Παιχνίδια θανάτου και προκλήσεις στο ίντερνετ
Τα social media έχουν αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνούμε και αλληλεπιδρούμε, αλλά επίσης κρύβουν και πολλούς κινδύνους, ειδικά για τα παιδιά και τους εφήβους, για παράδειγμα διαδικτυακό bullying, εκβιασμούς αλλά και επικίνδυνες προκλήσεις. Οι πλατφόρμες συχνά δεν μπορούν να ελέγξουν την ηλικία των χρηστών, με αποτέλεσμα τα παιχνίδια θανάτου και οι προκλήσεις στο ίντερνετ να γίνονται πολύ δημοφιλή.
Επικίνδυνες προκλήσεις που οδηγούν σε θανάτους, αυτοκτονίες και αυτοτραυματισμούς
Υπάρχουν κάποιες πολύ επικίνδυνες προκλήσεις στα social media όπως η Μπλε Φάλαινα και το Momo Challenge, που έχουν καταστροφικές συνέπειες, και συχνά οδηγούν σε απόπειρες αυτοκτονίας, σοβαρούς αυτοτραυματισμούς, αυτοκτονικές σκέψεις και ακόμη και αυτοκτονίες στους νέους και στους ευάλωτους ανθρώπους. Αυτές οι προκλήσεις στοχεύουν παιδιά και εφήβους, και τα χειραγωγούν για να δεσμεύονται σε επικίνδυνες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Εξαπλώνονται γρήγορα σε δημοφιλείς πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram, το WhatsApp και το YouTube, και οι ψυχολογικές τακτικές τους παρασύρουν τους συμμετέχοντες σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
1. Μπλε Φάλαινα
Η Μπλε Φάλαινα ήταν ένα φονικό διαδικτυακό παιχνίδι που ξεκίνησε στη Ρωσία το 2016 και γρήγορα διαδόθηκε σε όλα τα social media και σε εφαρμογές όπως το Facebook, το TikTok, και το Instagram και σε πλατφόρμες όπως το WhatsApp. Περιελάμβανε ένα σύνολο 50 καθημερινών προκλήσεων που δίνονταν στους συμμετέχοντες, και αρχικά στόχευε σε ευάλωτους εφήβους και παιδιά. Οι προκλήσεις αυτές ξεκινούσαν με οδηγίες να ξυπνούν περίεργες ώρες ή να παρακολουθούν ταινίες τρόμου, αλλά σταδιακά κλιμακώνονταν σε αυτοκαταστροφικές και επικίνδυνες δραστηριότητες. Στο τελικό στάδιο έδινε οδηγίες στους συμμετέχοντες να αυτοκτονήσουν, οδηγώντας σε πολλούς τραγικούς θανάτους παγκοσμίως.
Έχουν αναφερθεί θάνατοι λόγω της Μπλε Φάλαινας σε χώρες όπως η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία και η Αμερική. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν μπορεί να εξακριβωθεί εύκολα , και υπολογίζεται ότι δεκάδες έφηβοι ίσως να έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω της συμμετοχής σε αυτό το παιχνίδι.
2. Momo Challenge
Το Momo Challenge ήταν ένα άλλο trend που έγινε viral το 2018, και διαδόθηκε μέσα από εφαρμογές όπως το WhatsApp, το Facebook, το Messenger και σε πλατφόρμες όπως το YouTube, το Instagram και το TikTok. Η πρόκληση περιστρεφόταν γύρω από ένα avatar που λεγόταν "Momo", το οποίο παρουσίαζε μια απόκοσμη γυναίκα σαν πουλί με διογκωμένα μάτια. Με τους συμμετέχοντες επικοινωνούσε ένας ανώνυμος χρήστης, ο οποίος χρησιμοποιούσε την εικόνα του Momo, και έδινε οδηγίες για την ολοκλήρωση επικίνδυνων δραστηριοτήτων παρόμοιων με αυτών στη Μπλε Φάλαινα, που περιελάμβαναν αυτοτραυματισμούς και σε ακραίες περιπτώσεις, δολοφονίες. Ο ανώνυμος χρήστης πίσω από την πρόκληση απειλούσε να βλάψει τους συμμετέχοντες ή τις οικογένειες τους αν αρνούνταν να συμμορφωθούν.
Αν και αυτή η πρόκληση κέρδισε την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και προκάλεσε πανικό στους γονείς, ο αριθμός των θανάτων που είχαν σχέση με την πρόκληση παραμένει άγνωστος. Υπάρχουν αναφορές ότι παιδιά στην Αργεντινή και στην Ινδία οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία λόγω αυτής της πρόκλησης.
3. Slender Man Stabbing
Αν και αυτή η πρόκληση δεν έγινε πολύ γνωστή, το φαινόμενο έγινε γνωστό όταν δύο νέα κορίτσια προσπάθησαν να δολοφονήσουν ένα φίλο τους, και ισχυρίστηκαν ότι επηρεάστηκαν από τον φανταστικό χαρακτήρα Slender Man, ένα διαδικτυακό δημιούργημα που εξαπλώθηκε μέσα από διάφορα φόρουμ και πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα κορίτσια, τα οποία ήταν μόνο 12 ετών, πίστεψαν ότι χρειάζεται να διαπράξουν αυτή την πράξη για να καθησυχάσουν τον Slender Man. Αυτό δείχνει πως οι viral ιστορίες στο διαδίκτυο έχουν σημαντική επίδραση στους ευάλωτους χρήστες, που τους ωθούν σε επικίνδυνες και απειλητικές για τη ζωή συμπεριφορές.
Η περίπτωση αυτή κέρδισε την προσοχή και έριξε φως στο πως ο διαδικτυακός κόσμος μπορεί να θολώνει τα νερά ανάμεσα στην φαντασία και στην πραγματικότητα στα παιδιά. Η έλλειψη προστατευτικών μηχανισμών στα social media επιτρέπει σε αυτές τις ιστορίες να διαδίδονται, με αποτέλεσμα να έχουν καταστροφικές συνέπειες στον πραγματικό κόσμο.
4. Tide Pod Challenge
Αυτή η πρόκληση αναδείχθηκε ως μια επικίνδυνη viral τάση, αρχικά σε πλατφόρμες όπως το TikTok, το YouTube, το Instagram και το Facebook, όπου οι νέοι άνθρωποι ενθαρρύνονταν να δαγκώσουν τις κάψουλες του απορρυπαντικού του πλυντηρίου. Η πολύχρωμη εμφάνιση που είχαν οι κάψουλες ήταν ελκυστική για τα παιδιά και τους εφήβους, οι οποίοι τις δάγκωναν και κατέληγαν με δηλητηρίαση, αναπνευστική δυσχέρεια και κάποιες φορές ήταν αναγκαία η νοσοκομειακή περίθαλψη. Τα κέντρα δηλητηριάσεων ανέφεραν αύξηση των περιπτώσεων που σχετίζονταν με αυτήν την πρόκληση, με πολλά παιδιά να υποφέρουν από χημικά εγκαύματα και άλλες σωματικές βλάβες. Παρά τις προειδοποιήσεις των αρχών, η πρόκληση αυτή συνέχιζε να διαδίδεται.
5. Skull Breaker Challenge (Κρανιοθραύστης)
Αυτή η πρόκληση διαδόθηκε μέσα από το TikTok, το Instagram και το YouTube και περιλαμβάνει ένα παιδί που στέκεται όρθιο, χοροπηδάει όσο πιο ψηλά μπορεί και λίγο πριν προσγειωθεί στο έδαφος, δύο άλλα παιδιά του βάζουν τρικλοποδιά ώστε να πέσει κάτω με την πλάτη. Αυτή η πρόκληση οδηγεί σε σοβαρούς τραυματισμούς, διάσειση, κατάγματα στα οστά και σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις. Οι συμμετέχοντες, που δεν κατανοούσαν τον κίνδυνο, ενθαρρύνονταν να συμμετάσχουν σε αυτή την επικίνδυνη φάρσα, με αποτέλεσμα τις εκτεταμένες βλάβες. Πολλά θύματα ήταν νέοι έφηβοι, και πολλοί χρειάστηκαν νοσοκομειακή περίθαλψη λόγω της σοβαρότητας των τραυματισμών.
6. The Fire Challenge ( Η Πρόκληση της Φωτιάς)
Σε αυτή την πρόκληση, οι έφηβοι και οι νέοι ενήλικες βάζουν φωτιά στο σώμα τους ενώ το καταγράφουν σε βίντεο, με σκοπό να σβήσουν γρήγορα τις φλόγες. Ωστόσο, πολλοί συμμετέχοντες κατέληξαν με σοβαρά εγκαύματα, κάποιοι χρειάστηκαν νοσοκομειακή περίθαλψη ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα τραύματα ήταν απειλητικά για τη ζωή. Η πρόκληση αυτή διαδόθηκε από πλατφόρμες όπως το TikTok, το YouTube, και το Facebook, όπου η επιδίωξη του να γίνει κάποιος viral στο διαδίκτυο επισκίαζε τους κινδύνους. Αυτή η πρόκληση οδήγησε σε τραγικά αποτελέσματα σε πολλούς νέους ανθρώπους. Τα θύματα, συχνά οι έφηβοι, υποτιμούσαν τους κινδύνους και σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονταν νοσοκομειακή περίθαλψη για τα εγκαύματα τρίτου βαθμού.
7. Choking or Pass-Out Challenge (Το Παιχνίδι της Ασφυξίας)
Το παιχνίδι αυτό ενθάρρυνε τους συμμετέχοντες να διακόψουν την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο και να βιώσουν μια προσωρινή αίσθηση απώλειας της συνείδησης. Αυτή η πρόκληση έγινε γνωστή μέσα από πλατφόρμες όπως το TikTok, το Snapchat και το Instagram, και οδήγησε σε πολλούς θανάτους λόγω της έλλειψης οξυγόνου. Οι συμμετέχοντες, συχνά παιδιά και έφηβοι, συμμετείχαν σε αυτή την πρόκληση χωρίς να κατανοούν τους πιθανούς κινδύνους για τον εγκέφαλο ή ακόμη και την πρόκληση του θανάτου. Σε κάποιες τραγικές περιπτώσεις, παιδιά ηλικίας 10 ετών έχασαν τη ζωή τους επειδή προσπαθούσαν να κάνουν αυτή την πρόκληση μόνα τους.
8. Benadryl Challenge
Αυτή η πρόκληση η οποία ξεκίνησε από πλατφόρμες όπως το TikTok και το YouTube, ενθάρρυνε τους συμμετέχοντες να πάρουν μια υπερβολική δόση του μη συνταγογραφόμενου φαρμάκου για την αλλεργία Benadryl ώστε να έχουν ψευδαισθήσεις. Αυτή η πρόκληση οδήγησε σε θανάτους λόγω της υπερβολικής δόσης, καθώς οι συμμετέχοντες δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν τους κινδύνους της υπερδοσολογίας. Πολλά θύματα, ήταν έφηβοι, που τελικά εμφάνισαν σοβαρά θέματα υγείας όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, οι επιληψίες και ακόμη και ο θάνατος. Παρά τις προειδοποιήσεις των γιατρών και των γονιών, η πρόκληση συνέχιζε να διαδίδεται στα social media.
9. The Blackout Challenge
Αυτή η πρόκληση μοιάζει με την πρόκληση της ασφυξίας, και οι συμμετέχοντες προσπαθούν να προκαλέσουν μια προσωρινή απώλεια της συνείδησης περιορίζοντας τη ροή του αέρα. Αυτή η θανατηφόρα πρόκληση ξεκίνησε από το TikTok, το Instagram και το Snapchat και οδήγησε σε πολλούς θανάτους, ειδικά ανάμεσα στα παιδιά και στους προέφηβους. Τα θύματα ηλικίας περίπου 10 ετών που πέθαναν, δεν γνώριζαν τους κινδύνους για τη ζωή τους όταν προσπαθούσαν να κόψουν τη ροή του αέρα.
10. The Salt and Ice Challenge
Αυτή η πρόκληση ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες να βάλουν αλάτι και πάγο σε ένα σημείο στο σώμα τους, με αποτέλεσμα τη χημική αντίδραση που προκαλούσε εγκαύματα που μοιάζουν με κρυοπαγήματα. Αυτή η πρόκληση διαδόθηκε από πλατφόρμες όπως το TikTok, το YouTube, και το Instagram οδήγησε σε σοβαρούς τραυματισμούς πολλούς συμμετέχοντες. Αν και αυτή η πρόκληση δεν έχει συνδεθεί με αυτοκτονίες, δείχνει πόσο επικίνδυνες είναι οι viral τάσεις που ενθαρρύνουν επικίνδυνες συμπεριφορές. Τα παιδιά και οι έφηβοι δεν μπορούν να αξιολογήσουν τους κινδύνους που κρύβουν αυτές οι προκλήσεις. Συνήθως, δοκιμάζουν αυτές τις προκλήσεις από περιέργεια ή επειδή τις έχουν κάνει οι συμμαθητές τους.
Ποια είναι τα προληπτικά μέτρα που μπορεί κάποιος να λάβει;
Η άνοδος των social media έχει οδηγήσει σε πολλά θέματα ψυχικής υγείας, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι ενήλικες. Κάποιες προκλήσεις έχουν οδηγήσει κάποια παιδιά ακόμη και στο θάνατο. Πολλές πλατφόρμες έχουν αποτύχει στην προστασία των χρηστών τους.
Η επιτήρηση της χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά είναι αναγκαία μέχρι ένα παιδί να έχει την κριτική σκέψη να αναγνωρίσει τους κινδύνους.
Ενημέρωση για τους κινδύνους του διαδικτύου
Το διαδίκτυο μπορεί να έχει σοβαρούς κινδύνους για τα παιδιά. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να χρησιμοποιούν με ασφάλεια το διαδίκτυο. Αν ένα παιδί δέχεται σχόλια ή το προσεγγίζουν άγνωστοι στο διαδίκτυο τότε είναι σημαντικό να κάνετε καταγγελία στις αρμόδιες αρχές.
Φυσικά, αν το παιδί σας έχει πέσει θύμα κάποιας πρόκλησης στο διαδίκτυο είναι σημαντικό να ξεκινήσει ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ για να μπορέσει να ανακτήσει την χαμένη του αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.