Διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός (TMS)

Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός (TMS)

Ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός είναι μια θεραπευτική μη-φαρμακευτική μέθοδος που χρησιμοποιεί ένα μαγνητικό πεδίο (όμοιου τύπου και έντασης με εκείνων που χρησιμοποιούνται στην μαγνητική τομογραφία (MRI) σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου ώστε να στοχευθούν και να διεγερθούν περιοχές-κλειδιά στον εγκέφαλο που ελέγχουν την διάθεση, τον πόνο και την επιθυμία. Αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου σε συγκεκριμένες νευροψυχιατρικές διαταραχές είναι γνωστό ότι είτε είναι υπερδραστήριες, είτε υπολειτουργούν.

Το αξιοσημείωτο σε αυτή τη νέα θεραπευτική επιλογή είναι ότι προάγει την ανακούφιση των συμπτωμάτων χωρίς τις παρενέργειες που συνήθως συνδέονται με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Για τους περισσότερους ανθρώπους, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μειώνονται σημαντικά μετά από 6 εβδομάδες θεραπείας με διακρανιακό μαγνητικό ερεθισμό, όπως δείχνουν τα κλινικά δεδομένα μελετών.

Ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός είναι μια εγκεκριμένη θεραπεία και χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον σε ασθενείς που δεν είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ή της ψυχοθεραπείας.

Παρενέργειες διακρανιακού μαγνητικού ερεθισμού

Οι παρενέργειες είναι ελάχιστες και προσωρινές, δεν επηρεάζει ολόκληρο το σώμα όπως τα φάρμακα. Επειδή ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός εφαρμόζεται στον ασθενή σε εστιασμένα σημεία, δεν παρατηρούνται σοβαρές παρενέργειες. Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι ένας ήπιος πονοκέφαλος και μια ήπια δυσφορία στο τριχωτό της κεφαλής, τα οποία υποχωρούν μετά από τις πρώτες θεραπευτικές συνεδρίες και μπορεί να αντιμετωπιστούν με παυσίπονα αν αυτό είναι αναγκαίο.

Θεραπευτικές εφαρμογές rTMS

Ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός χρησιμοποιείται έχει επισήμως ένδειξη για την θεραπεία των ακολούθων ψυχιατρικών διαταραχών:

1. Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή

Ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός είναι μία εγκεκριμένη μέθοδος για την θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης, δηλαδή για όσους ασθενείς δεν ανταποκρίνονται στα αντικαταθλιπτικά ή που είχαν σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες. Στη θεραπεία της κατάθλιψης με rTMS, το επίκεντρο είναι ο αριστερός ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου. Με αυτό τον τρόπο εκπολώνονται οι νευρώνες αυτού του λοβού, διεγείρονται οι νευροδιαβιβαστές της μονοαμίνης και αυξάνεται η μεταβίβαση των ηλεκτρικών μηνυμάτων που δραστηριοποιούν τον εγκέφαλο. Η αύξηση της δραστηριότητας του εγκεφάλου προκαλεί αύξηση της ροής του αίματος, των επιπέδων του οξυγόνου και τον μεταβολισμό της γλυκόζης.

Το αποτέλεσμα είναι η βελτιωμένη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών της ʺχαράςʺ (ντοπαμίνη, σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη) που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και έτσι υπάρχει η δυνατότητα να επιτευχθεί βελτίωση στο 25-50% ή ύφεση στο 15-30% περίπου ασθενείς που ολοκληρώνουν αυτή τη θεραπεία. Ωστόσο είναι απαραίτητες τακτικές αναμνηστικές συνεδρίες, καθώς το ποσοστό υποτροπής είναι μεγάλο.

2. Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

Ο rTMS μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ανθεκτικές περιπτώσεις OCD, όπου τα αντικαταθλιπτικά και η ψυχοθεραπεία (όπως η ERP) δεν έχουν αποδώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Βελτίωση παρουσιάζεται περίπου στο 25–40% των ασθενών. Είναι απαραίτητες οι αναμνηστικές συνεδρίες ανά 1–3 μήνες, διαφορετικά συχνά εμφανίζεται υποτροπή.

Ταιριάζει καλύτερα ως συμπληρωματική λύση σε ανθεκτικές περιπτώσεις OCD, σε ένα ολοκληρωμένο πλάνο θεραπείας καταρχήν με ψυχοθεραπεία ή/και φαρμακευτική αγωγή.

rTMS και άλλες διαταραχές

Ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός εφαρμόζεται off-label (πέρα από τις επίσημες ενδείξεις) και για άλλες διαταραχές όπως:

Διαταραχή γενικευμένου άγχους (ΓΑΔ)

Το επίκεντρο αυτής της θεραπείας είναι ο δεξιός ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου ώστε να εκπολωθούν οι νευρώνες και να ρυθμιστεί καλύτερα η δραστηριότητα του εγκεφάλου. Για τους ανθρώπους που ψάχνουν ανακούφιση από το άγχος πέρα από την φαρμακευτική αγωγή και την ψυχοθεραπεία, ο διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός μπορεί να ερευνηθεί ως εναλλακτική και συμπληρωματική θεραπευτική επιλογή. Πολλές φορές το πρωτόκολλο της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής επεκτείνεται για το άγχος, και αυτή η διμερής διαδικασία αντιμετωπίζει την αλληλεπίδραση μεταξύ κατάθλιψης και άγχους με στόχο την συνολικά καλύτερη διάθεση.

Διαταραχή μετατραυματικού στρες

Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι μια αγχώδης διαταραχή που προκαλείται από τραυματικές εμπειρίες. Μέχρι σήμερα, η ψυχοθεραπεία, το EMDR και η φαρμακευτική αγωγή ήταν οι μοναδικές διαθέσιμες επιλογές για την θεραπεία της, αλλά πολλοί άνθρωποι που αντιμετώπιζαν αυτή τη διαταραχή συνέχιζαν να ψάχνουν για ανακούφιση πέρα από αυτές τις θεραπείες. Συγκεκριμένα πρωτόκολλα διακρανιακού μαγνητικού ερεθισμού μπορούν να βοηθήσουν στην κατάθλιψη που συνοδεύει πολλές φορές το μετατραυματικό στρες, καθώς στοχεύει στους υπερδραστήριους νευρώνες στο δεξιό ραχιοπλευρικό προμετωπιαίο φλοιό για να μειώσει τα συμπτώματα του άγχους. Αυτή η μορφή διακρανιακού μαγνητικού ερεθισμού που επικεντρώνεται στο άγχος, αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή για αυτούς τους ανθρώπους.

Νευροπαθητικός πόνος

Όπως το μετατραυματικό στρες είναι αποτέλεσμα ενός ψυχικού τραύματος, έτσι και ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας τραυματικής κάκωσης ή άλλης νευροεκφυλιστικής βλάβης. Ο χρόνιος πόνος οδηγεί σε συμπτώματα κατάθλιψης λόγω της συνεχούς αγωνίας που τον συνοδεύει. Η ανακούφιση από την κατάθλιψη είναι ουσιαστική για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, και υπάρχουν πρωτόκολλα διακρανιακού μαγνητικού ερεθισμού που στοχεύουν άμεσα στις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τον πόνο.

Άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές

Για την απώλεια μνήμης, φλεγμονή του εγκεφάλου, εμβοές (βουητό), ημικρανίες και το σύνδρομο χρονίας κόπωσης.