Μια ειδική φοβία είναι μια μορφή διαταραχής άγχους στην οποία ένα άτομο έχει έντονο και παράλογο φόβο για συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις. Μια από τις πιο γνωστές φοβίες είναι η κλειστοφοβία, ή ο φόβος για τους κλειστούς χώρους. Ένα άτομο με κλειστοφοβία μπορεί να παθαίνει πανικό μέσα στο ασανσέρ, στο αεροπλάνο ή σε ένα χώρο με πολύ κόσμο.
Η αιτία των διαταραχών άγχους όπως οι φοβίες είναι ένας συνδυασμός γενετικής ευαισθησίας και εμπειριών της ζωής. Με την κατάλληλη θεραπεία, είναι δυνατό κάποιος να ξεπεράσει την κλειστοφοβία ή οποιαδήποτε άλλη φοβία.
Στην κλειστοφοβία οι άνθρωποι νιώθουν φόβο για τους μικρούς χώρους, καθώς πιστεύουν ότι θα μείνουν παγιδευμένοι και δεν θα μπορούν να βρουν διέξοδο. Ο παράλογος αυτός φόβος μπορεί να οδηγεί πολλές φορές σε κρίσεις πανικού.
Η κλειστοφοβία είναι μια συνηθισμένη κατάσταση, και γενικά επηρεάζει το 7% του πληθυσμού. Βέβαια, υπάρχει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που δεν έχει ζητήσει βοήθεια, άρα το ποσοστό είναι υψηλότερο.
Ο έντονος φόβος για τους μικρούς και κλειστούς χώρους μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν τοποθεσίες, παρόλο που γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένας πραγματικός κίνδυνος. Ένα άτομο με κλειστοφοβία γνωρίζει ότι ο φόβος του είναι παράλογος, αλλά ακόμη και η σκέψη του φόβου μπορεί να δημιουργεί άγχος. Όταν αντιμετωπίζει το φόβο του, ίσως να παθαίνει κρίση πανικού.
Η κλειστοφοβία είναι ο έντονος φόβος για κλειστούς ή περιορισμένους χώρους. Πολλοί φόβοι μοιάζουν λογικοί. Όλοι μας πολλές φορές αποφεύγουμε πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα. Η διαφορά ανάμεσα στο φόβο και σε μια φοβία είναι ότι η φοβία είναι ο έντονος και παράλογος φόβος για αντικείμενα ή καταστάσεις. Επίσης, στις φοβίες, το επίπεδο του φόβου δεν ταιριάζει στον πραγματικό κίνδυνο από το αντικείμενο ή την κατάσταση.
Οι φοβίες αποτελούν σοβαρό θέμα υγείας όταν ο φόβος παρεμβαίνει στην ικανότητα του ατόμου να ολοκληρώνει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Οι φοβίες μπορεί να περιορίζουν την απόδοση στην εργασία, να δημιουργούν πίεση στις σχέσεις και να μειώνουν την αυτοεκτίμηση.
Τα πιο συνηθισμένα ερεθίσματα περιλαμβάνουν:
Αν κάποιος έχει κλειστοφοβία, μπορεί να νιώθει ανησυχία σε κλειστούς χώρους. Μπορεί να μην καταφέρνει να συγκεντρωθεί και να λειτουργεί κανονικά. Ίσως οι σκέψεις να τον κατακλύζουν και να τον κρατούν ξύπνιο τη νύχτα.
Περίπου το 12,5% του πληθυσμού έχει κλειστοφοβία. Ο μέσος άνθρωπος με μια ειδική φοβία, όπως η κλειστοφοβία, νιώθει φόβο για συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις. Περίπου το 75% των ανθρώπων με ειδικές φοβίες νιώθουν φόβο για περισσότερα από ένα αντικείμενα ή καταστάσεις.
Η κλειστοφοβία είναι πιο συχνή στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Αν και όλοι, σε οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να εμφανίζουμε κάποια ειδική φοβία, συνήθως κάνει την εμφάνισή της στην παιδική ηλικία και στην εφηβεία.
Τα συμπτώματα της κλειστοφοβίας μοιάζουν με αυτά των κρίσεων άγχους και των κρίσεων πανικού.
Τα σωματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Τα συναισθηματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Οι αιτίες της κλειστοφοβίας δεν είναι απολύτως κατανοητές. Γενικά, οι αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν:
Βιολογικά, υπάρχει μια νευροχημική υπερδιέγερση σε μια περιοχή του εγκεφάλου, την αμυγδαλή, λόγω του φόβου. Επίσης, μπορεί να υπάρχει μια μόνο γενετική μετάλλαξη που να αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης κλειστοφοβίας.
Η κλειστοφοβία μπορεί να προκαλεί κρίσεις πανικού. Μια κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό, έντονο επεισόδιο φόβου. Τα σωματικά και τα συναισθηματικά συμπτώματα μπορεί να αφόρητα.
Μαζί με την έντονη ανησυχία, οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλούν σωματικά συμπτώματα όπως:
Βέβαια, δεν εμφανίζουν όλοι οι άνθρωποι με κλειστοφοβία κρίσεις πανικού.
Η κλειστοφοβία μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν άβολα σε κλειστούς χώρους. Οι κρίσεις πανικού είναι μια τρομακτική εμπειρία και αυτό μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν τις τοποθεσίες που συνέβη η κρίση.
Οι άνθρωποι με κλειστοφοβία μπορεί να αλλάζουν την συμπεριφορά και την ρουτίνα τους λόγω του φόβου τους. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι τους.
Η ψυχοθεραπεία και η θεραπεία έκθεσης είναι οι δύο κύριες θεραπευτικές επιλογές για την κλειστοφοβία.
Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει την σταδιακή έκθεση στο αντικείμενο ή στην κατάσταση που φοβάται κάποιος. Με την σταδιακή, επαναλαμβανόμενη έκθεση, ο στόχος είναι ο ασθενής να αρχίσει να νιώθει άνετα με μια συγκεκριμένη κατάσταση που τον φοβίζει.
Η θεραπεία έκθεσης περιλαμβάνει:
Η θεραπεία έκθεσης μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοών. Με τον ψυχοθεραπευτή σας θα σχεδιάσετε ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας, ανάλογα με την σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας.
Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση της φοβίας μέσω της αλλαγής του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς.
Στη διάρκεια της ψυχοθεραπείας ο ασθενής:
Εκτός από την ψυχοθεραπεία και την θεραπεία έκθεσης, κάποιες φορές μπορεί να βοηθούν συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές για βραχεία χρήση που μειώνουν το στρες που προκαλεί η κλειστοφοβία. Για παράδειγμα, όταν κάποιος δεν νιώθει καλά στο αεροπλάνο , μπορεί να πάρει ένα φάρμακο πριν την πτήση του. Οι δύο κύριες κατηγορίες φαρμάκων περιλαμβάνουν:
Η κλειστοφοβία είναι μια φοβία που μπορεί να προκαλεί τρόμο στους ανθρώπους και να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους. Με την ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ένα άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει τις φοβίες του και να αλλάξει τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Επίσης, το EMDR συμβάλλει στην επεξεργασία των ψυχικών τραυμάτων που κάνουν ακόμη πιο έντονες τις φοβίες.Αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλειστοφοβίας