Θα έχετε ένα διαφορετικό εαυτό σε 10 χρόνια

Θα έχετε ένα διαφορετικό εαυτό σε 10 χρόνια

Ανεξάρτητα με την ηλικία τους, οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτό που είναι σήμερα είναι ουσιαστικά αυτό που θα είναι και αύριο.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι γενικά δεν μπορούν να εκτιμήσουν πόσο αλλάζει η προσωπικότητα και οι αρχές τους με την πάροδο των χρόνων, ακόμη και αν αναγνωρίζουν ότι έχουν αλλάξει στο παρελθόν.

Η ζωή είναι μια διαδικασία εξέλιξης και αλλαγής, και η εξέλιξη και η αλλαγή δεν σταματούν ποτέ.

Οι αλλαγές στην προσωπικότητα είναι πιο γρήγορες όταν κάποιος είναι νεότερος, έτσι όταν ένα άτομο λέει ότι έχει αλλάξει περισσότερο την περασμένη δεκαετία από όσο περιμένει να αλλάξει στο μέλλον δεν κάνει λάθος.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι καταλαβαίνει πλήρως όσα θα έρθουν. Γενικά, οι άνθρωποι υποτιμούν τις αλλαγές που θα έρθουν στο μέλλον. Αλλά τελικά αλλάζουν περισσότερο από όσο συνειδητοποιούν. Η αλλαγή συμβαίνει αργά, αλλά όχι τόσο αργά όσο πιστεύουμε.

Αν κάποιος θέλει να γνωρίζει πως θα είναι τα επόμενα 10 χρόνια της ζωής του, τότε είναι καλό να δει πως ήταν η προηγούμενη δεκαετία της ζωής του. Σίγουρα, θα έχει έναν διαφορετικό εαυτό σε 10 χρόνια.

Συνήθως είναι αρκετά δύσκολο κάποιος να φανταστεί μια διαφορετική, μελλοντική εκδοχή του εαυτού του. Ή ίσως οι άνθρωποι να νιώθουν καλά όπως είναι στο παρόν, και δεν τους αρέσει η ιδέα μιας άγνωστης αλλαγής.

Η "ψευδαίσθηση του τέλους της ιστορίας"

Ο εγκέφαλός μας παρουσιάζει μεγάλη αντίσταση στην αλλαγή και δυσκολεύεται να προβλέψει το εύρος των μελλοντικών δυνατοτήτων ακόμη και όταν ξέρουμε πόσα πράγματα έχουν αλλάξει στο παρελθόν. Η "ψευδαίσθηση του τέλους της ιστορίας" ("The End of History Illusion") είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που αναφέρεται στην στατική εικόνα του εαυτού μας και στην αδυναμία πρόβλεψης του πόσο μπορούμε να αλλάξουμε στο μέλλον.

Τι είναι αυτή η ψευδαίσθηση;

Αυτός ο όρος ανακαλύφθηκε από τους Quoidbach, Gilbert, και Wilson το 2013. Έκαναν μια σειρά πειραμάτων στα οποία αξιολόγησαν προσωπικότητες, αξίες, αρχές και προτιμήσεις σε πάνω από 19000 ανθρώπους ηλικίας 18-68 ετών. Αυτά τα άτομα ρωτήθηκαν πόσο είχαν αλλάξει την προηγούμενη δεκαετία και να προβλέψουν πόσο θα άλλαζαν την επόμενη δεκαετία. Οι νέοι άνθρωποι, οι άνθρωποι μέσης ηλικίας και οι ηλικιωμένοι πίστευαν ότι είχαν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια αλλά πίστευαν ότι θα αλλάξουν λίγο την επόμενη δεκαετία. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι άνθρωποι φαίνεται να θεωρούν το παρόν ως σημείο ορόσημο στη ζωή τους, όταν έχουν γίνει επιτέλους το άτομο που θα είναι επιτέλους για το υπόλοιπο της ζωής τους. Αυτό το φαινόμενο έχει πρακτικές συνέπειες, καθώς αναγκάζει τους ανθρώπους να χάνουν μελλοντικές ευκαιρίες για να απολαύσουν στιγμιαία κάποια πράγματα.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Με λίγα λόγια, αυτό το φαινόμενο δείχνει την τάση μας να υποτιμούμε πόσα πράγματα μπορεί να αλλάξουν στο μέλλον. Δεν μπορούμε να δούμε όλα όσα έρχονται. Και αυτό σημαίνει ότι συχνά μας τυφλώνουν οι νέες ανακαλύψεις και οι τάσεις.

Με άλλα λόγια, όταν έχουμε μια ιδέα ή μια άποψη για κάτι σήμερα, υπάρχουν πιθανότητες αυτό να μην ισχύει αύριο επειδή συμβαίνουν συνεχώς αλλαγές. Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι παίρνουμε αποφάσεις σύμφωνα με την τωρινή άποψη για την πραγματικότητα χωρίς να γνωρίζουμε τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο πολλές σχέσεις αποτυγχάνουν. Επειδή οι άνθρωποι παγιδεύονται στο παρόν και αποτυγχάνουν να δουν τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Μπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας σε 10, 20, 30 χρόνια από τώρα;

Όταν λέτε την ιστορία της ζωής σας, μπορεί σίγουρα να αναγνωρίζετε κάποιες αλλαγές. Αλλαγές που σας έκαναν το άτομο που είστε σήμερα. Μπορεί να ήσασταν ντροπαλοί ως παιδιά, αλλά να έχετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο χώρο εργασίας, ή να ήσασταν ένα ατίθασο παιδί που τελικά βρήκε την εσωτερική του γαλήνη. Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν αυτή τη διαδικασία ως προσωπικό ταξίδι.

Αν τώρα κοιτάξετε στο μέλλον, σίγουρα θα δείτε κάποια γεγονότα ορόσημα. Αλλά σίγουρα είναι δύσκολο να φανταστείτε μια αλλαγή στα βασικά χαρακτηριστικά σας. Είναι σαν να έχετε φτάσει στον τελικό σας προορισμό, και να υποθέτετε ότι θα έχετε τα ίδια χαρακτηριστικά, τις αξίες και τα ενδιαφέροντα που έχετε σήμερα.

Μπορούμε να αναγνωρίζουμε ποιοι ήμασταν και ποιοι είμαστε τώρα. Αποτυγχάνουμε να δούμε ότι θα συνεχίζουμε να αλλάζουμε στο μέλλον.

Αυτή η ψευδαίσθηση είναι υπεύθυνη για πολλές αρνητικές συνέπειες στην προσωπική και στην επαγγελματική μας ζωή.

Μια μελέτη που έγινε σε εθελοντές επικεντρώθηκε στην προσωπικότητα. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες έπρεπε σε μια κλίματα από το 1-7 να αξιολογήσουν αν βλέπουν τον εαυτό τους ως:

• Εξωστρεφή, ενθουσιώδη
• Επικριτικό, εριστικό
• Αξιόπιστο, πειθαρχημένο
• Αγχώδη, νευρικό

Από τους μισούς συμμετέχοντες ζητήθηκε να φανταστούν τον εαυτός τους 10 χρόνια πριν και 10 χρόνια μετά.

Τα αποτελέσματα δείχνουν πως οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την τροχιά της προσωπικής αλλαγής σε διαφορετικά στάδια της ζωής τους. Αυτό εξηγεί γιατί οι άνθρωποι που τώρα ξεκινούν τις σπουδές τους βλέπουν το ταξίδι τους τελείως διαφορετικά από κάποιον που είναι κοντά στη συνταξιοδότηση.

Ωστόσο, η ηλικία των συμμετεχόντων κάνει μικρή διαφορά. Καθώς κατά μέσο όρο οι άνθρωποι παρατήρησαν σημαντικές αλλαγές στην προσωπικότητα στο παρελθόν, ωστόσο λίγες αλλαγές για το μέλλον. Αυτό δείχνει ότι πιστεύουν ότι η προσωπικότητα μπορεί να παραμείνει σταθερή για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Έχετε κάνει ποτέ ένα τατουάζ και να μετανιώσατε για αυτό;

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν τις αλλαγές στις αρχές τους στο παρελθόν, αλλά δυστυχώς δεν μπορούν να προβλέψουν τις αλλαγές στο μέλλον.

Αν έχετε κάνει ποτέ ένα τατουάζ ίσως να το είχατε μετανιώσατε αργότερα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι "η ψευδαίσθηση του τέλους της ιστορίας" επεκτείνεται και στις προσωπικές μας προτιμήσεις. Μπορούμε εύκολα να αναγνωρίσουμε τις μουσικές μας προτιμήσεις την περασμένη δεκαετία της ζωής μας. Πιστεύουμε ότι οι αγαπημένοι μας καλλιτέχνες θα έχουν την ίδια θέση στην καρδιά μας για πάντα.

Οι έφηβοι και οι παππούδες φαίνεται να πιστεύουν ότι ο ρυθμός της προσωπικής αλλαγής επιβραδύνει και έχουν γίνει οι άνθρωποι που θα παραμείνουν. Η ιστορία, φαίνεται, να τελειώνει πάντα σήμερα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπούν τον εαυτό τους. Πιστεύουν ότι η προσωπικότητά τους είναι ελκυστική στους άλλους και ότι οι αρχές τους είναι αξιοθαύμαστες. Μπορεί να είναι τρομακτικό κάποιος να σκεφτεί ότι αν αλλάξει, θα χάσει αυτή τη σταθερότητα, έτσι προσπαθεί να μείνει ο ίδιος.

Η ψευδαίσθηση αυτή μπορεί να μειώνει τα συναισθήματα αβεβαιότητας. Μας αρέσει να σκεφτόμαστε ότι γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Και προβλέποντας ότι η προσωπικότητα, οι αρχές και οι προτιμήσεις μας μπορεί να αλλάξουν αυτό μας προκαλεί υπαρξιακό στρες. Αν δεν γνωρίζουμε πώς θα αλλάξουμε στο μέλλον, πώς γνωρίζουμε ποιοι είμαστε σήμερα;

Πώς αυτή ψευδαίσθηση επηρεάζει τη ζωή μας;

Αυτό το φαινόμενο επηρεάζει τη ζωή μας με πολλούς τρόπους. Μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε για παράδειγμα, ανεπαρκείς. Όταν μένουμε προσηλωμένοι στο παρόν αδυνατούμε να κατανοήσουμε πόσα περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν, και πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε στον ιδανικό μας εαυτό και συνεχώς συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Αυτή η σύγκριση όμως, δεν είναι υγιής. Μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε συναισθήματα ανεπάρκειας και αποτυχίας, με αποτέλεσμα να αποφεύγουμε πράγματα που βελτιώνουν την αυτοεκτίμησή μας όπως η άσκηση, η κοινωνική ζωή, η φροντίδα του εαυτού.

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να νιώθουμε "την ψευδαίσθηση του τέλους της ιστορίας" όταν πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα. Μπορεί να πέφτουμε στην παγίδα ότι δεν είναι ανάγκη να συνεχίζουμε να μαθαίνουμε και να αναβάλλουμε κάποια πράγματα. Αυτό μπορεί να οδηγεί στην έλλειψη κινήτρου. Ένα άλλο δίλλημα με αυτή την πεποίθηση είναι ότι μπορεί να μας κάνει να πιστεύουμε ότι δεν είναι ανάγκη να πάρουμε ρίσκα επειδή όλα έχουν ήδη τελειώσει.

Αυτή η ψευδαίσθηση μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι ο χρόνος μας είναι μετρημένος όσον αφορά την επιτυχία ή την ευτυχία. Επειδή αν ο ιδανικός μας εαυτός δεν υπάρχει , δεν υπάρχει κανένας λόγος να τον επιδιώκουμε. Έτσι, μπορεί να μην προσπαθούμε. Επειδή νιώθουμε ότι κάθε προσπάθεια είναι χάσιμο χρόνου και ότι τίποτε καλό δεν θα συμβεί έτσι και αλλιώς.

Η ψευδαίσθηση αυτή μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τις ρομαντικές μας σχέσεις. Όταν ένας σύντροφος πιστεύει ότι ξέρει τα πάντα για τον άλλο, δεν είναι πρόθυμος να εξερευνήσει και άλλα ενδιαφέροντα. Αυτό όμως μπορεί να οδηγεί μια σχέση στη δυστυχία. Μπορεί να πιστεύει ότι ο σύντροφός του είναι βαρετός, λιγότερο ελκυστικός και επιθυμητός. Αυτό μπορεί να υπονομεύει τη χαρά και τον ενθουσιασμό στη σχέση.

Τι μπορώ να κάνω για να αποφύγω αυτή την ψευδαίσθηση;

Αυτή η ψευδαίσθηση είναι μια υποσυνείδητη πεποίθηση για τη σταθερότητα του κόσμου όπως είναι σήμερα. Μπορεί να προκαλεί ένα αίσθημα εφησυχασμού ή αυταρέσκειας σχετικά με τα επιτεύγματα.

Αυτό το συναίσθημα εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, αλλά συνήθως περιλαμβάνει την αίσθηση ότι δεν υπάρχουν άλλες προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε, δεν υπάρχουν καινούργια πράγματα για εξερεύνηση. Αυτή η ψευδαίσθηση οδηγεί στη στασιμότητα επειδή αν κάποιος πιστεύει ότι τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν  καλύτερα τότε γιατί να προσπαθήσει; Η ψευδαίσθηση αυτή τρέφεται από τα συναισθήματα ανωτερότητας όπως επίσης και τα συναισθήματα θυματοποίησης από εξωτερικούς παράγοντες πέρα από τον έλεγχο ενός ατόμου, δύο νοοτροπίες που είναι απόλυτα καταστροφικές.

Για να αποφύγει κάποιος αυτή την ψευδαίσθηση στη ζωή του είναι ανάγκη να την αναγνωρίζει και στη συνέχεια να παλεύει ενάντια στον εφησυχασμό. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πιέζει τον εαυτό του πέρα από τα όριά του. Και να έχει βαθιά επίγνωση.

Η ψευδαίσθηση αυτή κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι έχουν φτάσει στο τέλος. Αυτή η αίσθηση του τέλους του κόσμου υπάρχει εδώ και αιώνες και μας επηρεάζει όλους κατά κάποιο τρόπο, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι.

Ψυχολογική ασφάλεια 

Η ψυχολογική ασφάλεια που μας προσφέρει αυτή η ψευδαίσθηση έχει σημαντικό κόστος. Ωστόσο, μπορεί να θολώνει την κρίση μας για σημαντικές αποφάσεις ζωής. Αυτή η ψευδαίσθηση μπορεί να μας απομακρύνει από πράγματα που απολαμβάνουμε. Αν για παράδειγμα θέλετε να ταξιδέψετε, μπορεί να αναβάλλετε συνεχώς τα σχέδιά σας μέχρι να έχετε αρκετά χρήματα για να μπορέσετε να κάνετε ένα μεγάλο ταξίδι. Αλλά όλο αυτό το χρονικό διάστημα θα έχετε χάσει την ευκαιρία να ανακαλύψετε νέα μέρη, κάθε στιγμή περνά.

Κάποιες φορές αυτή η ψευδαίσθηση μπορεί να παρεμβαίνει στην καριέρα σας και έτσι να μην νιώθετε ικανοποίηση μακροπρόθεσμα. Μπορεί να σκέφτεστε ότι ένας υψηλός μισθός είναι πιο σημαντικός από μια δουλειά που σας αρέσει. Και αυτό να ισχύει την παρούσα στιγμή. Όταν όμως φτάσετε στην ηλικία των 30, οι προτεραιότητες και οι αξίες σας μπορεί να αλλάξουν, και να ψάχνετε να βρείτε το πάθος και όχι τις υψηλές απολαβές. Το θέμα προκύπτει όταν πρέπει κάποιος να πάρει αποφάσεις για την καριέρα του, και δεν θέλει να πάρει ένα μονοπάτι για το οποίο θα μετανιώσει αργότερα.

Πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι ζουν μια ζωή που δεν τους οδηγεί πουθενά και ο χρόνος τους παρασύρει. Πράγμα που μπορεί να οδηγεί σε συναισθήματα κατάθλιψης και απελπισίας. Σκέφτονται ότι ο μοναδικός τρόπος για να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους είναι να τα παρατήσουν ή να ρισκάρουν τα πάντα αν τα πράγματα δεν λειτουργούν. Όλα αυτά οδηγούν στην απομόνωση και στη μοναξιά. Επειδή οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν έχουν κανέναν για να στηριχτούν στις δύσκολες στιγμές.