Ladose και Αδυνάτισμα: Μύθοι και Αλήθειες
Ως ψυχίατρος, μια ερώτηση που ακούω συχνά στο ιατρείο για τα αντικαταθλιπτικά, είναι αν τα Ladose αδυνατίζουν. Η σύντομη απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι "Όχι, τα Ladose δεν χρησιμοποιούνται για αδυνάτισμα". Παρακάτω εξηγώ πιο αναλυτικά τι ακριβώς ισχύει για το Ladose και τους μύθους για το πως επηρεάζει το βάρος.
Το Ladose είναι η εμπορική ονομασία της φλουοξετίνης, η οποία είναι ένα αντικαταθλιπτικό SSRI (επιλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης) που χρησιμοποιείται πιο συχνά για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, τις αγχώδεις διαταραχές και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ενώ ορισμένες μελέτες έχουν επισημάνει ότι η φλουοξετίνη μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο βάρος σε ασθενείς, η επίδρασή της στο βάρος είναι σύνθετη.
Ladose και βουλιμία
Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν σχετικά συχνά ως παρενέργεια την αύξηση βάρους.5 Ωστόσο το Ladose είναι από αυτά τα φάρμακα που δεν συνδέεται ιδιαίτερα με αύξηση της όρεξης και έχει επίσημη ένδειξη και για τη θεραπεία της βουλιμίας (μπορεί να φέρει μείωση της όρεξης, μειώνοντας το βάρος και τα υπερφαγικά επεισόδια).2
Όμως το Ladose (φλουοξετίνη) δεν έχει εγκριθεί ούτε συνιστάται ως κύρια θεραπεία για την απώλεια βάρους, καθώς τα αποτελέσματα είναι αμφίβολα και ποικίλλουν.
Σύμφωνα και με το φύλλο οδηγιών χρήσης του Ladose, πρέπει να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με ψυχοθεραπεία για τη μείωση των επεισοδίων υπερφαγίας (binge-eating) και των αντιρροπιστικών προς την υπερφαγία συμπεριφορών.
Μακροχρόνια χρήση Ladose και κιλά
Σε αρκετές περιπτώσεις, το Ladose μπορεί αρχικά να έχει ανορεξιογόνο δράση σε ένα ασθενή και κατά συνέπεια να προκαλέσει κάποια απώλεια βάρους, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους 6 μήνες θεραπείας.1 Αυτό σχετίζεται με την επίδρασή της στην όρεξη και τον κορεσμό και μπορεί να είναι πιο έντονο φαινόμενο σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη. Καθώς το Ladose βελτιώνει τη διάθεση, αυτό ακολουθείται αυτόματα και από αλλαγές στη διατροφή.
Μηχανισμός δράσης: γιατί κόβεται η όρεξη αρχικά;
Η επίδραση του Ladose στο βάρος οφείλεται κυρίως στον τρόπο που επηρεάζει τη σεροτονίνη στον εγκέφαλο. Η φλουοξετίνη διεγείρει τους υποδοχείς 5-HT2C στον υποθάλαμο, οι οποίοι ρυθμίζουν το αίσθημα του κορεσμού.
Αυτή η διέγερση στέλνει σήμα στον εγκέφαλο ότι "χορτάσαμε", μειώνοντας την επιθυμία για υδατάνθρακες. Ωστόσο, μετά από 6-12 μήνες χρήσης, οι υποδοχείς αυτοί συχνά "συνηθίζουν" (φαινόμενο down-regulation), με αποτέλεσμα η ανορεξιογόνος δράση να εξασθενεί και το βάρος να σταθεροποιείται ή να αυξάνεται ελαφρώς.
Παρενέργειες Ladose
Η συνταγογράφηση του Ladose αποκλειστικά για απώλεια βάρους θεωρείται εκτός ενδείξεων και γενικά αποθαρρύνεται λόγω των κινδύνων παρενεργειών και της έλλειψης μακροπρόθεσμων δεδομένων που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά της για τον σκοπό αυτό.
Οι πιο συχνές παρενέργειες του Ladose (φλουοξετίνη) που σχετίζονται με τον μεταβολισμό και την γενικότερη ευεξία είναι:
- Ναυτία: συνήθως παροδική τις πρώτες εβδομάδες.
- Αϋπνία: μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες.
- Πονοκέφαλος: συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια κατά την έναρξη της θεραπείας.
- Σεξουαλική δυσλειτουργία: μειωμένη επιθυμία (libido), σεξουαλική δυσλειτουργία.
- Αλλαγές βάρους: μικρή μείωση αρχικά, πιθανή σταθεροποίηση ή ακόμα και αύξηση μακροχρόνια.
Τονίζουμε πως η χρήση αντικαταθλιπτικών πέρα από τις ιατρικές ενδείξεις (π.χ. για αισθητικούς λόγους απώλειας βάρους) είναι επικίνδυνη και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.
Ενέσεις για αδυνάτισμα
Όπως προαναφέρθηκε, τα Ladose λοιπόν δεν αδυνατίζουν και δεν συνταγογραφούνται ποτέ με αυτό το στόχο. Αν ο στόχος είναι η απώλεια βάρους, τότε ίσως είναι προτιμότερα φάρμακα άλλης κατηγορίας, oι αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 όπως το Ozempic και το Mounjaro. Οι ενέσεις αυτές προσφέρουν πολύ ανώτερα αποτελέσματα στο αδυνάτισμα, στοχεύουν ειδικά σε μεταβολικές οδούς που εμπλέκονται στη ρύθμιση της όρεξης και στον έλεγχο της γλυκόζης, καθιστώντας τον πολύ αποτελεσματικές λύσεις στη διαχείριση του βάρους, όταν υπάρχει ιατρική ένδειξη (παχυσαρκία). 4 Σε αντίθεση με το Ladose, το Mounjaro αντιμετωπίζει άμεσα τους βιολογικούς μηχανισμούς που διέπουν τη ρύθμιση του βάρους. 6
Ψυχοθεραπεία και αδυνάτισμα
Οι μελέτες για την μακροχρόνια απώλεια βάρους δείχνουν ότι η επιτυχής, σταθερή απώλεια βάρους συνδέεται με την προσαρμογή της συμπεριφοράς και όχι με τις φαρμακολογικές ή άλλες παρεμβάσεις (κρυολιπόλυση, γαστρικό μπότοξ, botox, κα).
Μια πιο ουσιαστική προσέγγιση για την απώλεια βάρους ή της αντιμετώπισης της βουλιμίας συνδυάζει τα φάρμακα με την ψυχοθεραπεία.3 Η ψυχοθεραπεία προσφέρει οφέλη που εκτείνονται πολύ πέρα από τη διαχείριση βάρους. Αντιμετωπίζει τις βαθύτερες αιτίες και όχι τα συμπτώματα. Η συμβολή της ψυχοθεραπείας είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς αντιμετωπίζει τους ψυχολογικούς παράγοντες που διέπουν τις διατροφικές συμπεριφορές (όπως το συναισθηματικό ξέσπασμα στο φαγητό), τις περιοριστικές πεποιθήσεις, τη σχέση με τον εαυτό μας, τις ανησυχίες για την εικόνα του σώματος (body shaming) και τις προκλήσεις διαχείρισης βάρους.
Εάν η διαχείριση του βάρους αποτελεί στόχο, ειδικά στο πλαίσιο κατάθλιψης ή άλλης ψυχικής διαταραχής, προτιμάται μια συνολική προσέγγιση που περιλαμβάνει διατροφική συμβουλευτική (απαραιτήτως πρέπει να υπολογίζει κανείς τις θερμίδες που τρώει καθημερινά), ψυχολογική υποστήριξη και τακτική σωματική δραστηριότητα (κατά προτίμηση αεροβική άσκηση).
Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
Απαντήσεις από την κλινική εμπειρία του ψυχιάτρου Αριστοτέλη Βάθη:
Πόσα κιλά θα χάσω με το Ladose;
Στις κλινικές μελέτες, η μέση απώλεια βάρους είναι μικρή, περίπου 1-3 κιλά κατά τους πρώτους μήνες λήψης, και αυτό δεν συμβαίνει σε όλους τους ασθενείς. Όπως εξηγήσαμε παραπάνω, δεν είναι φάρμακο που κανείς παίρνει για να χάσει βάρος.
Αν το σταματήσω θα ξαναπάρω τα κιλά;
Αν η απώλεια βάρους οφειλόταν αποκλειστικά στη μειωμένη όρεξη λόγω του Ladose, είναι πιθανό η όρεξη να επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα μετά τη διακοπή του. Ωστόσο, αν η απώλεια βάρους προήλθε από την βελτίωση της διάθεσης και την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών, όπως προσεγμένη διατροφή και άσκηση, τα αποτελέσματα αναμένεται να είναι πιο μόνιμα.
Το Ladose χαμηλώνει τον μεταβολισμό;
Όχι, το Ladose (φλουοξετίνη) δεν επιβραδύνει τον μεταβολισμό όπως άλλα παλαιότερα αντικαταθλιπτικά ή αντιψυχωσικά φάρμακα. Αντιθέτως, θεωρείται "μεταβολικά ουδέτερο" ή ελαφρώς ενεργοποιητικό φάρμακο.
Μπορώ να πάρω Ladose μαζί με Ozempic για αδυνάτισμα;
Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να γίνει (όπως και με το Mounjaro), γιατί δεν υπάρχει άμεση αντένδειξη. Ωστόσο απαιτείται αυστηρή ιατρική παρακολούθηση γιατί η ταυτόχρονη χρήση φαρμάκων που επηρεάζουν το γαστρεντερικό και τον εγκέφαλο, απαιτεί προσοχή για την αποφυγή παρενεργειών.
Βιβλιογραφία
- 1.Michelson, D., et al. (1999). Changes in Weight During a 1-Year Trial of Fluoxetine. American Journal of Psychiatry, 156(8), 1170–1176. [Weight and Fluoxetine]
- 2.Romano, S. J., et al. (2002). A Placebo-Controlled Study of Fluoxetine in Continued Treatment of Bulimia Nervosa After Successful Acute Fluoxetine Treatment. American Journal of Psychiatry, 159(1), 96–102. [Bulimia and Fluoxetine]
- 3.Linardon, J., et al. (2017). The efficacy of cognitive-behavioral therapy for eating disorders. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 85(11), 1080–1094. [CBT and eating disorders]
- 4.Garvey, W. T., et al. (2022). Two-year effects of semaglutide in adults with overweight or obesity: the STEP 5 trial. Nature Medicine, 28(10), 2083–2091. [Semaglutide in overweight adults]
- 5.Gafoor, R., et al. (2018). Antidepressant utilisation and incidence of weight gain during 10 years’ follow-up. BMJ, k1951. [Antidepressants and weight gain]
- 6.Ryan, D. H., et al. (2024). Long-term weight loss effects of semaglutide in obesity without diabetes in the SELECT trial. Nature Medicine, 30(7), 2049–2057. [Semaglutide in obesity]