Ψυχοσωματικά συμπτώματα

Ψυχοσωματικά Συμπτώματα

Ο όρος “ψυχοσωματικά” (ή σωματοποίηση) χρησιμοποιείται για να περιγράψει συμπτώματα που θεωρείται ότι προκαλούνται ή επιδεινώνονται από ψυχολογικούς παράγοντες. Ο όρος επίσης χρησιμοποιείται όταν οι ψυχικοί παράγοντες προκαλούν σωματικά συμπτώματα χωρίς να υπάρχει κάποια σωματική (βιολογική) νόσος. Για παράδειγμα, ο πόνος στο στήθος μπορεί να προκληθεί από το στρες χωρίς να υπάρχει κάποια άλλη φυσική αιτία, δηλαδή ο εργαστηριακός έλεγχος δεν αναδεικνύει φυσικά ευρήματα.

Κάποια σωματικά νοσήματα επιδεινώνονται από ψυχολογικούς παράγοντες όπως το στρες και η ανησυχία. Οποιαδήποτε στιγμή, η ψυχική κατάσταση ενός ατόμου μπορεί να επηρεάσει την σοβαρότητα μιας σωματικής νόσου. Όταν τα σωματικά συμπτώματα που προκαλούνται από ψυχικούς παράγοντες, τότε αναφερόμαστε σε αυτά ως σωματοποίηση ή σωματόμορφες διαταραχές (και παλιότερα, ως “νεύρωση”). Αυτά τα συμπτώματα οφείλονται στα αυξημένη αντίληψη των νευρικών ερεθισμάτων που στέλνονται από τα διαφορετικά μέρη του σώματος στον εγκέφαλο.

Ένας αριθμός παραγόντων παίζει ρόλο στα ψυχοσωματικά συμπτώματα και διαταραχές, όπως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τα γονίδια, το περιβάλλον, οι βιολογικοί παράγοντες, η συμπεριφορά και πολλά ακόμη.

Πονάει η ψυχή, αλλά μιλάει το σώμα

Ένα μεγάλο εύρος σωματικών νοσημάτων και καταστάσεων μπορεί να επιδεινώνεται από ψυχολογικούς παράγοντες. Αυτά περιλαμβάνουν δερματικές παθήσεις όπως το έκζεμα, διάφορα εξανθήματα στο σώμα και η ψωρίαση, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα νοσήματα του καρδιαγγειακού και πολλά ακόμη. Οι ψυχοσωματικές διαταραχές συχνά επηρεάζουν το αναπνευστικό και το γαστρεντερικό σύστημα όπως επίσης και το καρδιαγγειακό.

“Ότι δεν λέει το στόμα, το λέει το σώμα”.

Οι ψυχοσωματικές διαταραχές μπορεί να έχουν ήπια μέχρι σοβαρή επίδραση στην ποιότητα ζωής ενός ατόμου, καθώς παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργικότητα του.

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα σχετίζονται με το στρες;

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι αληθινά και δεν υπάρχουν απλά στο μυαλό ενός ατόμου. Οι καταστάσεις όπως η χρόνια κόπωση και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα, αξιοπρέπεια και σεβασμό, είτε καλύπτονται από τον όρο “ψυχοσωματικό” είτε όχι.

Ακόμη και καταστάσεις που έχουν μια υποκείμενη παθολογία και αιτία μπορεί να επιδεινωθούν από το στρες και την ανησυχία. Πρακτικά, κάθε νόσος έχει ψυχοσωματικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, τα επώδυνα συναισθήματα της αρθρίτιδας είναι πολύ πιο έντονα αν ένα άτομο έχει επίσης κατάθλιψη ή άγχος.

Τα ψυχοσωματικά νοσήματα μπορεί να εκδηλώνονται με συμπτώματα που συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως ο πόνος στο στήθος.

Η ανεπιθύμητη μυϊκή ένταση, την οποία βιώνουμε ως στρες, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση πολλών συμπτωμάτων και νοσημάτων όπως ο χρόνιος πόνος, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το έκζεμα, η ελκώδης κολίτιδα, το ευερέθιστο έντερο, οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη.

Το σώμα και το μυαλό μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Η θεραπεία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Τα μοτίβα που βρίσκονται πίσω από τα συναισθήματά σας (συνειδητά ή όχι) και η απελευθέρωση των ορμονών, προκαλούν συμπτώματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με ολιστικό τρόπο (ως ψυχολογικά, σωματικά, συναισθηματικά). Η προσπάθεια θεραπείας της όποιας κατάστασης ή των συμπτωμάτων μέσω αναποτελεσματικής φαρμακευτικής αγωγής ή με τεχνικές χαλάρωσης, μπορεί να οδηγήσει στην αίσθηση της αποτυχίας και να τροφοδοτεί το στρες και την αίσθηση της αβοηθητότητας  η οποία είναι συνήθως και η πηγή του προβλήματος (δηλαδή συνήθως οι άνθρωποι εμφανίζουν συμπτώματα γιατί νιώθουν ότι βρίσκονται σε ένα αδιέξοδο, είτε προσωπικό, είτε επαγγελματικό).

Ψυχοθεραπεία για τα ψυχοσωματικά συμπτώματα

Η ψυχοθεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τις ψυχοσωματικές διαταραχές. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας οι θεραπευόμενοι μαθαίνουν νέους τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης των προβλημάτων, καθώς κατανοούν βαθιά την κατάσταση ή τις συνθήκες. Οι θεραπευόμενοι μαθαίνουν να θέτουν επίσης ρεαλιστικούς στόχους στη ζωή τους και να αναγνωρίζουν και να αλλάζουν συμπεριφορές ή σκέψεις που έχουν αρνητική επίδραση στη ζωή τους.

Οι καταστάσεις όπως οι ημικρανίες, το έκζεμα, ο χρόνιος πόνος, τα προβλήματα του γαστρεντερικού όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή η ελκώδης κολίτιδα και η χρόνια κόπωση συχνά ανταποκρίνονται καλά στην ψυχοθεραπεία που βοηθά στην κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ μυαλού και σώματος.

Το σώμα, το μυαλό, οι σκέψεις, οι αναμνήσεις, τα συναισθήματα και οι αισθήσεις συνδέονται όλα μεταξύ τους. Στην ψυχοθεραπεία θα επεξεργαστείτε όλα όσα σας απασχολούν, προσωπικά θέματα, τραυματικές εμπειρίες, ανησυχίες, φόβους. Η ψυχοθεραπεία είναι ένα ασφαλές μέρος για να:

• Μπορείτε να έρθετε σε επαφή με τον εαυτό σας και να νιώσετε άνετα, ώστε να δημιουργήσετε μια ζεστή σχέση με τον εαυτό σας και τους άλλους.
• Να κατανοήσετε πως λειτουργούν τα μοτίβα συμπεριφοράς σας και οι πεποιθήσεις σας
• Να μάθετε πως μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά σας στο μέλλον και πως να αντιμετωπίζετε γεγονότα και καταστάσεις αποτελεσματικά.
• Να μάθετε να ελέγχετε τον εαυτό σας κάτω από συνθήκες πίεσης.
• Να μάθετε να λύνετε τις διαφωνίες σας με εποικοδομητικό τρόπο.
• Να μειώσετε τα συμπτώματά σας και τα συναισθήματα αβοηθητότητας.
• Να βλέπετε τις μεταβάσεις στη ζωή σας και τις κρίσεις ως προκλήσεις που θα σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε περισσότερα πράγματα για τον εαυτό σας.