Χάσμα γενεών

Χάσμα γενεών

Κάθε γενιά πιστεύει ότι η οπτική της και οι τρόποι επικοινωνίας της είναι σωστά και ότι οι άλλες γενιές ήταν λάθος, πράγμα που δείχνει την ψυχολογία πίσω από το χάσμα γενεών. Καθώς κάθε γενιά προσπαθεί να πείσει την άλλη ότι έχει δίκιο, αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην επικοινωνία.

Τι είναι το χάσμα γενεών;

Το χάσμα γενεών είναι ένας όρος που επινοήθηκε από την ανθρωπολόγο Margaret Mead, που αφορά τις διαφορές στις αξίες , στις αντιλήψεις και στις συμπεριφορές ανάμεσα στις παλιότερες και στις νεότερες γενιές. Οι μελέτες στην κοινωνική ψυχολογία αποκαλύπτουν ότι, το χάσμα γενεών μπορεί να δημιουργεί αρκετά προβλήματα μέσα στην οικογένεια.

Πώς το χάσμα γενεών επηρεάζει τις σχέσεις;

Το χάσμα γενεών αναφέρεται στις διαφορές στην στάση, στις αξίες και στις συμπεριφορές ανάμεσα σε άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές. Αυτό το χάσμα μπορεί να προκαλεί παρεξηγήσεις, διαφωνίες, και ένταση σε πολλές σχέσεις.

Οι επαγγελματικές, οι φιλικές, οι ερωτικές σχέσεις και οι σχέσεις με τους γονείς μπορεί να επηρεάζονται από το χάσμα γενεών.

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις γενιές;

Για να κατανοήσετε πως η διαφορά στην ηλικία επηρεάζει τις σχέσεις, πρέπει πρώτα να καταλάβετε τη φύση του χάσματος γενεών. Κάθε γενιά διαμορφώνεται από μοναδικά ιστορικά, κοινωνικά και τεχνολογικά γεγονότα, που δημιουργούν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης της ζωής.

1. Τρόποι επικοινωνίας

Κάθε γενιά έχει τους δικούς της τρόπους επικοινωνίας που μπορεί να οδηγούν σε παρεξηγήσεις. Καθώς οι παλιότερες γενιές προτιμούν τις συζητήσεις πρόσωπο με πρόσωπο, οι νεότερες γενιές προτιμούν τα μηνύματα και την αλληλεπίδραση στα social media. Αυτές οι διαφορές μπορεί να δημιουργούν εμπόδια στην αποτελεσματική επικοινωνία.

2. Πολιτιστικά και κοινωνικά πρότυπα

Τα πρότυπα και οι αξίες διαμορφώνονται με τον καιρό, και προκαλούν διαφορές στην πολιτιστική προσέγγιση ανάμεσα στις γενιές. Αυτές οι διαφορές μπορεί να επηρεάζουν τις σχέσεις, να προκαλούν συγκρούσεις για θέματα όπως τα κοινωνικά στερεότυπα, ο τρόπος ζωής και ακόμη και οι οικογενειακές παραδόσεις.

3. Τεχνολογία και ψηφιακό χάσμα

Η τεχνολογική εξέλιξη ενισχύει το χάσμα γενεών. Οι νεότερες γενιές έχουν περισσότερες γνώσεις τεχνολογίας και μπορεί να βρίσκουν δύσκολο να συνδεθούν με τις παλιότερες γενιές που δεν νιώθουν άνετα με τις ηλεκτρονικές συσκευές και την τεχνολογία. Οι νεότερες γενιές βρίσουν πιο εύκολο να επικοινωνούν μέσω εικονικών μέσων, ενώ οι παλιότερες γενιές νιώθουν πιο άνετα με την φυσική επαφή.

Τα social media έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις.

4. Σύστημα αξιών και κοσμοθεωρία

Το σύστημα αξιών και η κοσμοθεωρία μπορεί να οδηγεί σε συγκρούσεις ανάμεσα στις γενιές. Οι πολιτικές πεποιθήσεις, η στάση για την εργασία, και ακόμη και οι απόψεις για την οικογένεια και τις σχέσεις μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάμεσα στις γενιές.

5. Σχέσεις παιδιού-γονέα

Το χάσμα γενεών σίγουρα επηρεάζει τις σχέσεις γονέων και παιδιών. Οι γονείς μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις αντισυμβατικές επιλογές των παιδιών τους, ενώ  τα παιδιά δυσκολεύονται να ικανοποιήσουν τις παραδοσιακές προσδοκίες των γονιών τους.

6. Χώρος εργασίας

Στο χώρος εργασίας, οι διαφορετικές γενιές έχουν συχνά διαφορετικές προσεγγίσεις για την εργασιακή ηθική, την συνεργασία, και τους στόχους καριέρας. Οι παρεξηγήσεις που οφείλονται σε αυτές τις διαφορές μπορεί να υπονομεύουν την ομαδική δουλειά και την παραγωγικότητα. Εάν κάποιος έχει συνηθίσει να εργάζεται σε ένα πιο νεανικό περιβάλλον, ίσως είναι δύσκολο να προσαρμοστεί σε ένα πιο παραδοσιακό περιβάλλον γραφείου και το αντίστροφο.

7. Φιλικές και ερωτικές σχέσεις

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις για τα ραντεβού και τις φιλίες μπορεί επίσης να προκαλούν θέματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι διαφορές στις αξίες, στις προσδοκίες και στους τρόπους επικοινωνίας ανάμεσα στις γενιές μπορεί να οδηγούν σε παρεξηγήσεις και διαφωνίες. Στις σχέσεις, τα ζευγάρια με μεγάλη διαφορά ηλικίας έχουν περισσότερες διαφορές από ότι τα ζευγάρια με παρόμοιες ηλικίες.

Οι διαφορετικές αντιλήψεις μπορεί να ενισχύουν τις φιλίες και τις ερωτικές σχέσεις. Ωστόσο, οι προκλήσεις που έχουν σχέση με τα διαφορετικά ενδιαφέροντα και τα στάδια ζωής μπορεί να προκύψουν.

Τα προβλήματα από την σκοπιά των ηλικιωμένων

Μερικά από τα πιο κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι στο σπίτι, όσον αφορά τα παιδιά και τα εγγόνια τους, είναι η μοναξιά, η έλλειψη αίσθησης του σκοπού. Καθώς οι ηλικιωμένοι προσπαθούν να συμβάλλουν και να διατηρήσουν τον ρόλο τους στην οικογένεια, οι άλλοι δεν το αποδέχονται απαραίτητα. Οι διαφορετικές γενιές μπορεί να λειτουργούν κάτω από διαφορετικές αξίες, πεποιθήσεις και οπτικές. Η οικογένεια μπορεί να έχει αλλάξει τον τρόπο επικοινωνίας.

Τα προβλήματα από την σκοπιά των εγγονιών

Κάποια από τα πιο συχνά θέματα που αντιμετωπίζουν τα εγγόνια είναι ότι νιώθουν ότι οι παππούδες τους είναι άγνωστοι και θέλουν να ελέγχουν τα πάντα. Νιώθουν  ότι οι παππούδες δεν κατανοούν τις νεότερες τάσεις που ακολουθούν. Μπορεί επίσης να αισθάνονται ότι η σοφία που προσπαθούν να μεταδώσουν οι παππούδες είναι ξεπερασμένη ή άσχετη.

Τα προβλήματα από την σκοπιά  της γενιάς σάντουιτς

Όταν κάποιος είναι ανάμεσα σε δυο γενιές μπορεί να νιώθει την πίεση και από τις δύο ομάδες και εύχεται απλά να μπορούσαν να συνεννοηθούν. Μπορεί να νιώθει απογοήτευση όταν κατανοεί μια κατάσταση καλύτερα από τη μια ή την άλλη γενιά.

Μαθαίνοντας από κάθε γενιά

Αντί να βλέπουμε τις διαφορές ανάμεσα στις γενιές ως εμπόδια, καλό είναι να τις δούμε σαν ευκαιρία να μάθουμε και να εξελιχθούμε. Κάθε γενιά φέρει μοναδική σοφία και εμπειρίες που μπορούν να πλουτίζουν τη ζωή μας. Όταν ακούμε πραγματικά και μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο, μπορούμε να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα γενεών και να δημιουργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις.

Η αναγνώριση των κοινών στοιχείων παρά τις διαφορές οδηγεί στη δημιουργία δυνατών σχέσεων με αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό. Το να ακούμε όσα έχουν να μας πουν οι άλλοι είναι σημαντικό στοιχείο για κάθε σχέση.

Πώς μπορεί να γεφυρωθεί το χάσμα γενεών;

Η γεφύρωση του χάσματος γενεών απαιτεί ενσυναίσθηση, ανοιχτό μυαλό και ενεργή ακρόαση. Όταν οι άνθρωποι που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές κάνουν ουσιαστικές συζητήσεις μπορούν να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο. Καθώς είμαστε ένα είδος που συνεχώς εξελίσσεται, είναι ανάγκη να ακούμε τους άλλους και να είμαστε ανοιχτόμυαλοι.

Μερικοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να επικοινωνούν καλύτερα με τα ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας είναι να τα διδάξουν να χρησιμοποιούν τη γλώσσα των ηλικιωμένων μελών της οικογένειας, και αυτό να είναι περισσότερο διασκέδαση παρά υποχρέωση. Καλό είναι τα παιδιά να έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν ότι οι παππούδες τους νοιάζονται για αυτά, να δείχνουν την στοργή τους παππούδες και να κάνουν μαζί δραστηριότητες.

Οι γονείς μπορούν μονάχα να εξασφαλίσουν ότι τα παιδιά θα μιλούν στους ηλικιωμένους με σεβασμό, θα νοιάζονται για αυτούς, θα ζητούν συμβουλές και θα περνούν περισσότερο χρόνο μαζί.

Επίσης, είναι σημαντικό στην καθημερινότητα να υπάρχουν πράγματα που περιλαμβάνουν τους παππούδες (π.χ. να τρώει όλη η οικογένεια μαζί, η γιαγιά να δίνει ένα γλυκό στα εγγόνια για την καλή τους συμπεριφορά).

Από την άλλη πλευρά, οι ηλικιωμένοι είναι ανάγκη να δείχνουν το ενδιαφέρον τους και να προσπαθούν να συμβαδίζουν με την εποχή και με τα ενδιαφέροντα των εγγονιών τους. Τα παιδιά μπορούν να παίζουν με τους παππούδες παιχνίδια στα οποία είναι καλοί (παιχνίδια ερωτήσεων).

Ποια είναι τα οφέλη της οικογενειακής ψυχοθεραπείας στο χάσμα γενεών;

Κάποιες φορές είναι σημαντικό μια οικογένεια να ζητά βοήθεια από έναν ψυχοθεραπευτή. Ο ψυχοθεραπευτής είναι εκπαιδευμένος στο να κατανοεί την δυναμική σε μια οικογένεια. Συνήθως, οι συνεδρίες ξεκινούν με τον ψυχοθεραπευτή να κάνει ερωτήσεις σε κάθε μέλος της οικογένειας και να περιγράψει όλα όσα βλέπει ως προβλήματα στην οικογένεια. Ο ψυχοθεραπευτής διευκολύνει στην κατανόηση των διαφορετικών αντιλήψεων για τα ίδια θέματα και βοηθά όλα τα μέλη να κατανοήσουν την κατάσταση με ενσυναίσθηση. Ο σκοπός της οικογενειακής ψυχοθεραπείας είναι να υπάρχει αρμονία στην οικογένεια, να αποκτήσουν όλα τα μέλη δεξιότητες για την επίλυση των προβλημάτων, να θέτουν όρια και να επικοινωνούν με υγιείς τρόπους.

Πώς θα πείσω όλα τα μέλη της οικογένειας να κάνουν ψυχοθεραπεία;

Όταν ένα μέλος της οικογένειας ζητά από τα υπόλοιπα μέλη να ξεκινήσουν οικογενειακή ψυχοθεραπεία , είναι σημαντικό να μιλά με ευαισθησία. Είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα. Η αντίδραση μπορεί να μην είναι πάντα θετική. Είναι ανάγκη να εξηγεί ότι όσα συμβαίνουν στο σπίτι επηρεάζουν αρνητικά τους άλλους. Να αποφεύγει να χρησιμοποιεί την οικογενειακή ψυχοθεραπεία ως μια τιμωρία καθώς είναι ένας τρόπος για να συνδεθούν όλα τα μέλη με θετικό τρόπο.

Ακόμη και αν δεν είναι όλη η οικογένεια πρόθυμη να ακολουθήσει στην ψυχοθεραπεία, ακόμη και με λίγα μέλη της μπορεί να γίνει δουλειά, ειδικά αν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας βλέπουν την θετική αλλαγή στα μέλη που συμμετέχουν.