Οικονομική κακοποίηση

Οικονομική κακοποίηση – χειραγώγηση

Πολλές γυναίκες μπορεί να είναι σε μια σχέση και να βιώνουν οικονομική κακοποίηση από τους συντρόφους τους. Βέβαια, η οικονομική κακοποίηση μπορεί να έχει πολλές μορφές. Για παράδειγμα, μπορεί να περιλαμβάνει την απαγόρευση της πρόσβασης στους τραπεζικούς λογαριασμούς και τον αποκλεισμό από τις οικονομικές αποφάσεις, ή την περιορισμένη δυνατότητα για αγορές. Επίσης, μπορεί να περιλαμβάνει την οικονομική εξάρτηση, τη χειραγώγηση, ή την έλλειψη χρημάτων για βασικά αγαθά όπως το φαγητό και οι λογαριασμοί. Οι γυναίκες μπορεί να είναι αναγκασμένες να δίνουν αναφορά για κάθε ευρώ που ξοδεύουν ή να εξοφλούν τα χρέη των συντρόφων τους.

Η οικονομική κακοποίηση σπάνια συμβαίνει μόνη της και συνήθως συνυπάρχει με άλλες μορφές κακοποίησης, όπως η σωματική, η σεξουαλική και η ψυχολογική κακοποίηση.

Αυτή η μορφή κακοποίησης δημιουργεί οικονομική ανασφάλεια και συμβάλλει στην οικονομική εξάρτηση , πράγμα που περιορίζει την ελευθερία του ατόμου. Χωρίς καμία πρόσβαση στα χρήματα και σε όσα αγαθά μπορεί να αγοράσει κάποιος με αυτά, είναι δύσκολο κάποιος να αφήσει πίσω του την κακοποιητική σχέση. Αυτή η μορφή κακοποίησης αποτελεί παγίδα. Η οικονομική ασφάλεια στηρίζει την σωματική ασφάλεια.

Η οικονομική κακοποίηση αφορά το 95% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Και φυσικά, μπορεί να έχει καταστροφική επίδραση στις γυναίκες. Επηρεάζει την  ψυχική τους υγεία και μειώνει τις πιθανότητες ένα θύμα να εγκαταλείψει τον κακοποιητή του, με αποτέλεσμα να παρατείνει το χρονικό διάστημα που είναι εκτεθειμένο σε τραυματικές εμπειρίες. Η οικονομική κακοποίηση είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε γυναίκες από όλα τα υπόβαθρα και τις εθνικότητες.

Οικονομική κακοποίηση και κατάχρηση χρημάτων

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτές οι δύο έννοιες είναι ταυτόσημες. Όμως είναι καλό να γνωρίζουμε ότι η οικονομική κατάχρηση είναι μια υποκατηγορία οικονομικής κακοποίησης.

Η οικονομική κακοποίηση περιλαμβάνει ένα εύρος συμπεριφορών που επιτρέπουν σε ένα άτομο να ελέγχει τους οικονομικούς πόρους ή τις ελευθερίες ενός άλλου. Η οικονομική κακοποίηση είναι ένας όρος που συνήθως περιγράφει την άρνηση ή την περιορισμένη πρόσβαση στα χρήματα, ή την κατάχρηση των χρημάτων ενός άλλου ατόμου. Επίσης, μπορεί  να περιλαμβάνει την περιορισμένη πρόσβαση σε είδη πρώτης ανάγκης όπως το φαγητό, τα ρούχα.

Από την άλλη πλευρά η κατάχρηση περιλαμβάνει την κατάχρηση των χρημάτων ενός άλλου ατόμου, τον έλεγχο στις οικονομικές κινήσεις του συντρόφους του , στις μελλοντικές του πράξεις και στην ελευθερία των επιλογών του. Κάποιος μπορεί να χρησιμοποιεί τις πιστωτικές κάρτες της συντρόφου του χωρίς άδεια και να παίζει στο τζόγο όλα τα χρήματα της οικογένειας. Επίσης, ο δράστης μπορεί να μην επιτρέπει την πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς του ίδιου του θύματος, και να φορτώνει στο όνομά του χρέη.

Η οικονομική κακοποίηση είναι μια πολύπλοκη κατάσταση. Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι οικονομικής κακοποίησης:

1. Αποκλεισμός από τους οικονομικούς πόρους
2. Περιορισμός στον τρόπο χρήσης των χρημάτων και των οικονομικών πόρων
3. Σαμποτάρισμα του θύματος στην εύρεση εργασίας

Τακτικές οικονομικής κακοποίησης

1. Οικονομική κακοποίηση

Η οικονομική κακοποίηση περιλαμβάνει συμπεριφορές που ελέγχουν την ικανότητα του θύματος να έχει, να χρησιμοποιεί και να διατηρεί τους οικονομικούς του πόρους, απειλώντας την οικονομική ασφάλεια και την αυτάρκεια του θύματος.

Οι τακτικές που μπορεί να χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν:

• Υπονόμευση των προσπαθειών σας να κρατήσετε μια δουλειά σαμποτάροντας την φροντίδα των παιδιών.
• Παρενόχληση στο χώρο εργασίας.
• Άρνηση για δουλειά.
• Αποκλεισμό από τις οικονομικές, οικογενειακές αποφάσεις.
• Αποκλεισμό από τα οικονομικά της οικογένειας.
• Το θύμα φτάνει στο σημείο να ζητά χρήματα.
• Ο θύτης παίρνει τα χρήματα του θύματος.
• Έλεγχος στην πρόσβαση σε οικονομικές πληροφορίες.
• Έλεγχος για κάθε αγορά.
• Δεν επιτρέπεται το θύμα να μιλά σε άλλους για χρήματα.
• Δεν υπάρχει σε κανένα τραπεζικό λογαριασμό το όνομα του θύματος.
• Το θύμα αναγκάζεται να βάλει το όνομά του σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς.
• Εξευτελισμός της οικονομικής συνεισφοράς του θύματος και γελοιοποίησή του.
• Προσδοκία για διαφορετική συμπεριφορά επειδή το θύμα βγάζει λιγότερα χρήματα.
• Παρεμβολή στην εργασία από το σπίτι.
• Παρεμπόδιση της εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας.
• Εξαναγκασμός για παράνομη εργασία όταν κάποιος δεν έχει την άδεια για αυτό.
• Απειλές ότι θα μιλήσει στην αστυνομία αν γίνει κάποιο λάθος.

2. Οικονομικός έλεγχος – χειραγώγηση

Ο οικονομικός έλεγχος συμβαίνει όταν ο θύτης εμποδίζει το θύμα να έχει πρόσβαση ή γνώση των οικονομικών και να συμμετέχει στη λήψη οικονομικών αποφάσεων.

Οι τακτικές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έλεγχο και περιορισμό της πρόσβασης του θύματος στις οικονομικές πηγές.
• Άρνηση της πρόσβασης του θύματος σε είδη πρώτης ανάγκης όπως το φαγητό, τα ρούχα ή τα φάρμακα.
• Παρακολούθηση των οικονομικών κινήσεων του θύματος.
• Παρακράτηση των χρημάτων του θύματος.
• Περιορισμένη πρόσβαση του θύματος στους τραπεζικούς λογαριασμούς.
• Ψέματα για τα κοινά περιουσιακά στοιχεία.

3. Σαμποτάρισμα της εργασίας 

Το σαμποτάρισμα της εργασίας περιλαμβάνει συμπεριφορές που αποτρέπουν το θύμα να βρει ή να διατηρήσει μια εργασία.

Οι τακτικές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απαγόρευση, αποθάρρυνση ή ενεργή παρέμβαση στις εργασιακές και/ή εκπαιδευτικές προσπάθειες του θύματος.
• Προσβολή του θύματος στο χώρο εργασίας.
• Αποκλεισμό του θύματος να δεχτεί άλλες μορφές οικονομικής ενίσχυσης όπως τα επιδόματα ή η αναπηρική σύνταξη.

4. Οικονομική εκμετάλλευση 

Η οικονομική εκμετάλλευση συμβαίνει όταν ο θύτης σκόπιμα κάνει πράγματα για να καταστρέψει τα οικονομικά του θύματος.

Οι τακτικές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Κλοπή χρημάτων, επιταγών ή καρτών.
• Χρήση των καρτών του θύματος χωρίς άδεια.
• Άρνηση πληρωμής των λογαριασμών.
• Χρήση των χρημάτων στα τυχερά παιχνίδια.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω την οικονομική κακοποίηση;

Η οικονομική κακοποίηση και χειραγώγηση έχει τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή πολλών γυναικών, οι οποίες τελικά μένουν χωρίς χρήματα, δεν μπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες και πρέπει να ξεκινήσουν από την αρχή.

Η οικονομική κακοποίηση μπορεί να έχει πολλές μορφές. Ο θύτης μπορεί να κάνει τα ακόλουθα:

Να ελέγχει το εισόδημα και την πρόσβαση στα χρήματα:

• παρεμποδίζει την εκπαίδευση και την εργασία
• περιορίζει τις ώρες εργασίας
• παίρνει το μισθό
• δεν επιτρέπει την διεκδίκηση παροχών
• παίρνει τις αποταμιεύσεις ή τα χρήματα των παιδιών
• αρνείται την πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς

Ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε τα χρήματα και όσα σας ανήκουν:

• ελέγχει πότε και πόσα χρήματα ξοδέψατε
• επιβάλλει τι μπορείτε να αγοράσετε
• σας κάνει να ζητάτε χρήματα
• σας επιβάλλει ένα ημερολόγιο για όσα ξοδεύετε
• ζητά αποδείξεις
• ζητά αιτιολόγηση για κάθε αγορά που κάνετε
• ελέγχει την χρήση όσων σας ανήκουν , όπως το τηλέφωνο ή το αυτοκίνητο
• όλα τα περιουσιακά στοιχεία είναι στο όνομά του
• κρατά κάποιες οικονομικές πληροφορίες μυστικές

Εκμετάλλευση της οικονομικής σας κατάστασης:

• κλέβει τα χρήματα ή όσα σας ανήκουν
• προκαλεί φθορές στην περιουσία σας
• αρνείται να συνεισφέρει στα έξοδα του σπιτιού
• ξοδεύει τα χρήματα για τα έξοδα και τους λογαριασμούς του σπιτιού
• κάνει κατάχρηση των χρημάτων από τους κοινούς λογαριασμούς
• μεταβιβάζει στο όνομά σας όλες τις πιστωτικές κάρτες, τα χρέη και τα δάνεια
• δημιουργεί χρέη στο όνομά σας, μερικές φορές χωρίς να το γνωρίζετε

Ποιες είναι οι επιδράσεις της οικονομικής κακοποίησης;

Οι γυναίκες που είναι θύματα οικονομικής κακοποίησης μπορεί να βιώνουν καταστροφικές συνέπειες.

Σωματικές επιδράσεις: κίνδυνος για την υγεία τους από το άγχος και τον υποσιτισμό.

Συναισθηματικές επιδράσεις: άγχος, φόβο, ενοχές, κατάθλιψη, αίσθηση ανικανότητας. Μερικές γυναίκες για να καταφέρουν να επιβιώσουν κρύβουν χρήματα και τρόφιμα, με αποτέλεσμα να νιώθουν συνεχώς φόβο για το αν θα μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Κάποιες γυναίκες νιώθουν ενοχές που δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.

Οικονομικές επιδράσεις: φτώχεια, έλλειψη στέγης, χρέη. Οι επιδράσεις της οικονομικής κακοποίησης στην οικονομική ασφάλεια του θύματος μπορεί να είναι μακροχρόνιες. Δεν σταματά όταν τελειώσει η σχέση. Αποτρέπουν την επούλωση και την οικονομική ανεξαρτησία. Η παρέμβαση στην εκπαίδευση μπορεί να κάνει δύσκολη την εύρεση εργασίας. Μετά το χωρισμό, ο θύτης μπορεί να χρησιμοποιεί το οικογενειακό δίκαιο και την φροντίδα των παιδιών για να ελέγχει τα οικονομικά του θύματος. Τα θύματα μπορεί επίσης να έχουν χρέη από τους πρώην συντρόφους τους, και αυτό είναι από μόνο του ένα μεγάλο βάρος.