Όνειρα και η σημασία τους

Όνειρα και η σημασία τους

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα όνειρα δεν είναι τίποτε περισσότερο από τυχαίες πυροδοτήσεις του κουρασμένου εγκέφαλου. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα όνειρα είναι πιο πολύπλοκα και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις για την ψυχολογική μας κατάσταση. Για πολλούς αιώνες οι άνθρωποι προσπαθούν να ανακαλύψουν τη σημασία των ονείρων.

Τα όνειρα μπορεί να είναι μυστήρια και ενδιαφέροντα, αλλά τι ακριβώς σημαίνουν; Είναι απλά τυχαίες εικόνες που δημιουργεί ο εγκέφαλος στη διάρκεια του ύπνου ή υπάρχει κάτι περισσότερο πίσω από αυτά; Υπάρχουν πολλές θεωρίες και ψυχολογικές προσεγγίσεις για την ερμηνεία των ονείρων.

Τι είναι τα όνειρα;

Τα όνειρα είναι φυσιολογικό κομμάτι του ύπνου. Αποτελούν μια αλληλουχία εικόνων, ιδεών, συναισθημάτων, και αισθήσεων που συμβαίνουν στο μυαλό στη διάρκεια συγκεκριμένων φάσεων του ύπνου.

Το περιεχόμενο και ο σκοπός των ονείρων δεν είναι απολύτως κατανοητός, αν και υπάρχουν πολλές επιστημονικές, φιλοσοφικές και θρησκευτικές προσεγγίσεις.

Τα όνειρα παρατηρούνται κυρίως στη φάση REM του ύπνου, όταν η δραστηριότητα του εγκεφάλου είναι υψηλή και μοιάζει όπως όταν είμαστε ξύπνιοι. Η φάση REM του ύπνου χαρακτηρίζεται από έντονη εγκεφαλική δραστηριότητα και κινήσεις των ματιών.

Συνήθως παρατηρούνται 3-5 περίοδοι της φάσης REM κάθε βράδυ. Τα περισσότερα όνειρα τα βλέπουμε σε αυτή τη φάση του ύπνου. Ωστόσο, οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα και σε διαφορετικές φάσεις του ύπνου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία,  τα όνειρα βοηθούν τους ανθρώπους να επεξεργαστούν τα συναισθήματα τους. Επίσης,  συμβάλλουν στη μάθηση και στην εύρεση λύσεων για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Αν και τα όνειρα είναι κυρίως ένα προϊόν του εγκεφάλου στον ύπνο, μπορεί να επηρεάζονται από όσα συμβαίνουν σε ένα άτομο στη διάρκεια της ημέρας.

Μερικά ευρήματα δείχνουν ότι τα όνειρα μπορεί να έχουν σχέση με πραγματικά γεγονότα όπως οι ασθένειες, το πένθος. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να σχετίζονται με τα ψυχικά τραύματα. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι τα όνειρα μπορεί να είναι ανούσια ή τυχαία προϊόντα της λειτουργίας του εγκεφάλου.

Τι είναι τα συνειδητά όνειρα;

Τα συνειδητά όνειρα (lucid dreams) είναι μια συνειδητή κατάσταση στην οποία το άτομο γνωρίζει ότι ονειρεύεται. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από μια ασαφή αίσθηση ότι κάτι δεν είναι σωστό για να έχει το άτομο την πλήρη επίγνωση του περιβάλλοντος στο όνειρο και να ελέγχει τους χαρακτήρες και τα γεγονότα.

Στη διάρκεια της φάσης REM του ύπνου, οι άνθρωποι έχουν συνειδητά όνειρα, όπου τα όνειρα είναι πιο ζωντανά. Ωστόσο, είναι πιθανό τα όνειρα να είναι ζωντανά και σε άλλες φάσεις του ύπνου.

Υπάρχουν πολλές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για να προκαλούν συνειδητά όνειρα, όπως το να κρατά κάποιος ημερολόγιο για τα όνειρα.

Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τα συνειδητά όνειρα για να εξερευνήσουν το ασυνείδητο μυαλό και να δουλέψουν με προσωπικά θέματα. Τα συνειδητά όνειρα μπορεί να είναι μια διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα εμπειρία, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους κινδύνους τους.

Πιο συγκεκριμένα, οι άνθρωποι με θέματα ψυχικής υγείας πρέπει να αποφεύγουν να προκαλούν τα συνειδητά όνειρα χωρίς επαγγελματική καθοδήγηση, καθώς η εμπειρία μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.

Τι είναι οι εφιάλτες;

Οι εφιάλτες ή τα άσχημα όνειρα είναι ένας τύπος ονείρων που προκαλούν συναισθήματα φόβου, τρόμου. Τυπικά συμβαίνουν στη διάρκεια των μεταγενέστερων σταδίων του ύπνου, όταν τα όνειρα είναι πιο ζωντανά.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι εφιάλτες είναι σπάνιοι και δεν προκαλούν μακροχρόνια προβλήματα. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι βλέπουν πιο συχνά εφιάλτες, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται ο ύπνος τους.

Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι οι εφιάλτες μπορεί να είναι αποτέλεσμα του άγχους ή των ψυχικών τραυμάτων. Επιπλέον, συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να προκαλούν εφιάλτες.

Τι σημαίνουν τα όνειρα;

Αν και οι θεωρίες του Φρόυντ είναι αμφιλεγόμενες, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν επηρεάσει βαθιά την κατανόηση και τη σημασία των ονείρων.

Ο Φρόυντ πίστευε ότι τα όνειρα είναι ένα παράθυρο μέσα στις πιο βαθιές ανησυχίες και επιθυμίες μας και συχνά έχουν σχέση με τις καταπιεσμένες αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας.

Επιπλέον, πίστευε ότι σχεδόν κάθε θέμα των ονείρων, ανεξάρτητα με το περιεχόμενό του, αντιπροσωπεύει την απελευθέρωση της σεξουαλικής έντασης.

Στην ερμηνεία των ονείρων του Φρόυντ, ο ίδιος ανέπτυξε μια ψυχολογική τεχνική για την ερμηνεία των ονείρων και μια σειρά από οδηγίες για την κατανόηση των κινήτρων και των συμβόλων που εμφανίζονται σε αυτά.

Αν και οι θεωρίες του μπορεί να έχουν αμφισβητηθεί, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν διαμορφώσει την κατανόηση του σχηματισμού των ονείρων και το ρόλο των ονείρων στη ζωή μας.

Γιατί ονειρευόμαστε;  

Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με το γιατί ονειρευόμαστε , αλλά η πιο αποδεκτή εξήγηση είναι ότι τα όνειρα χρησιμεύουν ως τρόπος για:

• Ενίσχυση των αναμνήσεων
• Επεξεργασία των συναισθημάτων
• Εξερεύνηση των επιθυμιών και των φόβων
• Ενεργοποίηση του ενστίκτου επιβίωσης (μηχανισμός πάλης ή φυγής)

Ο λόγος για τον οποίο ονειρευόμαστε είναι ακόμη άγνωστος, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών λόγων πάνω από μια συγκεκριμένη θεωρία.

Σύμφωνα, με πολλές μελέτες, τα όνειρα μπορεί να εξυπηρετούν μια ουσιαστική λειτουργία για την ψυχική, συναισθηματική και σωματική υγεία. Ωστόσο, κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μπορεί να μην εξυπηρετούν κανέναν πραγματικό σκοπό.

Τα όνειρα αντικατοπτρίζουν τις ενδόμυχες επιθυμίες και ανησυχίες

Τα όνειρα αποτελούν μια πηγή γοητείας για τους ανθρώπους παγκόσμια. Αν και η ερμηνεία των ονείρων ποικίλει δραματικά από κουλτούρα σε κουλτούρα, μια θεωρία έχει αιχμαλωτίσει την φαντασία των ανθρώπων για αιώνες.

Ο Φρόυντ, ο πατέρας της ψυχανάλυσης, πίστευε ότι τα όνειρα αντανακλούν τις ενδόμυχες επιθυμίες και ανησυχίες. Ο Φρόυντ πίστευε ότι τα όνειρα καθοδηγούνται από τις καταπιεσμένες και ασυνείδητες επιθυμίες, όπως τα επιθετικά και σεξουαλικά ένστικτα.

Ενώ πολλοί από αυτούς τους ισχυρισμούς του έχουν καταρριφθεί, οι μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτές τις ιδέες. Όπως για παράδειγμα, όταν καταπιέζουμε κάποιες σκέψεις αυτές εμφανίζονται στα όνειρά μας.

Είτε πιστεύετε ότι τα όνειρα αντανακλούν υποσυνείδητες επιθυμίες είτε όχι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Τα όνειρα είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος βάζει σε τάξη τις πληροφορίες

Η υπόθεση της ενεργοποίησης-σύνθεσης προτάθηκε για πρώτη φορά από τους επιστήμονες του Χάρβαρντ το 1970, και ακόμη είναι η πιο ευρέως αποδεκτή εξήγηση του γιατί ονειρευόμαστε, και η οποία υποστηρίζει ότι τα όνειρα είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας του εγκεφάλου να βγάλει νόημα από τυχαία ηλεκτρικά σήματα που δημιουργούνται στη διάρκεια της φάσης REM του ύπνου. Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση η εμπέδωση της μνήμης, η διαχείριση των συναισθημάτων όλα συμβάλλουν στο περιεχόμενο των ονείρων.

Αυτά τα σήματα προέρχονται από το θάλαμο, που είναι υπεύθυνος για τις αισθητηριακές πληροφορίες που φτάνουν στο φλοιό. Όταν ο θάλαμος είναι ενεργός, ενεργοποιεί τον φλοιό, δημιουργεί τυχαίες σκέψεις και εικόνες από ζωντανά και κάποιες φορές παράξενα όνειρα.

Σύμφωνα με την παραπάνω υπόθεση, τα όνειρα ενθαρρύνουν το άτομο να ανακαλύψει νέες συνδέσεις, να αναπτύξει δημιουργικές ιδέες όταν είναι ξύπνιο.

Τα όνειρα βοηθούν στην εμπέδωση της μνήμης

Μια άλλη θεωρία για τα όνειρα είναι η θεωρία της επεξεργασίας πληροφοριών. Σύμφωνα με αυτή, τα όνειρα είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα γεγονότα της καθημερινότητας.

Με βάση αυτή τη θεωρία, όταν ονειρευόμαστε ο εγκέφαλος είναι ελεύθερος να ταξινομήσει τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες, να απορρίψει όσες δεν είναι σχετικές με το τώρα και να ενσωματώσεις όσες είναι σημαντικές.

Αυτό επιτρέπει στους ανθρώπους όταν ξυπνούν να νιώθουν ανανεωμένοι και να κατανοούν καλύτερα τον κόσμο γύρω τους. Καθώς η θεωρία επεξεργασίας των πληροφοριών είναι ένας τρόπος που εξηγεί τη λειτουργία των ονείρων, υποστηρίζεται από πολλές μελέτες.

Για παράδειγμα, οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να ονειρεύονται προσωπικά σημαντικά γεγονότα, όπως τα ψυχικά τραύματα ή μεγάλες αλλαγές στη ζωή. Επίσης, κάποια στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι ονειρεύονται πράγματα τα οποία σκέφτονται στη διάρκεια της ημέρας ή την προηγούμενη μέρα.

Αυτό δείχνει ότι τα όνειρα αποτελούν ένας τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες.

Επίσης, στη διάρκεια της φάσης REM του ύπνου, τα χαμηλής συχνότητας θήτα κύματα είναι πιο ενεργά στο μετωπιαίο φλοιό. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν, αποθηκεύουν και θυμούνται πληροφορίες ενώ είναι ξύπνιοι.

Η επεξεργασία των αναμνήσεων συμβαίνει και στη διάρκεια της φάσης REM και non-REM του ύπνου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, επειδή τα όνειρα συχνά αντικατοπτρίζουν τα γεγονότα που συμβαίνουν όταν κάποιος είναι ξύπνιος, το μυαλό που ηρεμεί ανακτά, κατανοεί και μαθαίνει από αυτές τις πληροφορίες.

Τα όνειρα επίσης είναι το σημείο στο οποίο οι παλιές αναμνήσεις μπορεί να χαθούν, να ενημερωθούν ή να τροποποιηθούν.

Τα όνειρα αντικατοπτρίζουν τη ζωή μας

Πολλές φορές τα όνειρα αποτελούν μια αντανάκλαση της ζωής ενός ανθρώπου. Αυτή η υπόθεση δείχνει ότι τα όνειρα ενσωματώνουν συνειδητές εμπειρίες. Πολλές φορές τα όνειρα εμφανίζονται ως ένα συνονθύλευμα των θραυσμάτων της μνήμης από ότι  απλή επανάληψη της ζωής όταν είμαστε ξύπνιοι.

Ωστόσο, δεν βασίζονται όλα τα όνειρα στις εμπειρίες της ζωής όταν είμαστε ξύπνιοι. Κάποια όνειρα είναι συμβολικά ή έχουν κάποιο κρυμμένο νόημα. Εξωτερικοί παράγοντες όπως το στρες, μπορεί να επηρεάζουν τα όνειρα.

Τα όνειρα βοηθούν στην επεξεργασία των καταπιεσμένων συναισθημάτων

Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, τα όνειρα μας βοηθούν να επεξεργαστούμε και να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα ή τα τραύματα σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον. Σε ένα όνειρο μπορεί να επεξεργαζόμαστε τα συναισθήματα τα οποία μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουμε όταν είμαστε ξύπνιοι. Τα όνειρα είναι ένας τρόπος για να απελευθερώσει ο εγκέφαλός μας τα καταπιεσμένα συναισθήματα σε ένα ασφαλές και ελεγχόμενο περιβάλλον.

Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες είναι πιο πιθανό να βλέπουν εφιάλτες. Αν και τα όνειρα μας βοηθούν να επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν είναι πάντα ακριβείς αναπαραστάσεις της πραγματικότητας. Τα όνειρα μπορεί να επηρεάζονται από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες. Ως αποτέλεσμα, μπορεί κάποιες φορές να περιέχουν στοιχεία της φαντασίας.

Ποια είναι η ψυχολογία πίσω από τα όνειρα;

Γενικά, οι ψυχοθεραπευτές συμφωνούν πως τα όνειρα αποτελούν εκδηλώσεις των βαθύτερων φόβων, επιθυμιών και ανησυχιών μας. Τα όνειρα μπορεί να περιέχουν προσωπικές συγκρούσεις και συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα. Παρά την αινιγματική φύση των ονείρων, μπορεί να μας προσφέρουν σημαντικές γνώσεις για τον εαυτό μας.

Άλλες προσεγγίσεις για τα όνειρα

Από ψυχολογικής άποψης, υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις για τα όνειρα και την ερμηνεία τους. Η ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόυντ δείχνει ότι τα όνειρα είναι ένας τρόπος με τον οποίο το ασυνείδητο μυαλό επεξεργάζεται και απελευθερώνει τις καταπιεσμένες σκέψεις και τα συναισθήματα.

Άλλες ψυχολογικές θεωρίες για τα όνειρα εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς, όπως η εξερεύνηση της προσωπικότητας (ουμανιστική θεωρία), η μάθηση νέων πληροφοριών ή συνηθειών (συμπεριφορική θεωρία) ή η οργάνωση των αναμνήσεων (γνωσιακή θεωρία).

Ουμανιστική προσέγγιση των ονείρων

Η ουμανιστική προσέγγιση για τα όνειρα βασίζεται στην ιδέα ότι οι άνθρωποι συνεχώς προσπαθούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Τα όνειρα δείχνουν πράγματα για τον εαυτό μας, την προσωπικότητά μας, και το πως αντιμετωπίζουμε τους εξωτερικούς παράγοντες.

Σύμφωνα με την ουμανιστική θεωρία, τα όνειρα βοηθούν το μυαλό να ανακτήσει την αίσθηση της ισορροπίας, καθώς μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή ενός ανθρώπου. Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στη δουλειά των ψυχολόγων όπως ο Καρλ Γιουνγκ και ο Αβραάμ Μάσλοου.

Ο Γιουνγκ πίστευε ότι τα όνειρα είναι ένας τρόπος του ασυνείδητου μυαλού να επικοινωνήσει με το συνειδητό μυαλό. Ο Μάσλοου, έβλεπε να όνειρα ως ένα τρόπο πρόσβασης σε κρυμμένα κομμάτια του εαυτού, κομμάτια που μας κρατούν πίσω και δεν μας επιτρέπουν να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές μας.

Συμπεριφορική προσέγγιση των ονείρων

Η συμπεριφορική προσέγγιση για τα όνειρα αρχικά προτάθηκε από το Φρόυντ, ο οποίος πίστευε ότι τα όνειρα ήταν ένας τρόπος με τον οποίο το ασυνείδητο μυαλό εκφράζει τον εαυτό του. Ωστόσο, η συμπεριφορική σχολή απορρίπτει αυτή την ιδέα. Αντιθέτως βλέπει τα όνειρα ως αποτέλεσμα των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων του ανθρώπου που ονειρεύεται.

Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση όλες οι ψυχικές διαδικασίες βασίζονται σε παρατηρήσιμες συμπεριφορές και δεν επικεντρώνονται στις αναμνήσεις ή στις επιθυμίες που αντιπροσωπεύουν τα όνειρα. Αντιθέτως, επικεντρώνονται στο περιεχόμενο του ονείρου που επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες όπως οι πρόσφατες εμπειρίες ή οι  συναισθηματικές καταστάσεις.

Η συμπεριφορική προσέγγιση δεν προσφέρει γνώσεις για το κρυμμένο νόημα των ονείρων. Αλλά μπορεί να είναι ωφέλιμη για τους ανθρώπους που θέλουν να κατανοήσουν τα όνειρά τους και επηρεάζονται από τις εμπειρίες τους στην ζωή όταν είναι ξύπνιοι.

Γνωσιακή προσέγγιση των ονείρων

Η γνωσιακή προσέγγιση των ονείρων επικεντρώνεται γύρω από τις εσωτερικές ψυχικές διαδικασίες που συμβαίνουν όταν το άτομο ονειρεύεται. Αυτή η προσέγγιση δίνει προσοχή στο πως τα άτομα κατανοούν, σκέφτονται και γνωρίζουν τον κόσμο γύρω τους. Η γνωσιακή θεωρία εξερευνά το πως τα όνειρα είναι ένας τρόπος να θυμόμαστε, να μαθαίνουμε και να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες που λαμβάνουμε μέσα στην ημέρα.

Αυτή η θεωρία δεν βλέπει τα όνειρα ως αναπαραστάσεις των καταπιεσμένων αναμνήσεων ή επιθυμιών όπως η συμπεριφορική προσέγγιση. Αντιθέτως, τα όνειρα είναι ένας τρόπος που βοηθά τους ανθρώπους ταξινομούν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που λαμβάνουν καθημερινά. Αυτή η προσέγγιση βοηθά να κατανοήσουμε γιατί  ονειρευόμαστε και ποιος είναι ο σκοπός των ονείρων.

Ποια είναι η διάρκεια των ονείρων;

Γνωρίζουμε ότι τα όνειρα εμφανίζονται στη διάρκεια της φάσης REM του ύπνου, στην οποία κοιμόμαστε βαθιά. Τα όνειρα μας βοηθούν να επεξεργαζόμαστε αναμνήσεις και συναισθήματα, και αποτελούν έναν τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος βρίσκει λύσεις στα προβλήματα.

Όσο για τη διάρκεια τους, τυπικά τα όνειρα διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι 20-30 λεπτά. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι θυμούνται τα όνειρα αν ξυπνήσουν στη διάρκεια της φάσης REM. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι βλέπουν 3-5 όνειρα την νύχτα, αν και μερικοί μπορεί να βλέπουν 7. Για τους περισσότερους από εμάς, τα όνειρα σβήνουν γρήγορα από τη μνήμη αφού ξυπνήσουμε.

Γιατί ξεχνάμε τα όνειρα;

Τα όνειρα είναι φυσιολογικό κομμάτι του ύπνου, αλλά γιατί οι άνθρωποι ξεχνούν τα όνειρα τόσο γρήγορα; Μια θεωρία είναι ότι τα όνειρα είναι απλώς ένα υποπροϊόν της δραστηριότητας του εγκεφάλου στη διάρκεια του ύπνου και  δεν σχετίζονται με κανένα βαθύ ψυχολογικό κομμάτι.

Επειδή δεν εξυπηρετούν κάποιο σκοπό, ο εγκέφαλος τα απορρίπτει γρήγορα. Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι τα όνειρα είναι ένας τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα συναισθήματα και τις εμπειρίες της καθημερινότητας. Τα όνειρα μπορεί να είναι ένας τρόπος για την επίλυση των προβλημάτων και των συναισθημάτων που αντιμετωπίζουμε στη διάρκεια των ωρών που είμαστε ξύπνιοι. Ωστόσο, αυτή θεωρία δεν εξηγεί γιατί μερικοί άνθρωποι θυμούνται τα όνειρα που βλέπουν και άλλοι όχι.

Όσο πιο πολύ δίνουμε σημασία στα όνειρά μας, τόσο περισσότερο τα θυμόμαστε. Ή μπορεί μερικοί άνθρωποι να συγκρατούν καλύτερα τις πληροφορίες στον ύπνο τους.

Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα των ανθρώπων να θυμούνται τα όνειρα:

• Η ηλικία: η δραστηριότητα του εγκεφάλου στη διάρκεια του ύπνου αλλάζει όσο μεγαλώνουμε.
• Το φύλο: οι γυναίκες γενικά θυμούνται περισσότερο τα όνειρα από τους άνδρες.
• Η στέρηση ύπνου: οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται καλά είναι πιο πιθανό να βλέπουν περισσότερα όνειρα και εφιάλτες.
• Οι διαταραχές ύπνου: οι άνθρωποι με ναρκοληψία, μια κατάσταση που προκαλεί ξαφνική υπνηλία, συχνά αναφέρουν ότι βλέπουν πιο ζωντανά όνειρα.
• Οι φαρμακευτικές αγωγές: κάποια φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα αγχολυτικά, επηρεάζουν τα όνειρα.
• Η εγκυμοσύνη: οι γυναίκες αναφέρουν ότι βλέπουν περισσότερους εφιάλτες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα όνειρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάζονται από τις ορμόνες και το στρες για το μωρό.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι βλέπουν επανειλημμένα  τα ίδια όνειρα;

Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα επαναλαμβανόμενα όνειρα δείχνουν βαθιά, μακροχρόνια θέματα τα οποία αντιμετωπίζει ένα άτομο. Αυτά μπορεί να αφορούν χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, αμυντικούς μηχανισμούς και πεποιθήσεις για τον κόσμο.

Σε κάποιες περιπτώσεις τα επαναλαμβανόμενα όνειρα μπορεί να είναι χαρούμενα ή θετικά. Ωστόσο, κάποιες φορές μπορεί να είναι ανήσυχα και να οφείλονται στο άγχος.