Ιός κοξάκι και παιδιά

Ιός κοξάκι και παιδιά

Ο ιός Coxsackie (κοξάκι) ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των εντεροϊών. Αυτοί οι ιοί μπορεί να προκαλούν ένα εύρος συμπτωμάτων, ειδικά στα μικρά παιδιά. Οι λοιμώξεις είναι πιο συχνές στη διάρκεια του καλοκαιριού και στην αρχή του φθινόπωρου.

Ο ιός κοξάκι , όπως οι νοροϊοί, προκαλεί συμπτώματα στο γαστρεντερικό σύστημα. Το στέλεχος Α16 προκαλεί τη νόσο των χεριών, των ποδιών και του στόματος. Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι 29 τύποι ιών κοξάκι που προκαλούν λοιμώξεις στους ανθρώπους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από τη λοίμωξη από τον κοξάκι ακόμη και όσοι εμφανίζουν συμπτώματα στα χέρια, στα πόδια και στο στόμα, μέσα σε λίγες ημέρες. Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις η νόσος των χεριών, των ποδιών και του στόματος μπορεί να έχει θανατηφόρες επιπλοκές, που περιλαμβάνουν την εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή στον εγκέφαλο) και το πνευμονικό οίδημα (υγρό στους πνεύμονες). Ο εντεροϊός D68 , είναι ένας άλλος ιός στην ομάδα, που προκαλεί λοίμωξη του αναπνευστικού που έχει σχέση με την οξεία ήπια παράλυση.

Τι είναι ο ιός Coxsackie;

Υπάρχουν πάνω από 100 εντεροϊοί παγκοσμίως. Μεταξύ αυτών υπάρχει ένας αριθμός που ανήκει στους ιούς coxsackie που μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις στους ανθρώπους:

• Οι ιοί Coxsackie Α2-8, Α10, Α12, Α14, Α16
• Ο ιός Coxsackie Α9
• Οι ιοί Coxsackie Β1-6
• Οι ιοί Coxsackie Α1, Α11, Α13, Α17, Α19-22, Α24

Το στέλεχος Α6 του ιού Coxsackie μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρή και άτυπη νόσο των χεριών, των ποδιών και του στόματος.

Τύποι ιού Κοξάκι

Ο ιός κοξάκι μπορεί να προκαλεί πολλές λοιμώξεις, ανάλογα με το στέλεχος του ιού.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες των ιών Coxsackie, ο τύπος Α και ο τύπος Β.

Ο τύπος Α προκαλεί:

• Ερπητική κυνάγχη
• Νόσος χεριών-ποδιών-στόματος

Ο τύπος Β προκαλεί:

• Λοιμώξεις των μυών που προκαλούν σπασμούς στο στομάχι και στους μύες του στήθους
• Πυρετό

Άλλες λοιμώξεις που προκαλούνται από υποκατηγορίες της ομάδας Α και Β περιλαμβάνουν:

• Μηνιγγίτιδα (λοίμωξη της μεμβράνης που προστατεύει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό)
• Μυοπερικαρδίτιδα (φλεγμονή στην καρδιά), εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή στον εγκέφαλο)

Ποια είναι τα συμπτώματα του ιού Κοξάκι;

Περίπου στο 90% των λοιμώξεων από τον ιό κοξάκι δεν προκαλεί συμπτώματα ή προκαλεί μόνο πυρετό. Βέβαια, τα συμπτώματα είναι ανάλογα με την νόσο.

• Η νόσος των χεριών-ποδιών-στόματος προκαλεί επώδυνες φυσαλίδες στο στόμα, στις παλάμες των χεριών και στα πέλματα των ποδιών. Συνήθως αυτές υποχωρούν μόνες του αλλά σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν επιπλοκές αν το παιδί δεν τρώει καλά ή δεν πίνει υγρά επειδή πονάει.
• Η ερπητική κυνάγχη προκαλεί πονόλαιμο και δίνει υψηλό πυρετό και πονοκέφαλο.
• Οι μυϊκές λοιμώξεις προκαλούν έντονους σπασμούς ανάμεσα στα πλευρά και στο πάνω μέρος της κοιλιάς που διαρκούν 15-30 λεπτά.
• Η μηνιγγίτιδα προκαλεί συμπτώματα όπως ο πόνος στον αυχένα, ο πονοκέφαλος, ο εμετός και η ευαισθησία στα έντονα φώτα.
• Οι λοιμώξεις της καρδιάς προκαλούν πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή και ανώμαλο καρδιακό ρυθμό.

Ο ιός κοξάκι μπορεί να προκαλεί ένα εύρος συμπτωμάτων. Περίπου τα μισά παιδιά που έχουν μολυνθεί δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Άλλα ξαφνικά εμφανίζουν υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο και πόνο στους μύες και άλλα έχουν πονόλαιμο, δυσφορία στην κοιλιά ή ναυτία. Ένα παιδί με ιό κοξάκι μπορεί να νιώθει ζεστό αλλά να μην έχει κανένα άλλο σύμπτωμα. Στα περισσότερα παιδιά ο πυρετός διαρκεί περίπου 3 ημέρες, και μετά υποχωρεί.

Ο ιός κοξάκι είναι ένας εντεροϊός. Υπάρχουν πολλά στελέχη που προκαλούν λοιμώξεις, όπως το Α6 στέλεχος που είναι το πιο σύνηθες στις λοιμώξεις στους ενήλικες και οι ιοί κοξάκι τύπου Β που προκαλούν πιο σοβαρές λοιμώξεις.

Περίπου οι μισοί άνθρωποι με μια λοίμωξη δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Χρειάζονται λίγες ημέρες για την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Σε κάποιες περιπτώσεις ο ιός κοξάκι μπορεί να προκαλεί μακροχρόνια προβλήματα ή να είναι θανατηφόρος.

Αν ένα άτομο μολυνθεί με έναν ορότυπο του ιού κοξάκι αυτό δεν σημαίνει ότι έχει ανοσία στους υπόλοιπους ορότυπους, και για αυτό μπορεί να νοσήσει αρκετές φορές στη ζωή του.

Μετάδοση του ιού Coxsackie

Τα παιδιά συνήθως εκδηλώνουν συμπτώματα μετά από 3-6 ημέρες από την έκθεσή τους σε ένα άτομο που έχει τον ιό (περίοδος επώασης). Ο ιός coxsackie μεταδίδεται μέσω της κοπρανοστοματικής οδού (άμεση ή έμμεση επαφή με τα κόπρανα) και της αναπνευστικής οδού (όταν κάποιος βήχει ή φτερνίζεται πάνω σας).

Η μετάδοση του ιού κοξάκι μπορεί να γίνει μέσα από τα σταγονίδια που προκύπτουν από τον βήχα ή το φτέρνισμα. Η μόλυνση των παιδιών μπορεί να γίνει αν αγγίξουν μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο μωρό στη διάρκεια του τοκετού.

Επίσης, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί αν κάποιος αγγίξει μια μολυσμένη επιφάνεια ή αντικείμενα. Η νόσος των χεριών, των ποδιών και του στόματος μπορεί να μεταδοθεί μέσα από το άγγιγμα ενός πόμολου πόρτας που έχει πάνω τον ιό, και στη συνέχεια το άτομο αγγίξει τα μάτια, το στόμα ή τη μύτη του.

Οι εξάρσεις του ιού είναι δύσκολο να ελεγχθούν καθώς ο ιός παραμένει στα κόπρανα και στις εκκρίσεις της αναπνευστικής οδού (στο σάλιο και στις ρινικές εκκρίσεις) για εβδομάδες μετά τη μόλυνση.

Ο ιός Coxsackie μπορεί να προκαλεί στα παιδιά τα παρακάτω:

Λοίμωξη στο δέρμα και στο στόμα

Η νόσος των χεριών, των ποδιών και του στόματος είναι πολύ συχνή στα παιδιά, και συχνά προκαλείται από τα στελέχη Α16 και Α6. Συνήθως επηρεάζει τα βρέφη και τα  μικρά παιδιά κάτω των 5 ετών. Το εξάνθημα της νόσου εμφανίζεται στις παλάμες των χεριών, στα πέλματα των ποδιών, και μέσα στο στόμα. Ωστόσο, τα εξανθήματα μπορεί να εμφανιστούν στο πρόσωπο, στα πόδια και στην περιοχή της πάνας. Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν επίσης πυρετό, πονοκέφαλο και μειωμένη όρεξη.

Τα παιδιά που έχουν μόλυνση από τον ιό coxsackie μπορεί να εμφανίζουν ερπητική κυνάγχη , η οποία δεν έχει καμία σχέση με τον ιό του έρπητα, με επώδυνα έλκη ή  πληγές στον ουρανίσκο και στις αμυγδαλές. Η ερπητική κυνάγχη εμφανίζεται ξαφνικά, και επιπλέον συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό και πονοκέφαλο. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μέσα σε 3-6 ημέρες.

Μυϊκές λοιμώξεις

Η λοίμωξη με τα στελέχη Β3, Β5 ή Β6 μπορεί να προκαλούν επαναλαμβανόμενους απότομους σπασμούς στους μύες που βρίσκονται μεταξύ των πλευρών και πάνω από το πάνω μισό της κοιλιάς. Οι σπασμοί γενικά διαρκούν 15-30 λεπτά την φορά και χειροτερεύουν από την βαθιά αναπνοή. Η λοίμωξη αυτή είναι συχνή στους νέους ενήλικες, και γενικά υποχωρεί μέσα σε 1-6 ημέρες.

Λοιμώξεις του νευρικού συστήματος

Συγκεκριμένοι τύποι του ιού coxsackie προκαλούν μηνιγγίτιδα (λοίμωξη στο προστατευτικό στρώμα που περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό). Το πιάσιμο στον αυχένα, ο πονοκέφαλος, ο εμετός και ο πόνος που έχει σχέση με τα έντονα φώτα (φωτοφοβία) είναι σημάδια μηνιγγίτιδας. Η μηνιγγίτιδα συμβαίνει πιο συχνά στα μικρά παιδιά, αλλά μπορεί να προσβάλλει τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους.

Θέματα με την καρδιά

Οι λοιμώξεις με τα στελέχη Β2-Β5 του ιού κοξάκι προκαλούν οίδημα και φλεγμονή στο μυ της καρδιάς , μια κατάσταση που είναι γνωστή ως μυοπερικαρδίτιδα. Οι σωματικά δραστήριοι έφηβοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν μυοπερικαρδίτιδα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή (ειδικά στην άσκηση) και ανώμαλο καρδιακό ρυθμό.

Λοιμώξεις στα νεογέννητα

Τα νεογέννητα που έρχονται σε επαφή με τον ιό από τη μαμά τους κατά τη διάρκεια της γέννησης, μπορεί να εμφανίζουν μια συντριπτική λοίμωξη με πυρετό που οδηγεί σε ηπατική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια, μηνιγγίτιδα, επιληψίες, αιμορραγία και σε κάποιες περιπτώσεις σε θάνατο.

Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με τον παιδίατρο;

Καλό είναι να μιλήσετε με τον παιδίατρό σας αν το παιδί κάνει παράπονα ότι πονά ο αυχένας, έχει πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή, νιώθει ατονία ή λήθαργο. Επίσης, καλό είναι να εξετάσετε το στόμα του παιδιού για πληγές που μπορεί να κάνουν δύσκολη την κατάποση, με αποτέλεσμα να οδηγούν στην αφυδάτωση.

Διάγνωση του ιού Κοξάκι

Ο γιατρός θα εξετάσει το παιδί για να αξιολογήσει όλα τα σημάδια και τα συμπτώματα. Αν ο γιατρός υποπτευθεί τη νόσο χεριών-ποδιών-στόματος, θα ψάξει να βρει το εξάνθημα που έχει σχέση με τη λοίμωξη και θα εξετάσει το στόμα και το λαιμό.

Στις περισσότερες περιπτώσεις , η διάγνωση βασίζεται στα κλινικά ευρήματα και δεν είναι ανάγκη να γίνει εργαστηριακός έλεγχος. Ωστόσο, για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, ο γιατρός μπορεί να λάβει δείγμα από το λαιμό, τη μύτη, τα κόπρανα ή άλλες περιοχές του σώματος. Οι εξετάσεις αίματος, ούρων μπορεί να δείχνουν μόλυνση από εντεροϊό. Αν υπάρχει υποψία μηνιγγίτιδας, μπορεί να γίνει οσφυϊκή παρακέντηση, ώστε το εγκεφαλονωτιαίο υγρό να εξεταστεί στο εργαστήριο. Στην περίπτωση της μυοπερικαρδίτιδας  μπορεί να γίνει μια ακτινογραφία θώρακος και ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τη νόσο που προκαλεί ο ιός κοξάκι ή οποιοσδήποτε άλλος εντεροϊός. Έχουν γίνει δοκιμές για κάποια αντιϊκά φάρμακα χωρίς ωστόσο να έχουν λάβει έγκριση. Συνήθως οι γιατροί προτείνουν τη λήψη ακεταμινοφαίνης για την μείωση του πυρετού και την καταπολέμηση της δυσφορίας που προκαλούν οι πληγές στο στόμα.

Ανάλογα με τη λοίμωξη και τα συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει κάποια φάρμακα στο παιδί για την καταπολέμηση των συμπτωμάτων. Επειδή τα αντιβιοτικά λειτουργούν μονάχα ενάντια στα βακτήρια, δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα ενάντια στους ιούς.

Μπορεί ο γιατρός να προτείνει τη λήψη ακεταμινοφαίνης ή ιβουπροφαίνης για την μείωση του πόνου. Αν ο πυρετός διαρκεί πάνω από 24 ώρες ή το παιδί έχει οποιοδήποτε σύμπτωμα που να υποδηλώνει πιο σοβαρή λοίμωξη, τότε πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας.

Τα περισσότερα παιδιά συνήθως αναρρώνουν μέσα σε λίγες μέρες χωρίς θέματα. Ένα παιδί που έχει πυρετό χωρίς κανένα άλλο σύμπτωμα πρέπει να ξεκουράζεται ή να παίζει ήσυχα μέσα στο σπίτι. Φυσικά, είναι αναγκαίο να λαμβάνει πολλά υγρά για την πρόληψη της αφυδάτωσης.

Πόσο διαρκεί η λοίμωξη από τον ιό κοξάκι;

Η διάρκεια της λοίμωξης μπορεί να διαφέρει για κάθε παιδί. Τα παιδιά που έχουν μόνο πυρετό μπορεί να έχουν φυσιολογική θερμοκρασία μετά από 24 ώρες, αν και κατά μέσο όρο ο πυρετός διαρκεί 3 ημέρες. Η νόσος χεριών-ποδιών-στόματος συνήθως διαρκεί 2-3 ημέρες αλλά κάποιες φορές μπορεί να φτάνει και τις 7 ημέρες. Η μηνιγγίτιδα χρειάζεται περίπου 3-7 ημέρες.

Πρόγνωση

Σχεδόν πάντα, τα παιδιά αναρρώνουν από αυτές τις λοιμώξεις μέσα σε 7-10 ημέρες χωρίς κάποιο πρόβλημα. Οι επιπλοκές μπορεί να συμβούν κατά καιρούς και περιλαμβάνουν την καρδιακή ανεπάρκεια που έχει σχέση με την μυοπερικαρδίτιδα και ακόμη και τον ξαφνικό θάνατο που έχει σχέση με τον ανώμαλο καρδιακό ρυθμό. Τα νεογέννητα που μολύνονται με εντεροϊούς μέσα στις πρώτες 1-2 εβδομάδες της ζωής τους μπορεί να νοσούν σοβαρά με λοιμώξεις που οδηγούν σε ηπατική ανεπάρκεια και ακατάσχετη αιμορραγία , που μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Πρόληψη

Τα παιδιά και οι ενήλικες είναι πολύ σημαντικό να τηρούν κάποιους κανόνες υγιεινής, όπως να πλένουν τα χέρια τους ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες μετάδοσης ή διασποράς του ιού. Πιο συγκεκριμένα οι γονείς που αλλάζουν τις πάνες των μωρών πρέπει να πλένουν συχνά τα χέρια τους. Όταν ένα παιδί είναι άρρωστο λόγω λοίμωξης από οποιοδήποτε εντεροϊό , καλό είναι να μην πηγαίνει στο σχολείο, στο κολυμβητήριο και σε άλλες δραστηριότητες τις πρώτες μέρες που είναι άρρωστο.