Ψυχοσωματικά συμπτώματα κατάθλιψης

Ψυχοσωματικά συμπτώματα κατάθλιψης

Τα συναισθηματικά συμπτώματα της κατάθλιψης συνυπάρχουν με τα σωματικά συμπτώματα. Τέσσερα από τα εννέα κριτήρια για τη διάγνωση της κατάθλιψης είναι σωματικά: οι αλλαγές στον ύπνο, στο βάρος, στις ψυχοκινητικές δεξιότητες και η κόπωση.

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη έχουν 3-4 φορές περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης ψυχοκινητικών θεμάτων, μυοσκελετικών προβλημάτων και φλεγμονωδών παθήσεων. Αν και τα δύο κυρίαρχα συμπτώματα αφορούν την διάθεση και την γνωσιακή λειτουργία, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί πιο εύκολα κάποιος  να τα παρατηρεί.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η κατάθλιψη είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού βιολογικών, φυσιολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Πρόσφατα άρχισε να υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ταυτόχρονη εμφάνιση σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων κατάθλιψης. Είναι γνωστό ότι τα σωματικά και τα ψυχολογικά συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να επιδεινώνουν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, η σωματική κόπωση μπορεί να εμποδίζει ένα άτομο να κάνει πράγματα που βελτιώνουν τη διάθεσή του. Τα ψυχολογικά και τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι αποτέλεσμα της απορρύθμισης των νευροδιαβιβαστών (σεοροτονίνη και νορεπινεφρίνη) και της φλεγμονής στο σώμα.

Ύπνος και κόπωση

Ένα από τα κύρια συμπτώματα της κατάθλιψης είναι οι αλλαγές στον ύπνο. Αυτές οι αλλαγές διαρκούν για τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας για πάνω από δύο εβδομάδες. Επίσης, κάποιοι άνθρωποι μπορεί να έχουν αυπνία ή να παρατηρούν μια αύξηση στις ώρες του ύπνου. Περίπου το 75% των ενηλίκων με κατάθλιψη εμφανίζει αϋπνία.

Οι άνθρωποι που κοιμούνται παραπάνω δεν νιώθουν ξεκούραστοι ακόμη και όταν έχουν κοιμηθεί αρκετές ώρες. Ένα άλλο σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι η κόπωση ή η έλλειψη ενέργειας τις περισσότερες μέρες για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Οι σωματικές αυτές αλλαγές συνδέονται με τα επίπεδα της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης. Πολλά αντικαταθλιπτικά φάρμακα συμβάλλουν στην αύξηση των επιπέδων της σεροτονίνης και κάποια στη δράση της νορεπινεφρίνης. Η σεροτονίνη έχει σχέση με την ηρεμία, τον ύπνο, την ρύθμιση της διάθεσης ενώ η νορεπινεφρίνη έχει σχέση με την προσοχή και τα επίπεδα της ενέργειας.

Αλλαγές στο βάρος

Στους ανθρώπους με κατάθλιψη οι αλλαγές βάρους μπορεί να συμβαίνουν λόγω πολλών αιτιών. Αρχικά, οι αλλαγές στη διάθεση και στα επίπεδα του στρες που οδηγούν στην κατάθλιψη μπορεί να αλλάζουν τις διατροφικές συνήθειες και την φυσική δραστηριότητα. Κάποιοι άνθρωποι τρώνε πολύ ή καταναλώνουν έτοιμα και ανθυγιεινά φαγητά λόγω της κακής διάθεσης ή του άγχους.

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη επίσης δεν έχουν κίνητρο και ενδιαφέρον να κάνουν δραστηριότητες όπως πριν. Αυτός ο συνδυασμός μαζί με τις αλλαγές στον ύπνο μπορεί να οδηγούν σε αλλαγές στο βάρος. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και για αυτό η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλώνεται διαφορετικά.

Οι άνθρωποι που έχουν μια λάθος εικόνα για το σώμα τους και το φαγητό, μπορεί να χάνουν βάρους, πράγμα που έχει στενή σχέση με την κατάθλιψη. Δυστυχώς, κάποια αντικαταθλιπτικά μπορεί να οδηγούν στην αύξηση του βάρους. Βέβαια, πλέον υπάρχουν αντικαταθλιπτικά που έχουν περιορισμένες παρενέργειες.

Ψυχοκινητική διέγερση ή καθυστέρηση

Ένα άλλο σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι η ψυχοκινητική διέγερση ή καθυστέρηση. Αυτή περιλαμβάνει τις αλλαγές στην κίνηση και στην ομιλία. Η ομιλία είναι πιο αργή, με περισσότερες παύσεις, χαμηλότερο τόνο και λιγότερη εκφραστικότητα. Η κίνηση των άκρων, του κορμού και του κεφαλιού είναι πιο αργές. Οι κινήσεις των ματιών είναι πιο στατικές και η επαφή με τα μάτια είναι  λιγότερο συχνή. Η στάση του σώματος είναι πιο πεσμένη.

Ανεξήγητοι πόνοι 

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να βιώνουν πόνους χωρίς να έχουν παθολογικά αίτια. Γενικά, έχουν μικρότερη αντοχή στον πόνο. Αυτό συμβαίνει λόγω της απορρύθμισης των νευροδιαβιβαστών και της αυξημένης φλεγμονής. Οι μελέτες δείχνουν ότι η φλεγμονή είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει στην κατάθλιψη και οδηγεί στην κόπωση και στον πόνο.

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη συχνά αναφέρουν ότι έχουν πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη και στον αυχένα. Επίσης, οι γυναίκες με κατάθλιψη μπορεί να έχουν έντονο πόνο στη διάρκεια της περιόδου.

Ψυχοσωματική εκδήλωση των συμπτωμάτων

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη συχνά αναγνωρίζουν τα σωματικά συμπτώματα πριν από τα ψυχολογικά. Αν κάποιος επισκεφτεί το γιατρό του για κάποιο σωματικό σύμπτωμα μπορεί να νιώσει αναστάτωση όταν ακούει ότι μπορεί να έχει κάποιο ψυχολογικό θέμα. Οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι όλα είναι στο μυαλό τους και δεν είναι αληθινά. Οι άνθρωποι με κατάθλιψη, νιώθουν συνήθως ενοχές και ντροπή, αυτή η ιδέα μπορεί να ενισχύει τα συναισθήματα απελπισίας. Ωστόσο, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι αληθινά και μπορεί να είναι εξίσου σοβαρά όσο συμβαίνει και σε άλλες παθήσεις του σώματος.

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι πολύ πιο συχνά σε κοινωνίες που η ψυχική υγεία είναι ταμπού. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν δεν επιτρέπεται σε κάποιον να εκφράσει τη θλίψη και το στρες που βιώνει με υγιείς τρόπους, τότε αυτό εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης δεν είναι μόνο ψυχολογικά. Κάποια σωματικά συμπτώματα είναι πιο εύκολο να τα αναγνωρίσει κάποιος.