Το μέλλον του ανθρώπου και η singularity

Το μέλλον του ανθρώπου και η singularity

Τα τελευταία δυο χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα μας. Το ChatGPT έχει ενσωματωθεί πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία. Επειδή μπορεί να μαζεύει πληροφορίες, η ΑΙ έχει ήδη αλλάξει τον τροπο με τον οποίο οι μαθητές διαβάζουν και απειλεί πολλές θέσεις εργασίας. Ακόμη και οι πολιτικοί δεν έχουν καταλήξει για την σωστή πολιτική γύρω από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Πολλοί αναρωτιούνται ποιο θα είναι το μέλλον του ανθρώπου και τι είναι η singularity. Ο επιστήμονας Ray Kurzweil στο βιβλίο του The Singularity is Nearer αναφέρεται στην τεχνολογική μοναδικότητα και στην εμφάνιση μιας ηλεκτρονικής υπερευφυΐας. 

O Kurzweil ειναι ο πιο σχολαστικός και τολμηρός φουτουριστής. Η προσέγγιση του προκύπτει από την προηγούμενη επιχειρηματική του δραστηριότητα. Δούλευε για δεκαετίες στην ανάπτυξη βοηθητικών εργαλείων για τους τυφλούς, πράγμα που απαιτούσε υπολογισμούς για τη μελλοντική ισχύ τους ώστε να είναι πιο αποτελεσματικά , όπως η μετατροπή των βιβλίων σε audio books. Σαν αποτέλεσμα, ο Kurzweil ανέπτυξε ένα προσεκτικό χρονοδιάγραμμα για το πως οι εξελίξεις στην υπολογιστική ισχύ ωθούν τις εξελίξεις σε άλλες τεχνολογίες. 

Στο προηγούμενο βιβλίο του, The Singularity is Near, παρουσίαζε την ιδέα του “νόμου της επιταχυμένης απόδοσης”. Πίστευε ότι η υπολογιστική βελτιώνεται εκθετικά και ότι αυτή η εξέλιξη θα έχει αντίκτυπο και σε άλλες υπολογιστικές μηχανές. Για να δώσουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, το 1935 ένας υπλογιστης μπορούσε να κάνει 0,0000007 υπολογισμούς το δευτερόλεπτο, και το 2023 μπορούσε να κάνει 65 δισεκατομμύρια υπολογισμούς το δευτερόλεπτο. Αυτό και μόνο δείχνει την τεράστια εξέλιξη.

Οι προβλέψεις του Kurzweil αντανακλούν το θράσσος του. Για παράδειγμα στο βιβλίο του, The Singularity is Near, προέβλεψε ότι οι μηχανές θα ήταν σε θέση να περάσουν το τεστ Turing στο τέλος του 2020, τη στιγμή που ο μαθηματικός Alan Turing φαντάστηκε να συμβαίνει το αδύνατο, οι μηχανές να μπορούν να σκέφτονται. Ο Kurzweil προέβλεψε ότι το 2040 η υπολογιστική θα είναι τόσο εξελιγμένη που θα είναι αδύνατο να φανταστούμε τον κόσμο χωρίς αυτή. Αυτή είναι η τεχνολογική μοναδικότητα, μια μεταφορά που προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο η αστρονομία περιγράφει πως κανένα φως δεν διαφεύγει από τις μαύρες τρύπες.

Όταν ο Kurzweil ξεκίνησε να κάνει τις προβλέψεις του, οι περισσότεροι σκέφτηκαν ότι είναι εκκεντρικός. Αλλά η εξέλιξη του ChatGPT έκανε όλες αυτές τις προβλέψεις να μοιάζουν λιγότερο απίθανες, καθώς η άνοδος του ήταν αποτελέσμα της εκθετικής εξέλιξης της υπολογιστικής. Ο μηχανισμός «βαθιάς μάθησης» στον οποίο βασίζεται υπολογίζει τις απαντήσεις από 400 δισεκατομμύρια τεχνητές νευρωνικές συνδέσεις, περίπου τις μισές συνδέσεις των νευρώνων στον εγκέφαλο. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η εκθετική εξέλιξη της υπολογιστικής δεν θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, καθώς η τάση αυτή έχει διαρκέσει για πάνω από εκατό χρόνια.

Στο νέο του βιβλίο ο  Kurzweil δείχνει ότι οι μηχανές θα περάσουν το τεστ Turing το 2029, δικαιώνοντας την πρόβλεψη του 2 δεκαετίες νωρίτερα. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι μηχανές ήδη έχουν κάποιες ικανότητες των ανθρώπων. Για παράδειγμα, πριν από λίγο καιρό ένα μηχάνημα ήταν ικανό να κερδίσει το ασημένιο μετάλλιο στη Μαθηματική Ολυμπιάδα, ένα τεστ για τα πιο λαμπρά μυαλά στα μαθηματικά. Το πρόβλημα ήταν η δημιουργικότητα όχι οι γνώσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι όσο καλά και αν προετοιμαστούν δεν θα πιάσουν ποτέ αυτό το σκορ. 

Ο Kurzweil έκανε και άλλες προβλέψεις, αλλά επισήμανε δύο σημαντικά σημεία για την μελλοντική εξέλιξη των ανθρώπων, την πολιτική και την ηθική γύρω από την αυξανόμενη δύναμη των υπολογιστών. Αρχικά, ο μόνος τρόπος για να αποφύγουν οι άνθρωποι την υπαρξιακή απειλή από τις μηχανές είναι να συνεργάζονται με αυτές. Δεύτερον, αυτή η εξέλιξη είναι μεγάλο αγαθό επειδή η ανθρώπινη εμπειρία θα γίνει πολύ πιο βαθιά από αυτή που απολαμβάνουμε τώρα. 

Ποιες είναι οι προβλέψεις του Kurzweil 

Η πιο εντυπωσιακή από τις προβλέψεις του είναι ότι οι άνθρωποι ακόμη και στα πρόθυρα της γήρανσης θα μπορούν να ζουν επ’ αόριστον. Για κάθε χρόνο που μεγαλώνουμε, μπορούμε να κερδίζουμε κάποιους μήνες πίσω, επειδή η ιατρική έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που στατιστικά θα αποτρέπει τους θανάτους στο μέλλον. Αλλά η ιατρική εξέλιξη θα είναι ακόμη ταχύτερη στο μέλλον.

Το 2029 ο μέσος όρος ζωής θα έχει αυξηθεί, και όσο πιο πολύ ζούμε τόσο πιο πιθανό είναι να επεκτείνουμε τη ζωή μας εξαιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων. Φυσικά, πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος για τον αιφνίδιο θάνατο. Για να αποφευχθεί αυτό το ρίσκο, οι υπολογιστές πρέπει να συλλέγουν όλες τις πληροφορίες από το βιολογικό μας εγκέφαλο, πράγμα το οποίο μπορεί να συμβεί στα τέλη το 2040, όπου τα στοιχεία από τον εγκέφαλο μας θα λειτουργούν ως αρχεία στον υπολογιστή μας. 

Ο Kurzweil εξηγεί λεπτομερώς τις προβλέψεις του. Η ιατρική προοδεύει στους ώμους της πληροφορικής. Για παράδειγμα, η τάχιστη παραγωγή των εμβολίων κατά του covid ήταν αποτέλεσμα εκατομμυρίων πιθανοτήτων από τις λίστες υπολογιστών, που δοκιμάστηκαν και αποφασίστηκε ποιο είναι το καλύτερο. Αυτό χρειάστηκε 48 ώρες. Καθώς αυτά τα εμβόλια δοκιμάστηκαν στους ανθρώπους, ο Kurzweil υποστήριζε ότι οι υπλογιστές θα μπορούν να προσομοιώσουν το ανθρώπινο σώμα τόσο καλά, ώστε τα φάρμακα να μπορούν να δοκιμαστούν από υπολογιστές. Η ιατρική θα επιταχυνθεί εκθετικά μαζί με την υπολογιστική. 

Τα Nanobots είναι το επόμενο σύνορο της ιατρικής προόδου. Τα Nanobots είναι ρομπότ αρκετά λεπτά ώστε να μπουν μέσα στα αιμοφόρα αγγεία και αλλά βιολογικά μονοπάτια. Θα μπορούν να επιδιορθώσουν βλάβες και ασθένειες μέσα στο σώμα. Θα μπορούν να χαρτογραφήσουν τον εγκέφαλο. 

Ένα εμπόδιο σε αυτές τις τεχνολογικές δυνατότητες είναι η πολιτική. Οι ιατρικές συσκευές και τα φάρμακα ρυθμίζονται πολύ αυστηρά. Επίσης, παρά την ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων οι άνθρωποι δεν θέλουν να διαταραχθούν οι ζωές τους, ακόμη και αυτοί που θα ωφελούνταν από αυτές. 

Κίνδυνοι της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ)

Παρά την αισιοδοξία του Kurzweil για τις τεχνολογικές εξελίξεις, πάντα θα υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες. Από τη στιγμή που δημιουργήθηκε η τεχνητή νοημοσύνη, άρχισε να αλλάζει δραματικά και η αγορά εργασίας. Η αυτονομία της ΑΙ θα εκτοπίσει τους ανθρώπους από πολλές θέσεις εργασίας. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι οι άνθρωποι να συνεργαστούν με τις μηχανές. 

Όλοι μας καθημερινά κουβαλάμε μια προέκταση του εγκεφάλου μας στο κινητό μας. Από το 2000 τα κινητά μας επιτρέπουν να έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε όλο τον κόσμο και πλέον έχουμε τη δυνατότητα να ωφεληθούμε από τις γνωστικές ικανότητες της ΑΙ. Αλλά αυτή η σύνδεση είναι αργή, είτε γίνεται με τα δάχτυλα είτε με τη φωνή μας. Αν η σύνδεση αυτή γινόταν άμεσα με τον εγκέφαλο μας , τότε τα οφέλη θα ήταν πολύ περισσότερα. 

Όμως, όλοι μας θέλουμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από την ΑΙ. Όλοι μας κατανοούμε τους κινδύνους που ενέχει η ΑΙ. Η ζωή μας έχει γίνει πολύ καλύτερη αλλά η τεχνολογία δεν χρησιμοποιείται πάντα για καλό σκοπό. Η ηλεκτρονική υπερευφυΐα χωρίς μεγαλύτερη ηθική αίσθηση γίνεται μεγαλύτερη απειλή όταν ενσωματώνεται με την ανθρώπινη θέληση για δύναμη.

Η τεχνολογική μοναδικότητα δεν μπορεί να είναι μόνο ελκυστική. Ας υποθέσουμε πως όλα όσα αναφέραμε γίνουν πραγματικότητα, τι θα συμβεί το 2050; Με αυτή τη συνθήκη θα είναι δύσκολο να περιγράψουμε τον κόσμο. 

Η εξέλιξη θα μας κάνει να εκτιμήσουμε περισσότερο την σύνδεση μας με τον κόσμο. Για παράδειγμα, θα μπορούμε να κατανοήσουμε την μουσική και να οραματιστούμε πράγματα και στις τρεις διαστάσεις. 

Αλλά η επιπλέον γνώση είναι αρκετή ώστε να εξελιχθούμε ως άνθρωποι χωρίς γεναιοδωρία ή πνεύμα; Θα έχουν άραγε οι άνθρωποι απίστευτη νοημοσύνη και σπουδαία ψυχή ή απλά θα ενδίδουν σε ότι τους προκαλεί; Δεν υπάρχει απάντηση σε αυτό.