Θυρεοειδίτιδα Hashimoto – Χασιμότο

Χασιμότο - Θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto), είναι από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα και η κύρια αιτία υποθυρεοειδισμού στις ανεπτυγμένες χώρες. Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες (πολλαπλάσια σε σχέση με τους άνδρες) και τυπικά διαγιγνώσκεται από τη μέση ηλικία και έπειτα, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε κάθε ηλικία, ακόμη και σε παιδιά/εφήβους. Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο ονομάζεται επίσης χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα ή χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα.

Πορεία και πρόγνωση

Η πορεία της θυροειδίτιδας Χασιμότο είναι συνήθως χρόνια και προοδευτική: πολλοί ασθενείς ξεκινούν με ευθυρεοειδισμό ή υποκλινικό υποθυρεοειδισμό και με τον χρόνο μπορεί να εξελιχθούν σε έκδηλο υποθυρεοειδισμό.

Με την κατάλληλη θεραπεία υποκατάστασης και τακτική παρακολούθηση, η πρόγνωση είναι πολύ καλή, με πλήρη έλεγχο συμπτωμάτων και φυσιολογική ποιότητα ζωής. Ωστόσο απαιτείται μακροχρόνια ρύθμιση, με προσαρμογές της δόσης σε καταστάσεις όπως εγκυμοσύνη, αν υπάρξει γενικά σημαντική μεταβολή βάρους ή παράληλη λήψη άλλων φαρμάκων.

Συμπτώματα Χασιμότο

Τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας Hashimoto μπορεί να είναι ήπια ή να πάρουν χρόνια για να εμφανιστούν. Το πρώτο σημάδι της νόσου Χασιμότο είναι η αύξηση του μεγέθους του αδένα, που συχνά ονομάζεται βρογχοκήλη και είναι ανώδυνη. Η βρογχοκήλη μπορεί να κάνει το μπροστινό τμήμα του λαιμού σας να φαίνεται πρησμένο. Μια μεγάλη βρογχοκήλη μπορεί να κάνει δύσκολη την κατάποση. Άλλα συμπτώματα από τη μειωμένη δραστηριότητα του θυρεοειδή λόγω της θυρεοειδίτιδας Hashimoto ίσως να περιλαμβάνουν:

• Την αύξηση του σωματικού βάρους
• Την κόπωση
• Την ωχρότητα ή το πρήξιμο στο πρόσωπο
• Τους πόνους στους μύες και στις αρθρώσεις
• Τη δυσκοιλιότητα
• Την αδυναμία να ζεσταθείτε
• Τη δυσκολία να μείνετε έγκυος
• Την απώλεια μαλλιών ή λεπτά, εύθραυστα μαλλιά
• Την ανώμαλη ή βαριά έμμηνο ρύση
• Την κατάθλιψη
• Τον αργό καρδιακό ρυθμό

Επειδή τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας Hashimoto μπορεί να μοιάζουν με άλλες ιατρικές καταστάσεις, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας για τη σωστή διάγνωση.

Αιτίες θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Η ακριβής αιτία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto δεν είναι γνωστή, αλλά πολλοί παράγοντες πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Τα γονίδια. Οι άνθρωποι που έχουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνήθως έχουν συγγενείς οι οποίοι έχουν προβλήματα με το θυρεοειδή ή κάποιο άλλο αυτοάνοσο νόσημα. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ένα γενετικό υπόβαθρο στη νόσο.
• Τις ορμόνες. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto επηρεάζει επτά φορές περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες, και αυτό δείχνει ότι οι ορμόνες του αναπαραγωγικού συστήματος παίζουν κάποιο ρόλο. Μερικές γυναίκες εμφανίζουν προβλήματα με το θυρεοειδή τους κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους μετά την απόκτηση ενός παιδιού. Αν και συνήθως το πρόβλημα εξαφανίζεται, το 20% αυτών των γυναικών θα εμφανίσει θυρεοειδίτιδα Hashimoto ένα χρόνο αργότερα.
• Το υπερβολικό ιώδιο. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένα φάρμακα και το υπερβολικό ιώδιο, ένα ιχνοστοιχείο που απαιτείται από το σώμα για τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδή, ίσως να προκαλούν προβλήματα στο θυρεοειδή σε ευπαθείς ανθρώπους.
• Την έκθεση στην ακτινοβολία. Αυξημένα περιστατικά νόσων του θυρεοειδή έχουν παρατηρηθεί σε ανθρώπους που εκτίθενται σε ακτινοβολία, όπως οι ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία, το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ και η θεραπεία με ακτινοβολία για κάποιες μορφές λεμφωμάτων όπως το λέμφωμα Hodgkin.
• Το έντονο στρες, άγχος και θλίψη. Δεν θεωρείται ότι προκαλούν το Hashimoto, αλλά είναι σαφές ότι μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση και να οδηγήσουν σε υποτροπές.

Άγχος, θλίψη και Χασιμότο

Ενώ το στρες από μόνο του δεν προκαλεί άμεσα τη νόσο Hashimoto, αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ως ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την έναρξη, την εξέλιξη και τη σοβαρότητα της νόσου. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου στρεσογόνα γεγονότα ζωής έχουν προηγηθεί της εμφάνισης ή των εξάρσεων της θυρεοειδίτιδας Hashimoto,

Το χρόνιο στρες μπορεί να διαταράξει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (ΥΥΕ), οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης. Αυτή η ορμονική ανισορροπία μπορεί να καταστείλει την παραγωγή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH), να μειώσει τη μετατροπή των θυρεοειδικών ορμονών στις ενεργές τους μορφές και να προωθήσει τη φλεγμονή - όλα αυτά μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου του Hashimoto και να συμβάλουν σε υποτροπές της νόσου Χασιμότο.

Διάγνωση νόσου Χασιμότο

Η διάγνωση της νόσου Χασιμότο βασίζεται στην κλινική εξέταση, το ιστορικό σας, κληρονομικό ιστορικό και αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• TSH: είναι ο κύριος δείκτης. Οι τιμές της TSH είναι αυξημένες, γιατί η υπόφυση προσπαθεί να διεγείρει το θυρεοειδή να παράγει περισσότερες θυροειδικές ορμόνες. Οι φυσιολογικές τιμές TSH είναι 0.4 με 4.0 μIU/mL. Υψηλές τιμές TSH θεωρούνται γενικά τιμές πάνω από 4-5. Εάν παίρνετε ήδη αγωγή για το θυροειδή, οι τιμές TSH θα πρέπει να είναι μεταξύ 0.5 και 3.0
• FT4 (Free T4): οι φυσιολογικές τιμές της FT4 είναι 9.0 με 25.0 . Εάν οι τιμές της TSH είναι ελαφρά αυξημένες αλλά οι τιμές FT4 μέσα στα φυσιολογικά όρια, αυτό ονομάζεται "υποκλινικός υποθυρεοειδισμός" (ο οποίος μπορεί να εξελιχθεί σε κλινικό υποθυρεοειδισμό). Πρόσθετα τεστ με αντισώματα χρειάζονται για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος.
• Αντισώματα TPO (anti TPO) και Tg (anti TG): οι εξετάσεις για αντισώματα μπορεί να αποκαλύψουν αυξημένες τιμές anti TPO και anti tg. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι υπάρχει νόσος Χασιμότο, αλλά ότι στο μέλλον μπορεί να αναπτυχθεί κάποια πάθηση του θυρεοειδή.

Επαναληπτικός έλεγχος των TSH/FT4 χρειάζεται 6–8 εβδομάδες μετά από έναρξη αγωγής ή κάθε αλλαγή δόσης.

Θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Η κύρια ερώτηση των ασθενών είναι αν θεραπεύεται η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Ουσιαστικά δεν υπάρχει θεραπεία για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, αλλά η αντικατάσταση των ορμονών με φάρμακα μπορεί να ρυθμίσει τα επίπεδα των ορμονών και να αποκαταστήσει τον κανονικό σας μεταβολισμό.

Υπάρχουν πολλά φάρμακα διαθέσιμα. Η ακριβής δόση που θα λάβετε εξαρτάται από ένα αριθμό παραγόντων, όπως:

• Η ηλικία
• Το βάρος
• Η σοβαρότητα του υποθυρεοειδισμού
• Η ύπαρξη άλλων ιατρικών προβλημάτων
• Η λήψη άλλων φαρμάκων που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τις συνθετικές ορμόνες του θυρεοειδή

Μόλις ξεκινήσετε τη θεραπεία σας, ο γιατρός θα σας ζητήσει να κάνετε μια εργαστηριακή εξέταση για την ορμόνη TSH για να ελέγξει τη λειτουργία του θυρεοειδή και να βεβαιωθεί ότι παίρνετε τη σωστή δόση. Επειδή οι ορμόνες του θυρεοειδή δρουν πολύ αργά στο σώμα, μπορεί να χρειάζονται μερικοί μήνες για να υποχωρήσουν τα συμπτώματα και να συρρικνωθεί η βρογχοκήλη. Ωστόσο, οι μεγάλες βρογχοκήλες που δεν δείχνουν βελτίωση είναι αναγκαίο να αφαιρεθούν.

Εμμένοντα συμπτώματα παρά τις “φυσιολογικές” εξετάσεις

Ορισμένοι ασθενείς συνεχίζουν να εμφανίζουν κόπωση, αύξηση βάρους, θολούρα (brain fog) ή μεταβολές της διάθεσης, ακόμη και όταν η TSH βρίσκεται εντός στόχου.

Πιθανοί λόγοι για αυτό περιλαμβάνουν:

• την υπολειπόμενη υποκλινική δυσλειτουργία (π.χ. FT4/FT3 στα κατώτερα φυσιολογικά όρια)
• συνοδά προβλήματα υγείας (όπως σιδηροπενία, ανεπάρκεια Β12/βιταμίνης D, υπνική άπνοια, κατάθλιψη/άγχος)
• κακή απορρόφηση λεβοθυροξίνης (λήψη με τροφή, σίδηρο/ασβέστιο/σόγια)
• ανεπαρκές διάστημα σταθεροποίησης μετά από αλλαγή δόσης (απαιτούνται 6–8 εβδομάδες).

Η λήψη λεβοθυροξίνης πρέπει να γίνεται όταν κάποιος είναι νηστικός, 30–60 λεπτά πριν από το πρωινό, και να απέχει τουλάχιστον 4 ώρες από σίδηρο, ασβέστιο, αντιόξινα ή τροφές σόγιας, ώστε να διασφαλίζεται σταθερή απορρόφηση.

Φροντίστε τον εαυτό σας

Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, που υποστηρίζουν τη λειτουργία του θυροειδή. Εκτός από ιώδιο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και άλλες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, όπως το σελήνιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, χηλικό χαλκό, βιταμίνες Α, Β, C και Ε. Πάντα θα πρέπει να συμβουλεύεστε το γιατρό σας πριν αρχίσετε να χρησιμοποιήτε αυτά τα συμπληρώματα διατροφής.

Κοιμηθείτε καλά, ο καλός ύπνος μπορεί να έχει μία πολύ θετική επίδραση στην υγεία του θυρεοειδή σας, ο ύπνος ύπνου αναζωογονεί κάθε σύστημα στο σώμα σας. Αντίθετα, ο συστηματικά κακός νυχτερινός ύπνος επηρεάζει πολύ αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα και την υγεία μας γενικότερα.

Χαλαρώστε μέσα στην ημέρα, και αρχίστε δραστηριότητες που σας αρέσουν & χαλαρώνουν.

Ο άνθρωπος δεν αρρωσταίνει από αυτά που τρώει, αλλά από αυτά που τον τρώνε.

Χασιμότο - τροφές που απαγορεύονται

Συνήθως συνιστάται να αποφεύγονται ή να περιορίζονται διάφορα είδη τροφίμων, επειδή μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου Χασιμότο, να αυξήσουν τη φλεγμονή ή να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς και την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων. Τέτοιες τροφές είναι:

• Τα προστιθέμενα σάκχαρα και ιδιαίτερα τα επεξεργασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των γλυκών, των αναψυκτικών, των κέικ, των μπισκότων, του παγωτού και των ζαχαρούχων δημητριακών. Θα πρέπει να αποφεύγονται λόγω των φλεγμονωδών τους επιδράσεων και της πιθανότητας επιδείνωσης των αυτοάνοσων συμπτωμάτων.
• Τα επεξεργασμένα κρέατα (όπως λουκάνικα, χοτ ντογκ, μπέικον και αλλαντικά) και τα τηγανητά τρόφιμα συνδέονται επίσης με αυξημένη φλεγμονή και θα πρέπει να ελαχιστοποιούνται.
• Η γλουτένη, που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, αποτελεί συχνό παράγοντα πρόκλησης φλεγμονής σε άτομα με νόσο Hashimoto.
• Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι μια άλλη συχνή τροφή που προκαλεί προβλήματα. Πολλοί άνθρωποι με Χασιμότο αναφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων όταν αποφεύγουν ή μειώνουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως δείχνουν οι μαρτυρίες τους.
• Η σόγια και τα τρόφιμα με βάση τη σόγια (τόφου, γάλα σόγιας, edamame) μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση των θυρεοειδικών ορμονών και να επιδεινώσουν τον υποθυρεοειδισμό σε ορισμένα άτομα, ιδιαίτερα εάν καταναλώνονται κοντά στη λήψη φαρμάκων για τον θυρεοειδή.
• Η υπερβολική πρόσληψη ιωδίου μπορεί να είναι προβληματική για τη νόσο Hashimoto, καθώς τα υψηλά επίπεδα ιωδίου μπορεί να επιδεινώσουν την αυτοάνοση φλεγμονή του θυρεοειδούς. Τροφές πλούσιες σε ιώδιο με τις οποίες πρέπει να είστε προσεκτικοί περιλαμβάνουν το ιωδιούχο αλάτι, τα φύκια, ορισμένα θαλασσινά και τα συμπληρώματα που περιέχουν ιώδιο.