Η θεωρία του Σοπενχάουερ

Η θεωρία του Σοπενχάουερ

Ο  Σοπενχάουερ  ήταν Γερμανός φιλόσοφος, που οι ιδέες του επηρέασαν σημαντικά την υπαρξιακή θεωρία. Η θεωρία του Σοπενχάουερ για την ανθρώπινη κατάσταση, τη φύση του πόνου και τις υπερβάσεις δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την υπαρξιακή κρίση, τα ψυχικά τραύματα και τις προκλήσεις της ζωής. 

Η ζωή του Σοπενχάουερ

Ο  Άρθουρ Σοπενχάουερ γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1778, στην πόλη Danzig. Προερχόταν από μια πλούσια οικογένεια εμπόρων και έλαβε κοσμοπολίτικη ανατροφή, σπουδάζοντας σε διάφορα πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Γαλλίας. Πήρε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία το 1810. 

Τα έργα του Σοπενχάουερ

Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι “ Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση” που γράφτηκε το 1818. 

Αλλά σημαντικά έργα περιλαμβάνουν τα “Περί της τετραπλής ρίζας του αποχρώντος λόγου” (1813), “Περί της Βούλησης στη Φύση” (1836) και το “Πάρεργα και Παραλειπόμενα”(1851). 

Έχει επηρεαστεί από τις φιλοσοφίες της Ανατολής, ειδικά τον Ινδουισμό και το Βουδισμό, όπως επίσης και από την γερμανική παράδοση. 

Η φιλοσοφική απαισιοδοξία του και η έμφαση στον πόνο είχε σημαντική επίδραση σε πολλά πνευματικά και καλλιτεχνικά κινήματα, όπως ο υπαρξισμός, ο νιχιλισμός και οι τέχνες. 

Αναγνωρίστηκε ως ένας από τους πιο επιδραστικούς φιλοσόφους του 19ου αιώνα , με τις ιδέες του να παραμένουν ζωντανές μέχρι και σήμερα. 

Θεωρίες του Σοπενχάουερ

Οι θεωρίες του έχουν συμβάλλει στην υπαρξιακή θεώρηση, η οποία επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις θεμελιώδεις προκλήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως για παράδειγμα να βρουν το νόημα της ζωής, να κατανοήσουν ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, το βάρος της ελευθερίας και την εμπειρία της απομόνωσης. Η άποψη του Σοπενχάουερ για τη ζωή ήταν ότι χαρακτηρίζεται από την ταλαιπωρία που ευθυγραμμίζεται με την υπαρξιακή προοπτική, η οποία αναγνωρίζει τις εγγενείς δυσκολίες και τους αγώνες της ανθρώπινης ύπαρξης.

Οι θεωρίες του Σοπενχάουερ μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να κατανοήσουν την πραγματικότητα της ταλαιπωρίας και να αναπτύξουν έναν πιο αυθεντικό και ουσιαστικό τρόπο ζωής. Ο Σοπενχάουερ πίστευε ότι η βούληση είναι η κινητήριος δύναμη πίσω από την ανθρώπινη συμπεριφορά και η πηγή του πόνου, και έτσι οι άνθρωποι μπορούν να κατανοήσουν τα κίνητρα τους, τις επιθυμίες και τους φόβους τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους νιώθουν να έχουν κολλήσει σε αυτοκαταστροφικά μοτίβα συμπεριφοράς ή δυσκολεύονται με την αίσθηση του κενού. 

Ο Σοπενχάουερ έδινε ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο των αισθητικών εμπειριών στην υπέρβαση του πόνου. Πίστευε ότι η ενασχόληση με τις τέχνες, τη μουσική και τη λογοτεχνία προσφέρει στους ανθρώπους μια προσωρινή απόδραση από τις απαιτήσεις της ζωής. Η δέσμευση στις τέχνες μπορεί να δώσει μια αίσθηση χαράς, ομορφιάς και ηρεμίας. 

Τα ψυχικά τραύματα είναι εμπειρίες που επηρεάζουν βαθιά την αίσθηση της ασφάλειας των ανθρώπων. Η ιδέα του Σοπενχάουερ ότι η βούληση είναι τυφλή, μια ακόρεστη δύναμη που καθοδηγεί την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι μια μεταφορά για την δύναμη των τραυματικών εμπειριών. Οι άνθρωποι που βιώνουν τραυματικές εμπειρίες νιώθουν ότι τα πράγματα έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο τους. 

Προκλήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης 

Όταν κάποιος γνωρίζει την πραγματικότητα και τις προκλήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, τότε μπορεί να έχει μια πιο συμπονετική στάση απέναντι στον εαυτό του και να αποδέχεται τον πόνο του. Η ενσυνειδητότητα και η αυτοσυμπόνια, βοηθούν ώστε να αποκτήσουν οι άνθρωποι ξανά σκοπό και νόημα στη ζωή τους. 

Επιπλέον, ο Σοπενχάουερ δίνει έμφαση στη σημασία της πραγματικότητας και στην αποφυγή των ψευδαισθήσεων. Όσοι άνθρωποι έχουν βιώσει ψυχικά τραύματα μπορεί να έχουν αρνητικές πεποιθήσεις και αντιλήψεις για τον εαυτό τους, τους άλλους και τον κόσμο γύρω τους. Η αμφισβήτηση αυτών των πεποιθήσεων βοηθά στην ανάπτυξη μιας πιο ρεαλιστικής οπτικής, η οποία βοηθά σημαντικά στην επούλωση. 

Οι απόψεις του Σοπενχάουερ για την φύση των ανθρωπίνων κινήτρων, το ρόλο του ασυνείδητου στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και η σημασία της αυτογνωσίας δίνουν πολλά εφόδια στους ανθρώπους. Με αυτή τη λογική οι άνθρωποι μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τη θέση τους στον κόσμο και να έχουν μια πιο συμπονετική στάση απέναντι στις δυσκολίες της ζωής. 

Περιορισμοί της θεωρίας του Σοπενχάουερ

Φυσικά, είναι σημαντικά να πούμε ότι η φιλοσοφία του Σοπενχάουερ έχει περιορισμούς και πιθανά μειονεκτήματα. Η απαισιόδοξη στάση του για τον κόσμο και η έμφαση στο αναπόφευκτο του πόνου δεν είναι πάντα βοηθητική για την προσωπική εξέλιξη και την θετική αλλαγή. 

Επιπλέον, οι ιδέες του Σοπενχάουερ για τον ρόλο των αισθητικών εμπειριών για την υπέρβαση του πόνου πρέπει να προσεγγίζονται με προσοχή. Αν και η τέχνη και η δημιουργικότητα αποτελούν ισχυρές πηγές χαράς, δεν αποτελούν πανάκεια για όλες τις προκλήσεις της ζωής. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες ανάγκες και δεν υπάρχει μια λύση που να ταιριάζει σε όλους. 

Εφαρμογές της θεωρίας του Σοπενχάουερ

Παρά τους περιορισμούς, η φιλοσοφία του Σοπενχάουερ παραμένει πλούσια και προσφέρει πολύτιμες συμβουλές. Η εφαρμογή των ιδεών του βοηθά στην αυτογνωσία, στην ψυχική ανθεκτικότητα και στην ευεξία. 

Κάποιες εφαρμογές της θεωρίας του Σοπενχάουερ περιλαμβάνουν:

1. Την ενθάρρυνση της κατανόησης του πόνου και την ανάπτυξη μιας συμπονετικής στάσης προς τον εαυτό και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
2. Την εξερεύνηση των βαθύτερων κινήτρων και των επιθυμιών που καθοδηγούν τη συμπεριφορά, και την ανάπτυξη αυτογνωσίας.
3. Την ενθάρρυνση ανακάλυψης του σκοπού και του νοήματος της ζωής, είτε μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων, σχέσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που προάγουν τη σύνδεση.
4. Την αλλαγή των περιοριστικών πεποιθήσεων που κρατούν τους ανθρώπους κολλημένους σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
5. Την εφαρμογή της ενσυνειδητότητας για την ανάπτυξη της συναισθηματικής ανθεκτικότητας.
6. Την ενθάρρυνση της δέσμευσης στις τέχνες, στη μουσική, στη λογοτεχνία με σκοπό της ανακούφιση του πόνου. 

Αποφθέγματα Σοπενχάουερ

1. Η ζωή δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ένας αγώνας για την ύπαρξη, με τη βεβαιότητα ότι στο τέλος θα νικηθούμε.

2.Η ζωή είναι ένα εκκρεμές που κινείται μεταξύ πόνου και απελπισίας.

3. Δύο είναι οι εχθροί της ανθρώπινης ευτυχίας: πόνος και ανία.

4. Η ζωή είναι ένα τεράστιο θέατρο, όπου παίζεται η ίδια τραγωδία με διαφορετικούς τίτλους.

5. Λίγοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα να λάμπουν σε μια παρέα, αλλά πάρα πολλοί διαθέτουν τη δύναμη να είναι ευχάριστοι.

6. Με προσοχή να εκφέρεις κρίση, ακόμα και όταν η υπόθεση είναι καλή. Γιατί είναι εύκολο να πληγώσει κανείς ανθρώπους, αλλά αδύνατο να τους διορθώσει.

7. Από τα μικροπράγματα καταλαβαίνουμε καλύτερα τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Γιατί στα πιο μεγάλα είναι πιο προσεκτικός και κρύβεται.

8. Ο άνθρωπος κάνει σίγουρα εκείνο που θέλει, όμως είναι δύσκολο ν' αποφασίσει τι είναι αυτό που θέλει.

9. Το να έχουμε σταθερές αρχές και να τις ακολουθούμε παρά τις αντίθετες ορμές και τους πειρασμούς, αυτό είναι ακριβώς που ονομάζεται εγκράτεια.

10. Πρέπει να σέβεσαι κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από το πόσο εξαθλιωμένος ή γελοίος είναι. Να θυμάσαι ότι μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει το ίδιο πνεύμα που ζει και σε μας.

11. Πρέπει κανένας να γεράσει για να πεισθεί πόσο λιγόχρονη είναι η ζωή.

12. Εκείνο που οι άνθρωποι ονομάζουν μοίρα, στην ουσία είναι ένα σύνολο ανοησιών που έκαναν.

13. Κάθε άνθρωπος θεωρεί τα όρια του δικού του οπτικού πεδίου σαν τα όρια του κόσμου.

14. Οι θρησκείες είναι σαν τις πυγολαμπίδες. Για να λάμψουν πρέπει να υπάρχει σκοτάδι.

15. Κάθε αλήθεια περνάει από τρία στάδια. Πρώτα γελοιοποιείται. Μετά βρίσκει σφοδρή αντίθεση. Και στο τέλος θεωρείται αυτονόητη.

16. Το πρωινό είναι η νεότητα της ημέρας. Είναι χαρούμενο, φρέσκο και εύκολο. Μην το χαραμίζετε ξυπνώντας αργά.

17. Το μίσος πηγάζει από την καρδιά, η περιφρόνηση, από το κεφάλι.

18. Ό,τι είναι εξαιρετικό ωριμάζει αργά.

19. Δεν υπάρχουν τριαντάφυλλα χωρίς αγκάθια, υπάρχουν όμως αγκάθια χωρίς τριαντάφυλλα.

20. Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά δεν μπορεί να θέλει ό,τι θέλει.