Η χοληστερόλη συχνά αναφέρεται με αρνητική έννοια, αλλά είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του σώματος. Το σώμα χρησιμοποιεί την χοληστερόλη για να συνθέσει ορμόνες και την βιταμίνη D, και να βελτιώσει την πέψη. Το ήπαρ παράγει αρκετή χοληστερόλη για να διαχειριστεί όλες αυτές τις λειτουργίες, αλλά το σώμα δεν εξασφαλίζει τη χοληστερόλη μόνο από το ήπαρ. Η χοληστερόλη υπάρχει σε τροφές όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα πουλερικά. Αν καταναλώνετε πολλά τέτοια φαγητά, ίσως τα επίπεδα της χοληστερόλης σας να είναι υψηλά.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερόλης: η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL) και η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL). Οι λιποπρωτεΐνες περιέχουν λίπος και πρωτεΐνες. Η χοληστερόλη μετακινείται μέσα στο σώμα ενώ βρίσκεται μέσα στις λιποπρωτεΐνες.
Η HDL είναι γνωστή ως “καλή χοληστερόλη” επειδή μεταφέρει την χοληστερόλη στο ήπαρ ώστε να απομακρυνθεί από το σώμα. Η HDL βοηθά το σώμα να απομακρύνει την περίσσεια χοληστερόλης και έτσι είναι λιγότερο πιθανό να καταλήξει στις αρτηρίες.
Η LDL είναι γνωστή ως “κακή χοληστερόλη” επειδή εναποθέτει τη χοληστερόλη στις αρτηρίες, και έτσι συσσωρεύεται στα τοιχώματα τους. Η υπερβολική χοληστερόλη στις αρτηρίες μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πλακών μια κατάσταση που είναι γνωστή ως αθηροσκλήρωση. Αυτή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων στις αρτηρίες. Αν ένας θρόμβος σπάσει και μπλοκάρει μια αρτηρία στην καρδιά ή στον εγκέφαλο, τότε μπορεί να προκληθεί εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο.
Η δημιουργία πλακών επίσης μειώνει τη ροή του αίματος και του οξυγόνου στα κύρια όργανα. Η έλλειψη οξυγόνου από τα όργανα ή τις αρτηρίες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στους νεφρούς ή σε περιφερική αρτηριακή νόσο, εκτός από το εγκεφαλικό ή το καρδιακό επεισόδιο.
Ο μόνος τρόπος για να μάθετε τα επίπεδα της χοληστερόλης(mg/dL) είναι οι εργαστηριακές εξετάσεις αίματος.
Ο τρόπος ζωής μπορεί να προκαλέσει υψηλά επίπεδα της χοληστερόλης μέσω:
Οι καπνιστές τυπικά έχουν χαμηλότερη HDL χοληστερόλη από ότι οι μη καπνιστές. Οι μελέτες δείχνουν ότι η διακοπή του καπνίσματος αυξάνει την HDL. Αν καπνίζετε προσπαθήστε να το κόψετε.
Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν το στρες αυξάνει άμεσα τη χοληστερόλη. Το στρες που δεν αντιμετωπίζετε οδηγεί σε συμπεριφορές που αυξάνουν την LDL και την ολική χοληστερόλη όπως η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών φαγητών, η έλλειψη άσκησης και το υπερβολικό κάπνισμα.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η υψηλή LDL είναι κληρονομική. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται οικογενής υπερχοληστερολαιμία. Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία οφείλεται σε μια γενετική μετάλλαξη που επηρεάζει την ικανότητα του ήπατος να απομακρύνει την περίσσεια της LDL χοληστερόλης. Αυτό οδηγεί σε υψηλά επίπεδα LDL και αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο στις νεαρές ηλικίες.
Για την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης , οι γιατροί προτείνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής:
Μερικές φορές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν είναι αρκετές, ειδικά αν έχετε οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Ίσως να χρειάζεστε κάποια φαρμακευτική αγωγή όπως:
Υπάρχουν τροφές που βοηθούν στη μείωση της ολικής χοληστερόλης και στην αύξηση της HDL όπως:
Οι τροφές που αυξάνουν την LDL χοληστερόλη και καλό είναι να τις αποφεύγετε ή να τις τρώτε σπάνια περιλαμβάνουν:
Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να είναι ανησυχητική. Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελεί ένα προειδοποιητικό σημάδι. Αν έχετε υψηλή χοληστερόλη δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα εμφανίσετε κάποιο καρδιακό πρόβλημα ή θα πάθετε εγκεφαλικό, αλλά θα πρέπει να το λάβετε σοβαρά υπόψη.