Απαισιοδοξία

Απαισιοδοξία

Η απαισιοδοξία είναι η τάση να βλέπουμε τη χειρότερη πτυχή των πραγμάτων. Ή να πιστεύουμε ότι το χειρότερο σενάριο θα συμβεί. Από φιλοσοφικής άποψης, η απαισιοδοξία είναι η πεποίθηση ότι ο κόσμος είναι κακός ή ότι το κακό τελικά θα υπερισχύσει του καλού. Οι απαισιόδοξοι άνθρωποι δεν είναι ακριβώς αρνητικοί άνθρωποι. Τις περισσότερες φορές τείνουν προς την αρνητικότητα και είναι δύσκολο να δουν τη θετική πλευρά της κατάστασης.

Σύμφωνα με τις μελέτες, οι απαισιόδοξοι βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο και όχι μισογεμάτο, και τα μαύρα σύννεφα είναι σημάδι καταιγίδας και κεραυνών αντί για σημάδι βροχής και ομορφιάς. Στην καθημερινότητα, οι απαισιόδοξοι άνθρωποι περιμένουν πάντα το χειρότερο. Για παράδειγμα, όταν καλούν κάποιον στο τηλέφωνο, μετά από μερικά κουδουνίσματα, κάνουν υποθέσεις για το άλλο άτομο. Υποθέτουν ότι το άτομο δεν σηκώνει το τηλέφωνο επειδή τον αποφεύγει.

Σύμφωνα με τον Seligman, οι άνθρωποι που εξηγούν τα άσχημα γεγονότα με εσωτερικές (ότι οι ίδιοι τα προκαλούν), σταθερές (θα συνεχίζουν να συμβαίνουν) και καθολικές (θα συμβαίνουν σε όλες τις πτυχές της ζωής) αιτίες συνήθως περιγράφονται ως απαισιόδοξοι.

Ποιες είναι οι επιδράσεις της απαισιοδοξίας;

Αν και η απαισιοδοξία δεν είναι ένα μόνιμο ή εγγενές χαρακτηριστικό του χαρακτήρα των ανθρώπων, ξεκινά ως στάση. Ωστόσο, μπορεί να γίνει γίνει τρόπος ζωής και ένα βαθιά ριζωμένο μοτίβο σκέψης, εάν δεν εντοπιστεί εγκαίρως. Είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθουμε απαισιόδοξοι κάποιες φορές.  Αλλά όταν γίνει τρόπος αντίληψης για κάθε κατάσταση, επηρεάζει την ψυχική και την σωματική μας υγεία.

Μια απαισιόδοξη στάση προκαλεί άγχος και κάποιες φορές κατάθλιψη. Οι απαισιόδοξοι άνθρωποι ψάχνουν μόνο την αρνητική πτυχή μιας κατάστασης, έτσι δεν ρισκάρουν και χάνουν τις απολαύσεις της ζωής. Ως αποτέλεσμα είναι κυνικοί και σκεπτικοί. Η απαισιοδοξία είναι μια εδραιωμένη συνήθεια του μυαλού που έχει σαρωτικές και καταστροφικές συνέπειες όπως η κατάθλιψη, η παραίτηση, η κακή απόδοση και ακόμη και η απροσδόκητα κακή σωματική υγεία.

Αιτίες απαισιοδοξίας

Ωστόσο, κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται απαισιόδοξος, όπως επίσης δεν γεννιέται και αισιόδοξος. Οι ανθρώπινες στάσεις και συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα των εμπειριών της καθημερινότητας και των κοινωνικών συνθηκών. Μια μελέτη του 2013 έδειξε ότι οι απαισιόδοξοι άνθρωποι έχουν περάσει από κάποιες αρνητικές και σκληρές εμπειρίες όπως ο χωρισμός, μια ασθένεια, η κοινωνική απαξίωση. Η απαισιοδοξία δεν είναι ποτέ μια συνειδητή επιλογή, ωστόσο, ωστόσο η αισιοδοξία είναι μια επιλογή. Και οι αισιόδοξοι περνούν δυσκολίες, απλά έχουν επιλέξει να τις αντιμετωπίζουν με πιο υγιείς στρατηγικές, και μπορεί κάποτε να υπήρξαν απαισιόδοξοι.

Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία δεν είναι αντίθετες. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι αισιόδοξοι για μια πτυχή της ζωής τους ενώ μπορεί να είναι απαισιόδοξοι για άλλες πτυχές. Η αισιοδοξία θεωρείται ένα θετικό χαρακτηριστικό και η απαισιοδοξία ένα αρνητικό χαρακτηριστικό. Η υπερβολική αισιοδοξία μπορεί να καταλήγει σε αυταπάτες με μη ρεαλιστική θετικότητα πράγμα που δεν είναι καλό έτσι και αλλιώς. Μια δόση απαισιοδοξίας βοηθά τους ανθρώπους να είναι ρεαλιστές και να έχουν μια ισορροπία. Υπάρχει επίσης και η αμυντική απαισιοδοξία στην οποία ένα άτομο ξεκινά με χαμηλές προσδοκίες και τελικά εκπλήσσει τους πάντες. Καθώς κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι μια αισιόδοξη ματιά μπορεί να αυξάνει τελικά το προσδόκιμο επιβίωσης, ενώ κάποιες δείχνουν ότι η απαισιοδοξία για το μέλλον μπορεί να αυξάνει τελικά την μακροζωία.

Το κλειδί είναι η ισορροπία. Η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία είναι να είναι σε ισορροπία για να έχουν θετική επίδραση στη ζωή.

Τρόποι αντιμετώπισης της απαισιοδοξίας

Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την απαισιοδοξία:

• Αμφισβητήστε τις υποθέσεις και τις σκέψεις (είναι η σκέψη σας αληθινή;)
• Αλλάξτε τις αρνητικές σκέψεις σε θετικές.
• Μάθετε από τα λάθη σας και κάντε αλλαγές για να επιτύχετε όσα θέλετε.
• Αναγνωρίστε όλα τα καλά που συμβαίνουν στη ζωή σας και τα πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη. Όσο περισσότερη ευγνωμοσύνη νιώθετε, τόσο πιο αισιόδοξα θα βλέπετε τα πράγματα.

Πώς μπορείτε να ενισχύσετε την αισιοδοξία σας;

Αν και αισιοδοξία μπορεί να έχει σχέση με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, μπορεί κάποιος να γίνει πιο αισιόδοξος με την εξάσκηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων και συμπεριφορών. Ποια βήματα μπορούν να ενισχύουν την αισιοδοξία;

• Παρατηρήστε την αρνητική συζήτηση με τον εαυτό σας και σκεφτείτε κάτι θετικό την ίδια στιγμή.
• Σε κάθε αρνητικό γεγονός δείτε αν υπάρχουν ευκαιρίες εξέλιξης και μάθησης.
• Καλό είναι να αναγνωρίζετε τι μπορείτε να ελέγχετε και μην μένετε κολλημένοι σε πράγματα που δεν μπορείτε να αλλάξετε.
• Να έχετε ρεαλιστικούς στόχους.
• Να έχετε υπομονή, μην υποκύπτετε σε κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζετε.
• Γράψτε σε ένα ημερολόγιο τα πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη στη ζωή σας.