Τα πιο συχνά αυτοάνοσα νοσήματα
Στα αυτοάνοσα νοσήματα, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει κάποια τμήματα του σώματος όπως οι αρθρώσεις ή το δέρμα, ως ξένους εισβολείς. Απελευθερώνει πρωτεΐνες που ονομάζονται αντισώματα που επιτίθενται στα υγιή κύτταρα. Αυτό που ξεκίνησε ως κάτι ωφέλιμο, την προστασία του σώματος από πραγματικές απειλές όπως οι ιοί και τα βακτήρια, σταματά να λειτουργεί υπέρ μας, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι υπερευαίσθητο και αντιδρά ενάντια στον εαυτό του, προκαλώντας δυσάρεστα και ακόμη και επικίνδυνα συμπτώματα που μειώνουν την ποιότητα της ζωής μας. Ποια είναι όμως τα πιο συχνά αυτοάνοσα νοσήματα;
Υπάρχουν πάνω από 80 αυτοάνοσα νοσήματα με μυστηριώδη συμπτώματα που μπορούν να μιμούνται άλλες ασθένειες, και η διάγνωσή τους απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Μπορεί να έχετε ζητήσει τη γνώμη ενός ειδικού αλλά και πάλι να μην έχετε λάβει κάποια ξεκάθαρη απάντηση, και φυσικά αυτό δημιουργεί από άγχος.
1. Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος συχνά χαρακτηρίζεται από το εξάνθημα σε σχήμα πεταλούδας που μπορεί να εμφανιστεί στο πρόσωπο στη διάρκεια μιας έξαρσης. Αλλά στη συστηματική μορφή του, ο λύκος επηρεάζει πολλά περισσότερα σημεία στο σώμα, εκτός από το δέρμα. Επηρεάζει πολλά όργανα, όπως οι αρθρώσεις, οι νεφροί, ο εγκέφαλος και η καρδιά.
Ο πόνος στις αρθρώσεις, η κόπωση και τα εξανθήματα είναι τα πιο συχνά συμπτώματα. Άλλα περιλαμβάνουν την δύσπνοια, τον πόνο στο στήθος, τους πονοκεφάλους, τη σύγχυση, την ξηροφθαλμία, τον πυρετό και τις βλάβες στο δέρμα που επιδεινώνονται με την έκθεση στον ήλιο.
2. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις. Μπορεί να προκαλεί ερυθρότητα, πόνο, δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να προκαλεί βλάβη σε πολλά συστήματα στο σώμα, όπως το δέρμα, τα μάτια, οι πνεύμονες, η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.
Η φλεγμονή που συνοδεύει τη ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί να προκαλεί βλάβη και σε άλλα τμήματα του σώματος. Αν και η εξέλιξη των φαρμάκων έχει οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων, η σοβαρή ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει αναπηρία.
3. Διαβήτης τύπου Ι
Το πάγκρεας παράγει την ινσουλίνη, η οποία είναι μια ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Στο διαβήτη τύπου 1 , το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας, προκαλώντας ανισορροπία στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα , τα οποία μπορεί να βγουν εκτός ελέγχου χωρίς κατάλληλη παρέμβαση.
Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να οδηγούν στην καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων και των οργάνων, όπως η καρδιά, οι νεφροί, τα μάτια και τα νεύρα.
Αν έχετε συμπτώματα όπως το να πεινάτε ή να διψάτε συνέχεια, να θέλετε να πηγαίνετε συνέχεια για ούρηση, βλέπετε θολά, νιώθετε κουρασμένοι ή αδύναμοι, χάνετε βάρος χωρίς να προσπαθείτε, καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας άμεσα.
4. Σκλήρυνση κατά πλάκας
Η πολλαπλή σκλήρυνση ή η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια νευρολογική αυτοάνοση νόσος που καταστρέφει το στρώμα της μυελίνης, το προστατευτικό περίβλημα των νευρικών κυττάρων στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η καταστροφή του περιβλήματος της μυελίνης οδηγεί στην επιβράδυνση της μεταφοράς των μηνυμάτων ανάμεσα στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό από και προς το υπόλοιπο σώμα.
Αυτή βλάβη μπορεί να οδηγεί σε μούδιασμα, αδυναμία, θέματα ισορροπίας και δυσκολία στη βάδιση. Η νόσος μπορεί να έχει πολλές μορφές που εξελίσσονται διαφορετικά.
5. Μυασθένεια Gravis
Η μυασθένεια Gravis, είναι ένα άλλο νευρολογικό αυτοάνοσο νόσημα, που επηρεάζει τα νευρικά μηνύματα που βοηθούν τον εγκέφαλο να ελέγχει τους μύες. Όταν η επικοινωνία ανάμεσα στα νεύρα και στους μύες δεν είναι φυσιολογική, τα σήματα δεν μπορούν να κατευθύνουν τους μύες να συσταλούν.
Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι η μυϊκή αδυναμία, η οποία επιδεινώνεται με την άσκηση και βελτιώνεται με την ξεκούραση. Οι μύες που ελέγχουν τις κινήσεις των ματιών, το άνοιγμα των βλεφάρων, την κατάποση και τις κινήσεις του προσώπου συχνά επηρεάζονται.
6. Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου προκαλεί φλεγμονή στην επένδυση του εντερικού τοιχώματος. Υπάρχουν δύο τύποι της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου που επηρεάζουν διαφορετικά τμήματα της γαστρεντερικής οδού. Αυτοί είναι:
- Η νόσος του Crohn που προκαλεί φλεγμονή σε οποιοδήποτε τμήμα της γαστρεντερικής οδού, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό.
- Η ελκώδης κολίτιδα που επηρεάζει μόνο την επένδυση του παχέος εντέρου και το ορθό.
Η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn έχουν κάποια κοινά συμπτώματα όπως η διάρροια, η αιμορραγία από το ορθό, ο πόνος στην κοιλιά, η κόπωση και η απώλεια βάρους.
Σε μερικούς ασθενείς η νόσος είναι ήπια, ενώ για άλλους μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγεί σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.
7. Νόσος του Addison
Η νόσος του Addison επηρεάζει τα επινεφρίδια, που παράγουν ορμόνες όπως η κορτιζόλη, η αλδοστερόνη και τα ανδρογόνα. Τα πολύ χαμηλά επίπεδα της κορτιζόλης μπορεί να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί και αποθηκεύει τους υδατάνθρακες και τη γλυκόζη. Η ανεπάρκεια αλδοστερόνης μπορεί να οδηγεί στην απώλεια νατρίου και στην αύξηση του καλίου στην κυκλοφορία του αίματος.
Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, απώλεια βάρους και χαμηλά επίπεδα γλυκόζης (υπογλυκαιμία).
8. Σύνδρομο Sjögren
Το σύνδρομο Sjögren είναι μια νόσος που προσβάλλει κυρίως τους δακρυϊκούς και τους σιελογόνους αδένες. Ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η ξηροφθαλμία και η ξηροστομία, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάζει τις αρθρώσεις ή το δέρμα και το νευρικό σύστημα.
Μπορεί να εμφανιστεί ανεξάρτητα από άλλα προβλήματα υγείας, πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren, ή ως αποτέλεσμα μιας άλλης διαταραχής του συνδετικού ιστού, το δευτεροπαθές σύνδρομο Sjögren. Το σύνδρομο μπορεί να συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος ή η σκλήρυνση κατά πλάκας.
9. Νόσος Graves
Στη νόσο Graves το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο θυρεοειδή αδένα, με αποτέλεσμα να παράγει υπερβολικές ποσότητες ορμονών. Οι ορμόνες του θυρεοειδή ελέγχουν την χρήση ενέργειας στο σώμα, δηλαδή το μεταβολισμό.
Όταν κάποιος έχει πολύ υψηλά επίπεδα αυτών των ορμονών ενισχύονται οι λειτουργίες του σώματος, και προκαλούν συμπτώματα όπως η νευρικότητα, η ταχυκαρδία, και η απώλεια βάρους. Ένα άλλο κοινό σύμπτωμα είναι η διόγκωση των ματιών.
10. Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Σε αντίθεση με τη νόσο Graves , η θυρεοειδίτιδα Hashimoto οδηγεί στη μειωμένη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδή. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αύξηση του βάρους, ευαισθησία στο κρύο, κόπωση, τριχόπτωση και οίδημα που ονομάζεται βρογχοκήλη.
Πότε πρέπει να μιλήσετε με ένα γιατρό;
Καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας ανάλογα με τα συμπτώματα που εμφανίζετε.
- Ένα ρευματολόγο αν έχετε πόνο στις αρθρώσεις λόγω ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
- Ένα γαστρεντερολόγο αν έχετε θέματα με το έντερο όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn.
- Έναν ενδοκρινολόγο αν έχετε διαβήτη τύπου 1.
- Ένα νευρολόγο αν έχετε σκλήρυνση κατά πλάκας.
- Ένα δερματολόγο αν έχετε θέματα με το δέρμα, όπως η ψωρίαση.
Ο γιατρός θα σας κατευθύνει να κάνετε τις κατάλληλες εξετάσεις ώστε να γίνει η διάγνωση.
Κάποια αυτοάνοσα νοσήματα επιτίθενται μόνο σε ένα όργανο, όπως συμβαίνει με το διαβήτη τύπου 1, ο οποίος επηρεάζει το πάγκρεας. Άλλα αυτοάνοσα, όπως ο λύκος επηρεάζουν όλο το σώμα και πολλά διαφορετικά όργανα. Σύμφωνα με τα στοιχεία τα αυτοάνοσα νοσήματα επηρεάζουν περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες.
Θεραπεία για τα αυτοάνοσα νοσήματα
Η θεραπεία εξαρτάται από το αυτοάνοσο νόσημα που έχει κάποιος και την σοβαρότητα. Αν τα συμπτώματα που εμφανίζει κάποιος είναι ήπια, τότε ο γιατρός θα τον κατευθύνει ώστε να κάνει κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής του που θα τον βοηθήσουν να νιώσει καλύτερα, όπως η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση, η ξεκούραση.
Τα φάρμακα όπως τα ανοσοκατασταλτικά και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της υπερβολικής αντίδρασης του ανοσοποιητικού και για τη μείωση της φλεγμονής στο σώμα. Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων όπως ο πόνος, το οίδημα, η κόπωση και τα εξανθήματα.
Όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με ένα αυτοάνοσο νόσημα, έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τα σωματικά συμπτώματα, αλλά και τα συναισθηματικά. Μερικοί άνθρωποι δεν κατανοούν την πολυπλοκότητα των αυτοάνοσων νοσημάτων και την επίδραση στην ποιότητα ζωής.
Αντιμετώπιση αυτοάνοσων νοσήματων
Στις μέρες μας υπάρχουν διαθέσιμες πολλές θεραπευτικές επιλογές όπως η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ και άλλες ολιστικές θεραπείες όπως η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού, καθώς και το EMDR (για τα ψυχολογικά τραύματα που επιβαρύνουν την ψυχολογία και κατ'επέκταση το ανοσοποιητικό σύστημα). Οι θεραπείες προσαρμόζονται στην μοναδική προσωπικότητα, το ιστορικό και τα συμπτώματα του κάθε ατόμου με σκοπό να μειώσουν το άγχος/στρες και να αυξήσουν την ψυχική ανθεκτικότητα του ατόμου.