Λυκίσκος

Λυκίσκος

Ο λυκίσκος , Humulus lupulus, είναι βότανο που ανήκει στην οικογένεια των Κανναβιδοειδών. Φύεται στην Ευρώπη, στη Δυτική Ασία και στη Βόρεια Αμερική και καλλιεργείται παγκοσμίως καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στην παρασκευή της μπύρας και έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες.

Ιδιότητες λυκίσκου

Τα οφέλη του λυκίσκου οφείλονται στα αιθέρια έλαια και στα φλαβονοειδή που περιέχει, όπως η ξανθοχουμόλη και η 8- πρενυλναρινγενίνη.

Αυτά τα φλαβονοειδή έχουν αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Ο λυκίσκος επίσης περιέχει χουμουλόνη η οποία έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες.

1. Ηρεμιστική και αγχολυτική δράση

Ο λυκίσκος παραδοσιακά χρησιμοποιείται για τις ηρεμιστικές του ιδιότητες και την συμβολή του στον ύπνο. Οι μελέτες δείχνουν ότι συγκεκριμένες ενώσεις στο λυκίσκο ενισχύουν τη δράση του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), ενός νευροδιαβιβαστή που προάγει τη χαλάρωση και μειώνει το άγχος. Αυτή η δράση ανακουφίζει την αϋπνία, την ανησυχία και τις διαταραχές άγχους.

Ο λυκίσκος περιέχει ένα φλαβονοειδές που ονομάζεται ξανθοχουμόλη, που δρα κατά της νευρικότητας. Η συγκεκριμένη ένωση προάγει την πνευματική και σωματική ευεξία, ενώ συμβάλλει στη μείωση του στρες και προάγει τη χαλάρωση.

Ο λυκίσκος είναι ένα από τα πιο δημοφιλή βότανα για τον ύπνο. Πολλά συστατικά του λυκίσκου έχουν ήπιες ηρεμιστικές ιδιότητες. Ο λυκίσκος σε συνδυασμό με άλλα βότανα όπως η βαλεριάνα και η πασιφλόρα, χρησιμοποιείται για την θεραπεία της αϋπνίας.

2. Εμμηνόπαυση και ορμονική δράση

Ο λυκίσκος περιέχει φυτοοιστρογόνα και αυτό τον καθιστά ιδανικό για την εμμηνόπαυση.

Τα φυτοοιστρογόνα δρουν σαν τα οιστρογόνα στο σώμα και βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης όπως οι εξάψεις, η εφίδρωση, η νευρικότητα, η ευερεθιστότητα, οι αλλαγές στον ύπνο.

Ο λυκίσκος περιέχει φυτοοιστρογόνα και συγκεκριμένα την 8-πρενυλναρινγενίνη, η οποία έχει δράση παρόμοια με αυτή των οιστρογόνων. Αυτό κάνει το λυκίσκο ωφέλιμο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης όπως οι εξάψεις, οι νυχτερινές εφιδρώσεις, οι ταχυπαλμίες και οι διαταραχές στον ύπνο. Οι μελέτες έχουν δείξει μείωση στη σοβαρότητα και στη συχνότητα αυτών των συμπτωμάτων με τη βοήθεια του λυκίσκου.

3. Αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες

Τα φλαβονοειδή έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση. Αυτές οι ιδιότητες συμβάλλουν στην υγεία του καρδιαγγειακού καθώς μειώνουν το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, αν και είναι ανάγκη να γίνουν επιπλέον μελέτες.

Ο λυκίσκος δρα κατά της πρόωρης κυτταρικής γήρανσης. Τα ενεργά του συστατικά όπως τα φλαβονοειδή και τα φαινολικά οξέα, έχουν αντιοξειδωτική δάση και βοηθούν το σώμα να προστατεύει τα κύτταρα από τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.

4. Μεταβολικά οφέλη: Διαβήτης, Χοληστερόλη και Διαχείριση βάρους

Οι μελέτες δείχνουν ότι οι ισοχουμουλόνες, που υπάρχουν στο λυκίσκο, βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και το μεταβολισμό της γλυκόζης, και αυτό βοηθά στη διαχείριση του διαβήτη.

Ο λυκίσκος φαίνεται να μειώνει τα λιπίδια, καθώς μειώνει τα επίπεδα της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων ενώ αυξάνει τα επίπεδα της HDL (καλής) χοληστερόλης. Η ξανθοχουμόλη αναστέλλει τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη μεταφορά της χοληστερόλης, πράγμα που προστατεύει από την αθηροσκλήρωση και τις παθήσεις της καρδιάς.

Επιπλέον, ο λυκίσκος συμβάλλει στην απώλεια βάρους αυξάνοντας την ενεργειακή δαπάνη σε ηρεμία και μειώνοντας την συσσώρευση λίπους και διευκολύνοντας την διάσπαση του λίπους. Αυτές οι επιδράσεις έχουν σχέση με τη ρύθμιση των μονοπατιών της φλεγμονής που συνδέονται με την παχυσαρκία.

5. Αντιμικροβιακή δράση

Το εκχύλισμα λυκίσκου έχει αντιβακτηριδιακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Είναι αποτελεσματικό κατά των Gram-θετικών βακτηρίων και των Gram-αρνητικών βακτηρίων, όπως το Escherichia coli και το Bacillus subtilis, που είναι υπεύθυνα για λοιμώξεις όπως η διάρροια και η τροφική δηλητηρίαση. Η αντιμικροβιακή δράση του λυκίσκου οφείλεται στις φαινολικές ενώσεις.

6. Προστασία της καρδιάς

Ένα φλαβονοειδές στο λυκίσκο η ξανθοχουμόλη έχει ιδιότητες που βοηθούν στη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων και βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος.

Μια μελέτη έδειξε ότι η ξανθοχουμόλη μειώνει την ασβεστοποίηση στις αρτηρίες και στις φλέβες.

7. Αντικαρκινική δράση

Αν και ο λυκίσκος δεν μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο, η ξανθοχουμόλη και άλλες ενώσεις, έχουν αντικαρκινική δράση.

Η ξανθοχουμόλη έχει κυτταροτοξική δράση, πράγμα που σημαίνει ότι δηλητηριάζει και σκοτώνει τα κύτταρα, περιλαμβανομένων των καρκινικών κυττάρων. Προάγει την απόπτωση, τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο.

8. Αντικαταθλιπτική δράση  

Ο λυκίσκος αποτελεί μια πιθανή θεραπεία για την κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης.

Ποιες είναι οι παρενέργειες του λυκίσκου;

Ο λυκίσκος ως συμπλήρωμα διατροφής είναι γενικά ασφαλής και έχει ελάχιστες παρενέργειες. Ωστόσο, κάποιες παρενέργειες είναι πιο ήπιες και κάποιες πιο σοβαρές.

Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ζαλάδα, η οποία υποχωρεί όταν σταματήσει κάποιος να λαμβάνει το λυκίσκο.

Ο λυκίσκος μπορεί να προκαλεί υπερευαισθησία σε κάποιους ανθρώπους. Η υπερευαισθησία χαρακτηρίζεται ως μια υπερβολική αλλεργική αντίδραση. Αυτή η αντίδραση συνήθως συμβαίνει μέσα στις πρώτες 24 ώρες από τη λήψη του λυκίσκου, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και αργότερα.

Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να ποικίλουν σε σοβαρότητα, με την αναφυλαξία να απαιτεί άμεση ιατρική βοήθεια.

Προφυλάξεις

Σίγουρα υπάρχουν κάποιες ομάδες ανθρώπων που καλό είναι να μην παίρνουν λυκίσκο. Οι γυναίκες στην εγκυμοσύνη και στη διάρκεια του θηλασμού καλό είναι να αποφεύγουν τη λήψη λυκίσκου.

Οι γυναίκες που έχουν προβλήματα ορμονοεξαρτώμενα, όπως η ενδομητρίωση και συγκεκριμένες μορφές καρκίνου του μαστού, πρέπει να αποφεύγουν το λυκίσκο εξαιτίας της δράσης των φυτοοιστρογόνων που περιέχει.

Λόγω των ηρεμιστικών του ιδιοτήτων, πρέπει να σταματά η λήψη του τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από κάποια χειρουργική επέμβαση. Η λήψη λυκίσκου πριν από ένα χειρουργείο μπορεί να ενισχύει τις επιδράσεις της αναισθησίας.

Αλληλεπιδράσεις λυκίσκου με άλλα φάρμακα, βότανα 

Ο λυκίσκος μπορεί να αλληλεπιδρά με φάρμακα, βότανα, και άλλα συμπληρώματα διατροφής που περιλαμβάνουν:

• Οιστρογόνα
• Συγκεκριμένα φάρμακα που διασπώνται στο ήπαρ, όπως αυτά που μεταβολίζονται από τα ένζυμα CYP2C και CYP1A2
• Φάρμακα που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή ηρεμιστικά
• Βότανα και συμπληρώματα που έχουν ηρεμιστική δράση
• Βότανα και συμπληρώματα με ιδιότητες που μοιάζουν με αυτές των οιστρογόνων