Γνωστική ασυμφωνία

Γνωστική ασυμφωνία 

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η αυτοαντίληψη που έχουν είναι η πραγματικότητα και ότι οι ποικίλες πεποιθήσεις τους, οι στάσεις και οι συμπεριφορές τους είναι πάντα σε αρμονία μεταξύ τους. Δυστυχώς, η πραγματική ζωή δεν είναι σχεδόν ποτέ άσπρο ή μαύρο. Η αλήθεια είναι ότι ο καθένας μας έχει σε ένα βαθμό ασυμφωνία στις σκέψεις σε διαφορετικά στάδια της ζωής. Όταν αυτό συμβαίνει, έχει ως αποτέλεσμα τη γνωστική ασυμφωνία, η οποία προκαλεί συναισθήματα δυσφορίας και σύγχυσης που μπορεί να έχουν αρνητικές επιδράσεις στο άτομο που τη βιώνει. 

Τι είναι η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας; 

Η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας προτείνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν αρνητικές συνέπειες όταν οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις, οι αξίες και οι πράξεις τους είναι σε σύγκρουση. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι αυτό το φαινόμενο διαφέρει από την υποκρισία με ένα πολύ σημαντικό τροπο. Αν και η υποκρισία σημαίνει ότι οι άνθρωποι κάνουν πράγματα που είναι ενάντια σε όσα λένε, οι περισσότεροι γνωρίζουν αυτές τις αντιφάσεις στη σκέψη και στην πράξη. Η γνωστική ασυμφωνία δεν είναι συνήθως τόσο προφανής στο άτομο που τη βιώνει. 

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η γνωστική ασυμφωνία συχνά περιλαμβάνει ένα ορισμένο επίπεδο αμφιθυμίας και αποσύνδεσης μεταξύ δύο αντίθετων ιδεών, πεποιθήσεων ή στάσεων. Αυτό συχνά συμβαίνει σε υποσυνείδητο επίπεδο και μπορεί να δημιουργεί ψυχολογικό στρες και δυσφορία καθώς το μυαλό προσπαθεί να συμφιλιώσει τη σύγκρουση για να επαναφέρει την ψυχολογική αρμονία. Όταν η γνωστική ασυμφωνία είναι ισχυρή δημιουργεί όλο και περισσότερη δυσφορία και την ψυχολογική ανάγκη επίλυσης της κατάστασης. 

Η υποκρισία είναι κάτι που επηρεάζει μόνο την αντίληψη των άλλων για εσάς, καθώς οι άνθρωποι έχουν σε ένα βαθμό αυτογνωσία. Η γνωστική ασυμφωνία, από την άλλη πλευρά, μπορεί να επηρεάζει την αίσθηση της ταυτότητας και του εαυτού καθώς παρεμβαίνει στη φυσιολογική αρμονία που απολαμβάνει το μυαλό όταν οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και οι πράξεις μας είναι σε αρμονία. 

Παραδείγματα γνωστικής ασυμφωνίας 

Για να κατανοήσουμε πλήρως το φαινόμενο της γνωστικής ασυμφωνίας, είναι σημαντικό να δούμε κάποια παραδείγματα:

• Ένα άτομο που πιστεύει ότι έχει μεγάλη αξία να τρέφεται σωστά, αλλά που συνεχώς κάνει ανθυγιεινές επιλογές στο φαγητό, μπορεί να βιώνει γνωστική ασυμφωνία κάθε φορά που παίρνει αποφάσεις που είναι κόντρα στις πεποιθήσεις του. 
• Αν πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και στην προσωπική ζωή, αλλά δουλεύετε σε μια εταιρεία που έχεις μεγάλες απαιτήσεις και στερείστε την οικογένεια σας, τότε το μυαλό σας θα δυσκολεύεται να συμφιλιώσει αυτή την ασυμφωνία. Αυτό μπορεί να οδηγεί σε συναισθήματα αποσύνδεσης που εκδηλώνονται ως ενοχές, έλλειψη ικανοποίησης από τη δουλειά και ακόμη και κατάθλιψη. 
• Η ασυμφωνία μπορεί να προκύπτει όταν οι αρχές της εταιρείας που εργάζεστε έρχονται σε σύγκρουση με τις δικές σας προσωπικές πεποιθήσεις. Σε αυτή την περίπτωση το μυαλό μπορεί να δυσκολεύεται να βρει την ισορροπία και την αρμονία. 
• Το να αναγκάζεστε να συμμορφωθείτε με πράγματα που είναι ενάντια στις αξίες σας μπορεί να οδηγεί στη γνωστική ασυμφωνία. 
• Ένα άλλο παράδειγμα γνωστικής ασυμφωνίας προκύπτει όταν ένας εργαζόμενος δεν έχει ξεκάθαρο ρόλο. Σε αυτή την περίπτωση ο εργαζόμενος νιώθει στρες και σύγχυση στο μυαλό του που προσπαθεί να βγάλει μια άκρη σε αυτή την κατάσταση. 

Ποιες είναι οι αιτίες της γνωστικής ασυμφωνίας; 

Υπάρχουν πολλά πράγματα στη ζωή που μπορεί να προκαλούν γνωστική ασυμφωνία, καθώς ο κόσμος μας είναι πολύπλοκος με μια ατελείωτη σειρά από ανταγωνιστικές ιδέες, αξίες και πεποιθήσεις. Σχεδόν κάθε μέρα, είναι ανάγκη να πάρουμε αποφάσεις οι οποίες καθορίζουν την αίσθηση του εαυτού μας. Αυτή η συνεχής ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στις σκέψεις και στις αξίες ενάντια σε ανταγωνιστικές ιδέες μπορεί να ανοίγει την πόρτα σε αυτή την ασυμφωνία. 

Η γνωστική ασυμφωνία μπορεί να εμπλέκεται σε καταστάσεις στις οποίες μπορεί να διαπιστώσετε ότι δίνετε μεγαλύτερη αξία σε κάτι για το οποίο δουλέψατε σκληρά για να το αποκτήσετε. Αυτός είναι συχνά ο τρόπος του μυαλού για να αιτιολογήσει τα περισσότερα χρήματα ή την προσπάθεια που χρειάζεται για να επιτύχετε αυτό το στόχο. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να συμβεί αν υπάρχουν πιο πολύτιμα πράγματα στη ζωή σας που δεν χρειάζονται τόση προσπάθεια. 

Η καθημερινή συσσώρευση των πληροφοριών μπορεί εύκολα να προκαλέσει γνωστική ασυμφωνία. Είναι εύκολο να βρίσκουμε δεδομένα και πληροφορίες που αντιπροσωπεύουν κάθε άποψη και αυτό να δημιουργεί μια σύγκρουση με τις δικές μας πεποιθήσεις. 

Οι επιδράσεις της γνωστικής ασυμφωνίας 

Όταν ένας άνθρωπος νιώθει γνωστική ασυμφωνία, αυτό μπορεί να έχει πολλές επιδράσεις στη ζωή του. Φυσικά, αυτή η εσωτερική μάχη μπορεί να είναι δυσάρεστη. Και αν δεν αντιμετωπιστεί, το άτομο υποφέρει από ένας εύρος αρνητικών συναισθημάτων όπως η απογοήτευση με τη ζωή, ο θυμός, το μίσος για τον εαυτό και το burnout. Με το πέρασμα του χρόνου, αν η γνωστική ασυμφωνία δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να έχει σοβαρές επιδράσεις στην ψυχική υγεία. 

Βέβαια, η γνωστική ασυμφωνία μπορεί να σας δώσει κίνητρο για να κάνετε θετικές αλλαγές στη ζωή σας, αλλά μόνο αν συνειδητοποιήσετε τα συμπτώματα πριν γίνουν σοβαρά προβλήματα. Αν αναγνωρίσετε τα σημάδια και θέλετε να κάνετε μια πραγματική αλλαγή, μπορείτε να μάθετε από που πηγάζει η γνωστική ασυμφωνία και να αλλάξετε τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές σας ώστε να επανέλθει η ψυχική ισορροπία. 

Ποια είναι τα σημάδια της γνωστικής ασυμφωνίας; 

Υπάρχουν αρκετά σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι έχετε γνωστική ασυμφωνία που περιλαμβάνουν:

• Συνεχής ανάγκη να πείσετε τους άλλους ότι η γνώμη σας ή η πεποίθηση σας είναι ο μόνος τρόπος να σκεφτείτε ένα θέμα.
• Αμυντική άστατη απέναντι στις αποφάσεις και στις επιλογές της ζωής σας.
• Απροθυμία να ακούσετε διαφορετικές ιδέες και απόψεις.
• Έντονα συναισθήματα άγχους, απογοήτευσης ή θυμού όταν σκέφτεστε συγκεκριμένες ιδέες ή πράξεις που έχετε κάνει.
• Αδυναμία αποδοχής της κριτικής για τον τροπο σκέψης ή συμπεριφοράς σας.
• Προσπάθεια να δικαιολογήσετε τις πράξεις ή τις απόψεις σας, ακόμη και όταν κανείς δεν αμφιβάλει για αυτές.
• Οι άνθρωποι γύρω σας λένε ότι οι πράξεις ή οι δηλώσεις σας δεν συνάδουν με το χαρακτήρα σας.
• Η έκθεση σε νέες ιδέες σας κάνει να αμφισβητείτε τις επιλογές της ζωής σας.
• Νιώθετε άβολα σε καταστάσεις που περιμένετε να μιλήσετε για τον εαυτό σας.

Πώς θα μειώσετε τη γνωστική ασυμφωνία; 

Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσετε ότι έχετε γνωστική ασυμφωνία, μπορείτε να δεσμευτείτε ότι θα κάνετε πράγματα για να επαναφέρετε την ψυχική σας ηρεμία. Φυσικά, το μυαλό έχει τους δικούς του αμυντικούς μηχανισμούς, αλλά μπορείτε συνειδητά να δεσμευτείτε σε αυτή τη διαδικασία. Οι ακόλουθες συμβουλές θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε το θέμα:

1. Τεχνικές ενσυνειδητότητας 

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αντιμετωπίσετε την γνωστική ασυμφωνία είναι να βάλετε την ενσυνειδητότητα στην καθημερινότητα σας. Προσπαθήστε να μείνετε συγκεντρωμένοι στη στιγμή και να αναγνωρίζετε ενσυνείδητα τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις σας, ώστε να ανιχνεύσετε πιθανές ασυνέπειες. 

2. Πεποιθήσεις και αξίες 

Όταν αναγνωρίσετε την ασυμφωνία στις σκέψεις, στις πεποιθήσεις ή στις πράξεις σας, είναι σημαντικό να πάρετε λίγο χρόνο για να ξεκαθαρίσετε όσα πιστεύετε. Ποιες είναι οι αξίες σας; Οι σκέψεις και οι πράξεις σας συμβαδίζουν με τις αξίες σας; Αυτή η διαδικασία θα σας βοηθήσει να ξεκαθαρίσετε τις αξίες σας. 

3. Πλάνο αλλαγής 

Αν αναγνωρίσετε συμπεριφορές ή σκέψεις που είναι ανάγκη να αλλάξετε, φτιάξτε ένα πλάνο για να επιτύχετε αυτό το στόχο. Να θυμάστε, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι οι πεποιθήσεις και οι πράξεις σας είναι σε συμφωνία και μπορεί να χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στον τροπο σκέψης σας, στις πράξεις σας, ή στο σπίτι σας. 

5. Αυτοφροντίδα 

Η γνωστική ασυμφωνία μπορεί να επηρεάζει την ψυχική σας υγεία, και αυτό είναι κάποιες φορές δύσκολο. Έχει μεγάλη σημασία να φροντίζετε τον εαυτό σας ώστε να αντιμετωπίσετε κάθε πρόκληση.