EMDR για παιδιά και εφήβους

EMDR για παιδιά και εφήβους

Το EMDR αναγνωρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (2013) ως μια αποτελεσματική θεραπεία για παιδιά και εφήβους που έχουν βιώσει τραυματικά γεγονότα. Μια μελέτη με παιδιά ηλικίας 8-18 ετών που είχαν αναπτύξει διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά από ένα μόνο τραυματικό συμβάν έδειξε ότι σχεδόν το 92% των παιδιών δεν είχαν πλέον διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά από περίπου τέσσερις συνεδρίες EMDR, ένα αποτέλεσμα που διατηρήθηκε και μετά την ολοκλήρωση των συνεδριών EMDR.

Ψυχολογικά τραύματα και παιδιά

Είναι πολύ συνηθισμένο για τα παιδιά και τους εφήβους να αισθάνονται δυσφορία μετά από ένα ψυχολογικό τραύμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα βελτιώνονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Δυστυχώς, ένα μικρό ποσοστό θα συνεχίσει να αναπτύσσει συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) καθώς και άλλα συμπτώματα όπως άγχος ή απελπισία.

Το μετατραυματικό στρες PTSD προκαλείται από την αδυναμία επεξεργασίας του τραυματικού γεγονότος φυσικά, συχνά όταν το τραυματικό γεγονός αισθάνεται ιδιαίτερα συντριπτικό, σοκαριστικό ή οδυνηρό. Μια ένδειξη ότι το παιδί ή ο έφηβος σας μπορεί να παλεύει με συμπτώματα τραύματος μετά από ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να περιλαμβάνει παρεμβολές (επεισόδια «ανάμνησης» του αρχικού γεγονότος), αναδρομές στο παρελθόν (όπου το παιδί ή ο έφηβος μπορεί να συμπεριφέρεται σαν να ξαναβιώνει το αρχικό γεγονός) ή αποφυγή υπενθυμίσεων του γεγονότος παράλληλα με συμπεριφορικές ή συναισθηματικές αλλαγές. Για ορισμένους νέους, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη.

EMDR για παιδιά

Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να συμμετάσχουν πλήρως σε ορισμένους τύπους ψυχοθεραπείας, είτε λόγω της ηλικίας είτε λόγω της προσωπικότητάς τους, επομένως η EMDR θεραπεία μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση.

Οι συνεδρίες θεραπείας μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες και το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού ή του εφήβου.

Για παράδειγμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν εικόνες αντί για λέξεις ή ο θεραπευτής μπορεί να γράψει μια ιστορία ή αφήγηση για τα τραυματικά γεγονότα για να κάνει τη θεραπεία πιο προσιτή σε παιδιά που δυσκολεύονται να μιλήσουν για το τραύμα. Ή μπορεί να χρησιμοποιηθούν άλλα αντικείμενα και play therapy για να μπούμε στην τραυματική ιστορία με συμβολικό τρόπο.

Πως γίνεται το EMDR στα παιδιά;

Το EMDR στα παιδιά γίνεται με παρόμοιους τρόπους με τους ενήλικες, όμως οι τεχνικές είναι προσαρμοσμένες στην ανάλογη ηλικία.

Το EMDR περιλαμβάνει το να ζητάμε από το παιδί να σκεφτεί τα δυσάρεστα γεγονότα, και μετά:

• του ζητείται να παρακολουθήσει το χέρι του θεραπευτή αριστερά-δεξιά για λίγα δευτερόλεπτα.
• Άλλοι τύποι διέγερσης περιλαμβάνουν ελαφρά χτυπήματα στα χέρια ή στην πλάτη, ιδίως όταν το παιδί δυσκολεύεται με τις κινήσεις των ματιών ή δεν συνεργάζεται ιδιαίτερα.

Μετά από λίγα δευτερόλεπτα κινήσεων των ματιών ή άλλης διέγερσης δεξιά-αριστερά, ο θεραπευτής σταματά, ζητά από το παιδί να πάρει μια βαθιά ανάσα, να αφήσει την εικόνα και να ξεκουραστεί.

Στη συνέχεια, ο θεραπευτής ρωτά το παιδί τι ήρθε στο μυαλό του. Συνήθως κάτι αλλάζει και το παιδί αναφέρει μια νέα εικόνα, σκέψη, συναίσθημα ή σωματική αίσθηση. Στη συνέχεια, το παιδί καλείται να το έχει αυτό κατά νου και να ακολουθήσει ένα ακόμα σετ κινήσεων των ματιών ή χτυπημάτων με τα χέρια. Μερικές φορές εμφανίζονται δυσάρεστες σκέψεις και συναισθήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και αυτές. Η διαδικασία συνεχίζεται (εκτός εάν το παιδί δεν το επιθυμεί περισσότερο) μέχρι το αρχικό γεγονός να μην είναι πλέον ενοχλητικό για το παιδί.

Ποιες ηλικίες παιδιών μπορούν να κάνουν EMDR;

Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός από πλευράς της τεχνικής (το EMDR δεν έχει παρενέργειες), όμως το παιδί χρειάζεται να μπορεί να συνεργαστεί σε ένα μικρό βαθμό τουλάχιστον.

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι από την ηλικία 4 ετών κάποιο παιδί μπορεί να κάνει EMDR, και αυτό εξαρτάται από το βαθμό ωριμότητας και συνεργασίας του.

Σημείωση: απόλυτη προϋπόθεση για τη θεραπεία είναι η κατανόηση και συνεργασία των γονιών με τον γιατρό. Αν δεν υπάρχει καλή επικοινωνία με τους γονείς, ο κ.Βάθης δεν αναλαμβάνει τη θεραπεία EMDR.

Πόσες συνεδρίες EMDR χρειάζονται;

Αυτό εξαρτάται αφενός από από το είδος και τη βαρύτητα του τραύματος, και αφετέρου από την προσωπικότητα του παιδιού και τα γενικότερα βιώματά του (για παράδειγμα, αν στο οικογενειακό περιβάλλον επικρατεί γενικά ηρεμία μεταξύ των γονιών).

Στο ιατρείο μας στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζονται λίγες συνεδρίες, 1-4, που γίνονται σε ένα διάστημα ενός-δύο μηνών. Έτσι ολοκληρώνεται η θεραπεία και τα αποτελέσματα παραμένουν, δηλαδή δεν χρειάζεται κάποια συντήρηση.

Αρχικά γίνεται μία συνεδρία μόνο με τους γονείς, όπου γίνεται καταγραφή του ιστορικού του παιδιού και εκτίμηση για την θεραπεία.

Ψυχίατρος για EMDR

Ως ψυχίατρος ο κ.Βάθης στην Αθήνα έχει τεράστια κλινική εμπειρία με το EMDR, έχοντας βοηθήσει περισσότερους από 3,000 ανθρώπους, όλων των ηλικιών (και παιδιά, εφήβους) και ένα ευρύτατο φάσμα παθολογίας (πχ κατάθλιψη, πένθος, κρίσεις πανικού, φοβίες, μετατραυματικό στρες, κα). Παράλληλα χρησιμοποιείται και η ομοιοπαθητική η οποία έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στα παιδιά.