Μελαγχολία & Μελαγχολική κατάθλιψη - συμπτώματα
Αν κοιτάξει κανείς στο λεξικό, θα βρει δύο ορισμούς για τη "μελαγχολία": ο πρώτος αφορά την υποτονική διάθεση, θλίψη και τάση απομόνωσης, και ο δεύτερος την ακραία παθολογική κατάθλιψη. Το κοινό λοιπόν χρησιμοποιεί την πρώτη ερμηνεία, ενώ οι ψυχίατροι κλινικά αναφέρονται στη δεύτερη περίπτωση: η μελαγχολία είναι η πιο σοβαρή μορφή κατάθλιψης. Κλινικά χρησιμοποιείται ο όρος μείζων κατάθλιψη με μελαγχολικά στοιχεία ή "μελαγχολική κατάθλιψη".
Οι άνθρωποι με μελαγχολική κατάθλιψη νιώθουν έντονη απελπισία και ενοχές. Δυσκολεύονται να νιώσουν χαρά, ακόμη και όταν συμβαίνουν όμορφα πράγματα στη ζωή τους. Αν και η μελαγχολία μπορεί να είναι δύσκολο να θεραπευτεί, η ανάρρωση είναι δυνατή. Ένας ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της μελαγχολίας.
Τι είναι η μελαγχολία;
Σήμερα η "μελαγχολία" δεν αποτελεί πλέον ένα ξεχωριστό νόσημα ψυχικής υγείας. Αντιθέτως, τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 την κατατάσσουν σε μια πιο ειδική κατηγορία καταθλιπτικών διαταραχών. Πολλές φορές αντί να γίνει η διάγνωση της μελαγχολίας για ένα άτομο είναι πιο πιθανό να διαγνωστεί με "μείζων κατάθλιψη με μελαγχολικά χαρακτηριστικά ". Επίσης, η μελαγχολία μπορεί να εμφανιστεί στη διάρκεια της καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής.
Μελαγχολία - συμπτώματα
Για να γίνει η διάγνωση της μελαγχολικής κατάθλιψης, ένα άτομο πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- διάθεση που ορίζεται από βαθιά απελπισία, απόγνωση ή αίσθημα κενού
- χειρότερη διάθεση το πρωί
- πρώιμη αφύπνιση, για παράδειγμα 2 ώρες νωρίτερα από τη συνηθισμένη ρουτίνα ύπνου
- έντονη ανησυχία, ψυχοκινητική διέγερση ή ψυχοκινητική επιβράδυνση
- σημαντική απώλεια βάρους ή αύξηση βάρους
- υπερβολικά αισθήματα ενοχής
Η απελπισία και η καταθλιπτική διάθεση δεν πρέπει να συνδέεται με απώλεια ή πένθος.
Μελαγχολική κατάθλιψη και άλλες μορφές
Η μελαγχολία μπορεί να έχει πολύ διαφορετικά συμπτώματα από την μη-μελαγχολική κατάθλιψη. Συγκριτικά με άλλες μορφές κατάθλιψης, κάποιος με μελαγχολία τυπικά:
- Εμφανίζει συμπτώματα σε μεγαλύτερη ηλικία.
- Έχει πιο σοβαρά συμπτώματα. Αντί για κόπωση, μπορεί το άτομο να μην έχει καθόλου ενέργεια. Αντί για πεσμένη διάθεση, μπορεί να μην νιώθει καθόλου χαρά.
- Είναι πιο πιθανό να έχει ψυχοκινητικά συμπτώματα.
- Είναι πιο πιθανό να έχει άγχος και αυτοκτονικές σκέψεις.
Η μελαγχολική κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει μαζί με άλλες διαταραχές. Για παράδειγμα, κάποιος με μελαγχολία μπορεί να έχει εποχικό μοτίβο στα συμπτώματα. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η μελαγχολία είναι πιο πιθανή όταν το φως του ήλιου και η θερμοκρασία είναι χαμηλά. Η μελαγχολία μπορεί να συνυπάρχει με την επιλόχειο κατάθλιψη και την κατάθλιψη με ψυχωσικά χαρακτηριστικά.
Επιδράσεις της μελαγχολίας
Η μελαγχολία μπορεί να προκαλέσει ποικίλες βιολογικές αλλαγές στο σώμα. Οι άνθρωποι με μελαγχολική κατάθλιψη όταν κοιμούνται περνούν περισσότερη ώρα στη φάση ύπνου REM και λιγότερη στη φάση του βαθύ ύπνου. Έτσι, ο ύπνος τους δεν είναι ποιοτικός.
Οι άνθρωποι με μελαγχολία συχνά έχουν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, τα οποία αυξάνουν το στρες. Επίσης μπορεί να έχουν απώλεια σωματικού βάρους και χρόνια φλεγμονή.
Η μελαγχολία επίσης επηρεάζει τις γνωσιακές ικανότητες και την απόδοση. Οι μελέτες δείχνουν ότι εμποδίζει τη μνήμη, την συγκέντρωση, τη μάθηση και την λήψη αποφάσεων.
Γενικά, η μελαγχολία επηρεάζει όλη την καθημερινότητα του ατόμου, τις σχέσεις, την επαγγελματική του ζωή και την υγεία του. Σε ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις, ένα άτομο μπορεί να έχει έντονο αυτοκτονικό ιδεασμό (σκέψεις αυτοκτονίας) και να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει. Η μελαγχολία τείνει να προκαλεί μεγαλύτερη περίοδο με αυτοκτονικές σκέψεις από ότι άλλες μορφές κατάθλιψης.
Πως γίνεται η διάγνωση της μελαγχολικής κατάθλιψης;
Η διάγνωση της μελαγχολικής κατάθλιψης γίνεται από ψυχίατρο. Υπάρχουν online τεστ για την κατάθλιψη, που μπορούν να σας δώσουν μία πρώτη εκτίμηση για το αν πάσχετε από κατάθλιψη και τη σοβαρότητα αυτής.
Ένας γιατρός μπορεί να ζητήσει επίσης ορισμένες εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες ιατρικές καταστάσεις που θα μπορούσαν να είναι η υποκείμενη αιτία των συμπτωμάτων σας και φυσικά θα εξετάσει ολόκληρο το ατομικό σας ιστορικό.
Τι προκαλεί την μελαγχολία;
Η μελαγχολία μερικές φορές ονομάζεται "ενδογενής κατάθλιψη", πράγμα που σημαίνει ότι οφείλεται σε βιολογικές αιτίες. Είναι σε μεγάλο ποσοστό κληρονομική. Οι άνθρωποι με μελαγχολία είναι πιθανό να έχουν οικογενειακό ιστορικό με διαταραχές της διάθεσης ή αυτοκτονίες.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η σεροτονίνη και οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να είναι υπεύθυνες για την μελαγχολία. Κάποιος με μελαγχολία ίσως να έχει λιγότερους νευρώνες που συνδέονται με τον νησιωτικό φλοιό του εγκεφάλου (το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την προσοχή). Μπορεί επίσης να έχει αλλαγές στον υποθάλαμο, στην υπόφυση ή στα επινεφρίδια. Αυτές οι αλλαγές ίσως να επηρεάζουν την όρεξη του ατόμου, τα επίπεδα του άγχους και πολλά ακόμη.
Θεραπεία μελαγχολίας
Όπως αναφέρθηκε, η μελαγχολία είναι η πιο σοβαρή μορφή κατάθλιψης. Η θεραπεία της μελαγχολίας απαιτεί την χρήση ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ή συνδυασμό αυτών. Επιπλέον, υπάρχουν νέες ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ μέθοδοι χωρίς φάρμακα.
Συμπληρωματικά, με τη βοήθεια της ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ μπορεί κανείς να διερευνήσει και να αντιμετωπίσει τους ψυχολογικούς παράγοντες που εμπλέκονται ή επιβαρύνουν την κατάθλιψη. Σίγουρα χρειάζεται κόπος και υπομονή όμως η ανακούφιση των συμπτωμάτων σας αξίζει αυτή την προσπάθεια.