Κάνε το Τεστ
Τι είναι η ψυχή επιστημονικά, Ψυχή, θεωρίες για την ψυχή, Έρευνες για την ψυχή, Που βρίσκεται η ψυχή
Συντάκτης:
Αριστοτέλης Βάθης MD, MSc, ECP | Ψυχίατρος • Ψυχοθεραπευτής
Τελ.ενημέρωση: 2025-11-26

Τι είναι η ψυχή επιστημονικά

Τι είναι η ψυχή επιστημονικά

Μεταξύ των πολιτισμών, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ψυχή “ζει” σε διαφορετικά σημεία στο σώμα. Στην αρχαία Αίγυπτο, η καρδιά ήταν ο πυρήνας της σκέψης, των συναισθημάτων και της ηθικής ταυτότητας, έτσι το κύριο συστατικό της ψυχής υπήρχε στην καρδιά και έφευγε μετά το θάνατο. Οι Έλληνες φιλόσοφοι διαχώριζαν την ψυχή: ο Πλάτωνας, για παράδειγμα, έβαζε την ηθική ψυχή (λογιστικό) στο κεφάλι, την πνευματική ψυχή (θυμοειδές) στο στήθος, και τις επιθυμίες (επιθυμητικό) γύρω από το ήπαρ και την κοιλιά.

Στην ινδική Ουπανισαντική παράδοση, ο άτμαν περιγράφεται ως ένα ον στο μέγεθος του αντίχειρα στη “σπηλιά της καρδιάς”, στο κέντρο του σώματος, ενώ αργότερα ινδικές διδασκαλίες αναφέρουν ότι η ψυχή συνδέεται με την κορυφή του κεφαλιού ή το “τρίτο μάτι”. Οι λαϊκές και εσωτερικές παραδόσεις μερικές φορές επεκτείνουν αυτή την αντιστοίχιση μέχρι τα άκρα, υποδηλώνοντας ότι ανεπαίσθητες ζωτικές δυνάμεις ή δυνάμεις της ψυχής μπορούν να εξέλθουν μέσω συγκεκριμένων σημείων, όπως το δεξί μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, τη στιγμή του θανάτου. Όμως, τι είναι η ψυχή επιστημονικά;

Έρευνες για την ψυχή 

Τι είναι αυτό που γεννά την ψυχή; Υπάρχουν κάποια τμήματα του εγκεφάλου που είναι πιο σημαντικά από αλλά;

Οι επιστήμονες άρχισαν να ερευνούν αυτό το ερώτημα περίπου 35 χρόνια πριν. Οι έρευνες έχουν κάνει πρόοδο, αλλά το μυστήριο της ψυχής παραμένει ζωντανό.

Πάνω από 100 χρόνια η νευροεπιστήμη προσπαθεί να κατανοήσει αν κάποιες περιοχές του εγκεφάλου είναι πιο σημαντικές από άλλες.

Οι θεωρίες για την ψυχή προτείνουν ότι το εξωτερικό στρώμα του ανθρώπινου εγκεφάλου, που ονομάζεται φλοιός, είναι ουσιαστικός για την ψυχή. Αυτός αποτελείται κυρίως από τον νεοφλοιό, ο οποίος είναι νεότερος στην εξελικτική μας ιστορία.Ο ανθρώπινος υποφλοιός, κάτω από τον νεοφλοιό, δεν έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια.

Υπάρχει ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου που αναφέρουν κάποιες θεωρίες για την ψυχή, η παρεγκεφαλίδα , η οποία είναι πιο παλιά από το νεοφλοιό και μοιάζει σαν ένα μικρό εγκέφαλο και είναι κρυμμένη στο πίσω μέρος του κρανίου.

Η δραστηριότητα του εγκεφάλου και τα νευρικά δίκτυα διαταράσσονται από το ασυνείδητο. Αυτές οι αλλαγές αποτυπώνονται στο φλοιό, στον υποφλοιό και στην παρεγκεφαλίδα.

Τι είναι η ψυχή επιστημονικά, Ψυχή, Θεωρίες για την ψυχή

Τι αποκαλύπτει η διέγερση του εγκεφάλου;

Οι μελέτες δείχνουν τι συμβαίνει στην ψυχή όταν αλλάζει η δραστηριότητα του εγκεφάλου. Αυτά τα πειράματα στους ανθρώπους και στα ζώα έδειξαν ότι η αλλαγή της δραστηριότητας σε οποιοδήποτε από τα τρία τμήματα του εγκεφάλου μπορούν να αλλάξουν την ψυχή. Η αλλαγή της δραστηριότητας στο νεοφλοιό μπορεί να αλλάξει την αίσθηση του εαυτού, να δημιουργεί ψευδαισθήσεις ή να επηρεάζει την κρίση.

Οι αλλαγές στον υποφλοιό μπορεί να έχουν ακραίες επιδράσεις. Μπορεί να οδηγούν στην κατάθλιψη, να ξυπνούν μια μαϊμού από την αναισθησία. Ακόμη και η διέγερση της παρεγκεφαλίδας, μπορεί να οδηγεί σε αλλαγές στην ψυχή.

Ωστόσο, αυτές οι μελέτες δεν οδηγούν σε συμπεράσματα για το που βρίσκεται η ψυχή, καθώς η διέγερση μιας περιοχής του εγκεφάλου μπορεί να επηρεάζει και άλλες περιοχές.

Οι τραυματισμοί στον εγκέφαλο ή η έλλειψη οξυγόνου μπορεί να παρεμβαίνουν στις εμπειρίες μας. Οι τραυματισμοί στο νεοφλοιό μπορεί να μας κάνουν να σκεφτόμαστε ότι τα χέρια δεν είναι δικά μας, να μην μπορούμε να παρατηρήσουμε πράγματα στη μια πλευρά του οπτικού μας πεδίου ή να είμαστε πιο παρορμητικοί.

Οι άνθρωποι που γεννιούνται χωρίς παρεγκεφαλίδα, ή το μπροστινό μέρος του φλοιού, έχουν ψυχή και ζουν μια σχετικά φυσιολογική ζωή. Ωστόσο, οι βλάβες στην παρεγκεφαλίδα αργότερα στη ζωή μπορεί να οδηγεί σε παραισθήσεις ή πλήρη αλλαγή των συναισθημάτων.

Η βλάβη στα πιο αρχαία μέρη του εγκεφάλου μας μπορεί να προκαλέσει άμεσα απώλεια των αισθήσεων ή θάνατο.

Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις παιδιών που γεννιούνται χωρίς καθόλου νεοφλοιό. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν φυσιολογική ζωή. Ωστόσο, υπάρχουν αναφορές παιδιών που παίζουν, αναγνωρίζουν ανθρώπους ή απολαμβάνουν τη μουσική. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει κάπου η ψυχή τους.

Αυτές οι αναφορές δείχνουν ότι τα παλιότερα τμήματα του εγκεφάλου είναι αρκετά για την ψυχή. Ή ίσως, όταν κάποιος γεννιέται χωρίς φλοιό, το παλιότερο τμήμα του εγκεφάλου να προσαρμόζεται ώστε κάποιους ρόλους να τους αναλαμβάνουν τα νεότερα τμήματα του εγκεφάλου.

Τα στοιχεία αμφισβητούν ότι ο φλοιός είναι απαραίτητος για την ψυχή, καθώς υπάρχουν πολλές ακόμη θεωρίες. Φαίνεται ότι τα πιο παλιά τμήματα του εγκεφάλου να είναι αρκετά για την ψυχή.

Τα νεότερα τμήματα του εγκεφάλου, όπως η παρεγκεφαλίδα, φαίνεται να διερύνουν και να βελτιώνουν την ψυχή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δούμε ξανά όλες τις θεωρίες για την ψυχή.

Ψυχική ενδυνάμωση

Η ψυχή εξακολουθεί να παραμένει ένα μυστήριο. Όμως, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι επηρεάζεται σημαντικά από τις εμπειρίες μας. Όταν η ψυχή μας πονάει το σώμα μιλάει. Οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, οι απώλειες, ο χωρισμός, το ψυχικό στρες που προκαλούν τα καταπιεσμένα συναισθήματα οδηγούν σε πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα.

Για αυτό είναι ανάγκη να φροντίζετε τα συναισθήματά σας και να τα επεξεργάζεστε με τη βοήθεια της ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Όταν φροντίζετε τον εαυτό σας, μπορείτε να φροντίζετε και τους ανθρώπους γύρω σας.