Παλμοί καρδιάς: φυσιολογικές τιμές

Παλμοί καρδιάς

Οι παλμοί της καρδιάς είναι ο αριθμός που δείχνει πόσες φορές χτυπά η καρδιά σε ένα λεπτό. Ο ρυθμός της καρδιάς δεν είναι πάντα ο ίδιος, αλλάζει ανάλογα με την φυσική μας δραστηριότητα και την συναισθηματική μας κατάσταση, έτσι ώστε τα διάφορα όργανα (κυρίως οι μύες) να έχουν την ενέργεια (οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά) που χρειάζονται. Όταν αναφερόμαστε στους φυσιολογικούς παλμούς της καρδιάς, αναφερόμαστε στις τιμές που αφορούν τους χτύπους σε ήρεμη κατάσταση.

Φυσιολογικοί παλμοί καρδιάς ανά ηλικία και μέγιστοι παλμοί

Ο αριθμός των παλμών διαφέρει από άτομο σε άτομο. Γενικά είναι χαμηλότεροι όταν ξεκουραζόμαστε και υψηλότεροι όταν κάνουμε άσκηση (το σώμα έχει ανάγκη περισσότερο αίμα πλούσιο σε οξυγόνο όταν κάνουμε άσκηση).

Για τους ενήλικες οι φυσιολογικοί παλμοί (σε κατάσταση ηρεμίας) είναι περίπου 60-120 ανά λεπτό. Για τα παιδιά οι φυσιολογικοί παλμοί μπορεί να είναι περισσότεροι, ανάλογα με την ηλικία τους. Ο ρυθμός της καρδιάς ποικίλλει από άτομο σε άτομο, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις οι πολύ υψηλοί παλμοί είναι επικίνδυνοι.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις φυσιολογικές τιμές των παλμών (παλμοί ανά λεπτό) και τις μέγιστες τιμές ανά ηλικία.

Ηλικία	Φυσιολογικοί παλμοί	Μέγιστοι παλμοί
20 ετών	100-170	200
30 ετών	95-162	190
35 ετών	93-157	185
40 ετών	90-153	180
45 ετών	88-149	175
50 ετών	85-145	170
55 ετών	83-140	165
60 ετών	80-136	160
65 ετών	78-132	155
70 ετών	75-128	150

Ποιο είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τους παλμούς της καρδιάς;

Εκτός από την ηλικία, υπάρχουν αρκετοί ακόμη παράγοντες που επηρεάζουν τον αριθμό των παλμών της καρδιάς ανά λεπτό:

• Θερμοκρασία: οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονται ελαφρά όταν η θερμοκρασία είναι υψηλή.
• Παρενέργειες φαρμακευτικής αγωγής: τα φάρμακα, όπως οι β-αναστολείς, μειώνουν τον ρυθμό της καρδιάς.
• Συναισθήματα: σε καταστάσεις άγχους ή ενθουσιασμού, ο ρυθμός της καρδιάς αυξάνεται.
• Βάρος: οι παχύσαρκοι άνθρωποι μπορεί να έχουν περισσότερους παλμούς. Αυτό συμβαίνει επειδή η καρδιά λειτουργεί πιο σκληρά για να τροφοδοτεί το σώμα με αίμα. Είναι προς όφελος της καρδιά σας να αδυνατίσετε μειώνοντας τις θερμίδες.
• Φυσική κατάσταση: εάν γυμνάζεστε (ιδίως εάν κάνετε αεροβική άσκηση) οι χτύποι της καρδιάς σε κατάσταση ηρεμίας θα είναι χαμηλότεροι
• Αναιμία: στην αναιμία, τα χαμηλά επίπεδα ερυθροκυττάρων κάνουν την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα ώστε να τροφοδοτεί το σώμα με αίμα πλούσιο σε οξυγόνο.
• Ορμονικές ανισορροπίες: οι ανωμαλίες στα επίπεδα κάποιων ορμονών μπορεί να επηρεάζουν τον ρυθμό της καρδιάς. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού ο ρυθμός της καρδιάς είναι υψηλότερος ενώ σε περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού είναι χαμηλότερος.
• Σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας (PoTS): αυτό το σύνδρομο προκαλεί ανώμαλη αύξηση στους παλμούς της καρδιάς όταν κάποιος μένει όρθιος. Μαζί με το αίσθημα παλμών της καρδιάς, μερικά τυπικά συμπτώματα του PoTS περιλαμβάνουν τη ζαλάδα και την λιποθυμία.
• Στάση του σώματος: οι παλμοί της καρδιάς προσωρινά αυξάνονται όταν κάποιος μετακινείται από καθιστή σε όρθια θέση.
• Κάπνισμα: οι καπνιστές έχουν περισσότερους παλμούς. Είναι πολύ σημαντική η διακοπή του καπνίσματος. Αν και είναι δύσκολο, είναι απαραίτητο για την υγεία της καρδιάς.

Πώς μπορούμε να υπολογίσουμε τους μέγιστους καρδιακούς παλμούς;

Ο καθένας μπορεί να υπολογίσει το μέγιστο αριθμό των καρδιακών του παλμών απλά με την αφαίρεση της ηλικίας του από το 220. Για παράδειγμα, ένα άτομο 35 ετών, έχει μέγιστο καρδιακό ρυθμό 220-35=185 παλμούς/λεπτό.

Μη φυσιολογικοί παλμοί καρδιάς

Για τον κάθε άνθρωπο υπάρχουν στιγμές που οι παλμοί της καρδιάς είναι λιγότεροι ή περισσότεροι από ότι φυσιολογικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε μεταβολή είναι επικίνδυνη. Ωστόσο δεν είναι μόνο ο αριθμός των παλμών που καθορίζει το αν η καρδιά λειτουργεί κανονικά ή όχι, τεράστια σημασία παίζει και ο ρυθμός της καρδιάς. Με τις κατάλληλες εξετάσεις ο γιατρός σας μπορεί να εκτιμήσει αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο ρυθμό της καρδιάς σας (πχ καρδιογράφημα ή Holter 24ώρου).

Υψηλοί παλμοί

Όταν η καρδιά χτυπά πολύ γρήγορα, αυτή η κατάσταση αυτή έχει την ονομασία ταχυκαρδία. Για τους ενήλικες, η ταχυκαρδία περιλαμβάνει πάνω από 100 παλμούς/λεπτό. Φυσικά, η ηλικία και η συνολική υγεία ενός ανθρώπου επηρεάζουν τους παλμούς.

Υπάρχουν αρκετοί τύποι ταχυκαρδίας, όπως:

• κοιλιακή
• κολπική
• φλεβοκομβική

Ο διαχωρισμός γίνεται με βάση τις αιτίες και τα τμήματα της καρδιάς που επηρεάζει. Η ταχυκαρδία μπορεί να είναι περιστασιακή.

Κάποιες πιθανές αιτίες ταχυκαρδίας περιλαμβάνουν:

• κάποιο υποκείμενο θέμα υγείας
• άγχος
• κατανάλωση καφεΐνης
• κατανάλωση αλκοόλ
• ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες
• αναιμία
• ορμονικά θέματα (πχ. θυρεοειδής)

Επιπλέον αιτίες ταχυκαρδίας είναι ο πυρετός, η έντονη άσκηση ή η φυσική δραστηριότητα, οι παρενέργειες μιας φαρμακευτικής αγωγής, το κάπνισμα.

Χαμηλοί παλμοί

Όταν η καρδιά χτυπά πολύ αργά, αυτή η κατάσταση ονομάζεται βραδυκαρδία. Η βραδυκαρδία τυπικά περιλαμβάνει λιγότερους από 60 παλμούς/λεπτό.

Για τους αθλητές και τους ανθρώπους που κάνουν τακτική άσκηση, οι λιγότεροι από 60 παλμοί το λεπτό είναι κάτι φυσιολογικό.

Κάποιες πιθανές αιτίες της βραδυκαρδίας περιλαμβάνουν:

• παρενέργειες φαρμάκων που λαμβάνετε
• ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες
• υπνική άπνοια
• ένα υποκείμενο θέμα υγείας
• άνθρωποι μεγάλης ηλικίας
• προβλήματα στο σύστημα μεταγωγής σημάτων της καρδιάς

Η οριακή ή η περιστασιακή βραδυκαρδία δεν χρειάζεται θεραπεία. Αλλά η παρατεταμένη βραδυκαρδία μπορεί να είναι μια σοβαρή κατάσταση (η οποία μπορεί να απαιτεί και την τοποθέτηση βηματοδότη).

Συγκεκριμένα υποκείμενα νοσήματα μπορεί να κάνουν τις αλλαγές στο ρυθμό της καρδιάς επικίνδυνες. Αν ένα άτομο έχει κάποιο νόσημα του καρδιαγγειακού, καρδιακή ανεπάρκεια και παρατηρεί διακύμανση στους παλμούς της καρδιάς πρέπει να μιλά με το γιατρό του το συντομότερο δυνατό ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιας σοβαρής επιπλοκής.

Αρρυθμία, ταχυκαρδία και άλλες καταστάσεις

Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που επηρεάζουν την καρδιά. Γενικά, η αρρυθμία περιγράφει έναν ρυθμό της καρδιάς που είναι πολύ γρήγορος, πολύ αργός ή ακανόνιστος (όπως οι έκτακτες συστολές).

Ενώ η “βραδυκαρδία” περιγράφει το χαμηλό ρυθμό της καρδιάς, η “ταχυκαρδία” περιγράφει τον γρήγορο ρυθμό της καρδιάς, πράγμα που γενικά σημαίνει ότι οι παλμοί ξεπερνούν τους 100/λεπτό. Αυτό γενικά συμβαίνει όταν τα ηλεκτρικά σήματα που φτάνουν στις άνω κοιλότητες της καρδιάς πυροδοτούνται ασυνήθιστα.

Αν ο ρυθμός της καρδιάς είναι 150 παλμοί/λεπτό ή περισσότεροι, αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως υπερκοιλιακή ταχυκαρδία. Η υπερκοιλιακή ταχυκαρδία παρατηρείται όταν το ηλεκτρικό σύστημα που ελέγχει το ρυθμό της καρδιάς γίνεται δυσλειτουργικό.

Πώς μπορώ να μειώσω τους παλμούς μου;

Οι παλμοί της καρδιάς μπορεί να αυξηθούν λόγω νευρικότητας, άγχους, αφυδάτωσης και σωματικής υπερπροσπάθειας. Καλό είναι να καθίσετε κάπου, να πάρετε μερικές βαθιές αναπνοές και να πιείτε νερό για να πέσουν σταδιακά οι παλμοί σας.

Μακροπρόθεσμα, η τακτική άσκηση (ιδίως η αεροβική) βοηθά στην ενδυνάμωση της καρδιάς και στη μείωση και διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού της καρδιάς. Το κάπνισμα αυξάνει τους παλμούς, λόγω της επίδρασης της νικοτίνης στο κυκλοφορικό σύστημα των αιμοφόρων αγγείων, για αυτό και η διακοπή του καπνίσματος συμβάλλει στην διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού της καρδιάς.

Για να επαναφέρετε τους παλμούς σας μετά την άσκηση μπορείτε να κάνετε τα εξής:

• Μετά από γρήγορο περπάτημα, περπατήστε 10 λεπτά αργά.
• Μετά από τρέξιμο, μπορείτε να κάνετε γρήγορο περπάτημα για 10 λεπτά.
• Αν κολυμπάτε, μπορείτε να μειώσετε το ρυθμό σας για 10 λεπτά.

Η χαλάρωση μετά την άσκηση βοηθά ώστε σταδιακά να επανέλθει ο ρυθμός της καρδιάς, και βοηθά στην αποφυγή της αίσθησης της ζαλάδας ή της ναυτίας όταν η καρδιά χτυπά πολύ γρήγορα. Επίσης με αυτό τον τρόπο προλαμβάνετε τις κράμπες και την μυϊκή δυσκαμψία μετά την άσκηση.