Σεξισμός

Σεξισμός

Ο σεξισμός, η άδικη μεταχείριση λόγω φύλου, έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία. Πολλές γενιές, γυναικών και κοριτσιών, είναι θύματα υποταγής και περιορισμού του ρόλου τους λόγω σεξισμού που διαμορφώνει τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που υποστηρίζουν την ανισότητα των φύλων και τους άκαμπτους ρόλους των φύλων. Ο σεξισμός είναι κάτι που μπορεί να βιώνουν οι γυναίκες και μπορεί να είναι από καλοπροαίρετος μέχρι εχθρικός.

Τι είναι ο σεξισμός;

Ο σεξισμός αναφέρεται στην άδικη μεταχείριση μιας ομάδας ανθρώπων με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως η φυλή, η θρησκεία, ο σεξουαλικός προσανατολισμός. Ο σεξισμός βασίζεται στην πεποίθηση ότι υπάρχουν έμφυτες διαφορές ανάμεσα στις γυναίκες και στους άνδρες, ή στα κορίτσια και στα αγόρια, που δικαιολογούν την διαφορετική μεταχείριση, τις ευκαιρίες, τα προνόμια κάθε ομάδας. Τα άτομα που συμπεριφέρονται στις γυναίκες και στα κορίτσια με αυτούς τους περιοριστικούς τρόπους ορίζονται ως σεξιστές.

Ο σεξισμός τυπικά δίνει προνόμια σε όσους είναι άνδρες. Αυτό οδηγεί στην καταπίεση εκείνων που δεν είναι άνδρες. Αυτή η καταπίεση μπορεί να επηρεάζει πολλές πτυχές, όπως το σπίτι, την κοινότητα, το εργασιακό περιβάλλον. Η έκφραση των σεξιστικών αντιλήψεων μπορεί να είναι κρυφή και φανερή, και όσοι είναι στόχοι σεξιστικών σχολίων μπορεί να νιώθουν στρες της μειονότητας, που περιγράφει το στρες που συχνά νιώθουν όσοι ανήκουν σε στιγματισμένες ομάδες.

Ποιοι είναι οι τύποι του σεξισμού;

Η κινητήριος δύναμη πίσω από το σεξισμό είναι η πεποίθηση ότι οι γυναίκες δεν είναι απλά διαφορετικές από τους άνδρες, αλλά επίσης είναι κατώτερες από τους άνδρες. Φυσικά, δεν είναι μόνο οι άνδρες σεξιστές, υπάρχουν και πολλές γυναίκες που έχουν αυτές τις πεποιθήσεις. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους εκφράζεται ο σεξισμός. Ποιοι είναι όμως οι κύριοι τύποι του σεξισμού;

1. Εχθρικός σεξισμός

Ο εχθρικός σεξισμός αντανακλά την ισχυρή πεποίθηση ότι οι άνδρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες και αυτή η πεποίθηση εκφράζεται με τρόπους που ανοιχτά υποτιμούν τις γυναίκες. Αυτή η υποτίμηση μπορεί να εκφραστεί με φυσικό τρόπο. Ο εχθρικός σεξισμός αυξάνει τις πιθανότητες ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης των γυναικών. Ο εχθρικός σεξισμός μπορεί να αντανακλά την ανασφάλεια των σεξιστών , καθώς οι σεξιστές μπορεί να βλέπουν το άλλο φύλο ως απειλή για την δική τους επιτυχία. Επίσης,  στόχος του εχθρικού σεξισμού είναι η καταπίεση και ο περιορισμός των άλλων.

Παραδείγματα σεξισμού περιλαμβάνουν:

• Την πεποίθηση ότι οι άνδρες είναι ανώτερες από τις γυναίκες.
• Την πεποίθηση ότι οι γυναίκες προσπαθούν να ελέγξουν τους άνδρες μέσα από τη χειραγώγηση ή την αποπλάνηση.
• Τις κατηγορίες ότι φταίει το θύμα για παράδειγμα της παρενόχλησης επειδή είχε ντυθεί προκλητικά.

2. Καλοπροαίρετος σεξισμός

Ο καλοπροαίρετος σεξισμός ακούγεται λίγο σαν παράδοξο, αλλά αντανακλά την πεποίθηση ότι οι γυναίκες είναι πιο αδύναμες από τους άνδρες, και έτσι έχουν ανάγκη την προστασία. Αυτή η μορφή σεξισμού συνήθως εκδηλώνεται από άνδρες που αναλαμβάνουν το ρόλο του προστάτη, και έτσι αυτόματα βλέπουν την γυναίκα ως ευάλωτη και αδύναμη να φροντίσει τον εαυτό της. Αυτή η μορφή σεξισμού εκφράζει πολλούς άνδρες και γυναίκες, και μάλιστα πολλές γυναίκες απολαμβάνουν να τις φροντίζουν και να μοιάζουν αβοήθητες. Μερικές γυναίκες προτιμούν συντρόφους που εκφράζουν καλοπροαίρετο σεξισμό.

Οι άνθρωποι με καλοπροαίρετο σεξισμό ίσως να:

• Επιμένουν σε ευγενικές συμπεριφορές, όπως το να ανοίγουν την πόρτα σε μια γυναίκα ή να την γυρίζουν πίσω στο σπίτι το βράδυ.
• Ενθαρρύνουν τις γυναίκες να έχουν ως προτεραιότητα τη σχέση και τα παιδιά τους. Να μην δίνουν έμφαση στη μόρφωση και στην επαγγελματική καταξίωση.
• Μιλούν όμορφα στα νέα κορίτσια για την ομορφιά τους ή για τους καλούς τους τρόπους ενώ εξυμνούν τα νέα αγόρια για τη δύναμη τους.
• Υποθέτουν ότι οι άνδρες είναι πιο ικανοί στη δουλειά ή σε πιο πολύπλοκους ρόλους από ότι οι γυναίκες.

3. Αμφίθυμος σεξισμός

Αυτή η μορφή σεξισμού είναι μια μίξη του εχθρικού και του καλοπροαίρετου σεξισμού, που περιγράφει την παρουσία και των δύο τύπων σεξισμού και υπάρχουν πεποιθήσεις και από τους δύο τύπους. Αν και κάποιες προκαταλήψεις είναι πιο άμεσες, ο αμφίθυμος σεξισμός δείχνει ότι υπάρχουν πολλές πολυπλοκότητες σχετικά με το σεξισμό. Οι άνδρες μπορεί να πιστεύουν ότι αντιπροσωπεύουν το πιο ισχυρό και ικανό φύλο, ωστόσο αναγνωρίζουν το γεγονός ότι έχουν ανάγκη τις γυναίκες.

Παραδείγματα αμφίθυμου σεξισμού περιλαμβάνουν:

• Κριτική για το χαρακτήρα μιας γυναίκας με βάση την εμφάνιση και τις επιλογές στα ρούχα.
• Σχόλια για συμπεριφορές που δεν ταιριάζουν στις γυναίκες.
• Την πεποίθηση ότι ένας άνδρας δεν είναι ολοκληρωμένος χωρίς μια γυναίκα και ότι οι άνδρες αξίζουν υπάκουες γυναίκες.
• Οι γυναίκες είναι το αδύναμο φύλο, έτσι οι άνδρες πρέπει να τις προστατεύουν.

4. Διαπροσωπικός σεξισμός

Ο διαπροσωπικός σεξισμός συμβαίνει όταν ένα πρόσωπο μοιράζεται τις σεξιστικές του πεποιθήσεις με μια γυναίκα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει προφορικές δηλώσεις σε μια γυναίκα ή υποτιμητικά σχόλια στην παρουσία μιας γυναίκας. Μπορεί να είναι μη λεκτικές πρακτικές όπως για παράδειγμα ο άνδρας να προχωρά μπροστά από μια γυναίκα ή να σπρώχνει μια γυναίκα από το δρόμο του. Περιλαμβάνει φυλετική μικροεπιθετικότητα, η οποία συχνά περιλαμβάνει ακούσιες ατάκες που στοχεύουν γυναίκες και είναι η πιο κοινή μορφή φυλετικής διάκρισης.

Παραδείγματα διαπροσωπικού σεξισμού περιλαμβάνουν:

• Δηλώσεις όπως, “Η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι.”
• Όταν ένας άνδρας πιάνει δύο θέσεις σε ένα γεμάτο λεωφορείο όταν βρίσκεται μια γυναίκα δίπλα του.
• Ένας άνδρας μιλά πάνω από μια γυναίκα σε ένα meeting στη δουλειά.
• Ένας άνδρας κάνει υποθέσεις για το τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει μια γυναίκα.

5. Θεσμικός σεξισμός

Αυτή η μορφή σεξισμού αντανακλά ιστορικές πεποιθήσεις για το ρόλο των γυναικών και την ικανότητά τους να είναι αποτελεσματικές στη δουλειά, στο σχολείο, ή σε θεσμικές θέσεις. Είναι πολύ συχνός στις πολιτικές των ιδρυμάτων. Οι νομικές αποφάσεις και οι νομοθετικές πράξεις μπορεί να αντιπροσωπεύουν τον θεσμικό σεξισμό.

Παραδείγματα του θεσμικού σεξισμού περιλαμβάνουν:

• Οργανώσεις που επιτρέπουν μόνο σε άνδρες να είναι μέλη.
• Νόμοι σχετικά με την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών.
• Ήπιες ποινές σε όσους παρενοχλούν σεξουαλικά και βιάζουν γυναίκες.

6. Εσωτερικευμένος σεξισμός

Αυτή η μορφή σεξισμού αναφέρεται στην ενστάλαξη σεξιστικών πεποιθήσεων στις γυναίκες ώστε να πιστεύουν ότι είναι κατώτερες από τους άνδρες. Όταν οι γυναίκες μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα που καλλιεργείται ο σεξισμός, είτε από την οικογένεια είτε από την κοινωνία, τότε αποδέχονται τις σεξιστικές πεποιθήσεις για το ρόλο τους και όσα αξίζουν.

Παραδείγματα εσωτερικευμένου σεξισμού περιλαμβάνουν:

• Μια γυναίκα λέει στον εαυτό της ότι δεν πρέπει ποτέ να κερδίζει όταν παίζει παιχνίδια με άνδρες.
• Μια γυναίκα λέει σε έναν άνδρα, “Έχεις δίκιο, οι γυναίκες δεν έχουν την αίσθηση του προσανατολισμού.”
• Μια γυναίκα αλλάζει την αρχική της επιλογή από την ιατρική στην κοινωνιολογία επειδή οι άνδρες είναι καλύτεροι στην επιστήμη.
• Μια γυναίκα πιστεύει πως όταν ένας άνδρας την κακοποιεί αυτή το αξίζει.
• Μια γυναίκα μπορεί να φοβάται να ζητήσει καλύτερο μισθό, ακόμη και αν αντικειμενικά τον αξίζει.

Αιτίες σεξισμού

Δεν υπάρχει μόνο μια αιτία για τις σεξιστικές συμπεριφορές ή πεποιθήσεις. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν στις φυλετικές διακρίσεις, και έχουν την πεποίθηση ότι το φύλο καθορίζει την στάση, τις αξίες, την προσωπικότητα και τις ικανότητες. Ο σεξισμός μπορεί να περνά από γενιά σε γενιά και να υποστηρίζεται από θεσμούς, θρησκείες. Οι μύθοι, τα στερεότυπα, οι γενικεύσεις και οι προκαταλήψεις συμβάλλουν στη διαιώνιση του σεξισμού.

Μερικά θέματα πίσω από το σεξισμό περιλαμβάνουν:

• Πεποιθήσεις για τον παραδοσιακό ρόλο των φύλων
• Διάδοση των σεξιστικών πεποιθήσεων διαδικτυακά
• Σεξιστικά σχόλια και συμπεριφορές στη μουσική, στα βίντεο
• Προσδοκίες της οικογένειας για τον ρόλο των ανδρών και των γυναικών
• Πεποιθήσεις για τις ικανότητες και τις δεξιότητες των γυναικών
• Θρησκευτικές οργανώσεις που υποστηρίζουν την υποταγή των γυναικών στους άνδρες
• Έλλειψη ευαισθητοποίησης για τις σεξιστικές συμπεριφορές λόγω της συχνότητας εμφάνισης στην κοινωνία

Επιδράσεις σεξισμού

Ο σεξισμός έχει σημαντικό κόστος για τα θύματα. Επειδή ο σεξισμός υπάρχει σε όλους τους τομείς της ζωής των γυναικών, είναι σπάνιο μια γυναίκα να μην δεχτεί κάποια στιγμή στη ζωή της κάποιο σεξιστικό σχόλιο. Οι σεξιστικές πεποιθήσεις μέσα σε μια οικογένεια κρατούν τα κορίτσια μακριά από τα αθλήματα που αγαπούν, τα μαθήματα που διαπρέπουν, ή την καριέρα που ονειρεύονται, γιατί ο σκοπός τους είναι να βρουν σύντροφο και να κάνουν παιδιά. Οι φυλετικές διακρίσεις μπορεί να είναι κρυφές ή φανερές, αλλά οι επιδράσεις τους είναι πολύπλοκες.

Ο σεξισμός μπορεί να επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής:

• Ψυχική υγεία: όταν μια γυναίκα είναι θύμα σεξισμού τότε μπορεί να επηρεάζεται η αυτοεκτίμησή της καθώς νιώθει ότι δεν αξίζει. Τα θύματα έχουν έντονο άγχος ή κατάθλιψη, όταν δέχονται συνεχώς σεξιστικά σχόλια στο σχολείο ή στο εργασιακό περιβάλλον.
• Σωματική υγεία: οι γυναίκες μπορεί να προσπαθούν να φτάσουν μη ρεαλιστικά πρότυπα σε σχέση με το βάρος, πράγμα που μπορεί να οδηγεί σε διατροφικές διαταραχές. Μπορεί να εμφανίζουν εμμονή με το σώμα τους και την εμφάνισή τους, με αποτέλεσμα να κάνουν υπερβολική άσκηση ή πλαστικές αισθητικές επεμβάσεις για να είναι πιο όμορφες.
• Καριέρα: όταν μια γυναίκα εργάζεται σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον μπορεί να νιώθει το σεξισμό από τους συνεργάτες της. Αν ο σεξισμός είναι έντονος, οι γυναίκες μπορεί να επιλέγουν δουλειές που δεν είναι τόσο ικανοποιητικές για να προστατεύσουν τον εαυτό τους.
• Σχέσεις: αν οι γυναίκες δημιουργούν σχέσεις με άνδρες με σεξιστικές πεποιθήσεις, τότε μπορεί να δείχνουν υποταγή σε αυτούς. Οι γυναίκες μπορεί να δέχονται την κακοποίηση και να αποδέχονται την πεποίθηση ότι πρέπει πάντα να είναι υπάκουες στους συντρόφους τους.

Σεξισμός και φυλετικές διακρίσεις

Οι φυλετικές διακρίσεις περιλαμβάνουν συμπεριφορές που βασίζονται στο φύλο. Μπορεί να δημιουργούν μεγάλη δυσαρέσκεια ανάμεσα σε άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες. Ο σεξισμός υποστηρίζει τις φυλετικές διακρίσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγούν σε αδικίες.

Σεξισμός και ανισότητα των φύλων

Η ανισότητα των φύλων είναι μια μορφή σεξισμού που χαρακτηρίζεται από την άδικη μεταχείριση που δίνει προνόμια στο ένα φύλο. Σε κάποιες περιπτώσεις οι γυναίκες φαίνεται να αξίζουν λιγότερα από τους άνδρες, και αυτό έχει σημαντικές συνέπειες σε πολλές πτυχές της ζωής τους. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της ανισότητας των φύλων, είναι ότι οι γυναίκες αμείβονται με μικρότερους μισθούς από τους άνδρες για την ίδια δουλειά. Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν την έλλειψη αντιπροσώπευσης των γυναικών σε ρόλους κλειδιά για τη λήψη αποφάσεων στις επιχειρήσεις και στις κυβερνήσεις. Η ανισότητα των φύλων συνεχίζει να θέτει σε κίνδυνο την ευημερία των γυναικών.

Αντιμετώπιση του σεξισμού

Είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να μιλούν για τις σεξιστικές συμπεριφορές ώστε να βοηθήσουν στην αναγνώριση της ζημιάς που κάνουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν ένας άνδρας έχει σεξιστική συμπεριφορά απέναντι στις γυναίκες , όπως επίσης και όταν μια γυναίκα μιλά σεξιστικά για τους άνδρες. Όταν επιτρέπουμε τα σεξιστικά σχόλια, τα αστεία ή τις σεξιστικές πράξεις τότε συμβάλλουμε στην διαιώνισή τους.

Μπορεί να είναι δύσκολο κάποιος να μιλήσει αν φοβάται ότι θα ξεσπάσει μια θύελλα σεξιστικών σχολίων εναντίον του. Ο κάθε άνθρωπος είναι έτοιμος να μιλήσει σε διαφορετικό χρόνο.

Τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση του σεξισμού περιλαμβάνουν τα εξής :

• “Δεν είναι αστείο να κάνεις σχόλια σε βάρος των άλλων.”
• “Υπονοείς ότι οι γυναίκες δεν είναι τόσο ικανές/επιτυχημένες όσο οι άνδρες;”
• Αν κάποιος σας αποκαλέσει “μωρό”, “γλύκα” καλό είναι να απαντήσετε, “Το όνομά μου δεν είναι αυτό.”

Ψυχοθεραπεία

Επειδή ο σεξισμός μπορεί να έχει πολλές μορφές , δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος για την αντιμετώπισή του. Αν συμβαίνει στη δουλειά, υπάρχουν νόμιμα μέσα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Αν συμβαίνει στο σπίτι, μπορείτε να επικοινωνήσετε ανοιχτά με το σύντροφό σας και την οικογένεια ή τα παιδιά σας.

Επίσης, αν νιώθετε ότι χρειάζεστε υποστήριξη για τις σεξιστικές συμπεριφορές, τότε μπορείτε να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να μάθετε νέες στρατηγικές αντιμετώπισης του σεξισμού.