά
• Τα φάρμακα για το διαβήτη
• Τα ανοσοκατασταλτικά

Η εξωγενής μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με συγκεκριμένα αντιβιοτικά, φυτικά συμπληρώματα, στεροειδή και αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ). Αν λαμβάνετε κάποια φάρμακα για κάποιο χρόνιο νόσημα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.