Οι διαταραχές τραύματος αφορούν ψυχικά νοσήματα που προκαλούνται από τραυματικές εμπειρίες ή έντονο στρες. Το τραύμα ή το στρες μπορεί να προέρχεται για παράδειγμα από βία ή κακοποίηση, μαρτυρία ενός βίαιου περιστατικού, παραμέληση ενός παιδιού, ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου και πολλές άλλες καταστάσεις που μπορεί να εμφανιστούν στη ζωή ενός ατόμου. Η παρατεταμένη ή έντονη αντίδραση σε μια απειλητική ή στρεσογόνα κατάσταση, μπορεί να διαγνωστεί ως: διαταραχή μετατραυματικού στρες, αγχώδη διαταραχή ή διαταραχή προσαρμογής. Η θεραπεία μέσω της ψυχοθεραπείας και της ομοιοπαθητικής μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αναρρώσει σύντομα από το ψυχικό τραύμα και να ανακτήσει τη λειτουργικότητά του.
Οι διαταραχές τραύματος είναι ψυχικές διαταραχές που αφορούν την εμπειρία ενός τραυματικού ή ψυχοπιεστικού γεγονότος. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι βιώνουν στρες ή κάποιο ψυχικό τραύμα θα εμφανίσουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, αλλά ένα τραυματικό γεγονός συχνά αποτελεί έναν αιτιολογικό παράγοντα για την εμφάνιση μιας διαταραχής. Ένα ψυχικό σοκ χρειάζεται να αντιμετωπισθεί σύντομα, εν τη γενέσει του κατά προτίμηση, διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως κατάθλιψη, αϋπνία, προβλήματα στη δουλειά, κοινωνική απομόνωση.
Οι διαταραχές που σχετίζονται με τα ψυχικά τραύματα και το στρες ταξινομούνται ή σχετίζονται με τις αγχώδεις διαταραχές. Αυτή η ταξινόμηση βέβαια, έχει αλλάξει επειδή αν και το άγχος είναι πολύ συχνό στις διαταραχές τραύματος, μπορεί να υπάρχουν άλλα, πιο εμφανή συναισθηματικά συμπτώματα ανάλογα με το άτομο. Κάποιος που έχει ψυχικά τραύματα ίσως να νιώθει κατάθλιψη, θυμό, επιθετικότητα ή ανηδονία περισσότερο από το άγχος.
Οι διαταραχές τραύματος περιλαμβάνουν:
Μερικοί άνθρωποι μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα το στρες και τα ψυχικά τραύματα και προσαρμόζονται πιο εύκολα στις αλλαγές, ενώ άλλοι δεν δυσκολεύονται να το κάνουν. Η ικανότητα διαχείρισης του στρες συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τα βιώματα τις παιδικής ηλικίας, το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε κανείς.
Οι διαταραχές τραύματος δεν είναι ασυνήθιστες:
Τα συμπτώματα των διαταραχών τραύματος και της αγχώδους διαταραχής που επηρεάζουν τους ενήλικες είναι παρόμοια. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες τυπικά προκαλεί τα πιο έντονα και μακροχρόνια συμπτώματα, ενώ η οξεία αγχώδης διαταραχή και οι διαταραχές προσαρμογής έχουν λιγότερο έντονα συμπτώματα. Τα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες ξεκινούν μέσα σε ένα μήνα από το τραυματικό γεγονός ή ίσως να μην εμφανιστούν για χρόνια αργότερα. Διαρκούν περισσότερο από ένα μήνα και προκαλούν σημαντικές βλάβες. Τα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες:
Για να γίνει η διάγνωση της οξείας αγχώδους διαταραχής, τα συμπτώματα που σχετίζονται με το τραύμα πρέπει να διαρκούν μεταξύ τριών ημερών και ενός μήνα. Αν επιμείνουν περισσότερο δεν αποτελούν οξεία αγχώδη διαταραχή, αλλά θεωρούνται διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μια ακόμη διαφορά μεταξύ αυτών των δύο διαταραχών είναι ότι η διάγνωση της διαταραχής μετατραυματικού στρες πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα σύμπτωμα από κάθε ομάδα, ενώ η οξεία αγχώδης διαταραχή ίσως να προκαλεί συνδυασμό συμπτωμάτων:
Για να γίνει η διάγνωση μιας διαταραχής προσαρμογής ένα άτομο πρέπει να βιώνει συμπτώματα που είναι αρκετά σοβαρά και επηρεάζουν μία ή περισσότερες πτυχές της ζωής του αλλά να μην πληρούν τα κριτήρια άλλων διαταραχών. Τα συμπτώματα δεν αποτελούν μια προσδοκώμενη αντίδραση στο στρες ή στο τραύμα και είναι επίμονα. Ίσως να περιλαμβάνουν θλίψη, απελπισία, ανησυχία, δυσκολία στον ύπνο, να νιώθετε ότι πνίγεστε από τα συναισθήματά σας, απώλεια της όρεξης, κοινωνική απομόνωση, αποφυγή ευθυνών, πολύ κλάμα και δυσκολία στη φυσιολογική λειτουργικότητα.
Ου υποκείμενες αιτίες της διαταραχής τραύματος ή της αγχώδους διαταραχής είναι μια εμπειρία ή πολλές εμπειρίες που είναι τραυματικές και υπερβολικά ψυχοπιεστικές. Το ακριβές γεγονός ή η εμπειρία μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το άτομο. Δεν ανταποκρίνονται όλοι με τον ίδιο τρόπο στα ψυχικά τραύματα ή στο στρες, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να κάνουν ένα άτομο πιο ευαίσθητο από τους υπόλοιπους.
Για παράδειγμα, τα πιο σοβαρά ή τα πολλαπλά τραύματα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης μιας διαταραχής. Υπάρχουν συγκεκριμένες δουλειές που αυξάνουν τις πιθανότητες για ψυχικό τραύμα, όπως ο στρατός ή η αστυνομία. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την παρουσία κάποιας ψυχικής νόσου, έλλειψη υποστηρικτικού συστήματος, οικογενειακού ιστορικού για διαταραχές τραύματος και προβλήματα με ναρκωτικά ή αλκοόλ.
Η εμπειρία ενός τραύματος και τελικά μια διαταραχή τραύματος μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση μιας άλλης ψυχικής διαταραχής. Πολλοί άνθρωποι με ψυχικά τραύματα ίσως να ψάχνουν τρόπους για να ανακουφιστούν από αυτά. Οι ψυχικές διαταραχές μπορεί να προϋπάρχουν ή να είναι αποτέλεσμα ενός ψυχικού τραύματος και μπορεί να περιλαμβάνουν αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη ή κατάχρηση ουσιών.
Οι διαταραχές τραύματος δεν βελτιώνονται χωρίς θεραπεία, και μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές και μακροχρόνιες επιπλοκές αν δεν θεραπευτούν. Αυτές περιλαμβάνουν την κατάθλιψη, την απώλεια της δουλειάς, τα προβλήματα στην κοινωνική ζωή ή ακόμη και την αυτοκτονία. Η διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι πολύ σημαντικά. Με τη θεραπεία, κάποιος με διαταραχή τραύματος μπορεί να αναρρώσει, να μάθει να επεξεργάζεται και να διαχειρίζεται τις τραυματικές αναμνήσεις και να ζήσει ξανά φυσιολογικά, με χαρά τη ζωή του.
Για τον κάθε άνθρωπο είναι απαραίτητο ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο. Η ειδική θεραπεία περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία που επικεντρώνεται στο τραύμα. Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει βοήθεια προς τους ασθενείς για να αντιμετωπίσουν το τραύμα και τις επώδυνες αναμνήσεις σε ασφαλές περιβάλλον. Η αποφυγή είναι ένα κύριο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που υποφέρουν λόγω ψυχικών τραυμάτων, αλλά με την ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζουν τις αναμνήσεις και μαθαίνουν να τις διαχειρίζονται με πιο θετικό και υγιή τρόπο ώστε να επουλωθούν. Επίσης το EMDR βοηθά στην ριζική αντιμετώπιση των τραυματικών αναμνήσεων, ώστε να σταματήσει ο άνθρωπος να ζει στο παρελθόν, να ελευθερωθεί συναισθηματικά.
Η ψυχοθεραπεία, το EMDR, η ομοιοπαθητική και ο βελονισμός αποτελούν άριστες θεραπευτικές επιλογές για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τα ψυχικά σας τραύματα, είτε πρόσφατα, είτε τραύματα του παρελθόντος, όπως στην παιδική ηλικία. Σε κάποιες περιπτώσεις φάρμακα για την κατάθλιψη (αντικαταθλιπτικά) ή το άγχος (αγχολυτικά) ίσως να είναι απαραίτητα για ένα μικρό διάστημα, αναλόγως της έντασης των συμπτωμάτων.
Με την σωστή διάγνωση, την κατάλληλη θεραπεία (ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ, EMDR), την υποστήριξη από τους αγαπημένους και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι περισσότεροι άνθρωποι με διαταραχή τραύματος μπορούν να θεραπευτούν και να έχουν μια καλή πρόγνωση.