Άγχος και φαρμακευτική αγωγή

Άγχος και Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση πολλών τύπων άγχους όπως ο πανικός, η υπερβολική και συνεχής ανησυχία. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση και τα εύστοχα μηνύματα των φαρμακευτικών εταιρειών, η φαρμακευτική αγωγή απέχει πολύ από τη θεραπεία. Στην πραγματικότητα,  αν και θεωρείται ότι ʺθεραπεύειʺ τα περισσότερα ψυχιατρικά νοσήματα, τα δεδομένα υποστηρίζουν την ψυχοθεραπεία.

Για παράδειγμα, η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) ανταποκρίνεται πολύ καλά στην ψυχοθεραπεία, ενώ οι θετικές επιδράσεις της φαρμακευτικής αγωγής είναι κάπως περιορισμένες. Το ίδιο ισχύει και για τις κρίσεις πανικού (διαταραχή πανικού). Αν και κάποιοι βασικοί τύποι φαρμάκων είναι πολύ καλά στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του πανικού βραχυπρόθεσμα, όταν το άτομο σταματά την αγωγή, το άγχος επιστρέφει.

Αυτό όμως δεν παρατηρείται στη συμπεριφορική ψυχοθεραπεία και άλλες μορφές ψυχοθεραπείας. Ακόμη, η φαρμακευτική αγωγή είναι πολύ βοηθητική σε πολλές περιπτώσεις. Συχνά είναι πολύ πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με την ψυχοθεραπεία, και αναφέρεται ως συνδυαστική ή ολοκληρωμένη θεραπεία. Παρακάτω ακολουθούν τα πιο γνωστά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για το άγχος.

Αντικαταθλιπτικά

Τα αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του άγχους, ειδικά οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs). Αυτά τα φάρμακα επηρεάζουν τα επίπεδα της σεροτονίνης του εγκεφάλου, ενός νευροδιαβιβαστή.

Αν και φαίνεται παράξενο ένα άτομο με άγχος να χρειάζεται να πάρει αντικαταθλιπτικά, η σεροτονίνη σχετίζεται με την κατάθλιψη και το άγχος. Αρχικά αυτά τα φάρμακα μελετήθηκαν αρχικά για την αντικαταθλιπτική τους δράση. Αργότερα όμως παρατηρήθηκε ότι εκτός από βελτίωση στη διάθεση, προκαλούν βελτίωση στο άγχος, στον πανικό, στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και στα συμπτώματα που σχετίζονται με κάποιο ψυχικό τραύμα. Αλλά, επειδή οι αρχικές κλινικές μελέτες έγιναν για την κατάθλιψη έμεινε και ο όρος ʺαντικαταθλιπτικάʺ.

Οι πιο συχνοί SSRI περιλαμβάνουν την φλουοξετίνη (Ladose), την σερτραλίνη (Zoloft), την παροξετίνη (Seroxat), την σιταλοπράμη (Seropram), την εσκιταλοπράμη (Cipralex). Οι SSRIs θεωρούνται ασφαλή φάρμακα, μπορεί να έχουν και παρενέργειες. Οι πιο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν την αϋπνία, τη σεξουαλική δυσλειτουργία και τις στομαχικές διαταραχές.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αντικαταθλιπτικά γενικά φέρουν ένα προειδοποιητικό σημάδι για την αύξηση των αυτοκτονικών συμπεριφορών για άτομα γύρω στην ηλικία των 20 ετών ή νεότερα. Αυτή η προειδοποίηση βασίζεται σε κάποια στοιχεία ότι οι νέοι άνθρωποι & ηλικιωμένοι που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά έχουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορές στην αρχή της έναρξης της θεραπείας με τα αντικαταθλιπτικά, συγκριτικά με εκείνους που δε λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή.

Βενζοδιαζεπίνες

Οι βενζοδιαζεπίνες χρησιμοποιούνται συχνά για τη βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση του άγχους. Οι πιο γνωστές είναι η αλπραζολάμη (Xanax),η κλοναζεπάμη (Clonotril), η διαζεπάμη (Stedon), και η λοραζεπάμη (Lexotanil). Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν αγχολυτικά, όπως και το αλκοόλ, προκαλούν γενική χαλάρωση, μειώνουν τη μυϊκή ένταση και προάγουν συνολικά την ηρεμία. Οι επιδράσεις τους είναι άμεσα αισθητές.

Ωστόσο, οι κίνδυνοι ασφάλειας για τις βενζοδιαζεπίνες είναι πολύ μεγαλύτεροι από ότι για τους SSRIs. Δεν πρέπει να συνδυάζονται με το αλκοόλ ή άλλα ηρεμιστικά χάπια και πρέπει να αποφεύγεται στην σε διάφορες παθήσεις, όπως στην υπνική άπνοια.

Ένας αριθμός ανθρώπων εμφανίζει ψυχολογική ή σωματική εξάρτηση από τις βενζοδιαζεπίνες. Δηλαδή μπορεί να είναι δύσκολο να τα διακόψουν, αν τα λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή σε μεγάλες ποσότητες. Η διακοπή της λήψης των βενζοδιαζεπινών γίνεται μόνο κάτω από την επίβλεψη γιατρού.

Bespar

Το Bespar (βουσπιρόνη) είναι ένα άλλο αγχολυτικό φάρμακο που ρυθμίζει τη σεροτονίνη. Όμοια με τους SSRIs , χρειάζονται μερικές εβδομάδες πριν το άτομο παρατηρήσει κάποια βελτίωση. Το κύριο πλεονέκτημα του Bespar είναι ότι δεν προκαλεί θέματα εξάρτησης που να συνδέονται με την ουσία. Μπορεί να λαμβάνεται για μεγάλη χρονική περίοδο και είναι σχετικά εύκολο να γίνει η διακοπή του όταν το άτομο δεν το χρειάζεται πια. Η πιο συχνή παρενέργεια είναι η αίσθηση ζαλάδας μετά τη λήψη. Άλλες λιγότερο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ναυτία, αϋπνία και νευρικότητα.