Squid Game - Το παιχνίδι του καλαμαριού
Το Squid Game («Το Παιχνίδι του Καλαμαριού») είναι μια νέα του Netflix, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 2021, και έγινε φαινόμενο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο δημιουργός του προέρχεται από τη Νότια Κορέα, και η επιτυχία της πρώτης σεζόν αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε δεύτερη σεζόν και Squid Game ριάλιτι.
Το Squid Game έχει σοκαριστικές σκηνές βίας, ωστόσο αυτές οι σκηνές ωμής βίας δεν αποτελούν τις τρομακτικότερες ή πιο προκλητικές που είδαμε ποτέ με την ιδέα του «παιχνιδιού». Έχουν προηγηθεί δυστοπικές ταινίες εξαιρετικά βίαιες όπως το Battle Royale (2000) και η τριλογία The Hunger Games (2012). Στις ταινίες αυτές όπως και στο Squid Game υπάρχει αιματοκύλισμα που τελικώς θα αναδείξει ως νικητή τον έναν και μοναδικό επιζώντα, και εχθρούς ή φίλους να εξολοθρεύονται με κάθε τρόπο. Σε σύγκριση με εμάς (δυτικό πολιτισμό), οι Ασιάτες γενικά έχουν πολύ περισσότερη βία στην κουλτούρα τους. Αυτό είναι εμφανές στα manga και στις υπόλοιπες ταινίες/σειρές τους, όπως για παράδειγμα το παρόμοιο γιαπωνέζικο Alice in Borderland (επίσης στο Netflix).
Γιατί όμως έγινε τόσο γνωστό το Squid Game; Σε τι διαφέρει; Αν το δει κανείς από σκηνοθετική και σεναριακή πλευρά και μόνο, είναι ευφυής και καλογυρισμένη σειρά. Ωστόσο, ο κύριος λόγος για αυτό το φαινόμενο, είναι η ίδια η εποχή μας, δηλαδή η εποχή του ίντερνετ και του Netflix, η εύκολη πρόσβαση καθώς η κεντρική ιδέα δεν διαφέρει και τόσο από προηγούμενες ταινίες/σειρές.
Υπόθεση του Squid Game
Οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι οικονομικά κατεστραμμένοι άνθρωποι, που βρίσκονται σε αδιέξοδο και δεν έχουν τίποτα πια να χάσουν, παρά μόνο τη ζωή τους. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει, ποντάρουν τη ζωή τους (χωρίς αρχικά να το ξέρουν) για χρήματα σε ένα δολοφονικό παιχνίδι. Στην συνέχεια όμως το αποδέχονται, θεωρώντας ότι το να ποντάρουν τη ζωή τους στο "Παιχνίδι του Καλαμαριού" με το τεράστιο οικονομικό έπαθλο (περίπου 34 εκατομμύρια ευρώ), είναι ο μόνος τρόπος για να βγουν από το αδιέξοδο και την απελπισία στην οποία έχουν περιέλθει.
Μυνήματα από το Squid Game
Αν δούμε κάποιες κεντρικές ιδέες που εκφράζονται ξανά και ξανά μέσα στα επεισόδια της σειράς, στους διαλόγους ο συγγραφέας αναφέρεται σταθερά στην "αδικία" που υπάρχει στον κανονικό κόσμο, και την ανάγκη για "δίκαιο" παιχνίδι, ίσους κανόνες. Βέβαια αυτό δεν ισχύει, γιατί οι δοκιμασίες του παιχνιδιού είναι άγνωστες και άρα άδικες. Το μόνο δίκαιο στο οποίο όλοι εκτίθενται, είναι η "τύχη" (πράγμα που ούτως ή άλλως ισχύει στη ζωή).
"Εδώ είναι η κόλαση. Η κόλαση δεν έχει κανόνες".
Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που διδάσκει το Squid Game μέσα από τα λόγια των πρωταγωνιστών. Αφού ο σκοπός είναι η επιβίωση, όλα επιτρέπονται, ο θάνατος, η εξαπάτηση, η απανθρωποποίηση. Στην επιβίωση, δοκιμάζονται η ανθρώπινη ηθική και αξίες, και επικρατεί το "ο θάνατός σου, η ζωή μου" και συνεπώς "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα".
Ψυχολόγοι και ψυχίατροι (αρκετοί χωρίς καν να έχουν δει Το παιχνίδι του καλαμαριού, πέρα από κάποιες σκηνές) εκφράζουν γνώμες και κάνουν μακροσκελείς αναλύσεις ψάχνοντας για νοήματα, μιλώντας για καπιταλισμό κα. Σαφώς στην ταινία υπάρχουν και οι πλούσιοι άνθρωποι (VIP) για χάριν των οποίων οργανώνεται το παιχνίδι, όλα γίνονται για την διασκέδαση αυτών (στοιχηματίζουν στο ποιος θα επιβιώσει: "Εσείς οι άνθρωποι είσαστε σαν τα άλογα στις ιπποδρομίες") αλλά αυτό ουσιαστικά γίνεται για σεναριακούς λόγους, γιατί κάπως έπρεπε να δικαιολογηθεί η ιστορία.
"Ξέρεις τι έχει κοινό κάποιος χωρίς λεφτά με κάποιον με πάρα πολλά λεφτά; Η ζωή δεν έχει πλάκα για αυτούς"
Σε αυτό το σημείο ίσως υπάρχει και μία παράλληλη ταύτιση με τους πλούσιους, γιατί και ο θεατής παρακολουθεί από την ασφάλεια του καναπέ τα δολοφονικά παιχνίδια. Όμως μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για entertainment, και ο σκοπός είναι να περάσει καλά ο θεατής, το να βρούμε παντού απαραιτήτως κρυφά νοήματα ίσως είναι μια ανθρώπινη διαστροφή.
Squid Game και παιδιά
Σαφώς και δεν πρέπει τα μικρότερα παιδιά και οι νεαροί έφηβοι να εκτίθενται σε τέτοιες σκηνές απάνθρωπης βίας και εφιαλτικής σκληρότητας. Ήδη, μέσα από τα παιχνίδια σε υπολογιστή (Fornite, PUBG) εκτίθενται υπερβολικά σε σκηνές βίας, σε θέματα ανταγωνισμού και εξόντωσης του αντιπάλου. Το χειρότερο όμως με το Squid Game είναι η πιθανή σύνδεση αθώων παιδικών παιχνιδιών με τα χρήματα και την επιβίωση, και την ιδέα ότι "πρέπει να κερδίσω για να επιβιώσω" ή πως όλα μπορεί να γίνουν αποδεκτά για τα χρήματα. Αυτές οι πεποιθήσεις μπορεί να είναι καταστροφικές για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού και το μέλλον του. Λόγω της διάδοσης του Squid Game (που σίγουρα θα βγει αργότερα και σε παιχνίδι) καλό είναι να μιλήσετε στα παιδιά για αυτό, γιατί με κάποιο τρόπο αργά ή γρήγορα θα εκτεθούν σε αυτό.
Ψυχολογικές προεκτάσεις
Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για entertainment, και ο σκοπός είναι να περάσει καλά ο θεατής, το να βρούμε παντού απαραιτήτως κρυφά νοήματα ίσως είναι μια ανθρώπινη διαστροφή.