Στη χώρα μας είμαστε συνηθισμένοι σε αυξημένες θερμοκρασίες και σε κύματα καύσωνα, ωστόσο λόγω της κλιματικής αλλαγής αυτά τα καιρικά φαινόμενα γίνονται πλέον όλο και πιο έντονα και πιο συχνά. Η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί στο μέλλον, το αντίθετο μάλιστα. Τα δεδομένα προβλέψεων δείχνουν ότι μέχρι το έτος 2050, οι καύσωνες θα διαρκούν διπλάσιο χρόνο. Καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη επιδεινώνεται, το οικολογικό άγχος μπορεί να επιδεινώσει άλλα συμπτώματα στρες, άγχους, κατάθλιψης ή ακόμα και συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες που σχετίζονται με καταστροφές.
Αν και πιο συχνά αναφέρονται οι επιπτώσεις τους στην σωματική μας υγεία, η έντονη ζέστη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογία και στην ψυχική μας υγεία γενικότερα.
Οι επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών στον εγκέφαλο ακόμα μελετούνται, και υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τους μηχανισμούς που εμπλέκονται. Ορισμένοι ερευνητές έχουν υποθέσει ότι η θερμότητα μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον εγκέφαλο ή ανισορροπία στη σηματοδότηση του εγκεφάλου.
Η υπερθερμία στην περιφέρεια (του σώματος δηλαδή) μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας ψύξης του εγκεφάλου. Η θερμοκρασία επηρεάζει τη σύνδεση της αιμοσφαιρίνης με το οξυγόνο, και οι αλλαγές στη θερμοκρασία του αίματος αλλάζουν επίσης τα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου του αίματος. Κατά συνέπεια, η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος μπορεί να επηρεάσει την παροχή οξυγόνου σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου και ως εκ τούτου να επηρεάσει τη διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών του εγκεφάλου.
Μεταξύ των παθοφυσιολογικών επιδράσεων της υπερθερμίας, έχει αναφερθεί αυξημένη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού. Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός προστατεύει τον εγκέφαλο από παθολογικούς οργανισμούς. Η αυξημένη διαπερατότητα κατά την υπερθερμία μπορεί να αυξήσει την ευπάθεια του εγκεφάλου τόσο σε παθογόνους οργανισμούς όσο και σε τοξικές ουσίες. Η παθολογία της σοβαρής υπερθερμίας περιλαμβάνει οίδημα και κατεστραμένα νευρικά κύτταρα σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου και συχνά προκαλεί μη αναστρέψιμη νευρολογική βλάβη.
Η θερμότητα επηρεάζει την σεροτονίνη, έναν από τους πιο σημαντικούς ρυθμιστές της διάθεσης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη συμμετέχει στη μετάδοση πληροφοριών σχετικά με τη θερμοκρασία του δέρματος στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ο οποίος συνεχίζει να ελέγχει τις αντιδράσεις του ρίγους και της εφίδρωσης όταν είναι απαραίτητο. Οι ασθενείς με κατάθλιψη συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες με αυτή τη διαδικασία θερμορύθμισης. Το γεγονός ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν να βελτιωθούν όταν οι ασθενείς λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά SSRI υποδηλώνει μια σχέση μεταξύ της έκθεσης στη θερμότητα και της παραγωγής σεροτονίνης.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι η ζέστη προκαλεί διαταραχές του ύπνου, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να επιδεινώσουν όλα τα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Τα στοιχεία πάντως δείχνουν ότι οι ακραίες θερμοκρασίες επηρεάζουν την ψυχολογία, από την καθημερινή διάθεση μέχρι την πιθανότητα εμφάνισης μιας κρίσης της ψυχικής υγείας, Η έντονη ζέστη και ο καύσωνας έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία και τη συμπεριφορά μας. Κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, υπάρχει σημαντική αύξηση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης, ιδίως στους ηλικιωμένους. Μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κρίσεις πανικού, καθώς οι άνθρωποι φοβούνται πραγματικά ότι κάτι θα τους συμβεί και δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν από τις υψηλές θερμοκρασίες.
Πιο συγκεκριμένα, μερικές από τις επιπτώσεις του καύσωνα στην ψυχολογία μας ειναι:
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν υποτροπές σε άτομα με διπολική διαταραχή και ότι η υψηλότερη έκθεση στο ηλιακό φως θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο μανιακών επεισοδίων. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες έχουν επίσης συσχετιστεί με θανάτους ατόμων με σχιζοφρένεια και άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας.
Οι συνέπειες του καύσωνα στην ανθρώπινη υγεία μπορεί να είναι σοβαρές. Ακολουθούν μερικές από τις επιπτώσεις του καύσωνα στην υγεία:
Ορισμένοι πληθυσμοί είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις των καύσωνα από άλλους:
Είναι σημαντικό να λαμβάνουμε μέτρα για να προστατευτούμε από τις αρνητικές επιπτώσεις των καύσωνα, όπως η ενυδάτωση, η παραμονή στη σκιά και σε κλιματιζόμενους χώρους.Προστασία από τον καύσωνα και τη ζέστη