Πεποίθηση

Πεποίθηση

Πόσες φορές έχετε χάσει ευκαιρίες στη ζωή σας εξαιτίας μιας περιοριστικής πεποίθησης  όπως:

• “Είμαι πολύ μεγάλος για αυτά.”
• “Δεν έχω τα προσόντα για να κάνω αίτηση για αυτή τη δουλειά.”
• “Δεν μπορώ να μιλήσω με αυτόν, είναι πολύ καλός για εμένα.” 

Είτε αμφισβητείτε τα προσόντα σας όταν υποβάλλετε αίτηση για μια δουλειά ή όταν θέλετε να ξεκινήσετε μια συζήτηση με κάποιον που σας αρέσει, οι ανησυχίες σας μπορεί να υπογραμμίζουν κάτι σχετικά με τις πεποιθήσεις σας. 

Οι αρνητικές πεποιθήσεις μπορεί να μην σας αφήνουν να επιτύχετε τους στόχους σας ή να σας εμποδίζουν να ζείτε την ζωή σας όπως θέλετε. Βέβαια, οι πεποιθήσεις αυτές μπορούν να αλλάξουν ώστε να μπορείτε να ζήσετε τη ζωή σας όπως ακριβώς επιθυμείτε. 

Τι είναι οι πεποιθήσεις;  

Οι πεποιθήσεις μας διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο, τον εαυτό μας και τους άλλους. Αυτές οι βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις, συχνά σχηματίζονται νωρίς στη ζωή μας, και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τις δυσκολίες και πως αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τις ικανότητες μας. Κάποιες πεποιθήσεις μας ενθαρρύνουν, ενώ άλλες μας κρατάνε πίσω. Οι βασικές πεποιθήσεις, συγκεκριμένα, είναι τα θεμέλια για τις σκέψεις και τις συμπεριφορές μας. Διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε σε καταστάσεις, που παίρνουμε αποφάσεις και βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. 

Αλλά τι συμβαίνει όταν αυτές οι βασικές πεποιθήσεις είναι αρνητικές, περιοριστικές; Πώς μπορούμε να τις αλλάξουμε και να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητες μας; 

Τι είναι οι βασικές πεποιθήσεις; 

Οι βασικές πεποιθήσεις είναι οι ιδέες και οι υποθέσεις που κρατάμε για τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο. Διαμορφώνονται με τον καιρό μέσα από τις εμπειρίες μας, ειδικά τις πρώιμες εμπειρίες της ζωής, και μπορεί να επηρεάζονται από την οικογένεια, την κουλτούρα, την κοινωνία και τις προσωπικές προκλήσεις. Αυτές οι πεποιθήσεις λειτουργούν σε υποσυνείδητο επίπεδο και διαμορφώνουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές. 

Παραδείγματα βασικών πεποιθήσεων περιλαμβάνουν:

• Πεποιθήσεις για την αξία του εαυτού: “Δεν είμαι αρκετά καλός”, “Αξίζω την αγάπη και το σεβασμό”, “Είμαι ένας αποτυχημένος.”
• Πεποιθήσεις για τον κόσμο: “Ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο μέρος”, “Οι άνθρωποι είναι αξιόπιστοι”, “Η ζωή είναι άδικη.”
• Πεποιθήσεις για τους άλλους: “Οι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης”, “Ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του”, “Οι άνθρωποι είναι ευγενικοί.”

Οι βασικές πεποιθήσεις είναι τόσο βαθιά χαραγμένες που μπορεί να μην τις αναγνωρίζουμε, αλλά παίζουν σημαντικό ρόλο στις αντιδράσεις μας στις διάφορες καταστάσεις και στο πως προσεγγίζουμε τις προκλήσεις της ζωής. 

Πώς οι βασικές πεποιθήσεις διαμορφώνουν τη ζωή μας; 

Οι βασικές μας πεποιθήσεις έχουν σημαντική επίδραση στην ψυχική μας υγεία, στις σχέσεις και στις επιτυχίες μας. Πώς επηρεάζουν διάφορες πτυχές της ζωής μας; 

1. Πως διαχειριζόμαστε τις δυσκολίες 

• Οι αρνητικές πεποιθήσεις μας κάνουν να αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες ως αξεπέραστες. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει την πεποίθηση “Δεν είμαι αρκετά καλός” μπορεί να αποφεύγει να παίρνει ρίσκα ή να μην βλέπει νέες ευκαιρίες, λόγω του φόβου της αποτυχίας ή της απόρριψης. 
• Από την άλλη πλευρά, κάποιος με θετικές βασικές πεποιθήσεις, όπως “Είμαι ικανός”, είναι πιο πιθανό να βλέπει τις προκλήσεις σαν ευκαιρίες εξέλιξης. 

2. Πως βλέπουμε τον εαυτό μας 

• Οι βασικές πεποιθήσεις για την αξία και τις ικανότητες μας έχουν άμεση σχέση με την αυτοεκτίμηση μας. Κάποιος που έχει την πεποίθηση, “Δεν αξίζω” μπορεί να δυσκολεύεται με την χαμηλή του αυτοεκτίμηση, ενώ κάποιος άλλος με την πεποίθηση “Αξίζω την επιτυχία” να προσεγγίζει τη ζωή με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. 

3. Σχέσεις 

• Οι πεποιθήσεις για τους άλλους διαμορφώνουν τον τροπο με τον οποίο αλληλεπιδράτε στις σχέσεις. Για παράδειγμα, αν πιστεύετε, “Δεν μπορώ να εμπιστευτώ τους ανθρώπους”, μπορεί να δυσκολεύεστε να δημιουργήσετε στενές σχέσεις ή να απομακρύνετε τους ανθρώπους από δίπλα σας, ακόμη και όταν θέλουν να σας προσφέρουν την βοήθεια τους.
• Αντιθέτως, μια πεποίθηση όπως “Οι άνθρωποι είναι καλοί” βοηθά να έχετε εμπιστοσύνη  στους ανθρώπους και να δημιουργείτε υγιείς σχέσεις. 

4. Καριέρα και επιτυχία 

• Οι βασικές πεποιθήσεις επηρεάζουν άμεσα την καριέρα. Αν πιστεύετε “Η επιτυχία είναι μόνο για τους άλλους” ή “Δεν θα είμαι ποτέ επιτυχημένος”, ίσως να μην παίρνετε ρίσκα απαραίτητα για την εξέλιξη σας. Από την άλλη πλευρά, οι πεποιθήσεις όπως “Έχω τις ικανότητες να πετύχω” μπορεί να σας εμπνέουν να κάνετε βήματα για να επιτύχετε τους στόχους σας. 

Πώς μπορείτε να αλλάξετε τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις; 

Πολλοί άνθρωποι κουβαλούν περιοριστικές πεποιθήσεις που τους κρατούν πίσω και δεν τους επιτρέπουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις ικανότητες τους. Βέβαια, οι βασικές πεποιθήσεις μπορούν να αλλάξουν. Αν τις αναγνωρίσετε και τις αναθεωρήσετε, μπορείτε να αλλάξετε τρόπο σκέψης, συμπεριφορές. Πώς μπορείτε να το κάνετε αυτό; 

1. Αναγνωρίστε τις βασικές σας πεποιθήσεις 

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε τις βασικές σας πεποιθήσεις που περιορίζουν την εξέλιξη σας. Αυτές οι πεποιθήσεις συχνά εκδηλώνονται ως αυτόματες σκέψεις ή αντιδράσεις, ειδικά σε καταστάσεις που νιώθετε εκνευρισμό, άγχος. 

• Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να δώσετε προσοχή στην αρνητική συζήτηση με τον εαυτό σας, ειδικά όταν αντιμετωπίζετε δυσκολίες ή απογοητεύσεις. Για παράδειγμα, αν σκέφτεστε, “Δεν είμαι αρκετά καλός για να φέρω εις πέρας αυτό το project”, αυτό μπορεί να συνδέεται με την βασική σας πεποίθηση ότι είστε ανεπαρκείς. 
• Καταγράψτε τις αρνητικές σκέψεις ή τα συναισθήματα που νιώθετε σε διάφορες καταστάσεις, όπως στις σχέσεις, στην καριέρα, ή στην προσωπική σας εξέλιξη. 

2. Εξετάστε τα στοιχεία υπέρ και κατά της πεποίθησης σας

Από τη στιγμή που θα έχετε αναγνωρίσει μια περιοριστική πεποίθηση, σκεφτείτε: αυτή η πεποίθηση βασίζεται σε γεγονότα ή υποθέσεις; Συχνά, οι βασικές μας πεποιθήσεις είναι στρεβλές και όταν αμφιβάλλουμε για αυτές μπορεί να ανακαλύψουμε ότι δεν είναι αληθινές. 

• Καταγράψτε τα στοιχεία που στηρίζουν την πεποίθηση και στοιχεία που την καταρρίπτουν. Για παράδειγμα, αν πιστεύετε “Δεν είμαι ικανός για την επιτυχία”, γράψτε τις επιτυχίες σας, τις δεξιότητες σας ή τις δυνάμεις σας. 
• Αναρωτηθείτε τι θα λέγατε σε ένα φίλο σας που θα είχε αυτή την πεποίθηση. Συχνά, είμαστε πιο ευγενικοί και πιο λογικοί όταν δίνουμε συμβουλές στους άλλους. 

3. Αναθεωρήστε την πεποίθηση 

Αφού εξετάσετε τα στοιχεία, αναθεωρήστε την βασική σας πεποίθηση σε μια πιο ισορροπημένη και ενθαρρυντική. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα αλλάξετε την αρνητική ή την περιοριστική πεποίθηση με μια πιο θετική, ρεαλιστική και ενθαρρυντική. 

• Αν πιστεύετε ότι “Δεν είμαι αρκετά καλός”, αλλάξτε αυτή την πεποίθηση σε “Είμαι ικανός και συνεχώς μαθαίνω και εξελίσσομαι”. Αυτή η αλλαγή σας βοηθά να μείνετε επικεντρωμένοι στις δυνατότητες σας αντί να σκέφτεστε τους περιορισμούς. 
• Καλό είναι να επαναλαμβάνετε την νέα πεποίθηση καθημερινά. Οι θετικές δηλώσεις θα σας βοηθήσουν να νιώθετε τη νέα πεποίθηση πιο κανονική. 

4. Αναλάβετε δράση για να αποδείξετε τη νέα πεποίθηση 

Οι πεποιθήσεις διαμορφώνονται και ενισχύονται από τις εμπειρίες μας. Για να ενισχύσετε τις νέες, θετικές πεποιθήσεις, κάντε μικρά βήματα. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποδείξετε στον εαυτό σας ότι η νέα πεποίθηση είναι αληθινή. 

• Αν αλλάξετε μια πεποίθηση για τις ικανότητες σας, κάντε μικρά βήματα προς το στόχο σας που θα συμβαδίζουν με αυτή την πεποίθηση. Για παράδειγμα, αν πιστεύετε ότι είστε ικανοί να πετύχετε επαγγελματικά, αναλάβετε ένα δύσκολο project ή κάντε αίτηση για μια δουλειά που σας ενθουσιάζει. 
• Γιορτάστε κάθε σας επιτυχία, ανεξάρτητα με το πόσο μικρή είναι. Αναγνωρίστε ότι κάθε βήμα που κάνετε είναι ένα στοιχείο που επιβεβαιώνει τη νέα σας πεποίθηση. 

5. Εξασκηθείτε στην αυτοσυμπόνια 

Η αλλαγή των βασικών πεποιθήσεων είναι μια δύσκολη διαδικασία, και είναι σημαντικό να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Μπορεί να είναι δύσκολο να αφήσετε πίσω σας τις παλιές σας πεποιθήσεις που έχουν διαμορφώσει την ταυτότητα σας. Η αυτοσυμπόνια σας επιτρέπει να έχετε υπομονή με τον εαυτό σας και να αναγνωρίζετε ότι η πρόοδος χρειάζεται χρόνο. 

• Κάθε φορά που αμφιβάλλετε ή έρχονται στο μυαλό σας οι παλιές περιοριστικές σας πεποιθήσεις, υπενθυμίστε  στον εαυτό σας ότι η αλλαγή είναι μια διαδικασία και κάντε το καλύτερο που μπορείτε. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και να αναγνωρίζετε την πρόοδο που κάνετε. 

6. Ζητήστε υποστήριξη 

Κάποιες φορές είναι δύσκολο να αλλάξετε τις βασικές σας πεποιθήσεις, ειδικά αν έχουν διαμορφώσει την ταυτότητα σας για χρόνια. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας προσφέρει την υποστήριξη που έχετε ανάγκη σε αυτό το ταξίδι. 

Η ψυχοθεραπεία βοηθά να εξερευνήσετε τις βασικές σας πεποιθήσεις. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τα αρνητικά μοτίβα σκέψης και να τα αντικαταστήσετε με πιο υγιή.