Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ποια είναι τα μοτίβα συμπεριφοράς τους. Όμως, όταν κάποιος γνωρίζει τα δικά του μοτίβα συμπεριφοράς μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και να βελτιώσει τη ζωή του.
Τα μοτίβα συμπεριφοράς είναι οι τρόποι με τους οποίους συμπεριφερόμαστε και αντιδρούμε στον κόσμο γύρω μας. Είναι οι συνήθεις τρόποι που ακολουθούμε στη ζωή μας συνειδητά και ασυνείδητα.
Τα μοτίβα συμπεριφοράς μας διαμορφώνονται από τον τρόπο που μεγαλώνουμε, την κουλτούρα και τις προσωπικές μας εμπειρίες. Μπορεί να είναι βοηθητικά ή επιβλαβή, ανάλογα με το πόσο καλά μας εξυπηρετούν. Επίσης, μπορούν να αλλάξουν με τον καιρό, όσο μεγαλώνουμε και εξελισσόμαστε.
Επιπλέον, η συμπεριφορά μας δεν είναι μόνο δική μας. Επηρεάζεται από τους ανθρώπους γύρω μας, όπως επίσης και από την ευρύτερη κοινωνία στην οποία ζούμε. Τα μοτίβα συμπεριφοράς μπορεί να είναι βοηθητικά με πολλούς τρόπους. Μπορούν να μας παρέχουν δομή και σταθερότητα στη ζωή μας. Μπορούν να μας βοηθούν να έχουμε καλές σχέσεις με τους άλλους και να διευκολύνουν την επίτευξη των στόχων μας.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι μοτίβων συμπεριφοράς. Τα σταθερά, τα αναπτυσσόμενα, τα εναλλασσόμενα και τα κυκλικά. Κάθε τύπος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.
Αυτός ο τύπος μοτίβων συμπεριφοράς παρατηρείται σε ανθρώπους που έχουν έναν καθορισμένο τρόπο με τον οποίο κάνουν τα πράγματα και δεν παρεκκλίνουν από αυτόν. Για παράδειγμα, πάντα βουρτσίζουν τα δόντια τους πριν κοιμηθούν. Χαρακτηρίζονται κυρίως από αμετάβλητες συμπεριφορές.
Τα σταθερά μοτίβα δύσκολα αλλάζουν επειδή το άτομο δεν θέλει να σπάσει τη ρουτίνα του. Αλλά, προσφέρουν ανταμοιβή καθώς οδηγούν σε μακροχρόνια αποτελέσματα.
Τα αναπτυσσόμενα μοτίβα συμπεριφοράς παρατηρούνται όταν κάποιος αλλάζει αργά τη συμπεριφορά του με τον καιρό. Ένα παράδειγμα είναι η διακοπή του καπνίσματος. Αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς χαρακτηρίζονται από σταδιακή αλλαγή.
Είναι πολύ πιο εύκολο κάποιος να αλλάξει αυτά τα μοτίβα από ότι τα σταθερά μοτίβα επειδή δεν χρειάζεται το άτομο να σπάσει όλη τη ρουτίνα άμεσα. Αλλά η αλλαγή προσφέρει λιγότερη επιβράβευση επειδή χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να δει κάποιος αποτελέσματα. Ωστόσο, αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς είναι πιο βιώσιμα μακροπρόθεσμα.
Αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς παρατηρούνται όταν η συμπεριφορά ενός ατόμου εμφανίζει άνοδο και κάθοδο με τον καιρό. Ένα παράδειγμα είναι όταν κάποιος κάνει τακτικά άσκηση και στη συνέχεια παραλείπει τις προπονήσεις του. Αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς χαρακτηρίζονται από έναν κύκλο με σκαμπανεβάσματα.
Μπορεί να είναι δύσκολο να αλλάξουν επειδή το άτομο δεν μπορεί να μένει δεσμευμένο σε μια ρουτίνα όταν δεν είναι συνεπές. Ωστόσο, αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς μπορεί να προσφέρουν ικανοποίηση επειδή κάποιος μπορεί να δει αποτελέσματα πολύ γρήγορα.
Τα κυκλικά μοτίβα συμπεριφοράς παρατηρούνται όταν η συμπεριφορά ενός ατόμου κάνει έναν κύκλο πριν ξεκινήσει ξανά. Αυτά τα μοτίβα συμπεριφορά χαρακτηρίζονται από την επανάληψη ενός κύκλου.
Μπορεί να είναι δύσκολο να αλλάξουν καθώς είναι πολύ εύκολο κάποιος να ενδώσει στο ίδιο μοτίβο. Ωστόσο, αυτά τα μοτίβα προσφέρουν ικανοποίηση επειδή δίνουν μια περίοδο ηρεμίας και χαλάρωσης.
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται τι προκαλεί τα μοτίβα συμπεριφοράς. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που είναι γνωστά. Για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που παίζουν ρόλο στα μοτίβα συμπεριφοράς:
Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και να δημιουργούν τα μοτίβα συμπεριφοράς. Ωστόσο, ακόμη και αν ένα άτομο έχει όλους τους παραπάνω παράγοντες δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξει ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς.
Υπάρχουν συγκεκριμένα οφέλη που έχουν σχέση με τα μοτίβα συμπεριφοράς και περιλαμβάνουν:
Δεν υπάρχει σωστή ή λάθος απάντηση όσον αφορά αν ένα μοτίβο συμπεριφοράς είναι προβληματικό. Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια πράγματα που καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας για να καταλάβετε πότε ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς είναι προβληματικό.
Τα προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι μια συμπεριφορά είναι προβληματική περιλαμβάνουν:
Άλλα μοτίβα συμπεριφοράς που μπορεί να θεωρούνται προβληματικά είναι:
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα μοτίβων συμπεριφοράς που μπορεί να είναι προβληματικά. Αν ανησυχείτε για ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς, είναι σημαντικό να μιλήσετε με έναν ψυχοθεραπευτή, ώστε να κατανοήσετε τι ακριβώς συμβαίνει μέσα σας.
Όταν η συμπεριφορά είναι σημαντικά διαφορετική από αυτό που θεωρείται “φυσιολογικό” μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες.
Οι συνέπειες των προβληματικών μοτίβων συμπεριφοράς περιλαμβάνουν:
Όλα τα παραπάνω είναι μόνο μερικά παραδείγματα από τις πιθανές συνέπειες των προβληματικών μοτίβων συμπεριφοράς. Αν αντιμετωπίζετε κάποιο προβληματικό μοτίβο καλό είναι να μιλήσετε με έναν ψυχοθεραπευτή.
Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για να μπορέσετε να διαχειριστείτε τη συμπεριφορά σας και να μειώσετε τις επιδράσεις στη ζωή σας.
Πολλές φορές είναι δύσκολο κάποιος να αντιμετωπίσει τα μοτίβα συμπεριφοράς. Αν μάθουμε να αναγνωρίζουμε αυτά τα μοτίβα, μπορούμε να τα αλλάξουμε πριν προκαλέσουν οποιαδήποτε βλάβη.
Με λίγη προσπάθεια μπορείτε να σπάσετε τον κύκλο της προβληματικής συμπεριφοράς και να δημιουργήσετε νέες, υγιείς συνήθειες. Μπορείτε να κάνετε τα εξής:
Αυτά τα βήματα θα σας βοηθήσουν να αλλάξετε τα μοτίβα συμπεριφοράς που είναι προβληματικά και να δημιουργήσετε μια πιο ευτυχισμένη ζωή.
Τα μοτίβα συμπεριφοράς είναι σημαντικά όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους. Μπορούν να μας δώσουν πολύτιμες πληροφορίες και να εξηγούν γιατί κάνουμε κάποια πράγματα και πως θα μπορούσαμε να αλλάξουμε. Αν νιώθετε ότι κάποια μοτίβα συμπεριφοράς σας βασανίζουν μην διστάσετε να μιλήσετε με έναν ψυχοθεραπευτή. Στην ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ θα εξερευνήσετε τις ρίζες των μοτίβων συμπεριφοράς και θα μάθετε υγιείς τρόπους αντιμετώπισης.Αναγνώριση των μοτίβων συμπεριφοράς