Η Φάλαινα

Η Φάλαινα

Φέτος, ο μεγάλος νικητής στην απονομή των βραβείων Όσκαρ ήταν ο Μπρένταν Φρέιζερ για την ερμηνεία του στην ταινία "Η φάλαινα". Σε αυτή την ταινία ενσάρκωσε έναν χαρακτήρα που υπέφερε από νοσηρή παχυσαρκία. Την σκηνοθεσία της ταινίας είχε αναλάβει ο Αρονόφκσι.

Ποια είναι η υπόθεση της ταινίας;

Αν δεν το γνωρίζατε, "Η φάλαινα" βασίστηκε σε ένα θεατρικό έργο, όπου όλα συνέβαιναν σε ένα βρώμικο καθιστικό. Βέβαια, η ερμηνεία του Μπρένταν Φρέιζερ έκανε αυτό το μικρό χώρο να μην έχει κανένα νόημα.

Το έργο έχει γραφτεί από τον Σάμουελ Χάντερ, ο οποίος έγραψε το θεατρικό έργο ενώ ο ίδιος πάλευε με μια διατροφική διαταραχή, και πολλές πτυχές του έργου δείχνουν τη σχέση του με το Χριστιανισμό, την πατρότητα, την σεξουαλικότητα.

Η ταινία δείχνει την κακομεταχείριση του Τσάρλι, την κακοποίηση και τους εθισμούς με ένα σκληρό τρόπο. Αν και αυτό είναι σκόπιμο, είναι δύσκολο για τους θεατές.

Ο Μπρένταν Φρέιζερ στην ταινία υποδύεται τον Τσάρλι, έναν καθηγητή λογοτεχνίας  που διδάσκει δημιουργική γραφή μέσω διαδικτύου, και οι μαθητές του αναρωτιούνται γιατί η κάμερα του Zoom είναι πάντοτε κλειστή. Ο Τσάρλι ισχυρίζεται ότι η κάμερα δεν λειτουργεί, αλλά ο πραγματικός λόγος είναι ότι ντρέπεται για το σώμα του. Εκτός από την νοσηρή παχυσαρκία, είναι στο κατώφλι του θανάτου, και η ταινία αντικατοπτρίζει την αντίστροφη μέτρηση μέρα με τη μέρα.

Η συμπεριφορά του Τσάρλι σε όλη τη διάρκεια της ταινίας βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις μεταφορές που προσπαθεί να μεταφέρει η ταινία. Ο τίτλος, "Η φάλαινα" δεν αφορά το βάρος του πρωταγωνιστή αλλά αποτελεί αναφορά στο "Μόμπι Ντικ", τη μεγάλη λευκή φάλαινα του ομώνυμου, εμβληματικού μυθιστορήματος του Χέρμαν Μέλβιλ. Ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζεται ο Τσάρλι τον παραλληλίζει με την φάλαινα σε κάθε ιστορία.

Ποια είναι τα μηνύματα της ταινίας;

Το προμοτάρισμα της ταινίας βασίστηκε στην ενσυναίσθηση, αλλά η ταινία δίνει ουσιαστικά την αντίθετη αίσθηση. Ο καθηγητής λογοτεχνίας, ο Τσάρλι, υποφέρει από μια σοβαρή διατροφική διαταραχή που έκανε την εμφάνισή της μετά από τον τραγικό θάνατο του συντρόφου του. Ο Τσάρλι προσπάθησε να αντιμετωπίσει την απώλεια με το φαγητό και στη συνέχεια εμφάνισε αγοραφοβία λόγω ντροπής. Ο πρωταγωνιστής βίωσε την απόρριψη της πρώην συζύγου του και της κόρης τους μετά την αποκάλυψη της σχέσης του με έναν άλλο άντρα.

Η μόνη πραγματική ανθρώπινη επαφή του Τσάρλι σε τακτική βάση είναι με την Λιζ, η οποία αρχικά εμφανίζεται να παρακολουθεί την υγεία του και την ευεξία του. Αφού παρατήρησε ότι η αρτηριακή του πίεση εκτοξεύτηκε στα ύψη 238/134, η Λιζ παρακάλεσε τον Τσάρλι να ζητήσει ιατρική βοήθεια ή διαφορετικά θα πέθαινε μέσα στο Σαββατοκύριακο. Ο Τσάρλι επέμενε ότι δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά την νοσηλεία στο νοσοκομείο επειδή δεν είχε ασφάλεια υγείας, και ουσιαστικά επέλεξε μια μορφή αυτοκτονίας.

Η ταινία έχει γυριστεί σε ένα σχεδόν τετράγωνο κάδρο , πράγμα που εγγυάται ότι το κοινό δεν μπορεί να αγνοήσει τον χώρο που καταλαμβάνει ο πρωταγωνιστής στον κόσμο. Ο Τσάρλι δεν αφήνει ποτέ το σπίτι του στη διάρκεια της ταινίας. Το κοινό, όπως και ο Τσάρλι, είναι περιορισμένο σπίτι του, πηγαίνει μόνο στην μπροστινή βεράντα του διαμερίσματός του για να βλέπει έξω. Οι σκηνές στις οποίες ο Τσάρλι πηγαίνει σε διαφορετικά δωμάτια του σπιτιού του , έχουν γυριστεί με τέτοιο τρόπο που κάνουν την ταινία να μοιάζει σαν ταινία τρόμου. Δεν υπάρχει καμία ενσυναίσθηση για τη μάχη του Τσάρλι στον τρόπο με τον οποίο η κάμερα τον ακολουθεί. Στη σκηνοθεσία του Αρονόφσκι , ο πρωταγωνιστής δεν δημιουργεί καμία συμπόνια στο κοινό.

Ο Αρονόφκσι και ο Χάντερ μέσω της ταινίας υπενθυμίζουν στο κοινό ότι ο Τσάρλι είναι ένας καλός άνθρωπος και τα λάθη που έχει κάνει στο παρελθόν, είτε τα δικά του είτε των άλλων, δεν έχουν καμία σημασία τις τελευταίες μέρες της ζωής του που βλέπουμε να διαδραματίζονται. Καθώς ο  Μπρένταν Φρέιζερ κάνει ότι μπορεί με τα πρόσθετα υλικά που φοράει, δεν υπάρχει ζωή πουθενά εκτός από τα μάτια του. Ο Τσάρλι έχει ένα άδειο βλέμμα και τρεμάμενη φωνή ώστε να προκαλέσει τη συμπόνια του κοινού.

Το κοινό μαθαίνει από τη Λιζ ότι ο Τσάρλι άφησε τη γυναίκα και την κόρη του για το σύντροφό του, που ήταν αδερφός της Λιζ, και ο οποίος αυτοκτόνησε μετά από μια σκληρή σχέση με τη θρησκεία. Η ταινία φυσικά δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για την σεξουαλικότητα του Τσάρλι, αλλά η κόρη του, χρησιμοποιεί ως όπλο αυτή την προτίμηση κάθε φορά που τον βλέπει. Η σεξουαλικότητα του Τσάρλι δεν είναι κομμάτι της ιστορίας αλλά χρησιμοποιείται εναντίον του σε όλη τη διάρκειά της.

Τι είναι όμως η νοσηρή παχυσαρκία από την οποία έπασχε ο πρωταγωνιστής και πως επηρεάζει το προσδόκιμο επιβίωσης;

Για να καταφέρει ο Μπρένταν Φρέιζερ να ενσαρκώσει τον χαρακτήρα στην ταινία "Η φάλαινα", φορούσε πολλά κιλά πρόσθετων κατασκευών που μιμούνταν το λίπος που είναι το χαρακτηριστικό της νοσηρής παχυσαρκίας. Η διάγνωση αυτού του τύπου παχυσαρκίας γίνεται όταν ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι ίσος ή μεγαλύτερος από 40kg/m². Το προηγούμενο στάδιο είναι όταν ο ΔΜΣ είναι μεταξύ 35.0 και 39.9kg/m² όπου δείχνει σοβαρή παχυσαρκία , και ανάμεσα στο 30.0 με 34.9kg.m² δείχνει μέτρια παχυσαρκία.

Οι κύριες επιπλοκές που έχουν συνδεθεί με την παχυσαρκία γενικά, πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για τη νοσηρή παχυσαρκία, είναι οι παθήσεις των αρθρώσεων, οι ορμονικές διαταραχές, οι παθήσεις του ήπατος, οι παθήσεις των νεφρών. Ακόμη μπορεί να παρατηρούνται αναπνευστικά προβλήματα, διαβήτης, παθήσεις του καρδιαγγειακού (υπέρταση, αρτηριοσκλήρωση) και κάποιες μορφές καρκίνου (πιο συγκεκριμένα όγκοι στο ήπαρ, στους νεφρούς, στη μήτρα).

Η διαχείριση αυτής της σοβαρής μορφής παχυσαρκίας βασίζεται:

• στον τρόπο ζωής και στη διατροφή
• στην ψυχολογική υποστήριξη
• στις διατροφικές συμβουλές
• στις εκπαιδευτικές συνεδρίες
• στα φάρμακα
• στη βαριατρική χειρουργική ως τελευταία λύση, όταν όλες οι παραπάνω μέθοδοι δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα και ο ασθενής δεν χάνει βάρος. Για να μπορεί ένας ασθενής να καταφύγει στην βαριατρική πρέπει να έχει ΔΜΣ>40kg/m² ή >35kg/m² μαζί με κάποια επιπλοκή (διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, υπνική άπνοια). Επίσης, η ηλικία είναι ένα πολύ σημαντικό κριτήριο , καθώς οι ασθενείς πρέπει να είναι 18-60 ετών για να επιλεχθούν για βαριατρική χειρουργική. Ο ασθενής δεν πρέπει να παρουσιάζει ψυχολογικές αντενδείξεις ή άλλους κινδύνους.