Αυτισμός

Αυτισμός

Ο όρος “αυτισμός” στο ευρύ κοινό έχει ταυτιστεί με τη χαμηλή νοημοσύνη (δείκτης IQ). Όμως αυτό δεν είναι σωστό, ο αυτισμός δεν αφορά πάντα το δείκτη νοημοσύνης και ένα σημαντικό ποσοστό αφορά άτομα υψηλής λειτουργικότητας. Επειδή υπάρχει υπάρχει μεγάλη ποικιλία στον τύπο, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που βιώνουν οι άνθρωποι με αυτισμό, ο σωστότερος όρος είναι “διαταραχή αυτιστικού φάσματος” (ΔΑΦ, autism spectrum disorders). Ο όρος “διαταραχές του αυτιστικού φάσματος”  λοιπόν αναφέρεται σε παιδιά και ενηλί­κες με σοβαρές δυσκολίες σε τομείς ανάπτυξης, όπως οι κοινωνικές δεξιότητες, η επικοινωνία, παράλληλα με την υιοθέτηση στερεότυπων και επαναλαμβανόμενων προτύπων συμπεριφοράς.

Αν και ο αυτισμός μπορεί να διαγνωστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, περιγράφεται ως νευροαναπτυξιακή διαταραχή επειδή τα συμπτώματα εμφανίζονται τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού, κατά την ανάπτυξη και ωρίμανση του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκεφάλου), συνήθως στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής.

Το τελικό αποτέλεσμα των διαταραχών αυτών στη νευροανάπτυξη είναι:

• Δυσκολία στην επικοινωνία και την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους
• Περιορισμένα ενδιαφέροντα
• Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (εμμονές, τελετουργικά)
• Συμπτώματα που επηρεάζουν την ικανότητά τους να λειτουργούν στο σχολείο, στην εργασία και σε άλλους τομείς της ζωής.

Τα παραπάνω μπορεί να εκφράζονται με διάφορους τρόπους και σημάδια, άλλοτε πιο έντονα και άλλοτε πιο δυσδιάκριτα.

Το φάσμα του αυτισμού 

Στην διαταραχή του αυτιστικού φάσματος περιλαμβάνονται:

• η "Αυτιστική Διαταραχή", με έντονες δυσκολίες και στους τρεις τομείς ανάπτυξης, συνήθως με έναρξη τα πρώτα δύο χρόνια από την γέννηση,
• το "Σύνδρομο Asperger", όπου υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες στην κοινωνική διαντίδραση και στερεότυπες συμπεριφορές, αλλά δεν υπάρχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και στη γνωσιακή ανάπτυξη. Περίπου το 50% των παιδιών με σύνδρομο Asperger φθάνουν στην ενήλικη ζωή χωρίς να έχουν ποτέ διαγνωσθεί.
• στη "Διάχυτη Διαταραχή της Ανάπτυξης Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς και Άτυπο Αυτισμό", τα οποία αναφέρονται σε άτομα που παρου­σιάζουν έκπτωση στην κοινωνική αλληλεπίδραση και την επικοινωνία ή/και στερεότυπες συμπεριφορές και ενδι­αφέροντα που παραπέμπουν σε διάχυτη διαταραχή της ανάπτυξης, αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια για καμία από τις επίσημα καθορισμένες διαταραχές της ομάδας αυτής.

Ως άτομα με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό θεωρούνται κατά κανό­να εκείνα με ΔΑΦ χωρίς νοητική υστέρηση.

Σημειώνεται πως η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) δεν ανήκει στις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος.

Διάγνωση και σημάδια αυτισμού

Η διάγνωση όλων των διαταραχών αυτιστικού φάσματος τίθεται με βάση κλινικά κρι­τήρια, το αναλυτικό αναπτυξιακό και οι­κογενειακό ιστορικό, το γενικότερο ιατρικό και ψυχιατρικό ιστορικό. Στην διάγνωση βοηθούν ερωτηματολόγια και ημιδομημένες συνεντεύξεις, ψυχομετρικές δοκιμασίες (όπως η WAIS).

Για τους ενήλικες, υπάρχουν και online τεστ αυτισμού που μπορούν να κάνουν, για μια πρώτη εκτίμηση.

Θεραπεία αυτισμού με ομοιοπαθητική

Ο αυτισμός είναι μια γεννετική νόσος (γεννιέται κανείς με αυτισμό) ως εξ τούτου σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλήσουμε κυριολεκτικά για "θεραπεία", αλλά μόνο για βελτίωση και υποστήριξη.

Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις η γενικότερη κατάσταση και η συμπεριφορά παιδιών και ενηλίκων με διαταραχές του αυτιστικού φάρματος υψηλής λειτουργικότητας ή ψυχοκινητική καθυστέρηση, μπορεί να βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις με χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης ή λειτουργικότητας, αλλά εκεί η βελτίωση κατακτιέται πιο δύσκολα.

Η κλινική εμπειρία μας έχει δείξει ότι πολλοί ενήλικες, αλλά κυρίως παιδιά (που για παράδειγμα χρειάζονταν παράλληλη στήριξη ή εμφάνιζαν υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), θυμό, διάσπαση προσοχής, ή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή ΔΑΔ) είχαν μία πολύ σημαντική βελτίωση. Αυτό δεν συμβαίνει με όλα τα παιδιά ή ενήλικες βεβαίως, αλλά σίγουρα αξίζει να δοκιμάσει κανείς.

Φροντίδα και των γονιών

Οι γονείς με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού είναι καταπονημένοι και χρειάζονται βοήθεια. Ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο μπορούν να βοηθηθούν είναι το EMDR για την αντιμετώπιση όλων των εμπειριών που έχουν συσσωρεύσει μέσα στα χρόνια της προσπάθειας που έχουν κάνει.

Τα παιδιά με αυτισμό χρειάζονται περισσότερη ενέργεια από το γονιό, και αυτό εξουθενώνει τους γονείς μέσα στα χρόνια. Η συμπεριφορά του γονιού εξαρτάται από τα αποθέματα ενέργειας και υπομονής που έχει. Το κλίμα στην οικογένεια και η συμπεριφορά των γονιών, παίζουν τεράστια σημασία στην επιδείνωση της γενικότερης κλινικής εικόνας και συμπεριφοράς του παιδιού, για αυτό και η ψυχοεκπαίδευση (σωστή ενημέρωση και αντιμετώπιση) και η ψυχοθεραπεία των γονιών είναι απαραίτητες (και όχι πολυτέλεια).