Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου. Η παραγωγή και η απελευθέρωση της μελατονίνης στον εγκέφαλο συνδέεται με την ώρα της ημέρας, αυξάνεται όταν υπάρχει σκοτάδι και μειώνεται όταν είναι μέρα. Η παραγωγή της μελατονίνης μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων.
Η μελατονίνη είναι διαθέσιμη σε συμπλήρωμα διατροφής, συνήθως με τη μορφή χαπιού. Τα περισσότερα συμπληρώματα μελατονίνης παρασκευάζονται στο εργαστήριο (πχ Circadin).
Οι άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν μελατονίνη για τις διαταραχές ύπνου, όπως η αϋπνία και το τζετ λαγκ. Σε αντίθεση με άλλα φάρμακα για τον ύπνο, είναι απίθανο να εξαρτηθείτε από την μελατονίνη, να έχετε μειωμένη απόκριση μετά από συνεχόμενη χρήση ή να εμφανιστούν παρενέργειες.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η μελατονίνη χρησιμοποιείται για καταστάσεις όπως:
Τα τελευταία χρόνια γίνονται μελέτες σχετικά με τη δράση της μελατονίνης στη βελτίωση των γνωστικών ελλειμμάτων που παρατηρούνται στους ανθρώπους με άνοια Alzheimer και προλαμβάνει την κυτταρική βλάβη που συνδέεται με την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση.
Το σώμα μας παράγει αρκετή μελατονίνη για την κάλυψη των αναγκών μας. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η μελατονίνη προάγει τον ύπνο και είναι ασφαλής για βραχυπρόθεσμη χρήση. Η μελατονίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί η καθυστέρηση του ύπνου , οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού στους τυφλούς και βοηθά σε ένα βαθμό στην αϋπνία. Βέβαια η χρήση της πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.
Η μελατονίνη που λαμβάνεται από το στόμα είναι γενικά ασφαλής. Σε κάποιες περιπτώσεις η μελατονίνη μπορεί να προκαλέσει:
Λιγότερο συχνές παρενέργειες της μελατονίνης περιλαμβάνουν τα βραχυχρόνια συναισθήματα κατάθλιψης, το ήπιο τρέμουλο, οι κράμπες στην κοιλιά, η ευερεθιστότητα, η μειωμένη εγρήγορση, η σύγχυση ή ο αποπροσανατολισμός και η ασυνήθιστα χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση).
Επειδή η μελατονίνη μπορεί να προκαλέσει υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, καλό θα ήταν να μην οδηγείτε ή να μην χρησιμοποιείτε μηχανήματα μέσα σε πέντε ώρες από τη στιγμή που θα πάρετε το συμπλήρωμα.
Καλό θα ήταν να αποφύγετε την χρήση της μελατονίνης αν έχετε κάποιο αυτοάνοσο νόσημα.
Το Circadin είναι το πιο γνωστό σκεύασμα μελατονίνης.
Η μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα όπως:
Εκτός από το Circadin υπάρχουν καταρχήν και άλλα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της αϋπνίας αναλόγως την περίπτωση, όπως και συμπληρώματα που μπορούν να ενισχύσουν με φυσικό τρόπο τον ύπνο (πχ Valmane). Ως πιο ουσιαστικές λύσεις, η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να δώσουν τη λύση στην αϋπνία. Επίσης, με την ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει την αϋπνία αποτελεσματικά, διερευνώντας και αντιμετωπίζοντας τα πραγματικά αίτια της αϋπνίας, δηλαδή τις σκέψεις, τους φόβους και τα βιώματα που κρατούν ένα άνθρωπο σε ανησυχία.
Ειδικότερα, το EMDR είναι μια ειδική ψυχοθεραπευτική τεχνική που επιτρέπει τη γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση δύσκολων/τραυματικών βιωμάτων (όπως πένθος, χωρισμός, ατυχήματα, κα) που μπορεί να αποτελούν τη ρίζα της αϋπνίας.