Υπνοθεραπεία και σχετικοί μύθοι

Υπνοθεραπεία

Η υπνοθεραπεία περιλαμβάνει την εκμάθηση τρόπων για την χρήση του μυαλού και των σκέψεων με σκοπό τη διαχείριση του συναισθηματικού στρες και των δυσάρεστων σωματικών συμπτωμάτων ή την αλλαγή συγκεκριμένων συνηθειών ή συμπεριφορών. Αν και οι συνεδρίες ύπνωσης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου, τυπικά περιλαμβάνουν τέσσερις φάσεις.

Φάση 1

Η επαγωγή είναι η πρώτη φάση της υπνοθεραπείας. Ο θεραπευτής βοηθά τον θεραπευόμενο να χαλαρώσει το νευρικό του σύστημα έτσι ώστε να ηρεμεί το μυαλό του. Μπορεί ο θεραπευόμενος να φέρνει στο μυαλό του ένα ήρεμο μέρος ή να εφαρμόζει την προοδευτική χαλάρωση. Αυτές οι εικόνες βοηθούν το άτομο να μένει συγκεντρωμένο σε όσα έχει ανάγκη να επιτύχει στη διάρκεια της συνεδρίας.

Φάση 2: φάση εργασίας

Η φάσης της εργασίας είναι η δεύτερη φάση της υπνοθεραπείας. Σε αυτό το σημείο της συνεδρίας ο θεραπευόμενος μαζί με τον θεραπευτή δουλεύουν τα θέματα που τον απασχολούν. Τη δεδομένη στιγμή ο θεραπευτής βοηθά τον θεραπευόμενο να κατανοήσει το συναισθηματικό στρες, τα προβλήματα συμπεριφοράς ή τον πόνο.

Φάση 3: φάση ενίσχυσης

Σε αυτή τη φάση η ύπνωση είναι αποτελεσματική επειδή στοχεύει σε συγκεκριμένα συμπτώματα ή δυσκολίες. Στη φάση της ενίσχυσης, ο θεραπευτής θα επισημάνει τις γνώσεις που έχει κερδίσει ο θεραπευόμενος μέσα από την ύπνωση. Αυτό θα τον βοηθήσει να αλλάξει τη σχέση  με τα συναισθήματα, τις συνήθειες ή τα σωματικά συμπτώματα. Για παράδειγμα, αν έχει άγχος, ο θεραπευτής θα του προτείνει να ηρεμήσει στη διάρκεια της ύπνωσης. Αν νιώθει πόνο, ο θεραπευτής μπορεί να ενισχύει την άποψη ότι δεν νιώθει πλέον πόνο μετά την ύπνωση, ή ότι μπορεί να διαχειριστεί κάθε πόνο που βιώνει.

Φάση 4 : αφύπνιση

Η τελευταία φάση της υπνοθεραπείας είναι η αφύπνιση.

Η υπνοθεραπεία δεν είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας. Είναι μια τεχνική ή εργαλείο που μαθαίνουμε από έναν εκπαιδευμένο θεραπευτή. Οι εκπαιδευμένοι υπνοθεραπευτές πρέπει να διεξάγουν μόνο κλινική ύπνωση.

Τι να περιμένω από την υπνοθεραπεία;

Η ύπνωση έχει πολλά οφέλη, από την απλή βελτίωση στα συμπτώματα μέχρι τον περιορισμό τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι περιγράφουν την ύπνωση ως μια ευχάριστη εμπειρία. Μαζί με τον θεραπευτή σας θα αποφασίσετε ποια θέματα θέλετε να δουλέψετε, και μετά μπορεί να νιώθετε πιο άνετα και ήρεμα.

Μύθοι για την υπνοθεραπεία

Μύθος 1: ο θεραπευτής ελέγχει το υπνωτισμένο άτομο και μπορεί να το χρησιμοποιεί σαν μαριονέτα για να κάνει και να λέει ότι θέλει ο υπνωτιστής.

Ο συγκεκριμένος μύθος δεν ισχύει. Δεν έχει σημασία πόσο βαθιά υπνωτισμένο είναι ένα άτομο, διατηρεί τον έλεγχο σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίας. Κανένας άνθρωπος δεν κάνει κάτι που δεν θέλει.

Μύθος 2: η ύπνωση είναι κάτι που δεν μπορεί να κάνει κάποιος μόνος του.

Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η ύπνωση είναι μια δεξιότητα που μπορεί ο καθένας να μάθει. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιεί κάποιος για να νιώθει καλύτερα. Η αυτο-ύπνωση οδηγεί σε μια κατάσταση έκστασης.

Μύθος 3: οι άνθρωποι μένουν παγιδευμένοι στην ύπνωση και δεν μπορούν να “ξεφύγουν” όταν το θέλουν.

Κάτι τέτοιο δεν είναι αλήθεια. Οι άνθρωποι μπορούν να σταματήσουν την συνεδρία οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμούν. Στην αρχή της συνεδρίας, ο υπνοθεραπευτής ενημερώνει τον θεραπευόμενο ότι μπορεί να σταματήσει οποιαδήποτε στιγμή.

Μύθος 4: οι άνθρωποι πρέπει να είναι πολύ εύπιστοι για να λειτουργήσει η ύπνωση.

Άλλος ένας μύθος που δεν ισχύει. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να έχουν  οφέλη από την ύπνωση. Η ύπνωση απαιτεί την προθυμία του ατόμου για τη διαδικασία. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι ευκολόπιστος.

Μύθος 5: στη διάρκεια της ύπνωσης, οι άνθρωποι δεν έχουν συνείδηση.

Στη διάρκεια της υπνοθεραπείας, οι άνθρωποι δεν κοιμούνται και έχουν συνείδηση. Αν και μπορεί να νιώθουν πολύ ήρεμοι , παραμένουν ενεργοί στη διάρκεια της ύπνωσης.

Τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι για την υπνοθεραπεία; 

Η υπνοθεραπεία είναι μια αμφιλεγόμενη μέθοδος παρά την αποτελεσματικότητά της. Υπάρχουν πολλές λανθασμένες αντιλήψεις γύρω από την υπνοθεραπεία που περιλαμβάνουν:

• Η υπνοθεραπεία δεν μας κάνει να ξεχνάμε ότι συνέβη. Όλοι οι άνθρωποι θυμούνται όλα όσα έγιναν στο στάδιο της ύπνωσης, δεν κοιμούνται και έχουν συνείδηση, και μπορούν να διακόψουν την έκσταση κάθε στιγμή.
• Η υπνοθεραπεία δεν προκαλεί απώλεια του ελέγχου. Στη διάρκεια της υπνοθεραπείας, το άτομο έχει τον έλεγχο. Κανείς δεν πρόκειται να κάνει κάτι εις βάρος σας στη διάρκεια της ύπνωσης. Μπορεί να μην δίνετε σημασία σε όσα συμβαίνουν γύρω σας, αλλά έχετε την ευθύνη για τις πράξεις, τις συμπεριφορές και τις δηλώσεις σας.
• Οι άνθρωποι που κάνουν υπνοθεραπεία δεν είναι λιγότερο έξυπνοι. Αν και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να τους υπνωτίσουν , τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να υπνωτιστούν σε ένα βαθμό. Μόνο το 10% των ανθρώπων είναι δύσκολο ή αδύνατο να υπνωτιστούν.

Σε ποιες καταστάσεις βοηθά η υπνοθεραπεία;

Η ύπνωση είναι αποτελεσματική σε πολλές καταστάσεις που περιλαμβάνουν:

• Τον πόνο
• Την μετεγχειρητική αποκατάσταση
• Τη ναυτία και τον εμετό
• Το άγχος και τις φοβίες
• Την κατάθλιψη
• Το μετατραυματικό στρες
• Τη διακοπή καπνίσματος
• Τη διαχείριση βάρους
• Το άσθμα
• Τις γαστρεντερικές διαταραχές (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)

Ποια είναι τα οφέλη της υπνοθεραπείας;

Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να έχουν σημαντικά οφέλη από την υπνοθεραπεία. Σε άλλες περιπτώσεις κάποιοι νιώθουν πολύ χαλαροί. Κάποια από τα οφέλη της υπνοθεραπείας περιλαμβάνουν:

• Επίγνωση: μερικοί άνθρωποι έχουν πλήρη επίγνωση στη διάρκεια της συνεδρίας. Μπορούν να ανακαλούν οτιδήποτε έχει συμβεί και να κάνουν συζητήσεις σε κατάσταση ύπνωσης. Άλλοι άνθρωποι νιώθουν βαθιά χαλάρωση και έτσι μπορεί να νιώθουν αποκομμένοι από όσα συμβαίνουν.
• Συγκέντρωση: τον περισσότερο χρόνο μας αποσπούν την προσοχή όσα συμβαίνουν γύρω μας. Είτε πρόκειται για την τηλεόραση, τα παιδιά που θέλουν την προσοχή μας ή τη σύντροφο που θέλει να συζητήσουμε, μπορεί να είναι δύσκολο να μείνουμε συγκεντρωμένοι στον εαυτό μας. Το συνειδητό μυαλό είναι πολλές φορές σε σύγχυση. Μπορεί να ανησυχούμε για τις υποχρεώσεις στο σπίτι, τα οικονομικά, τη δουλειά. Στην υπνοθεραπεία μπορεί το άτομο να σπάσει όλες αυτές τις ανησυχίες σε μικρά κομμάτια και έτσι να μπορεί να συγκεντρωθεί σε ένα πρόβλημα κάθε φορά.
• Χαλάρωση: στη φάση της ύπνωσης, ο θεραπευόμενος είναι βαθιά χαλαρός. Το συνειδητό μυαλό είναι ήσυχο και έτσι επιτρέπει στο ασυνείδητο μυαλό να συγκεντρωθεί στο θέμα. Με αυτή την ηρεμία, μπορεί ο θεραπευόμενος να αντιμετωπίσει κάθε πρόβλημα ή φόβο.

Οι περισσότεροι υπνοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια σειρά μηνυμάτων που προκαλούν ηρεμία, όπως “είσαι ασφαλής”, “κανείς δεν μπορεί να σε βλάψει” για να καθησυχάζουν τον θεραπευόμενο ώστε στη διάρκεια της ύπνωσης να μπορεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματά του χωρίς πανικό.

Είναι αποτελεσματική η υπνοθεραπεία;

Η αποτελεσματικότητα της υπνοθεραπείας μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η υπνοθεραπεία είναι σε ένα βαθμό αποτελεσματική σε καταστάσεις όπως:

• Η μείωση και ο έλεγχος του πόνου στη διάρκεια οδοντιατρικών επεμβάσεων και του τοκετού
• Η μείωση της ναυτίας και του εμετού σε άτομο που κάνουν χημειοθεραπεία για τον καρκίνο
• Η μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων που έχουν σχέση με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

Οι άνθρωποι που έχουν κάποια διαταραχή άγχους, μπορεί να κάνουν υπνοθεραπεία σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία.