Δυσφορία

Δυσφορία

Η δυσφορία μπορεί να οριστεί ως ένα συντριπτικό αίσθημα δυστυχίας ή δυσαρέσκειας που μπορεί να εκδηλώνεται ως αίσθημα αποτυχίας, νευρικότητας, άγχους και θυμού. Η δυσφορία από μόνη της, ωστόσο, δεν αποτελεί διάγνωση αλλά ένα σύμπτωμα που σχετίζεται με πολλά θέματα ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή και η διαταραχή μετατραυματικού στρες. 

Αν και μπορεί να μοιάζει με τη θλίψη, είναι πιο έντονη και επιμονή, και συχνά περιλαμβάνει συναισθήματα βαθιάς απογοήτευσης, θυμού ή ευερεθιστότητας. Επιπλέον, η δυσφορία συνδέεται με υποκείμενα θέματα ψυχικής υγείας, που επηρεάζουν σημαντικά την λειτουργικότητα και χρειάζονται ειδική θεραπεία. 

Aιτίες δυσφορίας 

1. Θέματα ψυχικής υγείας 

Όπως αναφέραμε ήδη, η δυσφορία συχνά συνδέεται με αλλά θέματα ψυχικής υγείας, ειδικά την διπολική διαταραχή. Έχει επίσης, σχέση με την ψυχοκινητική ενεργοποίηση, όπου τα άτομα βιώνουν αυξημένη σωματική ή πνευματική δραστηριότητα. Η δυσφορία προκύπτει από το συνδυασμό των συμπτωμάτων της κατάθλιψης και της μανίας, και επηρεάζεται από παράγοντες όπως οι σκέψεις που τρέχουν, η αυξημένη ενέργεια και η διάσπαση της προσοχής. 

2. Βιολογικοί παράγοντες 

Βιολογικοί παράγοντες όπως οι ορμονικές ανισορροπίες και τα θέματα στους νευροδιαβιβαστές επίσης συμβάλλουν στη δυσφορία. Οι ορμονικές αλλαγές, στη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης, επηρεάζουν την διάθεση. Η δυσφορία στην εμμηνόπαυση οφείλεται στις αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών, ειδικά της οιστραδιόλης. 

Οι αλλαγές στους νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη επίσης επηρεάζουν τη διάθεση και τα συναισθήματα, και οδηγούν σε ένα αίσθημα βαθιάς απογοήτευσης και συναισθηματικής ανησυχίας. 

3. Περιβαλλοντικοί παράγοντες 

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι περιστασιακές αλλαγές και η χρήση ουσιών μπορεί να συμβάλλουν στη δυσφορία. Σημαντικά γεγονότα όπως μια μετακόμιση, η απώλεια της δουλειάς, ή τα προβλήματα στη σχέση δημιουργούν συναισθηματικό άγχος και προκαλούν συναισθήματα βαθιάς δυσαρέσκειας. 

Συμπτώματα δυσφορίας 

1. Ευερεθιστότητα 

Η ευερεθιστότητα είναι ένα από τα πιο σημαντικά συμπτώματα της δυσφορίας. Οδηγεί στις αντιδράσεις θυμού ακόμη και για ασήμαντα πράγματα. Αυτή η συναισθηματική υπερευαισθησία μπορεί να προκαλεί πίεση στις σχέσεις καθώς ένα άτομο μπορεί να φωνάζει ή να μιλά απότομα στα μέλη της οικογένειας του χωρίς λόγο. 

2. Ανησυχία 

Η δυσφορία κάνει πιο δύσκολη την χαλάρωση. Εξαιτίας της εσωτερικής αναταραχής που προκαλεί, ένα άτομο μπορεί να νιώθει ανήσυχο, να μην μπορεί να μείνει ήρεμο ή συνεχώς να νιώθει ότι είναι στα άκρα. Αυτή η ανησυχία παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες, έτσι είναι πιο δύσκολο κάποιος να ηρεμήσει και να συγκεντρωθεί. 

3. Θλίψη ή απελπισία 

Τα συναισθήματα θλίψης, απελπισίας είναι κεντρικά στην δυσφορία. Ένα άτομο μπορεί να νιώθει ότι τίποτε δεν μπορεί να βελτιώσει τα πράγματα, και έτσι να νιώθει συναισθηματικό μούδιασμα ή να απομονώνεται από τις κοινωνικές δραστηριότητες και σχέσεις. Αυτή η θλίψη οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη κινήτρου. 

4. Σωματική δυσφορία 

Η δυσφορία μπορεί επίσης να επηρεάζει την σωματική υγεία. Ένα άτομο μπορεί να νιώθει κόπωση, να έχει πονοκεφάλους, ή μυϊκά θέματα χωρίς ξεκάθαρο λόγο. Η σωματική δυσφορία μπορεί να εντείνει το συναισθηματικό στρες, και να δημιουργεί ένα κύκλο ψυχικής και σωματικής εξουθένωσης. Οι διαταραχές στον ύπνο επίσης είναι συχνές και συμβάλλουν στην γενική αίσθηση της δυσφορίας. 

Δυσφορία και θέματα ψυχικής υγείας 

Η δυσφορία μπορεί να συνδέεται με διαφορά θέματα ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή και οι διαταραχές άγχους. 

1. Κατάθλιψη 

Η δυσφορία είναι επίμονη στην κατάθλιψη, και προκαλεί μια βαθιά αίσθηση θλίψης και έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αυτό ενισχύει την σοβαρότητα των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, όπως και τα συναισθήματα απελπισίας. Η δυσφορία στην κατάθλιψη μπορεί να έχει σοβαρές επιδράσεις, να επηρεάζει την λειτουργικότητα και να δυσκολεύει την ευχαρίστηση. 

2. Διπολική διαταραχή 

Η δυσφορία μπορεί να συνυπάρχει στα επεισόδια μανίας και κατάθλιψης από τα οποία χαρακτηρίζεται η διπολική διαταραχή. Η δυσφορία στη μανία χαρακτηρίζεται από έντονη ενέργεια και ευερεθιστότητα, σε αντίθεση με την ευφορία που τυπικά συνοδεύει τα επεισόδια μανίας. Τα άτομα είναι ανήσυχα, επιθετικά και έχουν ριψοκίνδυνες συμπεριφορές που δεν είναι συνηθισμένες για το χαρακτήρα τους. 

Από την άλλη πλευρά στη διάρκεια των επεισοδίων κατάθλιψης, η δυσφορία συμβάλλει στην πεσμένη διάθεση και ενισχύει την αίσθηση απελπισίας. 

3. Διαταραχές άγχους 

Η δυσφορία συχνά συνυπάρχει με την ανησυχία και την ένταση. Η ανησυχία λόγω δυσφορίας επιδεινώνει τα συμπτώματα του άγχους και οδηγεί σε πιο έντονη νευρικότητα και φόβο, ακόμη και στην απουσία πραγματικής απειλής. 

Επιδράσεις δυσφορίας 

Η δυσφορία μπορεί να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου. Καθώς χαρακτηρίζεται από συναισθήματα θλίψης, ευερεθιστότητας και έντασης μπορεί να οδηγεί σε θέματα συμπεριφοράς όπως η εχθρικότητα, η επιθετικότητα και οι εκρήξεις θυμού που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις. 

Αντιμετώπιση δυσφορίας 

1. Ψυχοθεραπεία 

Οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν τη λέξη “κατάθλιψη” όταν δεν νιώθουν χαρούμενοι. Όταν κάποιος λέει “Είμαι σε κατάθλιψη” συχνά εννοεί, “Δεν είμαι ευτυχισμένος με τη ζωή μου”. 

Χρειάζεται κουράγιο να ξεκινήσει κάποιος ψυχοθεραπεία και να μιλήσει για αυτά τα συναισθήματα. Δεν υπάρχει εύκολη λύση. Χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να αλλάξουν τα πράγματα. 

Μπορεί να είναι δύσκολο κάποιος να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία όταν νιώθει άσχημα και έχει χάσει το ενδιαφέρον του για πράγματα, ειδικά όταν απλά θέλει να κάθεται όλη μέρα στον καναπέ. Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική νόσος με πολλά συμπτώματα. Η δυσφορία, μπορεί να προκαλεί αναστάτωση. Αλλά δεν είναι ψυχική νόσος. 

Το πραγματικό πρόβλημα πίσω από τη δυσφορία είναι όταν η ρίζα της είναι βαθιά. Κάποιες φορές τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να βοηθάνε, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα. Πρέπει κάποιος να ανακαλύψει τις αιτίες του προβλήματος για να μπορέσει να επουλωθεί. 

Είναι αρκετά σύνηθες η κατάθλιψη να θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος. Αν και τα φάρμακα βοηθούν με τα συμπτώματα, συνήθως δεν απομακρύνουν τη θλίψη. Για να νιώσει κάποιος καλύτερα είναι ανάγκη να δουλέψει με τον εαυτό του. 

Η ψυχοθεραπεία βοηθά στην αλλαγή του αρνητικού τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς. Τυπικά, επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα προβλήματα και οι θεραπευόμενοι μπορούν να μάθουν νέους υγιείς τρόπους διαχείρισης. 

2. Καλός ύπνος 

Ο ύπνος είναι μια από τις πιο σημαντικές πτυχές της δυσφορίας καθώς ρυθμίζει τη διάθεση και την λειτουργία του εγκεφάλου. Η υγιεινή του ύπνου, η σταθερή ώρα ύπνου και αφύπνισης διασφαλίζουν τα σταθερά μοτίβα στον ύπνο. Φυσικά, είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι ηλεκτρονικές συσκευές πριν από τον ύπνο. 

3. Υγιεινή διατροφή και άσκηση 

Η υγιεινή διατροφή είναι πολύ σημαντική καθώς θρέφει τον εγκέφαλο και το σώμα, και επηρεάζει την διάθεση. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα , οι άπαχες πρωτεΐνες βοηθούν στην υγεία του εγκεφάλου και μειώνουν τα συμπτώματα της δυσφορίας. 

Η άσκηση είναι εξίσου σημαντική, καθώς οδηγεί στην απελευθέρωση ενδορφινών των ορμονών που μειώνουν την αντίληψη του πόνου και αυξάνουν τα συναισθήματα χαράς. Η άσκηση επίσης, βελτιώνει την σωματική υγεία, την αυτοεκτίμηση και τις αρνητικές σκέψεις. 

4. Ενσυνειδητότητα 

Οι τεχνικές ενσυνειδητότητας όπως οι τεχνικές αναπνοών και ο διαλογισμός βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση της δυσφορίας. Οι τεχνικές αναπνοών ηρεμούν το μυαλό και μειώνουν το στρες. 

Ο διαλογισμός είναι μια άλλη αποτελεσματική μέθοδος για την εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα. Μπορείτε να καθίσετε σε ένα ήσυχο μέρος και να συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας, αφήνοντας τις σκέψεις να ρέουν χωρίς κριτική. Ο διαλογισμός βοηθά στον έλεγχο των συναισθημάτων και στη μείωση του άγχους. 

Η δυσφορία χαρακτηρίζεται από συναισθήματα ανησυχίας, θλίψης, ευερεθιστότητα και επηρεάζει σημαντικά την λειτουργικότητα και τις σχέσεις. Ωστόσο, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας και με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής.