Γιατί δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε τα συναισθήματά μας;

Αποδοχή των συναισθημάτων

Τα συναισθήματα είναι φυσιολογικό κομμάτι της ύπαρξής μας. Κανένας δεν θέλει να νιώθει αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός ή το πένθος, αλλά και αυτά αποτελούν φυσιολογικές αντιδράσεις σε δύσκολες καταστάσεις. Όταν μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας ακόμη και αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα τότε μπορούμε να ενισχύσουμε την ψυχική μας υγεία. Η αποδοχή των συναισθημάτων είναι η ικανότητά μας να κατανοούμε και να βιώνουμε τα θετικά και τα αρνητικά συναισθήματα. Αυτό μας βοηθά να αναπτύξουμε δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων και να προλάβουμε την επιδείνωση των δυσάρεστων συναισθημάτων.

Μία από τις πιο συχνές αιτίες ψυχολογικού άγχους είναι η αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων. Αν και η αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων βοηθά βραχυπρόθεσμα, τελικά προκαλεί μεγαλύτερη βλάβη. Ίσως να μην θέλουμε να νιώθουμε κάποια συναισθήματα, αλλά τελικά, αυτά επιστρέφουν πιο δυνατά.

Μερικές φορές, για να μπορέσουμε να φτάσουμε τους στόχους μας είναι ανάγκη να ξεπεράσουμε πολλές προκλήσεις. Η αποφυγή των αρνητικών συν αισθημάτων δεν διευκολύνει την προσωπική μας εξέλιξη. Μπορεί να προσπαθούμε να αποφύγουμε ανθρώπους, τοποθεσίες, ή καταστάσεις που μας προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία μας κάνουν να νιώθουμε παγιδευμένοι.

Τι είναι η αποδοχή των συναισθημάτων;

Συχνά μπορεί να νιώθουμε δυσάρεστα συναισθήματα όπως η θλίψη, ο φόβος ή η ντροπή, και η πρώτη μας αντίδραση σε αυτά είναι να τα απορρίψουμε. Μπορεί να λέμε στον εαυτό μας ότι αυτά τα συναισθήματα είναι άσχημα και ότι δεν θέλουμε να τα νιώθουμε. Στη συνέχεια κάνουμε κάτι για να τα ξεφορτωθούμε, όπως η προσπάθειά μας να τα καταστείλουμε.

Κανείς δεν θέλει να νιώθει μόνο πόνο. Τα συναισθήματα που νιώθουμε μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για τον κόσμο. Για αυτό και η καταπίεση τους δεν είναι η καλύτερη ιδέα.

Μπορούμε όμως αντί να καταπιέζουμε τα συναισθήματα μας να τα αποδεχόμαστε ως φυσιολογικές εμπειρίες. Η αποδοχή σημαίνει ότι επιτρέπουμε στα συναισθήματά μας να υπάρχουν χωρίς να τα κρίνουμε. 

Όταν αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν συνειδητοποιούμε ότι αυτό συμβαίνει. Η αποφυγή των συναισθημάτων συμβαίνει ασυνείδητα. Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας;

Ποια είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας;

Το να είμαστε δραστήριοι δεν είναι ανθυγιεινό. Ο καθένας μας έχει διαφορετικό ρυθμό, για αυτό δεν είναι κακό να έχουμε ένα γεμάτο πρόγραμμα. Ωστόσο, αν η ιδέα είναι να έχουμε χρόνο με τον εαυτό μας , μας προκαλεί άγχος, ανησυχία ή νευρικότητα, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας.

Το να μένουμε απασχολημένοι σημαίνει ότι αποφεύγουμε τα επώδυνα συναισθήματα. Όταν έχουμε συνεχώς γύρω μας ανθρώπους ή το μυαλό μας σε όσα χρειάζεται να κάνουμε τότε αποσπούμε την προσοχή μας από τα δύσκολα συναισθήματα.

Αυτός όμως ο μηχανισμός δεν μπορεί να λειτουργεί για πάντα. Κανείς δεν μπορεί να κρατά το μυαλό του συνέχεια απασχολημένο. Θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του. Διαφορετικά δεν μπορούμε να απολαύσουμε τις στιγμές. Είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας, ακόμη και τα δύσκολα ώστε να νιώθουμε μέσα μας ανακούφιση και γαλήνη.

Νιώθουμε ενοχές για τα άσχημα συναισθήματά μας

Κάθε άνθρωπος νιώθει διαφορετικά συναισθήματα ως απόκριση σε μια κατάσταση. Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθουμε θλίψη μετά από ένα χωρισμό αλλά ταυτόχρονα να νιώθουμε ενοχές, ανησυχία ή θυμό για αυτή τη θλίψη.

Αυτά τα αντιδραστικά συναισθήματα μπορεί να είναι σημάδι ότι δεν τα πάμε καλά με τα αρνητικά συναισθήματα. Δεν θέλουμε να νιώθουμε άσχημα, για αυτό όταν αυτό συμβαίνει νιώθουμε ενοχές. Αυτές οι ενοχές κάνουν ακόμη πιο δύσκολη την επεξεργασία και την διαχείριση των συναισθημάτων επειδή δημιουργούν επιπλέον συναισθήματα προς επεξεργασία.

Τα αρχικό συναίσθημα μπορεί να είναι αναπόφευκτο, αλλά είναι πιθανό να μάθουμε να αποφεύγουμε την αντίδραση σε αυτό. Όταν μπορούμε να αποδεχτούμε τα συναισθήματά μας χωρίς κριτική, δεν θα νιώθουμε άσχημα επειδή αισθανόμαστε άσχημα.

Αναλύουμε με τη λογική τα συναισθήματα

Η λογική εξήγηση των συναισθημάτων είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που μας βοηθά να διαχωρίσουμε τον εαυτό μας από τα συναισθήματά μας. Το άγχος είναι μια φυσιολογική απόκριση, έτσι είναι μια διανοητική περιγραφή της τρέχουσας κατάστασής μας. Είναι πιο εύκολο να πούμε ότι νιώθουμε άγχος από το να παραδεχτούμε ότι νιώθουμε ανησυχία, καθώς η ανησυχία είναι μια πιο συναισθηματική εμπειρία.

Όταν αναλύουμε με τη λογική τα συναισθήματά μας , υπεραναλύουμε την τρέχουσα συναισθηματική μας κατάσταση. Για παράδειγμα, αντί να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να επεξεργαστεί το πένθος μετά το θάνατο ενός αγαπημένου μας προσώπου, ψάχνουμε να βρούμε άρθρα για την ψυχολογία πίσω από το πένθος. Αντί να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα άγχους που μας προκαλεί το χρέος μας σε μια πιστωτική κάρτα. μένουμε ξύπνιοι όλη τη νύχτα για να σχεδιάσουμε ένα πλάνο αποπληρωμής.

Η λογική εξήγηση των συναισθημάτων δεν είναι κάτι κακό. Ωστόσο, η λογική μας απομακρύνει από τα συναισθήματα που δεν θέλουμε να νιώθουμε και τελικά είναι μια μορφή αποφυγής.

Κάνουμε αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας

Η αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας είναι ένας εσωτερικός διάλογος εξαιρετικά επικριτικός, Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα μιλούσαν ποτέ τόσο σκληρά σε ένα αγαπημένο τους πρόσωπο όσο μιλούν στον εαυτό τους, αλλά είμαστε οι χειρότεροι επικριτές του εαυτού μας.

Η αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας υποδηλώνει το φόβο να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας. Μερικά παραδείγματα αρνητικής συζήτησης με τον εαυτό μας είναι τα εξής:

• "Πάντα ανησυχώ για ανούσια πράγματα."
• "Καταστρέφω τα πάντα. "
• "Είμαι άχρηστος."
• "Δεν μπορώ να τα καταφέρω."
• "Τα συναισθήματα μου δεν έχουν αξία."

Η αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας μπορεί να γίνει γρήγορα συνήθεια, έτσι η επικριτική φωνή μέσα μας να μας κυριεύει. Το παραμικρό λάθος μπορεί να την ενεργοποιήσει. Ευτυχώς, είναι μια συνήθεια που μπορεί να αλλάξει.

Η διάθεσή μας έχει αλλάξει

Ο συναισθηματικός πόνος μπορεί να έχει σοβαρό κόστος στην διάθεσή μας και στην ψυχική μας υγεία. Όταν νιώθουμε ότι έχουμε χάσει τον εαυτό μας, ίσως αυτό να οφείλεται σε ανεπίλυτα συναισθήματα που έχουμε συσσωρεύσει μέσα μας.

Για μερικούς ανθρώπους, αυτά τα θέματα οδηγούν σε ανθυγιεινές συνήθειες ή συμπεριφορές. Η δέσμευση σε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές είναι ένα σημάδι ότι χρειάζεται να αποδεχτούν τα συναισθήματά τους.

Οι άνθρωποι που βιώνουν συναισθηματικό πόνο, νιώθουν ανησυχία, άγχος, θυμό ή κόπωση. Η απομόνωση και η δυσκολία στη συγκέντρωση είναι συνήθη.

Μπορεί να απομονώνονται από τους άλλους ή να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε όσα έχουν να κάνουν. Οι στενοί φίλοι ή τα μέλη της οικογένειας ίσως να παρατηρούν αυτές τις διαφορές και να εκφράζουν την ανησυχία τους.

Η αποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση

Είναι σημαντικό να μπορούμε να κάνουμε το διαχωρισμό ανάμεσα στην αποδοχή και στην παραίτηση. Η αποδοχή δεν σημαίνει ότι ο πόνος είναι ανώδυνος. Δεν σημαίνει ότι κρατάμε τα οδυνηρά συναισθήματα ή πιέζουμε τον εαυτό μας να νιώσει αρνητικά συναισθήματα.

Η αποδοχή απλά σημαίνει ότι κατανοούμε τα συναισθήματά μας όπως είναι, γνωρίζουμε ότι δεν θα νιώθουμε έτσι για πάντα. 

Φανταστείτε τον εαυτό σας σαν ένα στρατιώτη που παλεύει με τα συναισθήματα του. Η αποδοχή σημαίνει ότι αφήνετε κάτω τα όπλα και σταματάτε να παλεύετε. Δεν παραιτείστε και δεν αφήνετε τα συναισθήματα να σας νικήσουν, απλώς αφήνετε την πάλη.

Κατά κάποιο τρόπο, η αποδοχή των συναισθημάτων σημαίνει ότι κατανοούμε ότι όσα νιώθουμε θα αλλάξουν.  Όταν νιώθουμε χαρά , γνωρίζουμε ότι αυτό το συναίσθημα κρατά για λίγο. Δεν μπορούμε να νιώθουμε συνέχεια χαρά. Το ίδιο ισχύει για κάθε συναίσθημα.