Φοβία αναισθησίας – νάρκωσης

Φοβία γενικής αναισθησίας

Για πολλούς αποτελεί έκπληξη το πόσοι άνθρωποι έχουν φοβία για την αναισθησία (μέθη χειρουργείου). Η ιδέα αυτού του “βαθύ ύπνου” τους δημιουργεί έντονο στρες και ανησυχία. Ωστόσο, αυτός ο φόβος είναι απολύτως παράλογος; Ή υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχούμε;

Δύο πολύ συχνοί φόβοι που έχουν οι ασθενείς για την γενική αναισθησία είναι ότι δεν θα ξυπνήσουν ή ότι δεν θα κοιμηθούν, θα έχουν τη συνείδησή τους αλλά δεν θα μπορούν να κουνηθούν στη διάρκεια της επέμβασης. Και οι δύο περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες. Στην πραγματικότητα, η πιθανότητα να πεθάνει κάποιος από την αναισθησία είναι λιγότερη από 1 στις 100,000, (δηλαδή 0,0001%). Υπάρχουν διπλάσιες πιθανότητες κάποιος να πεθάνει από ένα τροχαίο. Τα νούμερα αυτά μας δείχνουν πόσο σπάνιες είναι οι σοβαρές επιπλοκές από την αναισθησία.

Τι είναι η φοβία για την αναισθησία;

Πολύ συχνά, η φοβία αυτή σχετίζεται με την απώλεια του ελέγχου. Οι πιο πολλοί άνθρωποι με φοβία για τη μέθη του χειρουργείου (ολική νάρκωση) είναι αγχώδεις άνθρωποι που θέλουν να έχουν έλεγχο στα πράγματα (ελεγκτικοί, control freak), να περνάνε όλα από το χέρι τους (δεν εμπιστεύονται άλλους για τις δουλειές).

Όσον αφορά όμως την πραγματικότητα (δηλαδή, τη στατιστική!) η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών και θανάτου από την αναισθησία είναι πολύ, πολύ χαμηλή. Ένας ανεξήγητος θάνατος από την γενική αναισθησία είναι σπάνιος. Στις περιπτώσεις που οι ασθενείς πεθαίνουν στη διάρκεια του χειρουργείου, οφείλεται σχεδόν πάντα σε άλλους ιατρικούς λόγους (επιβαρυμένοι ασθενείς με διάφορα προβλήματα υγείας).

Όσο για την περίπτωση που κάποιος ξυπνά στη διάρκεια του χειρουργείου, είναι επίσης εξαιρετικά σπάνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής νιώθει ότι έχει μια αόριστη ανάμνηση από την χειρουργική επέμβαση. Συνήθως, αυτές οι περιπτώσεις συμβαίνουν όταν οι ασθενείς δεν λαμβάνουν αρκετή αναισθησία λόγω κάποιου άλλου υποκείμενου θέματος υγείας ή σε μια επείγουσα κατάσταση (ένα επείγον χειρουργείο, όπου δεν υπάρχει πολύς χρόνος για να προετοιμαστεί σωστά η αναισθησία).

Πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με τη φοβία για την γενική αναισθησία, αλλά αυτό δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία για να αποφεύγουν απαραίτητες χειρουργικές επεμβάσεις και να βάζουν την υγεία τους σε κίνδυνο. Παρακάτω θα αναλύσουμε τη φοβία για την αναισθησία και τι μπορείτε να κάνετε για να ξεπεράσετε το φόβο σας.

Υπάρχουν πολλοί  άνθρωποι που εμφανίζουν φοβία για την αναισθησία;

Φυσικά και υπάρχουν. Η φοβία για την αναισθησία, και οι φοβίες γενικότερα, είναι κάτι πολύ συχνό. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2016, το 87% δήλωσε ότι είχε φόβο πριν το χειρουργείο. Οι γυναίκες είναι πέντε φορές πιο πιθανό από ότι οι άνδρες να αισθανθούν φόβο. Οι άνθρωποι άνω των 40 ετών έχουν 75% περισσότερες πιθανότητες για φοβία για την αναισθησία, από ότι τα άτομα κάτω των 39 ετών. Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι με φοβία στην αναισθησία ανησυχούν επίσης για τον μετεγχειρητικό πόνο και την υπνηλία. Επίσης κάποιοι νιώθουν ανησυχία ότι μπορεί να μιλάνε για προσωπικές τους πληροφορίες όταν είναι υπό την επήρεια της αναισθησίας.

Ποιοι παράγοντες αποτελούν κινδύνους για την αναισθησία;

Όπως συμβαίνει σε κάθε ζήτημα που αφορά την υγεία, πράγματα όπως το ιστορικό, η συνολική υγεία και άλλοι παράγοντες (όπως η κατανάλωση αλκοόλ) μπορεί να αυξάνουν ή να μειώνουν τον κίνδυνο στη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης και τη νάρκωση. Κάποιοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου της αναισθησίας περιλαμβάνουν:

• Ιστορικό επιληψίας
• Αλκοολισμός
• Προηγούμενες κακές αντιδράσεις στην αναισθησία
• Κάπνισμα
• Μη φυσιολογική αρτηριακή πίεση
• Φαρμακευτικές αγωγές που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας (π.χ. η ασπιρίνη)
• Αλλεργίες
• Διαβήτης
• Παχυσαρκία

Αν κάποιος έχει οποιοδήποτε από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου τότε η ομάδα των γιατρών θα δημιουργήσει ένα πλάνο, ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος για την χειρουργική επέμβαση.

Τι μπορώ να κάνω ώστε να περιορίσω τη φοβία για την αναισθησία;

Καθώς η φοβία για την αναισθησία είναι κάτι συχνό, δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι απολύτως δικαιολογημένη. Καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας τα εξής πριν από μια χειρουργική επέμβαση:

• Οι πιθανότητες να πεθάνει κάποιος από την γενική αναισθησία είναι 0,0001% (ή λιγότερες από 1 στις 100,000). Κάποιος έχει διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνει από έναν ανεμοστρόβιλο αν ζει στην Αμερική.
• Οι πιθανότητες να έχετε τη συνείδησή σας ή να παραμείνετε ξύπνιοι στη διάρκεια της ολικής αναισθησίας είναι 0,1%.
• Οι πιθανότητες να πεθάνει ένας ασθενής μετά από μια χειρουργική επέμβαση έχουν μειωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες καθώς η ιατρική έχει κάνει τεράστια άλματα. Ο μετεγχειρητικός θάνατος είναι μόλις το ένα δέκατο σε σύγκριση με το ποσοστό το 1970.

Μην αναβάλλετε την χειρουργική σας επέμβαση

Η αλήθεια είναι ότι η αναβολή μιας χειρουργικής επέμβασης μπορεί να είναι καταστροφική για την υγεία σας και να κρύβει περισσότερους κινδύνους από τη γενική αναισθησία. Αυτό είναι ιδιαίτερα αλήθεια για διαγνωστικές εξετάσεις όπως η κολονοσκόπηση, με τους ασθενείς που φοβούνται την μέθη να την αποφεύγουν. Όμως ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος που οδηγεί σε θάνατο και ένας από τους καρκίνους που μπορεί να διαγνωσθεί έγκαιρα.  Όταν συγκρίνετε τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο του παχέος εντέρου και τους θανάτους λόγω αναισθησίας, μπορεί να νιώθετε φόβο μήπως χάσετε το χειρουργείο.

Τι μπορώ να κάνω για να πάει καλά μια χειρουργική επέμβαση;

• Φτιάξτε ένα πρόγραμμα και μείνετε δεσμευμένοι σε αυτό: προγραμματίστε την επέμβαση και επιλέξετε ένα φίλο σας που θα είναι υποστηρικτικός και θα σας ενθαρρύνει να ακολουθήσετε το πρόγραμμά σας. Καλό είναι το σπίτι σας να έχει την σωστή διαμόρφωση ώστε να καλύπτει τις ανάγκες σας. Αν για παράδειγμα κάνετε μια ορθοπεδική εγχείρηση καλό είναι να έχετε χώρο ελεύθερο ώστε οι κινήσεις σας να είναι πιο εύκολες, να έχετε όλα τα φάρμακα κοντά σας και να υπάρχει ένα άτομο που θα σας βοηθά να περπατήσετε.
• Μείνετε συγκεντρωμένοι σε όσα μπορείτε να ελέγξετε: καλό είναι να κόψετε το κάπνισμα πριν το χειρουργείο, να τρώτε υγιεινά και να κάνετε άσκηση ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες για μετεγχειρητικές επιπλοκές. Μην έχετε συνέχεια στο μυαλό σας όσα δεν μπορείτε να ελέγξετε (τι θα συμβεί υπό την επήρεια της αναισθησίας)  και μείνετε προσηλωμένοι σε όσα μπορείτε να ελέγξετε (να έχετε την καλύτερη κατάσταση πριν την αναισθησία).
• Μπορείτε να κάνετε διαλογισμό και τεχνικές χαλάρωσης: ο διαλογισμός πριν από το χειρουργείο είναι πολύ βοηθητικός. Επίσης μπορείτε να μάθετε να αντιμετωπίζετε το στρες με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας. Η πρωινή γιόγκα είναι μια άλλη εναλλακτική επιλογή. Όλες αυτές οι τεχνικές συμβάλλουν στην καταπολέμηση του φόβου, κρατούν μακριά τις άσχημες σκέψεις και διατηρούν το μυαλό θετικό.