Πόνος στο στέρνο – στήθος από Άγχος, Θλίψη

Πόνος στο στέρνο - στήθος από Άγχος, Θλίψη

Ο πόνος στο στέρνο και στο στήθος είναι ένα σύμπτωμα που πολύ συχνά συνδέεται με το άγχος και τις κρίσεις πανικού. Ωστόσο, μπορεί να έχει καρδιακή (έμφραγμα, στηθάγχη) ή μη καρδιακή προέλευση. Υπάρχουν πολλές θεραπείες και φάρμακα που βοηθάνε στην αντιμετώπιση του πόνου λόγω άγχους και τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς, εφόσον αποκλειστούν τα καρδιοαναπνευστικά αίτια μετά από ένα πλήρη οργανικό έλεγχο, ιδίως αν αντιμετωπίζει αυτά τα συμπτώματα για πρώτη φορά.

Πόνος στο στήθος και σφίξιμο στην καρδιά

Περίπου το 18-25% των ασθενών στα επείγοντα περιστατικά του νοσοκομείου που εμφανίζουν πόνο στο στήθος ή σφίξιμο στην καρδιά έχουν κάποια αγχώδη διαταραχή. Ο πόνος στο κέντρο του στέρνου ή το στήθος λόγω άγχους σημαίνει ότι οι ασθενείς υποβάλλονται σε καρδιολογικές εξετάσεις χωρίς να χρειάζεται. Ωστόσο, η πραγματική αιτία παραμένει άγνωστη σε πολλές περιπτώσεις.

Το άγχος μπορεί να έχει διάφορες μορφές και να εκδηλώνεται με ψυχοσωματικά συμπτώματα ή με κρίσεις πανικού, μια συχνή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει 1-4 ανθρώπους στους 100. Τα συχνά επεισόδια κρίσεων πανικού μαζί με την συνεχή ανησυχία ή τις συμπεριφορικές αλλαγές μπορεί να οδηγούν σε συμπτώματα όπως ο πόνος στο στήθος. Ο πόνος στο στήθος εμφανίζεται στο 20-70% των κρίσεων πανικού.

Για ποιους λόγους το άγχος προκαλεί πόνο στο στήθος;

Ποικίλοι παράγοντες συμβάλλουν στον πόνο στο στήθος εκτός των κρίσεων πανικού. Ο πόνος στο στήθος που δεν έχει καρδιολογική προέλευση μπορεί να προκύπτει από το μυοσκελετικό σύστημα, τον οισοφάγο ή άλλα όργανα που δεν έχουν σχέση με την καρδιά.

Κάποιες αιτίες για τον πόνο στο στήθος λόγω άγχους περιλαμβάνουν:

• Μη καρδιολογικά αίτια: ο πόνος μπορεί να προκύπτει από το μυοσκελετικό σύστημα ή τον οισοφάγο. Το άγχος μπορεί να προκαλέσει μυϊκή ένταση στο στήθος, οδηγώντας σε αισθήματα σφίξιμο ή πίεση. Αυτή η ένταση μπορεί να επιδεινωθεί από την αντίδραση "μάχης ή φυγής" του σώματος, η οποία περιλαμβάνει την απελευθέρωση ορμονών όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη. Μπορεί επίσης να οφείλεται στον υπεραερισμό (επεισόδια γρήγορης αναπνοής). Ο υπεραερισμός μπορεί να προκαλεί συσπάσεις ή σπασμούς στους μύες του μεσοπλεύριου θωρακικού τοιχώματος. Το άγχος μπορεί να οδηγεί σε δυσκινησία στον οισοφάγο πράγμα που μπορεί να προκαλεί σπασμούς στον οισοφάγο, πράγμα το οποίο ίσως να οδηγεί σε πόνο στο στήθος.
• Καρδιολογικά αίτια: ο καρδιακός πόνος λόγω άγχους μπορεί να οφείλεται στην άμεση δράση των μηχανισμών του άγχους στην καρδιά. Ο πόνος μπορεί να οφείλεται στη διέγερση του αυτόνομου συστήματος μαζί με την επίδραση των επεισοδίων υπεραερισμού. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων μπορεί να προκαλεί τη σύσπαση του μυϊκού τοιχώματος των στεφανιαίων αρτηριών που τροφοδοτούν το μυ της καρδιάς (σπασμός στη στεφανιαία αρτηρία- στηθάγχη). Οι σπασμοί στις στεφανιαίες αρτηρίες μπορεί να οδηγούν σε μειωμένη τροφοδοσία του αίματος στην καρδιά.  Προκαλούν έτσι,  έλλειψη οξυγόνου στον καρδιακό μυ. Αυτό οδηγεί σε παροδικό καρδιακό πόνο στο στήθος.

Πως το άγχος επιδεινώνει επιδεινώνει τον πόνο στο στήθος; 

Εκτός από αυτούς τους παράγοντες, το άγχος μπορεί να επιδεινώνει τον πόνο στο στήθος σε άτομα με ιστορικό καρδιολογικών παθήσεων, κυρίως λόγο της αυξημένης ανάγκης για οξυγόνο στο μυοκάρδιο λόγω του γρήγορου καρδιακού ρυθμού και της αυξημένης αρτηριακής πίεσης.

Το άγχος μπορεί επίσης να προκαλεί σύσπαση στα μικρά αγγεία της καρδιάς (μικροαγγειακή ισχαιμία). Αυτό συμβαίνει λόγω της υπερδραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Οι κρίσεις πανικού και το στρες ή τα επεισόδια υπεραερισμού ίσως να οδηγούν σε μια κορύφωση στον μικροαγγειακό τόνο και στον πόνο στο στήθος.

Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι η διαταραχή πανικού μπορεί να συμβαίνει μαζί με την ισχαιμία στο μυ της καρδιάς λόγω του τρόπου με τον οποίο το καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα αλλάζει τη λειτουργικότητά του στη διάρκεια αυτών των κρίσεων. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει αυξημένη διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Η ισχαιμία στην συνέχεια προκαλεί πόνο και επιπλέον στρες. Όλα αυτά δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο.

Πώς μπορώ να ξεχωρίσω τον πόνο στο στήθος λόγω στρες από το έμφραγμα;

Είναι δύσκολο κάποιος να διαχωρίσει αυτές τις δύο μορφές πόνου στο στήθος. Ωστόσο, κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα ίσως να βοηθούν στη διάκριση μεταξύ τους:

• Ο πόνος στο στήθος λόγω εμφράγματος προκαλείται από σωματική καταπόνηση ή τις πολύ πρωϊνές ώρες, ενώ ο πόνος στο στήθος λόγω άγχους έχει σχέση με το άγχος και μπορεί να συμβεί και σε στιγμές ηρεμίας.
• Ο πόνος στο στήθος λόγω κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά, ή παραμένει συνεχής. Σε περιπτώσεις άγχους ο πόνος μπορεί να επιδεινώνεται αν κάποιος πιέζει την περιοχή που πονά.
• Ο πόνος στο στήθος λόγω άγχους είναι οξύς και έντονος από τη φύση του και είναι αισθητός μόνο σε μια μικρή περιοχή. Αντιθετα, ο ισχαιμικός πόνος μοιάζει με πίεση, τράβηγμα.
• Ο πόνος στο στήθος λόγω εμφράγματος μπορεί να αντανακλά στα χέρια, στην πλάτη, στους ώμους, στον αυχένα, στο λαιμό ή στη γνάθο.

Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον πόνο και το σφίξιμο στο στέρνο που οφείλεται στο άγχος;

Ο πόνος στο στέρνο κέντρο λόγω άγχους είναι μια κατάσταση που αντιμετωπίζεται. Διάφορα φάρμακα και η ψυχοθεραπεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον πόνο στο στήθος λόγω άγχους.

Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) και οι βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά) είναι δύο κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων και των κρίσεων πανικού. Τα συγκεκριμένα φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά και χρησιμοποιούνται συχνά για τις συχνές κρίσεις πανικού. Ωστόσο, οι βενζοδιαζεπίνες συνήθως αποφεύγονται από τους ασθενείς που έχουν θέματα με το αλκοόλ.

Η ψυχοθεραπεία έχει πολλά ωφέλιμα αποτελέσματα για την θεραπεία του πόνου στο στήθος λόγω άγχους, καθώς βοηθά τον άνθρωπο να αντιμετωπίζει το άγχος και το στρες της ζωής με πολύ πιο λειτουργικό τρόπο.

Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωή βοηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος; 

Από τη στιγμή που θα γίνει σωστά η διάγνωση, οι ακόλουθες αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος:

• Βαθιές αναπνοές: έχουν ηρεμιστική δράση στο σώμα και στο μυαλό. Αυτή η τεχνική μπορεί να ηρεμεί το ρυθμό της καρδιάς. Πρώτα πάρτε μια βαθιά εισπνοή για 10 δευτερόλεπτα, κρατήστε την για 1 δευτερόλεπτο. Στη συνέχεια εκπνεύστε για άλλα 10 δευτερόλεπτα, για να μειώσετε τον πόνο στο στήθος.
• Τεχνικές ηρεμίας του μυαλού: μερικά απλά βήματα όπως η στροφή της προσοχής σε ευχάριστα πράγματα ή μέρη και ο διαλογισμός μπορούν να ανακουφίσουν το στρες. Μπορεί να οδηγούν σε ένα αργό συναίσθημα ανακούφισης από τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού όπως ο πόνος στο στήθος. Οι ασθενείς πρέπει να συνειδητοποιούν ότι ο πόνος στο στήθος λόγω άγχους δεν είναι μια κατάσταση απειλητική για τη ζωή. Για αυτό είναι σημαντικό να είναι αισιόδοξοι και χαλαροί ώστε να ανακουφίσουν τον πόνο στο στήθος.
• Συνολική υγεία: η τακτική άσκηση, η διαχείριση του στρες με κατάλληλες τεχνικές, ο επαρκής ύπνος και η ισορροπημένη διατροφή συμβάλλουν στην πρόληψη της επανάληψης των συμπτωμάτων της κρίσης πανικού όπως ο πόνος στο στήθος. Η διακοπή της καφεΐνης, του καπνίσματος και του αλκοόλ είναι επίσης σημαντικά καθώς μπορεί να επιδεινώνουν το άγχος.