Πολλοί ηλικιωμένοι ανησυχούν για την μνήμη τους και άλλες γνωστικές ικανότητες. Για παράδειγμα, μπορεί να ανησυχούν ότι χρειάζονται περισσότερο χρόνο από πριν για να μάθουν καινούργια πράγματα, ή μπορεί να ξεχνούν να πληρώσουν κάποιο λογαριασμό. Αυτές οι αλλαγές είναι σημάδι της φυσιολογικής απώλειας μνήμης, που έχουν σχέση με την πάροδο του χρόνου, και δεν αποτελούν σοβαρά προβλήματα μνήμης.
Η μνήμη ορίζεται ως η ικανότητα αναπαραγωγής ή ανάκλησης όσων έχουμε μάθει και διατηρούμε. Η ικανότητα να θυμόμαστε και να ανακαλούμε το παρελθόν μας είναι αυτό που μας συνδέει με την οικογένεια και τους φίλους μας.
Όσο μεγαλώνουμε, μπορεί να συμβούν μικρές αλλαγές στη μνήμη ως φυσιολογικό κομμάτι της διαδικασίας της γήρανσης. Ωστόσο, μερικές φορές αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν νωρίτερα ή πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Αυτές οι αλλαγές συνήθως περνούν απαρατήρητες, αλλά σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι ενοχλητικές. Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στη μνήμη ή να επιδεινώνουν τις φυσιολογικές αλλαγές που έχουν σχέση με την ηλικία. Για παράδειγμα, μερικές φορές οι αλλαγές στη μνήμη μπορεί να είναι παρενέργεια κάποιων φαρμάκων ή ενός υπάρχοντος θέματος υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, οι διαταραχές στον ύπνο, τα νοσήματα του καρδιαγγειακού, οι λοιμώξεις στον εγκέφαλο, οι όγκοι στον εγκέφαλο, ο τραυματισμός στο κεφάλι, οι παθήσεις του θυρεοειδή, η αφυδάτωση ή η έλλειψη βιταμινών. Οποιαδήποτε από αυτές τις αιτίες μπορεί να προκαλεί θέματα μνήμης και η διάγνωσή της οδηγεί στη θεραπεία και στη βελτίωση της μνήμης.
Ωστόσο, όταν η απώλεια μνήμης παρεμβαίνει στις καθημερινές μας δραστηριότητες και στη λειτουργικότητά μας, είναι ανάγκη να γίνει περαιτέρω διερεύνηση.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην φυσιολογική απώλεια μνήμης και στα σοβαρά προβλήματα μνήμης; Είναι φυσιολογικό να ξεχνάμε πράγματα μια στο τόσο, όσο μεγαλώνουμε, αλλά τα σοβαρά προβλήματα μνήμης κάνουν δύσκολες τις δραστηριότητες της καθημερινότητας όπως η οδήγηση, η χρήση του τηλεφώνου, και η εύρεση του δρόμου για το σπίτι.
Καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας για να αξιολογήσει την κατάσταση σας και τις ικανότητες της μνήμης, της σκέψης.
Τα σημάδια που δείχνουν ότι είναι η στιγμή να μιλήσετε στο γιατρό σας περιλαμβάνουν:
Μερικοί ηλικιωμένοι μπορεί να εμφανίζουν μια κατάσταση που ονομάζεται ήπια γνωστική εξασθένηση και σημαίνει ότι έχουν περισσότερα θέματα μνήμης ή σκέψης από ότι οι άλλοι άνθρωποι της ίδιας ηλικίας. Οι άνθρωποι με ήπια γνωστική εξασθένηση συνήθως φροντίζουν τον εαυτό τους και κάνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ίσως αυτή η κατάσταση να είναι πρώιμο σημάδι της νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι με ήπια γνωστική εξασθένηση θα εμφανίσουν Αλτσχάιμερ.
Τα σημάδια της ήπιας γνωστικής εξασθένησης περιλαμβάνουν:
Ένα άτομο με ήπια γνωστική εξασθένηση καλό είναι να επισκέπτεται το γιατρό του κάθε 6-12 μήνες για να παρακολουθεί τις αλλαγές στη μνήμη και στις άλλες γνωστικές ικανότητες. Μπορεί να υπάρχουν συνήθειες και συμπεριφορές που μπορεί να αλλάξει και δραστηριότητες για να διατηρήσει τη μνήμη του.
Η άνοια δεν είναι φυσιολογικό κομμάτι της γήρανσης. Περιλαμβάνει την απώλεια γνωστικών ικανοτήτων, όπως η σκέψη, η μνήμη, η μάθηση, η λογική και συμπεριφορικών ικανοτήτων και κατά συνέπεια επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ατόμου. Η απώλεια μνήμης, αν και είναι πολύ συχνή, δεν είναι το μόνο σημάδι της άνοιας. Οι άνθρωποι με άνοια μπορεί να έχουν επίσης προβλήματα στην ομιλία, στην οπτική αντίληψη ή στη συγκέντρωση. Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν αλλαγές στην προσωπικότητα.
Αν και υπάρχουν διαφορετικές μορφές άνοιας, η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή σε ανθρώπους άνω των 65 ετών.
Αν εσείς, ένα μέλος της οικογένειας σας ή ένας φίλος σας έχει προβλήματα με την μνήμη του καλό είναι να μιλήσετε σε ένα γιατρό. Σίγουρα θα γίνουν κάποιες εξετάσεις για τον εντοπισμό της αιτίας των συμπτωμάτων.
Ο γιατρός σίγουρα θα σας προτείνει να προγραμματίσετε ένα ραντεβού με έναν νευρολόγο, οποίος είναι ειδικός για την θεραπεία των νοσημάτων του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
Τα προβλήματα μνήμης και σκέψης μπορεί να έχουν πολλές πιθανές αιτίες όπως η κατάθλιψη, μια λοίμωξη, οι παρενέργειες μιας φαρμακευτικής αγωγής. Μερικές φορές η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και η μνήμη να επανέλθει. Άλλες φορές, το πρόβλημα είναι μια διαταραχή στον εγκέφαλο, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η οποία δεν είναι αντιστρέψιμη.
Είναι πολύ σημαντικό κάποιος να γνωρίζει την αιτία του προβλήματος ώστε να λάβει την καλύτερη θεραπεία.
Οι άνθρωποι που ξεχνούν πράγματα μπορούν να χρησιμοποιούν πολλές τεχνικές ώστε να αντιμετωπίζουν τις αλλαγές στη μνήμη, όπως για παράδειγμα:
Μερικοί άνθρωποι μπαίνουν στον πειρασμό να δοκιμάσουν μη εγκεκριμένες θεραπείες που ισχυρίζονται ότι διατηρούν την υγεία του εγκεφάλου ή προλαμβάνουν την άνοια. Καλό είναι να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με χάπια, συμπληρώματα ή άλλα προϊόντα που υπόσχονται ότι βελτιώνουν την μνήμη ή προλαμβάνουν τις διαταραχές του εγκεφάλου. Αυτά μπορεί να μην είναι ασφαλή και να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα φάρμακο ή θεραπεία που να προλαμβάνει το Αλτσχάιμερ ή την άνοια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσει κάποιος την υγεία του εγκεφάλου του ενώ έχει ήπια γνωστική εξασθένηση είναι η άσκηση (ειδικά η αερόβια άσκηση) δύο φορές την εβδομάδα.
Αυτό που μπορούμε όλοι μας να κάνουμε για να έχουμε συνολικά καλή υγεία, μνήμη και σκέψη είναι τα εξής:
Η απώλεια μνήμης αποτελεί μια πρόκληση για τους ίδιους τους ασθενείς και για τους οικείους τους. Για την ενίσχυση της μνήμης αλλά και του νευρικού συστήματος συνολικά, υπάρχουν αρκετοί μέθοδοι, όπως η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ.Ενίσχυση του νευρικού συστήματος και της μνήμης