Ψυχικά τραύματα της παιδικής ηλικίας

Ψυχολογικά Τραύματα της Παιδικής Ηλικίας

Υπάρχει ένα εύρος τραυματικών γεγονότων στα οποία εκτίθενται τα παιδιά και οι έφηβοι. Όταν ένα παιδί αισθάνεται απειλή ή σοκ από ένα γεγονός το οποίο βιώνει ή είναι μάρτυρας, τότε αυτό ονομάζεται “ψυχολογικό τραύμα”. Αυτές οι εμπειρίες επηρεάζουν τη ζωή ενός παιδιού. Εξαιτίας των τραυματικών γεγονότων, αυτά τα παιδιά είναι ευάλωτα σε ψυχικές διαταραχές και σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, που συχνά απαιτούν θεραπεία.

Τύποι τραύματος της παιδικής ηλικίας

Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορεί να προκαλέσουν ένα ψυχικό τραύμα στα παιδιά. Κάποια παραδείγματα περιλαμβάνουν:

Εκφοβισμό / Bullying

Ο εκφοβισμός είναι μια σκόπιμη και ανεπιθύμητη πράξη που έχει την πρόθεση να προκαλέσει κοινωνική, συναισθηματική, σωματική και/ή ψυχολογική βλάβη σε κάποιον ο οποίος συχνά είναι πιο αδύναμος.

Περιστατικά βίας στην κοινότητα

Περιλαμβάνει την έκθεση σε πράξεις διαπροσωπικής βίας σε δημόσιο χώρο από ανθρώπους που δεν είναι στενά συνδεδεμένοι με το θύμα.

Καταστροφές

Οι φυσικές καταστροφές περιλαμβάνουν τυφώνες, σεισμούς, ανεμοστρόβιλους, πυρκαγιές, τσουνάμι, πλημμύρες, και ακραίες καιρικές συνθήκες όπως οι χιονοπτώσεις, η ξηρασία, ο καύσωνας και οι ανεμοθύελλες.

Τραύμα της πρώιμης παιδικής ηλικίας

Γενικά αναφέρεται σε τραυματικές εμπειρίες που συμβαίνουν στα παιδιά σε ηλικία από 0-6 ετών.

Ενδοοικογενειακή βία

Συμβαίνει όταν ένα άτομο έχει την πρόθεση να προκαλέσει βλάβη ή να απειλήσει τη σύντροφό του ή τη σύζυγό του.

Ιατρικό τραύμα

Το τραυματικό στρες λόγω κάποιου προβλήματος υγείας αναφέρεται σε ψυχολογικές και φυσιολογικές αποκρίσεις των παιδιών και των οικογενειών τους σε ένα ή πολλαπλά ιατρικά προβλήματα.

Σωματική κακοποίηση

Συμβαίνει όταν ο ένας γονέας ή ο φροντιστής συμπεριφέρεται βίαια σε ένα παιδί με αποτέλεσμα να του προκαλεί σωματική βλάβη.

Σεξουαλική κακοποίηση

Η σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού είναι οποιαδήποτε αλληλεπίδραση μεταξύ ενός παιδιού και ενός ενήλικα (ή ενός άλλου παιδιού) στην οποία το παιδί χρησιμοποιείται για τη σεξουαλική διέγερση του δράστη.

Τρομοκρατία και βία

Οι οικογένειες και τα παιδιά επηρεάζονται βαθιά από τη μαζική βία, τις τρομοκρατικές ενέργειες, ή από τους πυροβολισμούς, τους βομβαρδισμούς ή άλλους τύπων επιθέσεων.

Τραυματικό πένθος

Καθώς πολλά παιδιά προσαρμόζονται καλά μετά από ένα θάνατο, άλλα μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες που παρεμβαίνουν στην καθημερινή τους ζωή και δυσκολεύονται ακόμη και να θυμηθούν θετικές αναμνήσεις από τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Συμπτώματα τραύματος της παιδικής ηλικίας

Ένα παιδί μπορεί να αντιδράσει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους σε ένα τραύμα. Κάποια παραδείγματα είναι:

• Άγχος, τρόμος
• Απομάκρυνση από τους άλλους
• Συνεχής εγρήγορση
• Αναπαράσταση της κατάστασης με διάφορα αντικείμενα
• Ευερεθιστότητα
• Δυσκολία στον ύπνο
• Έλλειψη ενέργειας
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Αμνησία
• Χαμηλή αυτοπεποίθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Νυχτερινή ενούρηση
• Αισθήματα ενοχών
• Ιδεοληψίες ή καταναγκαστικές συμπεριφορές
• Κρίσεις πανικού
• Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες , αναδρομές
• Ντροπή
• Αποφυγή καταστάσεων παρόμοιων με το τραυματικό γεγονός
• Πόνος
• Δεν μπορούν να δώσουν ή να πάρουν αγάπη και στοργή

Επιδράσεις του τραύματος στα παιδιά

Οι επιδράσεις του τραύματος της παιδικής ηλικίας ποικίλλουν, και εξαρτώνται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της τραυματικής εμπειρίας. Παραδείγματα τέτοιων επιδράσεων περιλαμβάνουν:

• Σοβαρό άγχος
• Αυτοτραυματισμό
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες
• Φοβίες
• Κατάθλιψη
• Κατάχρηση ουσιών
• Αϋπνία
• Δυσκολία στη μάθηση, προβλήματα στο σχολείο
• Αλλαγές στον εγκέφαλο
• Αυτοκτονία
• Διατροφικές διαταραχές που μερικές φορές απαιτούν προσοχή και θεραπεία σε ειδικά κέντρα
• Υπερβολικός θυμός και επιθετικότητα

Σε κάποιες περιπτώσεις, το τραύμα δεν είναι ένα άμεσο γεγονός. Μερικές φορές το τραύμα δεν εμφανίζεται άμεσα αλλά αργότερα στη  ζωή ή μέχρι να εμφανιστεί κάποια αφορμή από συγκεκριμένες καταστάσεις.