Ψυχολογικοί αμυντικοί μηχανισμοί

Ψυχολογικοί αμυντικοί μηχανισμοί

Ο εγκέφαλός μας διαχειρίζεται με ασυνείδητο τρόπο τις ανησυχίες μας. Υπάρχουν πολλοί ψυχολογικοί αμυντικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιούμε συχνά χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, ώστε να αποφύγουμε το άγχος που προκαλείται από αδικαιολόγητες παρορμήσεις της προσωπικότητας και καταλήγουν σε ενοχές που προκαλεί το "Εγώ" ως αντίδραση σε αυτά τα συναισθήματα.

Οι αμυντικοί μηχανισμοί όπως η καταστολή, η μετατροπή και η ταύτιση αναγνωρίζονται συχνά υπάρχουν όμως και οι περισσότεροι έχουν αναγνωριστεί έναν αιώνα πριν, από τον Σίγκμουντ Φρόιντ.

Παρακάτω θα αναλύσουμε κάποιους από αυτούς τους αμυντικούς μηχανισμούς, οι οποίοι γενικά κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες, ώριμους αμυντικούς μηχανισμούς και ανώριμους.

Μετουσίωση

Η μετουσίωση είναι ένας πιο προσαρμοστικός αμυντικός μηχανισμός που μπορεί να μετατρέψει το αρνητικό στρες σε θετική ενέργεια. Αποτελεί έναν ώριμο αμυντικό μηχανισμό, που μας βοηθά να διαχειριστούμε τις ανησυχίες μας.

Όταν η ενέργεια έρχεται στην επιφάνεια με τη μορφή των παρορμήσεων της ψυχής, αυτές οι επιθυμίες απενεργοποιούνται από το εγώ, και το υπερεγώ ίσως να δημιουργεί ενοχές για αυτά τα μη αποδεκτά συναισθήματα. Αυτές οι παρορμήσεις μπορεί να καταστέλλονται, όμως η ενέργεια από πίσω τους παραμένει. Αντί να μετατραπεί αυτή η ενέργεια σε κοινωνικά απαράδεκτη συμπεριφορά, το άτομο χρησιμοποιεί την ανακατεύθυνση του κινήτρου σε πιο αποδεκτές, παραγωγικές και ενθαρρυντικές πράξεις.

Ο Φρόυντ πίστευε ότι οι καλλιτέχνες ανακατευθύνουν αυτή τη δημιουργική ενέργεια στη δουλειά τους. Οι αθλητές ίσως επίσης να χρησιμοποιούν την μετουσίωση για να συγκεντρώνουν την ενέργειά τους σε παραγωγικές δραστηριότητες όπως η προπόνηση.

Αποφυγή

Όταν μια κατάσταση μας προκαλεί άγχος, μια εύκολη επιλογή είναι να την αποφύγουμε. Παρόλο που η αποφυγή μοιάζει σαν απόδραση από ένα συγκεκριμένο γεγονός, οδηγεί στην παραμέληση της αιτίας της ανησυχίας. Για παράδειγμα, ένα άτομο ίσως να γνωρίζει ότι πρέπει να κάνει μια δύσκολη παρουσίαση στους συνεργάτες στη δουλειά του και να αρρωσταίνει εκείνη την ήμερα για να την αποφύγει. Η αποφυγή μιας κατάστασης είναι μια βραχεία επιλογή, αν η παρουσίαση επαναπρογραμματιστεί για μια άλλη ημέρα. Κάποιος ίσως να αποφεύγει να σκεφτεί κάτι που του προκαλεί άγχος, και να προτιμά να μην το αντιμετωπίσει.

Εξιδανίκευση

Η εξιδανίκευση σημαίνει ότι δημιουργείται μια ιδανική εντύπωση για ένα άτομο, ένα μέρος ή ένα αντικείμενο δίνοντας έμφαση στα θετικά χαρακτηριστικά και παραμελώντας τα αρνητικά. Η εξιδανίκευση προσαρμόζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας και μπορεί να μας οδηγήσει σε αλλαγές για να υποστηρίξουμε τις ιδανικές εντυπώσεις μας. Οι άνθρωποι συχνά εξιδανικεύουν τις διακοπές ή τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, χαρακτηρίζοντας αυτές τις στιγμές ως τις ʺπιο ευτυχισμένες ʺ, αλλά αποτυγχάνουν να δουν τα αρνητικά κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων. Συχνά εξιδανικεύουμε τους ανθρώπους που θαυμάζουμε, τους συγγενείς, τους συντρόφους και τους φίλους και βρίσκουμε δικαιολογίες για τις αποτυχίες τους και ενισχύουμε τα θετικά τους στοιχεία.

Ενδοβολή

Η ενδοβολή συμβαίνει όταν ένα άτομο λαμβάνει τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και τα προσαρμόζει στις δικές του ιδέες. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την εσωτερίκευση της κριτικής ενός άλλου ατόμου και την πίστη ότι όλα όσα υποστηρίζει ο άλλος είναι σωστά. Ένα άτομο μπορεί να ενδοπροβάλλει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις που έχει ακούσει στην εκκλησία ή τις πολιτικές απόψεις που υποστηρίζουν οι φίλοι του. Επίσης μπορούν να εδοπροβάλλονται και οι συμπεριφορές, οι τρόποι με τους οποίους συμπεριφέρεται ένας πατέρας ίσως να τους παρατηρεί στο γιο του.

Μόνωση

Ο αμυντικός μηχανισμός της μόνωσης μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο να απομονώσει τις ιδέες ή τα συναισθήματά του από τις υπόλοιπες σκέψεις του. Για να διαχωριστεί ένα συναίσθημα από άλλα με αυτό τον τρόπο, το άτομο προσπαθεί να προστατεύσει το εγώ του από την ανησυχία που του προκαλούν συγκεκριμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα, ένα άτομο με μια δουλειά με έντονο στρες ίσως να χρησιμοποιεί την απομόνωση για να διαχωρίσει την δουλειά του από την οικογενειακή ζωή, και να αποφεύγει το στρες που επηρεάζει τις σχέσεις.

Προβολή

Όταν νιώθουμε συναισθήματα ή επιθυμίες που μας προκαλούν άγχος ή δεν μπορούμε να αντιδράσουμε σε όσα αρνητικά συμβαίνουν γύρω μας ή στους ανθρώπους γύρω μας, ίσως το εγώ μας να αμύνεται στις ανησυχίες προβάλλοντας αυτές τις ιδέες σε κάποιο άλλο πρόσωπο. Ένα άτομο που φοβάται να περάσει μια γέφυρα με ένα φίλο ίσως να λέει ότι αυτός φοβάται τα ύψη, για παράδειγμα, αποφεύγοντας να αποδεχτεί τη δική του αδυναμία. Στην ψυχοθεραπεία πολλές φορές οι θεραπευόμενοι προβάλλουν όσα νιώθουν στον ψυχοθεραπευτή τους.

Απώθηση

Η απώθηση είναι ίσως ο πιο σημαντικός αμυντικός μηχανισμός καθώς τα καταπιεσμένα συναισθήματα και οι παρορμήσεις οδηγούν σε πολλούς άλλους μηχανισμούς. Σύμφωνα με ton Φρόυντ και την ψυχανάλυση, οι παρορμητικές επιθυμίες της ψυχής  αποτρέπονται από το Εγώ, οι πράξεις μας καθορίζονται από το περιβάλλον μας, περιλαμβανομένων των κοινωνικών αξιών. Το Υπερεγώ αποτελεί την ηθική μας πυξίδα και μας δημιουργεί συναισθήματα ενοχών αν υποκύψουμε στις επιθυμίες της ψυχής μας.

Σίγουρα προκύπτει πίεση ανάμεσα στο Αυτό, το Εγώ και το Υπερεγώ και οι ενοχές προκαλούνται από το τελευταίο και οδηγούν σε συναισθήματα άγχους και ντροπής. Για να μπορέσουμε να ζήσουμε με αυτά τα συναισθήματα, ο Φρόυντ πίστευε ότι το μυαλό μας απωθεί τις σκέψεις που είναι η πηγή της ανησυχίας : αντί να σκεπτόμαστε συνειδητά, συσσωρεύουμε τις σκέψεις στο ασυνείδητο μυαλό, και αυτές αναδύονται από συμβολικά όνειρα και ανεξήγητα μοτίβα συμπεριφοράς.

Ο Φρόυντ και ο συνεργάτης του, Τζόσεφ Μπρούερ, χρησιμοποίησαν τεχνικές όπως η ύπνωση, η αναδρομή και οι ελεύθεροι συνειρμοί για να ενθαρρύνουν τους ασθενείς να ανακαλέσουν στην μνήμη τους και να αποδεχτούν τις καταπιεσμένες αναμνήσεις.

Παλινδρόμηση

Η παλινδρόμηση συμβαίνει όταν ένα άτομο επαναλαμβάνει κάποιες συμπεριφορές που εμφάνιζε σε μικρότερη ηλικία. Το στρες της ενήλικης ζωής και η ανησυχία ίσως να οδηγούν το άτομο στην αναζήτηση της άνεσης σε πράγματα με τα οποία νιώθει περισσότερη ασφάλεια και χαρά. Ίσως να συνεχίζει να τρώει γεύματα που έτρωγε ως παιδί, να βλέπει παλιές ταινίες και να συμπεριφέρεται χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες των πράξεων του.

Μετατροπή

Η μετατροπή είναι ένας αμυντικός μηχανισμός όπου η ανησυχία που προκαλείται από καταπιεσμένες επιθυμίες και συναισθήματα μετατρέπεται σε σωματικά συμπτώματα όπως ο βήχας ή το αίσθημα παράλυσης. Ο Φρόυντ παρατήρησε αυτές τις σωματικές εκδηλώσεις της ανησυχίας σε ασθενείς του, που παραπονιόντουσαν για το βήχα, ότι έχαναν τη φωνή τους και ένιωθαν συμπτώματα σκωληκοειδίτιδας.

Άρνηση

Η άρνηση των συναισθημάτων ή των πράξεων είναι ένας αμυντικός μηχανισμός για την αποφυγή βλάβης του εγώ που προκαλείται από το άγχος ή τις ενοχές της αποδοχής. Μια παντρεμένη γυναίκα ίσως να αρνείται στον εαυτό της ότι νιώθει έλξη για το φίλο του άντρα της, αντί να αποδέχεται τα πραγματικά της συναισθήματα. Ένα άτομο ίσως να αρνείται κάποιες συμπεριφορές, όπως η κλοπή, και να προτιμά να σκέφτεται ότι κάποιος το έσπρωξε στο έγκλημα, ώστε να αποφύγει να αντιμετωπίσει τις ενοχές και να αποδεχτεί τις πράξεις του. Η άρνηση είναι ένας ανεπιθύμητος αμυντικός μηχανισμός, καθώς παραβιάζει της βασικές αρχές της ταυτότητας ενός ατόμου, και βυθίζει το άτομο σε ένα φανταστικό κόσμο αποκομμένο από την πραγματικότητα.

Αποδοχή

Η αποδοχή μιας κατάστασης που προκαλεί άγχος είναι μια τεχνική που χρησιμοποιούμε για να μπορέσουμε να ζήσουμε με ανεπιθύμητες συνθήκες ή συναισθήματα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να γνωρίζει ότι φέρθηκε άσχημα στον πατέρα του χωρίς λόγο σύμφωνα με το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα, ή να αποδέχεται την νέα κατάσταση μετά από το χωρισμό με το σύντροφό του.

Αντίδραση

Όταν ένα στοιχείο της προσωπικότητας σηματοδοτεί την επιθυμία για αντίδραση σε ένα ερέθισμα, το "Eγώ" και το "Yπερεγώ" αντισταθμίζουν την κατάσταση αν νιώσουν ότι αυτή η συμπεριφορά είναι αντιπαραγωγική ή ανήθικη. Ένα άτομο ίσως να θέλει να φωνάξει όταν βρίσκει κίνηση στο δρόμο, αλλά το Eγώ, το αντιλαμβάνεται αυτό ως άσχημη και απαράδεκτη κοινωνική συμπεριφορά, και έτσι το άτομο συγκρατείται. Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, ίσως να μην μπορούμε να συγκρατήσουμε τα στοιχεία της προσωπικότητάς μας παρά την αντίσταση του Eγώ και απλά να αντιδρούμε με παράλογο τρόπο.

Για παράδειγμα, ένα άτομο ίσως να θέλει να ξεσπάσει μετά από μια συνάντηση στη δουλειά ενώ θα έπρεπε να παραμείνει ήρεμο και να κρύψει την ανησυχία του.

Προσδοκίες

Η αναμονή ενός πιθανού ψυχοπιεστικού γεγονότος είναι ένας τρόπος με τον οποίο ένα άτομο ίσως να προετοιμάζεται πνευματικά για μια διαδικασία. Η προσδοκία μπορεί να περιλαμβάνει πιθανά αποτελέσματα στο μυαλό κάποιου ή να λέει κάποιος στον εαυτό του ότι τα πράγματα δεν θα πάνε τόσο άσχημα όσα φαντάζεται. Ένα άτομο που φοβάται τον οδοντίατρο ίσως να αναμένει από το ραντεβού με το γιατρό ότι απλά θα κάνει ένα σφράγισμα και ότι η διαδικασία θα τελειώσει μέσα σε λίγα λεπτά, και να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι το έχει ξανακάνει χωρίς κανένα πρόβλημα.

Αλτρουισμός

Μια πράξη καλής θέλησης προς ένα άλλο άτομο, γνωστή και ως πράξη αλτρουισμού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τρόπος εξουδετέρωσης μιας πιθανής αγχωτικής κατάστασης. Ο αλτρουισμός ίσως να χρησιμοποιείται ως αμυντικός μηχανισμός , για παράδειγμα, να βοηθάτε ένα άτομο που δεν σας συμπαθεί ή να αντιμετωπίζετε μια διαφωνία με ευγένεια και θετικότητα.

Μετάθεση

Η μετάθεση συμβαίνει όταν ένα άτομο καταπιέζει την αγάπη, το φόβο ή την έλξη που νιώθει για ένα άλλο άτομο. Η αποδοχή ότι δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό να εκδηλώνουμε τα συναισθήματά μας, τα εμποδίζει να μετατραπούν σε πράξεις. Ωστόσο, τα συναισθήματα μετατοπίζονται  προς ένα άτομο ή ζώο που είναι αποδεκτά.

Ένας μαθητής που δεν συμπαθεί το δάσκαλό του επειδή του έβαλε χαμηλούς βαθμούς ίσως να νιώθει ότι θα τιμωρηθεί αν εκφράσει τη δυσαρέσκειά του. Ίσως ασυνείδητα να μεταθέτει την αντιπάθεια προς το φίλο του, βρίσκοντας δικαιολογίες για την άσχημη συμπεριφορά τους.

Ο Φρόυντ είχε ένα μικρό ασθενή για τον οποίο πίστευε ότι είχε μετατρέψει το φόβο για τον πατέρα του σε φόβο για τα άλογα, καθώς οι παρωπίδες του θύμιζαν τον πατέρα του. Αντί να συμπεριφερθεί άσχημα στον πατέρα του, ένιωθε άγχος στην παρουσία των αλόγων και τα απέφευγε.

Διάσχιση

Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τη διάσχιση ως αμυντικό μηχανισμό τείνουν να χάνουν στιγμιαία τη σύνδεση με τον κόσμο γύρω τους. Ίσως να νιώθουν αποκομμένοι από τον έξω κόσμο, σαν να ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν. Η διάσχιση συχνά βοηθά τους ανθρώπους να διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις. Ίσως να ονειρεύονται με ανοιχτά μάτια και να αφήνουν το μυαλό τους να περιπλανιέται μέχρι κάποιος να τους επαναφέρει στην πραγματικότητα.

Ένας ασθενής του Φρόυντ ένιωθε αποσύνδεση από τον κόσμο γύρω του , ότι δεν ήταν κομμάτι του περιβάλλοντος και ήταν κατά κάποιο τρόπο αποκομμένος από αυτό.

Φαντασία

Όταν η ζωή μοιάζει βαρετή ή τρομακτική, οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν τη φαντασία τους ως ένα τρόπο απόδρασης από την πραγματικότητα. Ίσως να φαντάζονται ότι κερδίζουν το λαχείο ή ότι η ζωή τους αλλάζει προς το καλύτερο με κάποιο τρόπο. Η φαντασία μας βοηθά να εξερευνήσουμε εναλλακτικές λύσεις σε καταστάσεις που μας κάνουν δυστυχισμένους αλλά οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες μπορεί να μας οδηγήσουν σε αποκοπή από την πραγματικότητα ή να μας κάνουν αναλάβουμε δράση για τη βελτίωση της ζωής μας.

Χιούμορ

Το χιούμορ αποτελεί έναν ώριμο αμυντικό μηχανισμό , μια προσαρμοστική τεχνική που μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε την ένταση ή ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Ψάχνουμε να βρούμε την αστεία πλευρά σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν ελέγχουμε και αυτό μας ενθαρρύνει, μπορεί ακόμη  να είναι μια αλτρουιστική πράξη που βοηθά τους άλλους.

Ταπεινοφροσύνη

Η ταπεινοφροσύνη σημαίνει ότι μειώνεται τις προσδοκίες σας και τη σημασία του εαυτού σας, θυσιάζεται την περηφάνια σας και συχνά επικεντρώνεστε στους άλλους. Με την ταπεινοφροσύνη μπορούμε να διαχειριστούμε ειρηνικά τις διαφωνίες και να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία με τους ανθρώπους γύρω μας. Για παράδειγμα, κάποιος που υπερηφανεύεται για τις ικανότητές του ίσως να δείχνει ταπεινοφροσύνη όταν προσπαθεί να ολοκληρώσει ένα δύσκολο έργο. Ίσως αυτό να ενθαρρύνει τους άλλους να συμμετέχουν και να βοηθήσουν σε αυτό.

Ταυτοποίηση

Σύμφωνα με τον Φρόυντ και την ιδέα του Οιδιπόδειου Συμπλέγματος, ένα παιδί ίσως να νιώθει πικρία για τον πατέρα του αν τον ανταγωνίζεται για την αγάπη της μητέρας και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άγχος του ευνουχισμού, ένα παράλογο φόβο που στρέφεται προς τον πατέρα. Για να ηρεμήσουμε ένα άτομο που μας νιώθει ως απειλή, ίσως να μιμούμαστε τη συμπεριφορά του. Με την υιοθέτηση των τρόπων συμπεριφοράς, τις εκφράσεις ή τον τρόπο έκφρασης ενός ατόμου αντικατοπτρίζονται τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του, και έτσι ένα άτομο μπορεί να προσπαθεί να ηρεμήσει ένα άλλο.

Ένα άτομο που αλλάζει συνεχώς σχολεία ή χώρες, ξεκινά μια νέα δουλειά ή μπαίνει σε ένα καινούργιο κοινωνικό κύκλο ίσως να υιοθετεί συμπεριφορές των συμμαθητών, των γειτόνων, των συνεργατών ή άλλων ανθρώπων από τους οποίους αποζητά την αποδοχή, για παράδειγμα, θέλει να αποφύγει την απόρριψη από τους νέους συμμαθητές.

Διανοητικοποίηση  

Ασυνείδητος αμυντικός μηχανισμός στον οποίο χρησιμοποιείται η λογική σε μια προσπάθεια του ατόμου ν' αποφύγει να έρθει αντιμέτωπο με ασυνείδητες συγκρούσεις και το άγχος που συνεπάγονται. Όταν ένα άτομο είναι προσκολλημένο συναισθηματικά με ένα θέμα, ίσως να έχει την τάση να σκέφτεται με πιο πνευματικούς τρόπους. Αυτό συχνά περιλαμβάνει κάποιον να παίρνει αποστάσεις από μια κατάσταση και να βλέπει με πιο ουδέτερο τρόπο τα πράγματα. Για παράδειγμα, ένα άτομο που απολύεται από μια δουλειά μετά από είκοσι χρόνια υπηρεσίας ίσως να σκέφτεται πιο λογικά την κατάσταση, να κατανοεί τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να επιβιώσει η επιχείρηση. Ωστόσο, αυτός ο αμυντικός μηχανισμός δεν αποτρέπει απαραίτητα το αίσθημα προδοσίας που μπορεί να νιώθει κάποιος που ήταν αφοσιωμένος στη δουλειά του τόσα χρόνια.

Παθητική επιθετικότητα

Η επιθετικότητα θεωρείται ως αντικοινωνική και ανεπιθύμητη συμπεριφορά σε πολλές κοινωνίες, για αυτό τα επιθετικά ή βίαια συναισθήματα οι άνθρωποι προσπαθούν να τα αποφύγουν. Ωστόσο, αυτή η επιθετικότητα ίσως να εκδηλωθεί με άλλες μορφές, όπως η παθητική επιθετικότητα (στροφή εναντίον του εαυτού). Ένα παθητικά επιθετικό άτομο ίσως να μην συνεργάζεται με τους άλλους για την εκτέλεση των καθηκόντων του, ίσως να αγνοεί σκόπιμα κάποιον όταν του μιλά και ίσως να υιοθετεί μια αρνητική οπτική για την κατάσταση, όπως η δουλειά και όλα όσα την αφορούν (π.χ. τους συνεργάτες).

Εκλογίκευση

Η εκλογίκευση συμβαίνει όταν ένα άτομο προσπαθεί να εξηγήσει ή να βρει δικαιολογίες για κάθε γεγονός ή πράξη με λογικούς όρους. Με αυτό τον τρόπο, αποφεύγει να αποδεχτεί την αληθινή αιτία ή το λόγο που οδήγησε στην κατάσταση.

Παραδείγματα εκλογίκευσης περιλαμβάνουν ένα κλέφτη που κατηγορεί την υψηλή τιμή των γλυκών και έτσι κλέβει μια σοκολάτα, ενώ στην πραγματικότητα απολαμβάνει να κλέβει. Αν ένα άτομο αποτύχει τις εξετάσεις, ίσως να αποδίδει την αποτυχία στην έλλειψη χρόνου.

Αντισταθμιστική συμπτωματολογία

Ασυνείδητος αμυντικός μηχανισμός στον οποίο ένα άτομο υιοθετεί συναισθήματα, ιδέες, στάση και συμπεριφορά που είναι ακριβώς αντίθετα από συνειδητές ή ασυνείδητες ενορμήσεις. Όταν οι βαθιές επιθυμίες της προσωπικότητάς μας έρχονται σε σύγκρουση με το Εγώ και το Υπερεγώ, ένα άτομο ίσως να καθορίζει τις αντιδράσεις σε αυτές τις παρορμήσεις. Συχνά, αυτή η πράξη είναι εντελώς αντίθετη με τις απαιτήσεις της πραγματικής μας επιθυμίας, και μας βοηθά να αντισταθμίζουμε τις παρορμήσεις οι οποίες δεν είναι αποδεκτές.

Για παράδειγμα, ένας άνδρας μπορεί να νιώθει αγάπη για μια παντρεμένη γυναίκα. Το υπερεγώ αναγνωρίζει ότι η εκπλήρωση της επιθυμίας του έρχεται σε αντίθεση με τους κοινωνικούς κανόνες και τις αποδεκτές συμπεριφορές, έτσι ο άνδρας αρχίζει να σχηματίζει μια αντίδραση και να καλλιεργεί την αντιπάθεια για αυτή τη γυναίκα, το αντίθετο από το πραγματικό του συναίσθημα.

Ιδιοτέλεια

Η ιδιοτέλεια προκύπτει από την ανάγκη μας να προστατεύσουμε το εγώ μας από την αυτοκριτική και να αμυνθούμε στα παράπονα των άλλων. Δείχνουμε ιδιοτέλεια όταν περηφανευόμαστε για τη σημασία των επιτευγμάτων μας, αφού επιτύχουμε στις εξετάσεις, τονίζουμε τη σημασία αυτών των εξετάσεων και λαμβάνουμε την επιβράβευση χωρίς να δίνουμε έμφαση στο ρόλο που έπαιξαν οι άλλοι σε αυτή την επιτυχία. Ομοίως, όταν αντιμετωπίζουμε πιθανή κριτική ίσως να εκτρέπουμε την ευθύνη, αποδίδοντας την ευθύνη της αποτυχίας σε όλους τους άλλους εκτός από εμάς. Αν και πολλοί χρησιμοποιούμε αυτό τον μηχανισμό είναι μια αναποτελεσματική μέθοδος καθώς διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα και η ικανότητα για εκλογίκευση και αντιμετώπιση των καταστάσεων.

Κοινωνική σύγκριση

Όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι είναι θύματα αδικίας, ίσως να αμύνεται το εγώ τους και να συγκρίνουν τον εαυτό τους με αυτούς που είναι σε χειρότερη κατάσταση. Επίσης με παρόμοιο τρόπο, ίσως να βλέπουμε ομοιότητες ανάμεσα σε εμάς και σε άλλους σε καλύτερη κατάσταση ώστε να βελτιώνουμε την εικόνα του εαυτού μας. Για παράδειγμα, ένας άνδρας που έχει σπάσει το πόδι του και είναι σε αναπηρικό καρότσι ίσως να συγκρίνει τον εαυτό του με ένα άτομο που έχει διαγνωστεί με μια πιο σοβαρή ιατρική κατάσταση για να νιώθει λιγότερη αναστάτωση. Ένα άλλο άτομο ίσως να αποζητά την αναγνώριση από ένα άτομο που ανήκει σε μια υψηλότερη κοινωνική τάξη, όπως όταν τρώει σε ένα εστιατόριο που τρώνε οι διάσημοι.

Διαχωρισμός

Ο διαχωρισμός συμβαίνει όταν το Εγώ τείνει να συμφιλιώσει πολλαπλές πτυχές ή λογικά επιχειρήματα, αλλά καταλήγει να σκέφτεται ότι ο κόσμος είναι ʺάσπρος ή μαύροςʺ .Ένα άτομο που νιώθει έτσι ίσως να αποζητά την επιβεβαίωση των ανθρώπων γύρω του, περιλαμβανομένων αντικειμένων, ανθρώπων και καταστάσεων. Οι άνθρωποι αυτοί τείνουν να βλέπουν τις καταστάσεις ως σωστές ή λάθος, χωρίς να βλέπουν την ενδιάμεση κατάσταση. Ίσως να παίρνουν τα πράγματα  στις σχέσεις τους ως ʺκαλά ή κακάʺ, να θαυμάζουν συγκεκριμένους ανθρώπους ή να απορρίπτουν όσους δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους.

Σωματοποίηση

Η σωματοποίηση είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που συμβαίνει όταν οι εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα στο Αυτό, το Εγώ και το Υπερεγώ παίρνουν σωματικά χαρακτηριστικά.

Ο Τζόσεφ Μπρούερ, ένας συνεργάτης του Φρόυντ, παρατήρησε ότι αυτή είναι η περίπτωση της Άννας Ο, που ζήτησε βοήθεια για την υστερία. Ο Μπρούερ ανακάλυψε ότι η ανησυχίες της Άννας ήταν αποτέλεσμα τραυματικών γεγονότων που είχε καταστείλει μέσα της, αλλά αργότερα εκδηλώθηκαν σωματικά. Για παράδειγμα, ένιωθε παράλυση στην μία πλευρά, την οποία ο Μπρούερ συνέδεσε με ένα όνειρο που έβλεπε τον εαυτό της παράλυτο ενώ προσπαθούσε να ξεφύγει από ένα φίδι και τον κλινήρη πατέρα της.

Καταστολή

Σε αντίθεση με πολλούς άλλους αμυντικούς μηχανισμούς, η καταστολή των σκέψεων και των συναισθημάτων είναι κάτι που συμβαίνει συνειδητά και ίσως να έχουμε την επίγνωση ότι προσπαθούμε να καταστείλουμε τις ανησυχίες μας. Η καταστολή περιλαμβάνει την προσπάθεια να μην σκεφτόμαστε αναμνήσεις ή συναισθήματα, ένα άτομο ίσως να προσπαθεί να σκεφτεί κάτι άλλο όταν κάποιες ανεπιθύμητες σκέψεις αναστατώνουν το μυαλό του και ίσως να ασχολείται με άσχετα πράγματα για να αποσπάσει την προσοχή του. Ένα άτομο ίσως να καταστέλλει συναισθήματα αγάπης ή αντιπάθειας προς κάποιον άλλο, αλλά να συμπεριφέρεται φυσιολογικά μπροστά του.

Ματαίωση

Όταν αντιδράμε σε μια ιδέα ή παρόρμηση και μετά μετανιώνουμε, ίσως να υιοθετούμε έναν αμυντικό μηχανισμό  για να ακυρώσουμε ότι κάναμε και να προστατεύσουμε το εγώ μας από τα συναισθήματα των ενοχών και της ντροπής. Ένα άτομο ίσως σκόπιμα να σπρώχνει κάποιον σε ένα κατάστημα, αλλά μετά να συνειδητοποίησε ότι είχε κάποιο πρόβλημα, να νιώθε ενοχές αλλά να μην μπορεί να κάνει κάτι για να επανορθώσει. Ίσως να προσπαθεί να ακυρώσει την πράξη του ζητώντας συγγνώμη ή προσφέροντας βοήθεια.

Ευσεβής πόθος

Όλοι μας δεσμευόμαστε σε ευσεβείς πόθους στην προσπάθεια να αποφύγουμε να αντιμετωπίσουμε την ανεπιθύμητη πραγματικότητα. Ένας ποδοσφαιρόφιλος  εύχεται η ομάδα του να μπορούσε να κάνει ένα θαύμα και να κερδίσει όλα τα μελλοντικά παιχνίδια. Τέτοιοι ευσεβείς πόθοι μας κάνουν να αποφεύγουμε την απογοήτευση και τη θλίψη.